COLUMN - In de VS is gisteren de ‘Volckerregel’ tegen bankieren voor eigen rekening ingegaan. In het VK trad afgelopen december de Banking Reform Act in werking. Ondertussen schiet het in de rest van Europa nog niet echt op met het hervormen van de bancaire sector.
Michel Barnier, Eurocommissaris voor de interne markt, deed in januari weliswaar een voorstel, maar dat wordt niet behandeld door het Europees Parlement, omdat het te dicht op de verkiezingen ligt. Maar ook als het voorstel niet zo dicht op de verkiezingen had gelegen, was het de vraag geweest of de bancaire sector ook echt stabieler was geworden door het voorstel. Want wat staat er nu eigenlijk in?
Het belangrijkste aspect van het voorstel van Barnier is dat dertig grote banken in Europa voortaan een verbod krijgen op handel voor eigen rekening, ongeveer zoals de Volckerregel in de VS. Daarnaast mogen banken sowieso niet te veel handelsactiviteiten ondernemen, of die nu in het belang van de klant zijn of voor eigen rekening. Als de handelsactiviteiten boven een bepaalde grens uitkomen, kunnen toezichthouders de bank dwingen die activiteiten af te stoten.
Op zich is het wel begrijpelijk dat Barnier de regels maar voor dertig grote banken wil laten gelden, omdat juist die grote banken voor problemen zorgen wanneer ze in financiële moeilijkheden komen. Maar door de regels niet voor alle banken te laten gelden, worden soms vreemde scheidslijnen getrokken. Voor Nederland vallen bijvoorbeeld ING en Rabobank onder het voorstel, maar ABN AMRO niet. Dit terwijl de Nederlandse overheid ABN AMRO nationaliseerde toen de bank failliet dreigde te gaan. De keuze voor dertig banken lijkt redelijk arbitrair, en bepaalde banken ontspringen de dans, ook al zijn ze evident systeemrelevant in de ogen van nationale overheden.
Het verbieden van handel voor eigen rekening is daarnaast lastig. Duopolie schreef al eens over de regelbrij die voortkomt uit de Volckerregel, omdat handel voor eigen rekening moeilijk te onderscheiden is van handel in het belang van de klant.
Een aanpak die in minder regels resulteert dan simpelweg verbieden, is om de commissie Wijffels te volgen en het verbod op handel voor eigen rekening als een soort gentlemen’s agreement in te stellen, waarbij de toezichthouder kan ingrijpen wanneer deze ziet dat er toch handel voor eigen rekening plaatsvindt. Om te voorkomen dat banken teveel risico nemen met handelsactiviteiten, kan met een algemeen plafond voor handelsactiviteiten worden gewerkt, zodat de wet niet hoeft te definiëren welke activiteiten voor eigen rekening zijn en welke niet.
En belangrijker dan wat er wel in Barnier’s voorstel staat, is misschien wel wat er niet in staat. Er wordt niet gevraagd om hogere kapitaaleisen, terwijl in academische kringen een consensus ontstaat voor veel hogere kapitaaleisen dan de drie procent van het Basel 3-akkoord.
Tegelijkertijd komt bail-in (waarbij spaarders van een bank meebetalen wanneer een bank in de problemen komt) niet aan bod in het voorstel, terwijl dit juist een centrale aanbeveling uit het Liikanen rapport is.
Het voorstel van Barnier kent belangrijke mankementen en het is goed dat het voorstel niet één op één uitgevoerd wordt. Toch valt er wel een lichtpuntje te ontdekken. Barnier doet in ieder geval een concreet voorstel, zodat er over gedebatteerd kan worden in de aanloop van de Europese verkiezingen. Hopelijk zorgt zijn opvolger dan voor een beter voorstel.
Reacties (6)
Voor Nederland vallen bijvoorbeeld ING en Rabobank onder het voorstel, maar ABN AMRO niet.
ABN is al een poosje geleden begonnen met het afbouwen van handel voor eigen rekening.
ABN Amro besloot vorig jaar de handel voor eigen rekening in aandelenderivaten stop te zetten. Hierdoor zag de zakelijke bankdivisie Merchant Banking het resultaat fors kelderen.
http://www.beurs.nl/nieuws/binnenland/3228330/abn-amro-ceo-meldt-belangstelling-van-grote-fondsen
Slecht voorbeeld dus.
en het verbod op handel voor eigen rekening als een soort gentlemen’s agreement in te stellen, waarbij de toezichthouder kan ingrijpen wanneer deze ziet dat er toch handel voor eigen rekening plaatsvindt.
Bankiers zijn zulke gentlemen. En traders helemaal.
Er wordt niet gevraagd om hogere kapitaaleisen, terwijl in academische kringen een consensus ontstaat
Want de economische wetenschap heeft zo’n goed track record wat betreft financiele regulering.
Als je wilt weten hoe het binnen de EU tussen EU en banken werkt, is het volgende al omvattend:
Voor het beleid ten aanzien van de banken, dienen uitsluitend de banken als informatiebron/overleg partner.
Nog een reden voor minder Europa, zou ik zo zeggen, want zo lang deze situatie voortduurt komt er geen enkele wezenlijke verandering.
@1: Tsja, bij die vergelijking tussen ABN AMRO, Rabobank en ING gaat het er om dat de banken alle drie systeemrelevant zijn, en dat je dus wil dat dezelfde regels voor deze banken gelden. Dat ABN AMRO op dit moment handel voor eigen rekening zegt terug te dringen doet daar volgens mij geen afbreuk aan.
Voor wat het track record van de economische wetenschap betreft, weet ik niet helemaal wat je bedoelt. Gaat het erom dat economen de crisis niet hebben kunnen voorkomen? Dat vind ik altijd een wat vreemd argument. Je huisarts heeft ook niet voorkomen dat je ziek bent geworden. Betekent dit dat je nooit meer naar die huisarts luistert?
@3: Tsja, bij die vergelijking tussen ABN AMRO, Rabobank en ING gaat het er om dat de banken alle drie systeemrelevant zijn, en dat je dus wil dat dezelfde regels voor deze banken gelden. Dat ABN AMRO op dit moment handel voor eigen rekening zegt terug te dringen doet daar volgens mij geen afbreuk aan.
en
Het belangrijkste aspect van het voorstel van Barnier is dat dertig grote banken in Europa voortaan een verbod krijgen op handel voor eigen rekening,
Als een bank daar toch al mee ophoudt waarom dat dan nog opleggen?
Voor wat het track record van de economische wetenschap betreft, weet ik niet helemaal wat je bedoelt.
Typisch. In mijn tijd was “geschiedenis van het economisch denken” nog een keuzevak.
Gaat het erom dat economen de crisis niet hebben kunnen voorkomen?
Nee, het gaat bijvoorbeeld over dat de “consensus” in de economische wetenschap in de jaren ’90 was dat derivaten niet gereguleerd hoefden te worden. Nu hebben jullie weer een ander hobbelpaard maar waarom moeten wij (=de sector en de samenleving) daarin mee gaan?
@4: Je zegt dus eigenlijk dat we geen regelgeving mogen introduceren op basis van nieuwe inzichten, omdat we er vroeger anders over dachten. Dit lijkt me geen goede redenering. Als je die namelijk doortrekt, hadden we nu nog een alleenheersende koning en mochten vrouwen niet stemmen.
@5: nee, ik zeg dat op basis van de historie de consensus onder economen geen indicator is van kwaliteit van financiele regelgeving.