Kunst op Zondag: de drie van Tilburg

In Tilburg vind je enkele mooie kunst- en cultuurlocaties. Voor Kunst op Zondag bezocht ik hier drie tentoonstellingen. De grote fabriekshal van de Pont Museum is het podium voor Pair Field 1991 van  de Amerikaanse Roni Horn. De Japanse kunstenaar Meiro Koizumi heeft zijn eerste solotentoonstelling in Nederland in De Pont met Theaters of Life. De derde tentoonstelling is de Poolse artiest Magdalena Abakanowicz in het Textielmuseum. [caption id="attachment_358877" align="aligncenter" width="450"] Roni Horn, Pair Field in De Pont © foto's Wilma Lankhorst.[/caption] Pair Field van Roni Horn De Amerikaanse kunstenaar Roni Horn (New York, 1955) is een graag geziene gast in De Pont in Tilburg. Tijdens de openingstentoonstelling in 1992 was al werk van haar te zien. Deze zomer is ze terug in Tilburg met Pair Field. In de grote zaal staan 36 objecten (18 paren) van koper en roestvrijstaal. Je ziet verschillende vormen maar de inhoud van elke sculptuur is gelijk, volgens de tekst in het boek. In 1992 bij de opening van De Pont had Horn twee zalen voor de 36 sculpturen. “Al vroeg besefte ik dat één enkel object niet de relatie met de toeschouwer die ik zocht. De unieke aanwezigheid ervan, zorgde juist voor de afstand. Een paar doorbreekt die afstand,” aldus Horn. Alle zesendertig objecten staan nu samen in één ruimte, wat zorgt voor een geheel nieuwe ervaring. Ik wens je het toe dat je net als ik even alleen in de ruimte mag zijn. [caption id="attachment_358876" align="aligncenter" width="500"] Zaalimpressie You are the Weather © Roni Horn © foto Wilma Lankhorst.[/caption] Roni Horn als fotograaf Als Horn 20 is, maakt ze voor het eerst kennis met IJsland. Ze raakt diep onder de indruk van het ruwe landschap. Sinds dit eerste bezoek vormen het unieke ruige landschap en het extreem wisselvallig weer een inspiratiebron voor Horn. Ze werkt met verschillende media zoals glas, staal en koper. Naast sculpturen en installaties maakt ze tekeningen, foto’s en fotoboeken. Deze zomer kun je drie fotoseries van haar zien waaronder Still water (River Thames, 1999). Voor Horn is de ongrijpbaarheid van water een metafoor voor het leven en de veranderlijke aard van identiek. Het wateroppervlak fungeert niet alleen als een reflectie op emoties en angsten, maar ook als venster op ons innerlijk. In de volgende ruimte hangen beelden uit de serie Pooling You (1996-1997) die Horn op IJsland heeft gemaakt. Ook de fotoserie in de derde zaal You are the Weather (1994-1996) zijn op IJsland gemaakt. Je ziet een portretserie van de IJslandse Margret in verschillende geothermische baden. Pair Field van Roni Horn is tot en met 31 augustus 2025 te zien in De Pont Museum in Tilburg. Kijk hier voor de details. MK=geldig. [caption id="attachment_358875" align="aligncenter" width="450"] Meiro Koizumi in De Pont sfeerbeeld van zijn oeuvre © foto's Wilma Lankhorst.[/caption] Eerste solo van Meiro Koizumi Theaters of Life is de eerste solotentoonstelling van de Japanse kunstenaar Meiro Koizumi (Japan, Gunma 1976). Het team van De Pont heeft maar liefst tien zalen voor hem vrij gemaakt. Het is goed om te beginnen met de video ‘In His Own Words' waarin Koizumi over zijn werk en inspiratie praat. Ik heb de video twee maal bekeken want het taalgebruik van Koizumi vind ik wel erg gelaagd. Het werk dat je te zien krijgt varieert van tekeningen tot installaties en video’s. Koizumi onderzoekt in zijn werk thema’s als nationalisme, machtsverhoudingen en de rol van collectief geheugen. Hij stelt vragen over de plaats van het menselijk lichaam in een wereld die steeds virtueler en technologisch gedreven wordt. Ons sociale leven speelt zich in toenemende mate af in de digitale wereld. Volgens Koizumi vervaagt ons besef van het fysieke lichaam. Deze transformatie laat hij zien in de sculpturen in Altars (2024-2025). [caption id="attachment_358874" align="aligncenter" width="450"] Meiro Koizumi in De Pont impressie Het grote taboe © foto's Wilma Lankhorst.[/caption] Het grote taboe in Japan Net als Anselm Kiefer in Duitsland, heeft Meiro Koizumi een manier gevonden om een groot taboe zichtbaar te maken. Na de Tweede Wereldoorlog werd er in Duitsland lang nog niet over de oorlog gesproken. Zo ook in Japan, oorlogen van Japan met Korea en China waren nationale taboes. Zij die de oorlog hadden meegemaakt, spraken er niet over, families en vrienden stelden (uit respect) geen vragen. Met het overlijden van de laatste veteraan uit de Tweede Chinees-Japanse oorlog (1939-1945), wordt het nationale collectieve geheugen op dit punt volledig gewist. Koizumi gebruikte oude filmbeelden van oorlogsveteraan en cineast Yasujuro Ozu (1903-1963) voor de serie Fog. Je ziet tekeningen van houtskool waarop Koizumi delen heeft gewist met kneedgum. Het effect is dat je door een waas naar de afbeelding, de geschiedenis kijkt. De titel van de expositie is ook de titel van een video uit 2023. In deze video-installaties reconstrueert Koizumi samen met jongeren uit Gwangju (een Koreaanse diasporagemeenschap) hun verleden door een mix van feiten en herinneringen. Theaters of Life van Meiro Koizumi is tot en met 31 augustus 2025 te zien in De Pont Museum Tilburg. Kijk hier voor alle details. De nieuwste aankoop van De Pont de VR-werk Prometheus the Fire-Bringer. Je moet een half uur uitrekken om deze ervaring tot je te nemen. [caption id="attachment_358873" align="aligncenter" width="450"] Magdalena Abakanowizc zaalimpressies abakans in Textielmuseum © foto's Wilma Lankhorst.[/caption] Eerbetoon aan Magdalena Abakanowicz Deze zomer brengt Noord-Brabant op drie locaties een eerbetoon aan het werk van de Poolse kunstenaar Magdalena Abakanowicz (1930-2017). In ’s Hertogenbosch zijn er twee locaties.  Het Noordbrabantsmuseum toont Human Nature en ‘Bois le Duc’ in het Brabants Provinciehuis. Voor dit laatst genoemde kunstwerk kun je hier een rondleiding aanvragen. In het Textielmuseum in Tilburg heb ik de tentoonstelling ‘Everything is made of fiber’ bezocht. [caption id="attachment_358870" align="aligncenter" width="450"] Magdalena Abakanowizc video stills in het Textielmuseum © foto's Wilma Lankhorst.[/caption] Pionier van de installatiekunst We vinden het in de 21ste eeuw heel normaal dat we in allerlei musea installatiekunst zien/ervaren. Een kunstwerk dat we een installatie noemen is een ruimtelijk beeld dat bestaat uit verschillende elementen. Het ontwerp van de beeldend kunstenaar wordt opgebouwd, opgehangen of uitgestald op een speciaal daar voor gekozen locatie. Denk aan ‘Sag mir wo die Blumen Sind’ van Anselm Kiefer in het Stedelijk Museum (Amsterdam). Een van de pioniers van deze kunstvorm is de Poolse kunstenaar Magdalena Abakanowicz. Je stapt in Tilburg in een indrukwekkend universum van monumentale textiele sculpturen. Het zijn vormen waarbij de kunstenaar de grenzen tussen kunst en natuur laat vervagen. Abakanowicz werd wereldwijd beroemd met haar sculpturen, ze sneed onderwerpen aan die ook nu nog actueel zijn. Magadelna Abakanowicz liet een oeuvre na dat nog altijd vele kunstenaars inspireert. Dat ontdek je ook in Tilburg. Best when no one saw me. I got up when the light came through the shutters. Beyond the park, near the marshes, the grass reached my face. I know each blade.” Magdalena Abakanowicz in Portrait x 20   [caption id="attachment_358871" align="aligncenter" width="450"] Magdalena Abakanowizc Sfeerbeeld Backs (1976-1980) in Textielmuseum © foto's Wilma Lankhorst.[/caption] Natuurlijke vezels De jeugd- en opleidingsjaren van Magdalena Abakanowicz speelden zich vooral af tijdens de oorlog (jeugd) en naoorlogse periode (studietijd in Warschau vanaf 1950). Na de Tweede Wereldoorlog werd Polen een satellietstaat van Rusland. Aan bijna alles was een tekort. De natuur en mystieke verhalen speelden vanaf haar geïsoleerde kinderjaren een grote rol in haar leven. Later raakte ze ook geboeid door de textuur van textiel èn de structuur van natuurlijke vezels en de aard natuurlijke verfstoffen. Deze fascinatie gebruikte ze als basis voor haar weefsels en later ook om het menselijk lichaam te verbeelden. In 1960 heeft ze haar eerste solotentoonstelling in Warschau. Een professionele weefster Maria Laszkiewicz ziet haar werk en is direct onder de indruk. Laszkiewicz vind dat veel meer mensen het werk van Abakanowicz moeten zien en ze schrijft Magdalena in als kandidaat voor de ‘Biennale Internationale de la Tapisserie in Lausanne’. Nadat Abakanowicz door de voorselecties kwam, stortte ze zich volledig op dit weefproject. [caption id="attachment_358872" align="aligncenter" width="450"] Magdalena Abakanowizc Boven, zaalimpressies Backs (1976-1980), onder twee abanks © foto's Wilma Lankhorst.[/caption] Abakans Haar ‘Composition of White Forms’ in Lausanne werd een succes. Sindsdien (1960) reisde ze de hele wereld over met haar textiel installaties. Ze richtte alle tentoonstellingen altijd zelf in. Ze liet het traditionele wandkleed ver achter zich en plaatste haar sculpturale vormen juist midden in de ruimte. Door de sculpturen vrij in de ruimte te plaatsen, creëerde ze een omgeving, een eigen wereld voor haar textiele werken. Abakonowicz kunstwerken waren zo vernieuwend dat er nog geen naam voor was. Daarom zijn ze vernoemd naar de maker: Abakans. Met dit ruimtelijke concept was ze een van de voorlopers van de installatiekunst. Abakanowicz zoekt balans tussen mens en natuur Naast verschillende abakans zie je in Tilburg ook een ruimte vol menselijke figuren. De mens gaat na 1971 (in dat jaar bezocht Abakanowicz de Club van Rome) een steeds grotere rol spelen in haar leven en in haar werk. Tijdens de Club van Rome hoorde ze over de gevolgen van klimaatverandering. Dit intrigeerde haar zo dat ze sindsdien zocht naar manieren om de balans tussen mens en natuur te herstellen. Dit thema wordt in de expositie Human Natura in het Noordbrabantsmuseum verder uitgediept. Everything is made of fiber van Magdalena Abakanowicz is tot en męt 24 augustus 2025 te verkennen in Textielmuseum in Tilburg. Kijk hier voor alle details. MK = geldig. Meer over de drie tentoonstelling vind je hier online. © tekst en foto’s Wilma Lankhorst. © gebruik van de foto’s met dank aan en met toestemming van de genoemde musea, genoemde kunstenaars en alle bruikleengevers.    

Door: Foto: Mnemonic (vader) 2010-2011 video still © Meiro Koizumi © foto's Wilma Lankhorst.

Closing Time | Ik ben donderdag kwijt

Er is geen dag in de week of die is wel eens bezongen. Natuurlijk schiet u nu als eerst meteen maandag, vrijdag, zaterdag of zondag te binnen. En dan volgt vrij snel, oh ja, verrek, dinsdag ook.

Liedjes over de donderdag hoor je niet veel voorbij komen. Allerlei pogingen de donderdag te vinden leiden tot één conclusie: deze dag komt er erg bekaaid van af.

Google’s AI bevindingen grijpt terug op de Amerikaanse Billboard Top-100 chart songs van 1955 tot en met 1999. Maandag, dinsdag en woensdag werden elk met 1 song gefêteerd. Zaterdag was met 13 liedjes vertegenwoordigd, zondag met 12. Donderdag scoorde precies 0 liedjes.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Merve, via Pexels.

Kunst op Zondag | Mijn grootvader was een terrorist

Een gastbijdrage van reageerder Rigo Reus

Het gedicht My grandfather was a terrorist, is afkomstig uit de debuutbundel [1] van Mosab Abu Toha, een Palestijn, die nu met zijn vrouw en drie kinderen in Amerika woont. Hij schrijft o.a. voor The New Yorker, essays, over het lijden van de Palestijnen in Gaza, journalistiek werk, waar hij begin mei de Pulitzer Prize voor ontving.

Maar Mosab Abu Toha schrijft dus ook poëzie, en dit gedicht heb ik voor de gelegenheid proberen te vertalen naar het Nederlands.

My Grandfather Was A Terrorist

My grandfather was a terrorist—
He tended to his field,
watered the roses in the courtyard,
smoked cigarettes with grandmother
on the yellow beach, lying there
like a prayer rug.

My grandfather was a terrorist—
He picked oranges and lemons,
went fishing with brothers until noon,
sang a comforting song en route
to the farrier’s with his piebald horse.

My grandfather was a terrorist—
He made a cup of tea with milk,
sat on his verdant land,
as soft as silk.

My grandfather was a terrorist—
He departed his house,
leaving it for the coming guests,
left some water on the table, his best,
lest the guests die of thirst after their conquest.

My grandfather was a terrorist—
He walked to the closest safe town,
empty as the sullen sky.
vacant as a deserted tent,
dark as a starless night.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Closing Time | Summertime

Norah Jones brak in 2002 door bij het grote publiek met de plaat Come Away With Me. Ze is de dochter van Ravi Shankar, maar groeide op in Texas bij haar moeder.

Binnenkort staat ze op het North Sea Jazz festival in Rotterdam.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Cello Octet

U ziet en hoort het Cello Octet in concert op de eerste editie van de Dag van de Componist (2022). Eén cello is al mooi, hopelijk kunt u acht stuks ook waarderen.

Ze spelen: Two Mediterranean Dances for cello octet, van Theo Loevendie. Gevolgd door A composition, van Gözde Köse

Dan, nadat eerst Gözde Köse wordt geïnterviewd, uw speciale aandacht voor Theo Loevendie, in dit filmpje 91 jaar.

Closing Time | Kinderen in deze tijd

WCNSF: Wounded child, no surviving family

17.000 Palestijnse kinderen vallen onder deze categorie.

In Oekraïne heeft één op de vijf kinderen een vriend of familielid verloren.

Een kind van 15 jaar heeft vijf oorlogen meegemaakt.

UASC: Unaccompanied and Separated Children – Meer dan 150.000 alleenstaande en van hun familie gescheiden kinderen.

En vraagt iemand zich nog af wat voor volwassenen die kinderen later zullen zijn?

Closing Time | Biohazard – Forsaken

Juij! Biohazard heeft weer een nummertje uit, in de originele bezetting. Kijk, dat baanbrekende dat ze begin jaren negentig hadden, dat is er inmiddels wel af, maar wie kan het ze kwalijk nemen? Ze kunnen in ieder geval nog steeds prima muziek maken, en de onderlinge muzikale chemie is er nog steeds.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Volgende