Kunst op Zondag | Gevaar

Foto: copyright ok. Gecheckt 11-03-2022
Serie:

In Hoogeveen blijkt kunst een gevaar voor kinderen te zijn. Een 7-jarig meisje raakte gewond bij het spelen op een kunstwerk, dat voor de ingang van haar school staat. Ouders in rep en roer en boos op de verschillende betrokken instanties die de verantwoordelijkheid naar elkaar toeschuiven.

Wie het gevaarlijke object nader bekijkt, zal al snel denken dat het om een speeltoestel met een kunstzinnig randje gaat. En ook al zijn de randen van het kunstwerk afgerond, één van die randen is het meisje nu lelijk opgebroken.

Remy&VeenhuizenPicture Point.
© Googel usercontent Hoogveen Zuiderbreedte

Het ongeval zal de mening sterken van hen die menen dat kunst in de beschermde ruimte van een museum hoort. Niet in de openbare ruimte. Want wanneer weet je nou of het kunst of gewoon straatmeubilair of een speeltoestel is? Speeltoestellen kunnen trouwens ook erg gevaarlijk zijn.

Hoogeveen heeft meer gevaarlijke kunst.

De “zonder titel” van Carlo Kroon nodigt de jeugd toch ook uit er in te klimmen? En kunnen in de Cascade van Karin Daan niet hele scholen peuters verdrinken?

Carlo Kroon – zonder titel, 1985.
cc Wikimedia Commons Kroon Hoogeveen 01

Karin DaanCascade, 1995.
cc Wikimedia Commons Hoogeveen Daan Cascade

Kunst leidt wel vaker tot ongevallen. In 2006 moest museum Kröller-Müller ‘Kijk Uit Attention’ van Krijn Giezen afsluiten voor het publiek, nadat een 17-jarige jongen ten val was gekomen. Vorig jaar werd in het Amsterdamse Vondelpark het project ‘Blues before Sunrise’ voortijdig afgebroken. ’s Avonds gloeide er blauw licht in het park en de kunstminnende fietsers waren blijkbaar zo onder de indruk dat ze bij bosjes tegen elkaar aan kletterden.

Steve McQueenBlues before sunrise.
[kliktv nr=1]

Zelfs als er nog geen enkel ongeval heeft plaatsgevonden, zien mensen gevaar in kunst. In 2011 vroeg een gemeenteraadsfractie in Delfzijl om een platform rond het monument voor de Groningse zanger-dichter Ede Ulfert Staal. Wie de rond een zuil gewikkelde teksten wilde lezen, zou wel eens van de zeedijk kunnen vallen. In overleg met de kunstenaar koos men niet voor zo’n platform, maar plaatste een plaquette naast het beeld.

Chris Verbeek – Monument Ede Staal, 2000.
cc Wikimedia.org Monument Ede Staal door Chris Verbeek

Een enkel ongeval is reden om kunst aan te vallen, terwijl kunst tot veel minder ongelukken leidt dan het huishouden. Het is dus goed als kunstenaars in hun werken wijzen op de gevaren van het alledaagse. Of schuilt er meer gevaar achter dit kamerscherm van Mona Hatoum?

Mona Hatoum – Grater Divide, 2002.
cc Flickr libbyrosof photostream Mona Hatoum

Vorig jaar leidde een gigantisch muurwerk van de Braziliaanse grafittikunstenaars Os Gêmeos in het Amerikaanse Boston tot heftige discussies. Sommigen meenden hier een terrorist in te zien en eisten verwijdering van het werk.

Os Gêmeos – Mural Boston, 2012.
cc Flickr timsackton photostream Os Gêmeos

“Kunst is een gevaar voor een ieder, die haar aan den lijve ondergaat, voor een ieder, die haar niet maar keurt, maar ook beleeft’, schreef Menno ter Braak in 1929 in een vlammend artikel tegen het verbod de film Un Chien Andalou van Luis Buñuel in de bioscopen te vertonen. Hoe haalde men het in het hoofd kunstfilms te verbieden?

Kunst moet je niet keuren, laat staan verbieden. Maar zolang ook maar iemand angst weet aan te wakkeren bij mensen, kan dat ook ten koste gaan van kunst. Kunstenaars moeten wel degelijk op gevaar wijzen. Daardoor is hun werk niet gevaarlijk. Het gevaar komt van criticasters die dat werk bedreigend vinden.

“No art has ever been made without the artist having known danger”, schreef de dichter Rainer Maria Rilke ooit. Is het die gedachte die Alexandre Farto er toe beweegt met drilboren, afbijtmiddel en verf enorme portretten op de muren van verlaten gebouwen te creëren?

[kliktv nr=2] Niet gevaarlijk genoeg, moet Farto hebben gedacht, dus deed hij het ook met dynamiet.

[kliktv nr=3] En niet zozeer kunst, meer een kunstje: blijf uit de buurt als iemand de Mona Lisa namaakt met behulp van een pneumatische hamer.
 [kliktv nr=4]

Laten we niet alles wat potentieel gevaarlijk is uit het leven bannen. Zeker niet als het kunst is. Laten we vrolijk verder vrezen.

Reacties (7)

#1 Kalief

De combinatie van kinderen en zwaartekracht schijnt gevaarlijk te zijn. Laten we ze beide verbieden.

  • Volgende discussie
#2 Willem

Ik vind het prima, maar daar zou ik aan toe willen voegen dat we hoe ook niet zo vreselijk bekrompen zouden moeten zijn in de ruimtelijke ordening. Dus ook niet zeuren als iemand een boom in de tuin wil omhakken of planten, of een hekje wenst te plaatsen.

Deze kunstwerken en de plaatsing ervan laten namelijk zien dat men zo ruimhartig met de regels omgaat als dat een lokale overheid ijdel is.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 Rigo Reus

Wat een leuke aflevering van kunst op zondag. Heerlijk dat gedoe rond, letterlijk, dat kunstwerk van Ede Albert Staal.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 Henk van S tot S

Weer een “prettig” artikel :-)

Nu maar hopen dat het geen streken van bestuurders zijn, die een nieuw handvat zoeken, om de kunstsubsidie te verlagen ;-)

Dat wordt bijvoorbeeld oppassen met initiatieven om “mooie” skatebanen aan te leggen.
Voordat je het weet worden ze verboden.

Voor de beter bedeelden geen probleem, die kunnen er in wonen ;-)
http://www.froot.nl/posttype/froot/image/wonen-in-een-skatebaan/

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 Marius

Als kind ging ik eens zwemmen in een buitenbad met een veiligheidshek tussen diep en ondiep. Ik kwam natuurlijk op het briljante idee om over het hek ‘over het water lopend’ van de ene naar de andere kant van het bad te rennen. Wat kon er immers gebeuren? Ik kon naar links in het ondiepe vallen of naar rechts in het diepe, maar ik was een uitstekende zwemmer.
Halverwege gleed mijn linkerbeen natuurlijk naar links en mijn rechterbeen naar rechts… Ik heb maar zelden zoveel pijn gehad!

Later deed ik dit type actie dunnetjes over door met mijn snowboard over een kunstwerk te grinden… Met een enorme schaafwond op een pijnlijke plaats als gevolg.

Maar ik heb daar nooit de krant mee gehaald.
Het zou ook nooit maar in me opkomen het zwembad of de kunstenaar aansprakelijk te stellen voor mijn ‘leed’, het was gewoon een stomme actie, een botsing tegen een stilstaand object! Ik heb er ook niet veel van geleerd en er zijn er nog veel gevolgd: verdraaide enkels, een knieblessure, schouderblessure, diverse gebroken ribben en ontelbare schaafwonden. Mijn grootste claim to fame is echter slechts een kleine vermelding op 112meldingen.nl.

Niets is mooier dan het opzoeken van de smalle grens tussen een stunt en een crash. Zeker niet als het op een kunstwerk kan. Maar niet miepen als het misgaat!

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 P.J. Cokema

@5: Wat is gevraalijker: het kind of de kunst? Vorig jaar liep in het Belgische museum Dr. Guislain de tentoonstelling Gevaarlijk jong. Uit de toelichting:
“Kinderen, vroeger overtuigend omschreven als dé toekomst, worden nu benaderd in termen van gevaar en risico. Leven we in de tijd van het ‘risicokind’?”

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 PolarWolf

Betuttelingsmaatschappij ten top.

Het resultaat is dat we straks met een generatie zitten die ervan uit gaat dat alle risicos uit de maatschappij zijn geweerd omdat ze nooit hebben geleerd om een eigen inschatting te maken. Omgekeerde evolutie, zeg maar. Oh well, dat probleem lost zichzelf wel op.

  • Vorige discussie