Kiezen en Delen | Het ultieme kerstcadeau

Cadeaus zijn lastig. Al koop je iets voor je beste vriend of je zus, het blijft moeilijk in te schatten hoe gelukkig je iemand maakt met een cadeau. Mijn eigen inkoopstrategie is vaak zeer naïef: ik koop dat wat ik zelf leuk vind. Maar hoewel mijn familie en vrienden meer op mij lijken dan willekeurige personen en ik natuurlijk erg mooie cadeaus uitzoek, lijk ik er zelf vaak net iets meer waarde aan te hechten dan de ontvanger. Een oud onderzoek bij apen suggereert dat dat universeel is. Geef een aap een waterijsje, en hij is als een kind zo blij. Pak je het af in ruil voor een een flinke lik pindakaas, dan schreeuwt hij uit protest. De conclusie is niet dat apen meer van waterijsjes houden, want als je de procedure omdraait, krijsen ze net zo hard. Blijkbaar waardeerden ze dat wat ze als ‘eigen’ beschouwden meer dan iets nieuws. Ditzelfde gedrag vertonen mensen bij het kopen van huizen en, in een klassiek experiment van Daniel Kahneman, zelfs bij lelijke universiteitsmokken. Studenten die zo’n mok hadden, wilden die voor drie dollar niet kwijt, maar wie de mok kon kopen, had er hooguit één dollar voor over. Kortom, weggeven kost de gever altijd meer dan het de ontvanger oplevert.

Door: Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022
Foto: Joel Abroad (cc)

De eurocrisis is weer terug (6): Deflatie (2) – het Duitse model

, door

ANALYSE - In de vorige aflevering heb ik laten zien dat de problemen van deflatie vaak worden onderschat. In dit tweede deel over deflatie leg ik uit dat deflatie het beste bestreden kan worden door de oorzaak ervan aan te pakken. Er is welbeschouwd, geen reden waarom we geen einde kunnen maken aan deflatie en aan de eurocrisis.

Deflatie is een neerwaarts gerichte loon-prijsspriraal. In een krimpende economie is er te weinig vraag naar producten en diensten waardoor lonen en prijzen dalen.

Bij de tegenhanger van deflatie – inflatie – kan de centrale bank de opwaardse loon-prijsspriaal doorbreken door de rente verhogen. Doordat geld lenen dan duurder wordt zal de economie afkoelen of zelfs in een recessie raken. De verhoging van de rente naar 20% (!) heeft begin jaren tachtig effectief een einde gemaakt aan de inflatie, door de diepe recessie die dit veroorzaakte.

Het is voor een centrale bank veel lastiger om een eind te maken aan deflatie omdat de rente niet meer verlaagd kan worden omdat zij al op 0% staat. Eigenlijk zou de rente dus negatief moeten zijn maar dat is praktisch natuurlijk onmogelijk [1].

Economen noemen de situatie waarin de Europese [2] economie nu verkeert een ‘liquiditeitsval’. Centrale banken proberen de economie uit het dal te tillen door meer geld in omloop te brengen. Hierdoor hoopt men dat de investeringen toenemen, zodat lonen en prijzen weer gaan stijgen.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Waan van de dag

Roebel in vrije val; Russische rente naar 17%

, door

De renteverhoging is uiteraard bedoeld om de inflatie te beteugelen:

De Russische Centrale Bank heeft het rentetarief vannacht flink opgehoogd: het ging van 10,5 naar 17 procent. Dit in een poging om de koers van de Russische roebel te stabiliseren, schrijft persbureau AP.

Gisteren daalde de koers met 10 procent, de grootste daling sinds 1998. Gevreesd wordt dat de val van de roebel zorgt voor paniek bij de Russen en een run op de banken. Met deze renteverhoging is de hoop dat investeerders het financieel aantrekkelijk vinden om hun geld in Rusland te houden.

Foto: Andriy Baranskyy (cc)

Oekraïne: beslist de economie?

, door

OPINIE - De media-aandacht voor Oekraïne is gericht op het gewapend conflict in het oosten van het land. Maar op de achtergrond speelt een economische crisis, door de oorlog verscherpt, die wel eens beslissend zou kunnen zijn voor de toekomst van Oekraïne. Economische dwang zou daarom tot een schikking tussen Oekraïne en Rusland kunnen leiden, meent Hans van Zon.

Nog voor de EuroMaidan revolutie van begin 2014 stond Oekraïne aan de rand van het bankroet. Dat was niet uitsluitend te wijten aan het bijzonder corrupte bewind van president Janoekovitsj. De elite van Oekraïne als geheel heeft gefaald sinds het land eind 1991 onafhankelijk werd.

Was het welvaartspeil in Oekraïne in 1991 op ongeveer gelijk niveau als dat van Polen en Rusland, nu zijn beide buurlanden ongeveer twee en een half keer zo rijk, gerekend in bruto nationaal product per hoofd van de bevolking. Oekraïne heeft sinds 1991 vrijwel geen economische vooruitgang geboekt. Nu is het gemiddelde maandloon 213 dollar (officieel geregisteerde verdiensten, wisselkoers 16 hryvna voor een dollar) terwijl de prijzen van eerste levensbehoeften, zoals voedsel, niet veel lager zijn dan in Nederland.

Gelukkig betalen Oekraïners heel weinig voor energie. Maar hier ligt nu juist een probleem. Volgens het IMF subsidieert de regering energieverbruik tot een bedrag van 7% van het Bruto Nationaal Product. Ondanks die subsidies kan het staatsgasbedrijf de Russische gasrekening niet betalen. Dat in december de uitstaande schulden alsnog betaald zijn, zodat na een half jaar onderbreking Rusland de gasleveranties weer kon hervatten, is te danken aan druk van de EU die Oekraïne tot een nieuw gasakkoord dwong alsook door het feit dat de EU en IMF de Oekraïense gasschulden betalen.

Foto: Heiloo Online (cc)

Waarom de starterslening weg moet

, door

OPINIE - Het klinkt zo sympathiek. Met een extra hypotheek nét dat laatste zetje geven zodat starters toch hun droomhuis kunnen kopen. In de jaren negentig dacht men precies zo – toen werd tussen 1994 en 1998 in stappen de maximale hypotheek van een doorsnee gezin met 86% verhoogd. De NVM waarschuwde in 1993 zelfs nog voor prijsdalingen in het goedkopere segment, omdat mensen deze woningen links zouden laten liggen nu de financieringsruimte steeg.

Inmiddels weten we beter; álle huizenprijzen passen zich rap aan het nieuwe leenvermogen aan. In 1999 waren huizenprijzen met 85% gestegen waarmee een doorsnee gezin precies hetzelfde huis kon kopen als in 1994. Dat gezin had daar nu wel 33% van beide inkomens voor nodig in plaats van 31% van alleen het hoogste. Gevolg is dat de Nederlandse woonlasten na de Griekse en Deense het hoogst zijn van Europa.

Tien jaar lang werd jaarlijks twintig à veertig miljard euro overwaarde geconsumeerd. Nu die geldstroom opdroogt merken we pas hoe onze private schulden – drie maal zo hoog als in de buurlanden en het dubbele van Spanje en Portugal – de economie verstikken. Als zonder starterslening huizen niet te financieren zijn, moeten niet de schulden en woonlasten omhoog maar de huizenprijzen omlaag.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Waan van de dag

‘De werkervaringsplek houdt pas afgestudeerden kansarm’

, door

NRC:

De werkervaringsplek komt steeds vaker voor op de Nederlandse arbeidsmarkt. Het gevolg: werkgevers participeren actief in de uitbuiting van een steeds groter wordende groep kansarme pas afgestudeerden

Ziehier de vrije markt in actie: als het aanbod van arbeid stijgt, daalt de prijs. Regels met betrekking tot bijvoorbeeld het minimumloon worden daarbij gewoon omzeild. Want handhaving bij dit soort zaken is natuurlijk geen prioriteit.

De overheid doet hieraan immers gewoon mee.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Accijnsverhoging 2015 in perspectief

, door

DATA - Jawel, de jaarlijkse uitbarsting van de fervente autorijders is weer daar. De accijns wordt verhoogd! Alweer! Ze moeten ook steeds de automobilist hebben!
Afijn, same old song. Accijns is in Nederland geïndexeerd (net als huur vaak bijvoorbeeld). Dat betekent dat deze min of meer meegroeit met de inflatie. En daarom maar weer dit overzicht van de heffingen (grootste deel is accijns immers) op benzine (Euro95) sinds 1990, voor inflatie gecorrigeerd. Saai toch.
accijns_2015_475

Update 14-12-2014: Omdat de BOVAG vond dat het meer over de dieselaccijns ging, hier ook nog een versie daarvoor:
accijns_diesel_2015_475

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Afdingen in eigen land

, door

COLUMN - Onderhandelen met verkopers is iets voor op vakantie, op een Turkse bazaar of een Thaise markt. In elke toeristengids staat wel een kleine handleiding om de westerse consument voor uitbuiting te behoeden. Die is namelijk een onervaren onderhandelaar, want in het Westen heeft afdingen in winkels geen enkele zin. Winkeliers hangen hun prijskaartjes tenslotte niet voor niets op.

Tenminste, dat is het idee. Maar klopt dat eigenlijk wel? Economen Sandro Shelegia en Joshua Sherman nemen in een pas verschenen paper de proef op de som. Zij stuurden twaalf onderzoeksassistenten op pad, die samen bijna driehonderd winkels in Wenen bezochten.

De assistenten werden geïnstrueerd om interesse te veinzen voor producten in een gegeven prijsklasse, variërend van 30 tot 1000 euro. De assistenten startten vervolgens een conversatie met de verkoper, en zodra een goed moment zich voordeed vroegen ze om een korting. Ze vroegen niet naar een bepaalde prijs of percentage en gaven geen redenen voor hun vraag. Op die manier probeerden de onderzoekers 751 producten te kopen, met een mediaanwaarde van 135 euro.

Het blijkt dat onderhandelen loont: de gemiddelde korting in alle onderhandelingen bedroeg 10 euro. De vraag om korting werd gehonoreerd in veertig procent van de gevallen, en als er een korting werd gegeven bedroeg die gemiddeld 25 euro. De gemiddelde korting bedroeg een kleine 5% van de aankoopprijs, en liep op als het product duurder werd. Als de auteurs alle producten waarop ze korting kregen hadden gekocht hadden ze achtduizend euro bespaard, op een totaal bedrag van ongeveer tachtigduizend euro.

De verzorgingsstaat voor het bedrijfsleven

, door

ANALYSE - Columnist, lobbyist, analist, toezichthouder, politicoloog en lid van de VVD Partijcommissie Financiën. Robin Fransman is van vele markten thuis. Nu heeft hij de aanval geopend op de heilige huisjes van met name de VVD. Hij pleit voor hogere belastingen op vermogen en hogere lonen. Met behulp van duplo en boterkoek legt hij z’n zienswijze uit: het is hoognodig dat er een discussie komt over de verzorgingsstaat voor het bedrijfsleven.

(via)

Waan van de dag

‘Grote vier’ accountants adviseren allemaal over belastingontwijking

, door

Omdat ze daar uiteraard voor worden ingehuurd:

Niet alleen accountant PricewaterhouseCoopers (PwC), ook zijn drie grootste concurrenten hielpen bedrijven aan lucratieve belastingafspraken, waardoor overheden overal ter wereld miljarden aan inkomsten mislopen door belastingontwijking.

De namen van Deloitte, KPMG en Ernst & Young duiken op in de nieuwste serie vertrouwelijke documenten die het International Consortium of Investigative Journalists (ICIJ) heeft onderzocht. Trouw maakt deel uit van dat consortium.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Vorige Volgende