We gaan het weer volgen: VPRO’s Zomergasten. Vanavond met Floris Alkemade, architect en stedenbouwkundig ontwerper (morgen hier Sargasso's recensie).
Gek dat die beroepsgroep zo weinig aan bod komt. Het zijn tenslotte architecten en vormgevers die bepalend zijn hoe ons dagelijks leven er in concreto uitziet. Niet alleen van de kleding die we dragen tot de tafels waar we aan eten, ook over de dorpen en steden waar we in leven en de dijken die ons moeten beschermen.
In de 34 seizoenen en 182 afleveringen (inclusief Zomergasten 2021) zijn schrijvers en politici het meest aanwezig. De top tien professies die aan tafel zaten:
Auteurs 42x, politici 18x, wetenschappers 16x, acteurs 12x, journalisten 11x, muzikanten en musici 11x, cabaretiers 10x, regisseurs 8x, presentatoren 7x en kunstenaars 6x.
Er werden slechts één architect (de in 1999 overleden Ton Alberts) en één landschapsarchitect (Adriaan Geuze) uitgenodigd. Ze verschenen in de uitzendingen van 31 juli 1994 en 16 augustus 2015. Hoog tijd dus voor nog een architect en eentje die bekend staat om een zeer grote maatschappelijke betrokkenheid.
Floris Alkemade is nog tot 1 september Rijksbouwmeester en daarmee ook voorzitter van het College van Rijksadviseurs. En dat is een prachtige rol want Alkemade mag “vanuit een onafhankelijke positie bewindspersonen gevraagd en ongevraagd adviseren over actuele maatschappelijke opgaven en omgevingskwaliteit”. Het College “adviseert over de urgente thema’s van nu”.
Nou, die zijn er momenteel genoeg, dus dat wordt een volle avond. Hopelijk ook een mooie avond, waarop deze Zomergast ons kan overtuigen waarom we niet zonder architecten kunnen. Illustratief voor zijn visie zijn deze twee citaten uit dit interview:
Door de koppeling van maatschappelijke vraagstukken aan ontwerpkracht hoopt hij de sociale rol die architecten van oudsher hadden, weer nieuw leven in te blazen.
en
Architecten moeten verder reiken dan mooi of lelijk, daarvoor hebben opdrachtgevers je niet meer zo nodig. Je hebt een complementaire agenda nodig en die zoek ik in de maatschappelijke vragen waar iedereen mee worstelt en waar niemand goed uitkomt omdat een essentieel onderdeel is: het vermogen om nieuwe toekomstbeelden te bouwen. Die verbeeldingskracht hebben architecten.
Floris van Alkemade is een man met een zonnige kijk op de toekomst. Die kijk deelt hij graag met anderen op de door hem geïnitieerde website ‘Here comes the sun’, met als doel “de ruimtelijke vernieuwing in de ruimste zin van het woord in kaart te brengen”.
Door prijsvragen uit te schrijven daagt hij architecten, ontwerpers en innovators uit hun ‘ontwerpkracht’ in te zetten voor huisvestingsoplossingen voor asielzoekers en andere woningzoekenden (A home away form home, 2016), voor nieuwe vormen van wonen en zorg (Who cares, 2017) en de vernieuwing van het platteland (Brood en Spelen, 2018).
En jawel, die vreselijk gedateerde woonwijken uit de jaren 60, 70 en 80 moeten toekomstbestendig gemaakt worden (Panorama Lokaal, 2019) en ‘iconische stadskerken’ moeten niet aan de verloedering worden over gelaten (Sublieme schoonheid | sublieme duurzaamheid, 2021).
Als de Zomergastenavond net zo sprankelend en inspirerend is als de Rijksbouwmeester zelf, kan het een van boeiendste avonden worden in de Zomergastengeschiedenis.
Vanavond kijken naar die verbeeldingskracht om 20.15 uur op NPO 2 en via de livestream op NPO Start. Uw reacties tijdens de uitzending graag hieronder en morgen hier de recensie van Max Molovich.
