Kunst op Zondag ontdekt Museum EICAS

Tijdens de IJsselbiënnale ontdekte ik deze zomer museum EICAS in Hanzestad Deventer. EICAS staat voor European Institute for Contemporary Art & Science. Een hele mond vol en een flinke missie “Van Nul naar Nu”, Museum EICAS maakt kunst vanaf de jaren 60 toegankelijk. Redenen genoeg om dit museum voor moderne kunst eens te bezoeken. [caption id="attachment_346828" align="aligncenter" width="450"] Hoekzaal met enkele werken uit de eigen collectie NUL-ZERO © foto Wilma Lankhorst.[/caption] EICAS: een museumdroom Museumdirecteur Koos Hoogland, droomde al lang van een kunstmuseum in Deventer. Hij benaderde zijn netwerk en begon een culturele lobby in de Hanzestad. Hij wist ondernemers te interesseren voor zijn verhaal en tevens liep een groot aantal vrijwilligers warm voor zijn verhaal. Als locatie laat hij zijn oog vallen op het voormalig Alexander-Hegius-Gymnasium (1954) aan de Nieuwe Markt. Dit gebouw van architect Wim Knuttel stond op de Monumentenlijst van de gemeente Deventer. Het pand is in 2018 aangekocht door een vastgoedbedrijf. Samen met Hoogland hebben zij gekeken naar de mogelijkheden om in het complex zowel een museum als wooneenheden onder te brengen. Voor de uitvoering van dit plan is bouwmeester Hans van Heeswijk benaderd. Hij kwam met een plan voor de verwezenlijking van Hoogland’s museumdroom. [caption id="attachment_346827" align="aligncenter" width="450"] Glaspanelen met het DNA van Deventer © Lu Xinhian op het dak van museum EIACS © foto Wilma Lankhorst.[/caption] Museumarchitect van Heeswijk Architect Hans van Heeswijk (ook bekend van Museum MORE Gorssel en de entree van het Van Gogh Museum in Amsterdam) transformeerde het voormalige schoolgebouw in een museum met twee verdiepingen met daarboven appartementen. Op het dak maken de geëmailleerde glaspanelen (het DNA van Deventer) van de Chinese kunstenaar Lu Xinjian (Provincie Jiangsu, 1977)   het plaatje compleet. Sinds november 2022 kun je het museum bezoeken. Hilde Dorrestein, een van de enthousiast vrijwilligers vertelt me dat ze iedere drie maanden nieuwe exposities hebben. We krijgen twee compacte museumgidsjes mee over het werk van Maarten Vanden Eynde en Ellen Korth. [caption id="attachment_346834" align="aligncenter" width="450"] Truus 5 (2004) © Henk Peeters (1925-2013) © foto Wilma Lankhorst.[/caption] Nul-kunst & non figuratief Het basis idee is dat EICAS non-figuratieve, hedendaagse kunst toegankelijk wil maken voor een breed publiek. Als startpunt voor het museale avontuur is gekozen voor de Nul- en ZERO-beweging,  kunst vanaf 1960. De collectie is opgebouwd via bruikleen schenkingen en eigen aankopen. Uit de vaste collectie zag ik onder andere werk van Henk Peeters en Jan Henderikse. Via bruiklenen behoren ook werken van Armando, Jan Schoonhoven en Herman de Vries tot de collectie. Vanuit de Nul-beweging wordt nu verder gewerkt aan de uitbouw van de collectie met werk van hedendaagse kunstenaars. Omdat kunst nooit op zichzelf staat, wordt kunst hier verbonden met wetenschap in de vorm van workshops, lezingen en publicaties. En dat verklaart dan ook de naam van dit huis voor de kunsten. Dat het (voorlopig) niet allemaal non-figuratief is, ontdekte ik in de tentoonstelling #Walks en Ellen Korth. [caption id="attachment_346832" align="aligncenter" width="450"] Pand en impressie van twee najaarsexposities © fotocollage Wilma Lankhorst.[/caption] DNA van Deventer Wij bekijken werk van Ellen Korth en Maarten Vanden Eynde. Vóór we zover zijn, vertelt Dorrestein het verhaal bij het werk Deventer DNA van Lu Xinjian. In 2000 volgt hij een opleiding voor digitaal grafisch ontwerper in het Chinese Nanjing. In 2005 volgt hij de Postgraduate Department van de Design Academy in Eindhoven. Gevolgd door een jaar (Interactive Media and Environments) aan het Frank Mohr Institute in Groningen. Als Xinjian in 2008 vanuit Shanghai naar Daegu in Korea Zuid-Korea vertrekt, verandert zijn werk drastisch. Een vriend uit Groningen, stuurt hem werk van Piet Mondriaan. Geïnspireerd door Mondriaans lijnenspel in de blauwe boom (1908-1909) en de streepjestechniek van Van Gogh ontstaat er in Xinjian’s hoofd een nieuwe abstracte stijl. Met deze stijl heeft hij van verschillende wereldsteden het DNA geschilderd. Naast Beijing en New York (2009) schildert hij in 2019 het DNA van Deventer. Naast Van Gogh en Mondriaan is de Nederlandse architect Rem Koolhaas met zijn principes van de ‘generiek city’ een bron van inspiratie voor Lu Xinjian. [caption id="attachment_346825" align="aligncenter" width="450"] Zaalimpressie Oil Bubble en Palentologic Plastic IV © Maarten vanden Eynde © fotocollage Wilma Lankhorst.[/caption] Gravend naar de toekomst met Maarten Vanden Eynde Van het DNA van Deventer lopen we door naar Gravend naar de toekomst van Maarten Vanden Eynde (1977). De kunstenaar onderzoekt in deze expositie de relatie tussen de ongebreidelde groeispurt in de periode van 2000 tot 2020 en de invloed van deze grootschalige economische en technologische vooruitgang op de aarde. Vanden Eynde kijkt als het ware vanuit een verre, onbekende toekomst terug op onze levenswijze. Hij stelt onze levensstijl, met onophoudelijke cycli van productie en consumptie, in zijn werk ter discussie. In drie zalen op de begane grond en bijna het gehele vloeroppervlak van het souterrain neemt hij ons mee in zijn bevindingen. We zien werken in hout, plastic, olie, beton, baksteen, klei en een zaal met objecten gemaakt van silicium. De vraag is: zijn we verblind door de vooruitgangsmythe en heeft Maarten Vanden Eynde gelijk als hij, met een knipoog, de mens omdoopt tot 'homo stupidus stupidus'? [caption id="attachment_346830" align="aligncenter" width="450"] Impressie Wanderzirkus (2022) © Eva Westra © fotocollage Wilma Lankhorst.[/caption] Een draai aan het Wanderzirkus In het souterrain zien we enkel werken van Jan Henderikse (1937), the King of Trash, zoals Cross (2015) een collage van kruizen, Number plates NY en Wismar I (2000), een serie stopcontact-bedlampjes met bloemen en Mariabeeldjes. In een hoek verscholen staat het Wanderzirkus van Eva Westra. Met dit project studeerde deze jonge kunstenaar begin deze zomer af aan Artez Hogeschool voor de kunsten Zwolle. Ik sta voor een soort rad van fortuin. Ik geef er een zwaai aan, de afbeeldingen schommelen van links naar rechts. Het rad draait niet om zijn eigen as. Via deze link kun je haar eindexamenscriptie lezen: Alles valt of staat, Over het belang van beweging. Waarbij Westra zich heeft laten inspireren door de ZERO-beweging. [caption id="attachment_346833" align="aligncenter" width="450"] Schilderij voor Bavick (1990-2010) © Reinder van der Woude © foto Wilma Lankhorst.[/caption] Via Bavick naar #Walks We volgen de route die Hilde heeft voorgesteld. Dat wil zeggen na het souterrain weer naar de begane grond en via de entree, door de lange gang door naar #Walks. In de lange gang hangt het vierluik ‘Schilderij voor Bavick’ (1990-2010) van schilder Reinder van der Woude. Het is een ode aan de personage Bavick uit ‘De uitvreter’ en ‘Titiaantjes’ twee romans van de schrijver Nescio 1882-1961). Vier doeken van 1.90 bij 1.90 meter, vol geschilderd met fluorescerende gele cirkels om donkerblauwe vlekken. Deze kleurencombinatie verwijst naar het licht van de ondergaande zon. En die zon is er ook tijdens de wandeling van Ellen Korth over de dijk iets buiten Deventer. Ze beschermt haar hoofd met een kleurrijke paraplu. Dat is fijn voor ons als kijker, want nu kunnen we haar toch vaag herkennen in het zeer diffuse licht. [caption id="attachment_346826" align="aligncenter" width="450"] Ellen Korth met #Walks © foto Wilma Lankhorst.[/caption] Ellen Korth #Walks De nieuwste tentoonstelling van filmmaker, fotograaf en beeldend kunstenaar Ellen Korth (Den Haag) heet #Walks. Het gaat Korth over de kracht van de herhaling van de verandering. Midden in de lockdown van zomer 2020 liep Korth zeven weken, zeven dagen per week dagelijks met haar camera dezelfde route. Onderweg maakte ze foto’s van het plantenleven. Zie ziet hoe dit van dag tot dag verandert. Ze ervaart stilte, herhaling, traagheid, saaiheid die geen saaiheid is. In de installatie in de grote zaal komen alle elementen van deze ontdekking samen. Schoenen uit en-en-en-en-en wandel mee. #Waks van Ellen Korth is nog tot en met 17 september 2023 te ervaren in Museum EICAS. Graven naar de toekomst van Maarten Vanden Eynde is nog tot en met 15 oktober 2023 te zien in Museum EICAS. Beluister hier de podcast met Koos Hoogland, initiatiefnemer van Museum EICAS. [caption id="attachment_346831" align="aligncenter" width="450"] Tijdelijke make over van het trappenhuis met wenteltrap door Maarten vanden Eynde © fotocollage Wilma Lankhorst.[/caption] Museumnacht in Deventer 2023 Zaterdag 14 oktober is het museumnacht in Deventer. In het kader van het internationale Hanzejaar 2023 wordt het dit jaar een gecombineerd evenement ‘24-uur Hanze en de Museumnacht Hanzesteden’. Het team van EICAS plant verschillende activiteiten zoals een ontmoeting met Maarten Vanden Eynde. Hier vind je meer informatie. © tekst en foto’s Wilma Lankhorst © afbeeldingen met dank aan en met toestemming van Museum EICAS, de genoemde kunstenaars en alle bruikleengevers.

Door: Foto: Zaal met jachttrofeeën van Maarten vanden Eynde © foto Wilma Lankhorst.
Foto: Brave New World in Museum de Fundatie © foto Wilma Lankhorst.

Kunst op Zondag ontdekt Brave New World in Zwolle

VERSLAG - Brave New World is de titel van de nieuwste tentoonstelling in Museum De Fundatie in Zwolle. Als tiener las ik het boek met de gelijknamige titel voor mijn Engelse leeslijst. In Zwolle verwijst het naar het werk van zestien jonge, internationale schilders die hun betrokkenheid met de wereld verbeelden. Hans den Hartog Jager is de samensteller van deze expositie. Ik ging voor Kunst op Zondag op verkenning naar de geschilderde versie van Brave New World en maakte kennis met zestien jonge schilders en hun zeventig werken.

Brave New World Museum de Fundatie l. Beatrice von Bormann r. Hans den Hartog Jager © foto Wilma Lankhorst.

Museum de Fundatie l. Beatrice von Bormann r. Hans den Hartog Jager © foto Wilma Lankhorst.

Eerste expositie met nieuwe directeur

Sinds 1 januari 2023 is Beatrice von Bormann (Berlijn, 1968) de nieuwe directeur van Museum de Fundatie. Zij volgt Ralph Keuning op die het Zwolse museum in de afgelopen vijftien jaar sterk op de kaart in museumland heeft gezet. Von Bormann werkt op dit moment hard met haar team aan het jaarprogramma voor 2023. Ze zal daarin met een scherp oog kijken naar het aanbod van vrouwelijke en niet-westerse kunstenaars. Ook de regionale artiesten blijven een pijler voor de Fundatie. De man die verantwoordelijk is voor de eerste expositie in 2023 in de Fundatie is gastconservator, schrijver en kunstrecensent Hans den Hartog Jager (1968).

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: Zelfportret HNS-08 (2008) © Do Xuan Doan (Hanoi, 1937) © foto Wilma Lankhorst.

Kunst op Zondag bezoekt No Hero

VERSLAG - Op mijn wensenlijst voor Kunst op Zondag staat al enige tijd een bezoek aan Museum No Hero. Ons land kent een aantal particuliere musea zoals De Pont (Tilburg), Museum MORE (Achterhoek), Museum Voorlinden (Wassenaar) en het MOCO Museum (Amsterdam). De jongste loot aan deze cultuurboom is Museum No Hero in het Overijsselse Delden. Ik ontdekte hier een stukje Vietnamese cultuur. ‘Vietnam: het gedroomde Paradijs’ is een verrassende tentoonstelling die je tot 24 april 2022 in ons eigen land kunt ontdekken.

Geert Steinmeijer: “Ik wil een ‘no hero’ zijn.
In kunstprogramma’s op tv gaat het vaak meer over de verzamelaar,
dan over de kunst. Dat wil ik niet”

(Trouw, Henny de Lange, 12 april 2018)
Museum No Hero Delden blik vanuit de tuin © foto Wilma_Lankhorst.

Museum No Hero Delden blik vanuit de tuin © foto Wilma Lankhorst.

Museum No Hero

Zakenman en kunstverzamelaar Geert Steinmeijer (Hengelo, 1954) is de man achter het particuliere museum No Hero. Steinmeijer werkte als eigenaar van Hartman Tuinmeubelen en Van Heek Textiles samen met Jan des Bouvrie en Frans Molenaar. Beide mannen hebben hem in de jaren negentig in de kunstwereld geïntroduceerd. Steinmeijer beschouwt Des Bouvrie als zijn ‘creatieve peetvader’. Voor Steinmeijer staat de liefde voor de kunst centraal in zijn verzameling. Hij kijkt niet speciaal naar artistieke disciplines en stromingen. Het resultaat is een hele gevarieerde collectie die hij overal op kantoor een plekje gaf. Om zijn kunst met een groter publiek te delen heeft hij de oude rentmeesterwoning in Delden gekocht. Na een intensieve verbouwing tussen 2015 en 2018 is het museum sinds april 2018 geopend voor liefhebbers.

Foto: Beuys in Stockholm, Moderna Museet (1971) © Schloss Moyland Beuys Archive © foto WL.

Kunst op Zondag │ verkent Beuys en de Sjamanen

VERSLAG - Bij onze Oosterburen is het Joseph Beuys jaar begonnen. Beuys is een van de belangrijkste en meest controversiële kunstenaars uit Duitsland uit de late 20ste eeuw. In 2021 herdenkt Duitsland de honderdste geboortedag van Joseph Beuys. Een jaar lang worden alle facetten van zijn kunstenaarschap belicht in talrijke tentoonstellingen in de deelstaat Noordrijn-Westfalen. Voor Kunst op Zondag begin ik mijn Beuys-reis in Schloss Moyland, net over de grens bij Emmerich/Kleve.

Beuys en de Sjamanen Schloss_Moyland © foto Wilma_Lankhorst

Beuys en de Sjamanen in Schloss Moyland (D) © foto Wilma Lankhorst.

De drijfveren van Beuys

Twee zaken hebben Joseph Beuys (*1921 in Krefeld, †1986 in Düsseldorf) als mens en kunstenaar bijna levenslang bezig gehouden: zijn voortdurende onderzoek naar de essentie van kunst en zijn nooit aflatende speurtocht naar het fenomeen trauma en traumaverwerking. Beide zaken hebben er onder andere toe geleid dat Beuys ‘activisme als kunstvorm’ ontwikkelde. Veel van Beuys’ werk heeft betrekking op zijn persoonlijk leven en daaruit voortvloeiende levenservaringen. Centraal hierin staan de ervaringen tijdens de Tweede Wereldoorlog. In 1936 sluit hij zich aan bij de Hitlerjugend. In 1941 meld de twintigjarige Beuys zich vrijwillig bij de Luftwaffe. Op 16 maart 1944 stort Beuys met ‘zijn’ Stuka neer bij Znamenka, een dorp op de Krim (Sovjet Unie).

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: Debek ferengi (verborgen vreemdeling) © Dienke Groenhout 2021 © foto Wilma Lankhorst.

Kunst op Zondag | ontmoet Ferenigi in Villa Mondriaan

VERSLAG - Beeldend kunstenaar Dienke Groenhout zet in de tentoonstelling Ferengi (vreemdeling) kleding neer als ‘verlengstuk van ons lichaam’. Een lichaam is nooit neutraal. Het roept vooroordelen op, legt machtsverhoudingen bloot en draagt cultuur met zich mee. De grote inspiratiebron voor deze expositie zijn Groenhout’s reizen en ervaringen in Afrika. Daar was ze zelf een ferengi en op basis daarvan kreeg ze direct een identiteit aangemeten. Je kunt Ferengi t/m 19 september 2021 zien in Villa Mondriaan in Winterswijk.

Sfeerbeeld Ferengi in Villa Mondriaan © foto Wilma Lankhorst.

Sfeerbeeld Ferengi in Villa Mondriaan © foto Wilma Lankhorst.

Wie is Dienke Groenhout?

Dienke Groenhout (Renkum, 1973) is beeldend kunstenaar en oprichter van de Wageningse Maakfabriek. Toen ze na de middelbare school niet wist welke opleiding ze zou gaan volgen, suggereerde haar moeder haar om naar de kunstacademie te gaan. Met dit advies vertrok Dienke naar Groningen. Na Kunstacademie Minerva volgde een opleiding in Amsterdam en tot slot een Master aan ARTEZ in Arnhem. Reizen is een passie en een grote inspiratiebron. Samen met haar man en hun vier kinderen heeft ze twee wereldreizen gemaakt. De eerste door Zuid-Amerika en de meest recente door Afrika. Over reizen zegt Groenhout: “het maakt niet uit waar je bent, als je maar niet stilstaat’.

Foto: Het Nieuwe Instituut foto: Krina van der Drift

Het Nieuwe Instituut en FKA Witte de With

Vorig weekend bezocht ik Rotterdam om eens een kijkje te nemen in o.a.Het Nieuwe Instituut. Vaak heb ik het gebouw aan de buitenkant aanschouwd bij mijn vele bezoekjes aan de musea aan het Museumplein, maar ik was er nog nooit binnen geweest, dus een leuk uitstapje voor de zondagochtend.

Bij de meervoudige opdracht voor het gebouw van het Nederlandse Architectuurinstituut aan zes architecten in 1988 was Jo Coenen de winnaar. Hij bracht de  hoofdfuncties van het gebouw onder in afzonderlijke gebouwdelen. Elk gebouwdeel heeft een eigen architectonische karakteristiek en een eigen relatie met de omgeving. Het langgerekte archiefgebouw volgt de kromming van de Rochussenstraat en sluit daarmee het Museumpark af. Het beeld op de voorgrond is van Auke de Vries, die dit speciaal voor dit gebouw ontwierp en dat een jaar na de opening geplaatst werd (in 1994). Het heeft geen titel en de kunstenaar wilde er pas aan beginnen toen het gebouw grotendeels klaar was, omdat het werk één moest worden met het gebouw. Dat is zeker gelukt, vind ik.

Eenmaal binnen kon ik mij eerlijk gezegd moeilijk concentreren op de structuur van het gebouw door de enigszins verwarrende looproute, vanwege corona. Ook een plattegrond ontbrak, waardoor we een beetje ontheemd door het gebouw dwaalden. Dat was jammer, want we misten daardoor wel enige items. Wat we wel gezien hebben was de tentoonstelling “Art on Display 1949-69”. Een expositie over de verschillende manieren waarop in dit tijdvak kunst tentoongesteld werd. Grappig om eens niet te kijken naar het kunstwerk, maar naar de manier waarop het gepresenteerd word. Als bezoeker ben je er vaak niet van bewust dat daar vaak lang over nagedacht en veel werk aan besteed is.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Timo Newton-Syms (cc)

Kunst op Zondag | Prima mensen

It’s better not to rely too much on silent majorities … for silence is a fragile thing… one loud noise and it’s gone.

(Banksy quote, vrij naar Alan Moore).

Terwijl rechts en links sinds mensenheugenis de zwijgende meerderheid voor hun idealistische karretjes trachten te spannen, zijn in het Kunstenlab in Deventer kunstenaars op zoek naar die zwijgende meerderheid (tot 30 april).

De zwijgende meerderheid is een uitvinding die wordt toegeschreven aan Richard Nixon die in 1969 ’the great silent majority of my fellow Americans’ achter zijn Vietnambeleid trachtte te scharen. Sindsdien zijn het vooral conservatieve politici geweest die zeiden de zwijgende meerderheid te vertegenwoordigen.

In het Kunstenlab zijn drie kunstenaars gevraagd te reageren op werk van collega’s, dat eerder al in het Enschedese Tetem was te zien. We putten even uit de tentoonstellingsinformatie.

Bij de video-installatie ‘De Mensen’ van Viktoria Gudnadottir: “Hoe dichterbij men komt, hoe lastiger het wordt om het individu als archetype van een groep te ervaren.”

videostills Viktoria Gudnadottir De Mensen
© Kunstenlab Viktoria Gudnadottir De Mensen

Bij de installatie The Opposite of Black and White van Gunter Gruben: Hij maakte een stemwijzer die veel genuanceerder kon worden ingevuld dan de officiële stemwijzer. Het resultaat: in zijn multimedia installatie (klik hier op Silent Majority) “verdwijnen de scherpe randen van het lijnenspel die de opvattingen aan uiterste zijden van het spectrum representeren”.

Foto: yakshini (cc)

Kunst op Zondag | Daar heb je de Chinezen

China rukt op als economische macht én als als kunstproducent. En Nederland heeft daar iets mee.

In de laatste tien jaar zijn er minstens 33 tentoonstellingen geweest met Chinese kunst, al dan niet in relatie met Nederlands kunst. En niet alleen in jaren waar een of ander groots gebeuren in China de media beheerste (2008- Olympische Spelen). Vorig jaar spotte uw redactie zeker 12 tentoonstellingen met kunst uit China.

Voor het grootste deel waren het tentoonstellingen met hedendaagse Chinese kunst. En het houdt maar niet op. Binnenkort in het Noordbrabants Museum 50 werken van 30 Chinese kunstenaars uit de collectie van de Zwitsere verzanmelaar Uli Sigg.

Het is de eerste keer dat een dergelijk omvangrijke selectie uit deze wereldberoemde kunstverzameling in Nederland te zien is, schrijft het Noordbrabants Museum in haar persbericht. Qua omvang kan dat kloppen, maar Kasteel Wijlre en het Bonnefantenmuseum waren in 2016 het museum al voor. Uit dezelfde collectie werden 23 werken van elf Chinese kunstenaars gepresenteerd.

Chinese kunstenaars zijn ´hot´ in Nederland en ook Kunst op Zondag ontkomt niet aan Chinese invloeden. Zeker 36 Chinese kunstenaars zijn hier langs gekomen. Soms een enkeling, soms een hele groep, als het specifiek over Chinese kunst ging.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: Ryohei Noda (cc)

Kunst op Zondag – U ook voor de verandering?

Kunst als wapen tegen oorlog is van een engagement dat aan menig revolutie heeft bij gedragen, Het bestaat nog en dat is om vrolijk voort te gaan op het pad der verandering.

Zo hadden we het vorige week over Art Works for Change, dat met rondreizende tentoonstellingen en online projecten mensenrechten, sociale rechtvaardigheid, gendergelijkheid, milieu en duurzaamheid aan de orde stelt.

Sinds 2008 heeft de organisatie 19 projecten gerealiseerd. Daarvan zijn 16 tentoonstellingen vertoond in 33 steden in 17 landen, op 40 locaties, waarvan 17 reguliere musea of kunstcentra. Maar nog op geen enkele plaats of in geen enkel museum in Nederland.

Dat zulke initiatieven nog steeds hard nodig zijn bewijst recente berichtgeving dat #MeToo de musea is binnengedrongen. Ophef waarover twee maanden eerder al in buitenlandse media was te lezen.

Wat zullen we nu hebben? Zijn er kunstenaars gedwongen de museumdirecteur te pijpen vooraleer hun werk werd geaccepteerd? Zijn er kunstenaars na afloop van vernissages bepoteld door geile conservatoren?

Vooralsnog niets van dat alles. Het ging om de vraag of kunst met vrouwelijk naakt nog wel zonder een hedendaagse #MeToo verantwoorde toelichting vertoond kan worden. Om daar een discussie over uit te lokken werden in de Manchester Art Gallery een groepje badende nimfen verwijderd.

Foto: craftivist collective (cc)

Kunst op Zondag | Voor de verandering

Laten we voor de verandering eens een kijkje nemen buiten de focus van de media. Focus is in dit geval een eufemisme voor de tunnelvisie dat goed nieuws geen nieuws zou zijn.

Het is mooi mee genomen als we er vrolijk van worden, maar goed nieuws is niet altijd leuk nieuws. Goed nieuws gaat vaak over ellende. De meeste mensen willen daar van af en het goede nieuws is dat er ook veel mensen aan werken er van af te raken. Kunstenaars dragen daar op uiteenlopende wijze aan bij. Ze zetten kunst in als wapen tegen, onder andere, oorlog.

Niet iedereen is er van gecharmeerd als kunst onrecht, ongelijkheid en onmenselijkheid als onderwerp heeft (getfer, kunst moet leuk zijn….). Maar juist heden ten dage, nu de media focussen op wat ‘alternatief rechts’ wordt genoemd, is pijnlijk duidelijk dat we nog lang niet kunnen spreken van ‘verworvenheden’ van de revolutionaire idealen die grof gezegd vallen onder ‘vrijheid, gelijkheid, broederschap’.

Dat is bij lange na nog niet bereikt en wie op die ‘revolutie’ afgeeft laat zich kennen als een oerconservatieveling, zich vastklampend aan stereotypische machtsverhoudingen. Onderwijl bepotelen ze begrippen als vrijheid en democratie. Afblijven!

Sorry, ik dwaal af, we moeten naar het goede nieuws.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Volgende