Eind 2014 telde Nederland bijna 880.000 zelfstandige ondernemers, of zzp’ers, mede als gevolg van een jaarlijkse stijging van meer dan 40.000. Uit internationale studies weten we dat het ondernemerschap niet loont voor de doorsnee entrepreneur. Waarom is er dan toch zo’n drang om ondernemer te worden?
Voor een deel heeft dat ongetwijfeld te maken met de vrijheid en andere voordelen die onafhankelijkheid met zich meebrengt. Een nieuwe studie, gebaseerd op Britse surveydata tussen 1991 en 2008 laat echter een minder romantische reden zien: veel beginnende ondernemers zijn gewoonweg te optimistisch.
De studie meet optimisme als het verschil tussen verwachte en in het verleden gerealiseerde inkomsten. Dat is een mooie maatstaf, maar levert wel een klein meetprobleem op. Als je door pech even wat minder verdiende dan je dacht sta je immers als optimist te boek, terwijl je verwachtingen op lange termijn misschien best redelijk waren. Als die pech zich na een tijdje uitbalanceert, zou je dus verwachten dat optimisten meer verdienen dan pessimisten (die misschien alleen geluk hadden op het meetmoment).
Dat blijkt inderdaad het geval voor mensen in loondienst, maar niet voor ondernemers: de optimisten onder hen verdienen juist minder dan hun pessimistische collega’s. Dit wijst erop dat het over-optimisten zijn die ondernemer worden door overschatting van hun matige bedrijfsplannen. Het effect van deze overschatting is bovendien groot: de meest optimistische ondernemers verdienen gemiddeld 25% minder dan de meest pessimistische.
