Kunst op Zondag – U ook voor de verandering?

Serie:

Kunst als wapen tegen oorlog is van een engagement dat aan menig revolutie heeft bij gedragen, Het bestaat nog en dat is om vrolijk voort te gaan op het pad der verandering.

Zo hadden we het vorige week over Art Works for Change, dat met rondreizende tentoonstellingen en online projecten mensenrechten, sociale rechtvaardigheid, gendergelijkheid, milieu en duurzaamheid aan de orde stelt.

Sinds 2008 heeft de organisatie 19 projecten gerealiseerd. Daarvan zijn 16 tentoonstellingen vertoond in 33 steden in 17 landen, op 40 locaties, waarvan 17 reguliere musea of kunstcentra. Maar nog op geen enkele plaats of in geen enkel museum in Nederland.

Dat zulke initiatieven nog steeds hard nodig zijn bewijst recente berichtgeving dat #MeToo de musea is binnengedrongen. Ophef waarover twee maanden eerder al in buitenlandse media was te lezen.

Wat zullen we nu hebben? Zijn er kunstenaars gedwongen de museumdirecteur te pijpen vooraleer hun werk werd geaccepteerd? Zijn er kunstenaars na afloop van vernissages bepoteld door geile conservatoren?

Vooralsnog niets van dat alles. Het ging om de vraag of kunst met vrouwelijk naakt nog wel zonder een hedendaagse #MeToo verantwoorde toelichting vertoond kan worden. Om daar een discussie over uit te lokken werden in de Manchester Art Gallery een groepje badende nimfen verwijderd.

In New York werd het Metropolitan Museum of Art belaagd met verzoeken tot verwijdering van een soort Lolita, wiens ondergoed schaamteloos zichtbaar was geschilderd. Het museum honoreerde de verzoeken niet.

Nu zat er wel wat #MeToo achter dat schilderij. Cultuurhistoricus Léon Hanssen schreef in een essay dat we best eens na mogen denken of personen die in een kunstenaarsatelier model hebben gestaan, dat hebben kunnen doen zonder enige vorm van (seksuele) intimidatie, voor- of achteraf. Uiteindelijk komt het er op neer dat het niet de vraag is of je een bepaald werk ophangt, maar hoe je het ten toon stelt.

De #MeToo discussie is in Manchester misbruikt om publiciteit te genereren voor een komende tentoonstelling. Het leidt de aandacht af van waar het wel om zou moeten gaan. En dat is:
1) #Me Too gaat over daadwerkelijk misbruik van personen. Ga die verhalen niet voor andere doeleinden gebruiken De wereldwijde ‘True Stories’ verdienen geen misbruik.
2) Het is goed altijd na te denken over hoe kunst ten toon wordt gesteld. Welke kaders, welke informatie, welk doel, het is allemaal relevant.

Ja, als blijkt dat een kunstenaar door overweldiging een model tot poseren heeft gekregen, dan kan die kunst de prullenbak in. Het heeft ook geen zin dat om cultuurhistorische redenen te bewaren, want we weten al genoeg over misbruik. Het voegt niets toe.

En het voegt zeker niets toe aan een verandering die nog verre van voltooid is en waarom initiatieven als ´Art works for change´ nodig blijven. In een breder kader gaat het om, bijvoorbeeld, de reactie van Guerilla Girls op de tentoonstelling ´Nederlanders in Parijs´.

In een nauwer kader gaat het hier om:

Reacties (15)

#1 Le Redoutable

MeToo wordt door sommige groepen misbruikt om een preutsheid als in de jaren 50 te promoten. Posters met zoenende mensen werden onlangs al verboden in Amsterdam, omdat bepaalde groepen zich er aan zouden kunnen storen. Niet door de SGP of de ChristenUnie, maar door een progressief college. Nog even en vrouwen moeten weer rokken tot minimaal aan de enkel dragen.

  • Volgende discussie
#2 P.J. Cokema

@1: Huh? Zelfs hier breng je dingen bij elkaar die los van elkaar staan. Da’s ook een vorm van misbruik, Redoutable.
In de beperking toont zich de meester. Probeer het eens, zou ik zeggen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 gronk

@2: Redoutable maakt een paar gedachtensprongetjes die net ff te ver van elkaar staan zonder context. Zoals ik #metoo begreep, ging het in eerste instantie vooral over machtige mannen die hun positie misbruikten om sexuele gunsten te verlangen.

Daarna werd het ‘we (vrouwen) worden lastiggevallen door mannen en mannen hebben geen idee hoe vaak dat gebeurd, en als gevolg daarvan zien we iedere man als een potentiele lastigvaller’. Van daaruit, via ‘als er kalenders met naakte vrouwen in de garage ophangen voelen we(vrouwen) ons ongemakkelijk’ is het nog maar een klein stapje om alle naakten te verbieden. Want dat kan worden opgevat als een vorm van sexuele intimidatie.

Overigens worden al die machtige mannen nog steeds prima gepijpt, en worden de mensen die daar een zaak van maken buitengewerkt als ‘klokkenluider’, want daar veranderen onze heilige SJW’s weinig aan. Maar zuiver dat ze zijn!

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 beugwant

Als je het mij vraagt staat op dat in Manchester verwijderde schilderij maar één en de zelfde nimf, zij het zeven keer*. En de zaligmakende schoonheid van heur rode haar wordt de toeschouwer nu na 120 jaar ineens onthouden, daar gaat rottigheid van komen, ik zeg het u!
Ik weet niet beter of die prerafaëlieten aanbaden vrouwen, ze waren ‘desperate romantics’.

Ik stel me eerder de vraag waarom we weer zo preuts zijn geworden en zo slecht tegen bloot kunnen.

@3: Aan de andere kant schijnt er een schrijnend gebrek te zijn aan kalenders met (half)naakte poesjesreddende brandweermannen.

*Dat of een zevenling

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 gronk

@3: Oh haha.

Punt is -en dat schijnt de #metoo beweging een beetje te missen- dat je wilt dat de interne structuren voor het rapporteren van wangedrag binnen bedrijven/organisaties sterker worden. En dat is iets waar vrouwen *en* mannen baat bij hebben. Maar nee, #metoo komt niet verder dan heel veel boosheid over mannen, en verder zijn vrouwen zielig. Want mannen.

Nou, doei. Maar veel succes verder met bewijzen hoe moreel zuiver het is om engelen op de punt van een speldeknop te laten dansen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 gronk

Overigens, @0, net na de industriele revolutie deed zo’n beetje de hele euopese onderklasse soort-van-dwangarbeid onder beroerde arbeidsomstandigheden, en kinderarbeid was de norm. Totdat daar regels voor kwamen. Maar moet je alles wat je daarna -daardoor- hebt kunnen bereiken afzweren?

En dan heb ik het nog niet gehad over de kruiden die we met onze ‘VOC-mentaliteit’ uit Indonesie haalden, en de winsten die nederland daarmee maakte. Moeten we daarom de grachtengordel ook maar platgooien?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 Rigo Reus

@4 hoedt u, als u uit baden gaat en vriendelijk ontvangen wordt door 7 naakte jongedames/nimfen, noodlot zal je deel worden.
Het lijkt een heel mooi allemaal, maar de dames zijn moordenaressen en Hylas eindigt als dobberende of zinkende drenkeling.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 P.J. Cokema

@6 en @#3 en @5

“gronk I’m trying to make the world a kinder, gentler place. One where you could bring the fuckin’ children”

En ik dan denken dat zulks wel aansluit bij het laatste plaatje van vandaag. Maar nee, “heilige SJW’ers” klinkt toch wat agressief, evenzo dat “Nou, doei. Maar veel succes verder met bewijzen hoe moreel zuiver het is…”
en dan op de proppen komen met zaken die niet vergelijkbaar zijn met waar het vandaag over gaat.

Maar om daar toch op in te gaan: zeker goed daar er regels tegen kinderarbeid zijn gekomen, nu nog kinderarbeid geheel de wereld uit. Die attitude moet ook opgaan voor wat zo fraai eufemistisch “grensoverschrijdend gedrag” heet.
Als we er eenmaal van zijn overtuigd dat dat niet kan, dan is het toch geen enkel probleem er alles aan te doen ook daar een louter geschiedkundige voetnoot van te maken?

Of wilde ook jij duidelijk maken dat we er nog lang niet zijn,…..

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 beugwant

@7: Zo op het eerste gezicht lijkt het toch te verkiezen boven 48 maagden die van toeten nog blazen weten…
Een van de wikipedialemma’s verhaalt over een wederzijdse verliefdheid. Dat is een heel andere afloop…

Iets anders: Wat vinden “we” van L’ Origine du monde?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 Rigo Reus

@9 nog steeds een schilderij van nu. Strak gefocussed, goed gekaderd, originele, treffende titel, mooi geschilderd. Maar, volgens hedendaagse maatstaven, niet strak getrimd. Blijft een modern schilderij, vind ik. De dame zelf blijft anoniem. Of ik het aan de muur van mijn huiskamer zou willen? Het is wel een doek dat steeds aandacht vraagt, dus waarschijnlijk wel.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#11 gronk

.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#12 beugwant

@10: Je hebt dan wel een conversation piece.
Maar om het weer in een man/vrouw-kader terug te brengen: De film Self Portrait van John Lennon zal ook nog steeds de blikken naar het scherm trekken, maar iets zegt me dat je die film eerder af zult zetten dan dat je Courbets schilderij om zult draaien of van de wand haalt.

Zo kun je ook in elk tuincentrum beeldjes van blote mevrouwen kopen, maar ik heb me in het verleden suf gezocht naar een vergelijkbare Priapus. Die waren ofwel veel te klein (ik bedoel het gehele beeld) danwel zo duur dat ik dat om ‘andere’ redenen niet in mijn voortuin dorst te zetten.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#13 Rigo Reus

@4 aan dat verschijnsel, heeft sargasso ook al ‘ns aandacht geschonken. Han van Meegeren vulde zijn schilderijen ook wel ‘ns in met heel vaak dezelfde persoon. https://sargasso.nl/losse-eindjes-korte-aanvullingen/

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#14 beugwant

@13: Zelfs de Engelse wikipedia komt niet verder dan dat het misschien maar twee modellen waren. Lizzie Siddal zal het niet zijn geweest, die was een paar jaar eerder al heengegaan.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#15 P.J. Cokema

@14: Meer over de modellen die John Waterhouse in zijn schilderijen verwerkte hier en hier.

  • Vorige discussie