Zomergasten 2022 met Derk Sauer

Vanavond in VPRO’s Zomergasten de tweede ondernemende mediaberoemdheid. Na Humberto Tan (in de eerste uitzending van dit seizoen) nu Derk Sauer.

“Gaat u ooit nog weg uit Rusland?”, werd hem vijf jaar geleden gevraagd in dit interview. Dat zag Sauer er niet van komen want “daarvoor zijn we te zeer met het land vergroeid. Vergis je niet: als je ergens bijna dertig jaar woont, zit zo’n plek in je hart”. Bovendien werken en wonen er toen twee van zijn zonen in Rusland (“En wat nog belangrijker is: we zijn een heel hecht gezin”).

En toen viel Rusland Oekraïne binnen. In februari hoorde Derk Sauer van zijn zoon Tom dat die niet meer in Rusland wilde wonen. Hij zelf ging terug naar Moskou om met zijn medewerkers van ‘The Moscow Times’ te overleggen.

Anderhalve week later ontvluchtte Sauer Rusland en of hij er ooit zal terugkeren is nu uiterst ongewis. Een andere zoon van Sauer is Ruslandcorrespondent voor ‘The Guardian’. Beiden werden geïnterviewd door het Belgische ‘De Morgen’. Of ze, nadat het gezin Sauer naar Rusland vertrok, zich intussen Russen voelden?

Derk Sauer: “Mijn kinderen zijn Russischer dan ik.” En: “Ik ben geen Moskoviet, maar ik wil graag terug: als het kan, gaan we.”

Derk Sauer trok met zijn gezin naar Rusland vlak na de val van de Berlijnse muur. Hij mag gerekend worden tot de vele Westerse ondernemers die hun kansen zagen in de door Michail Gorbatsjov geïntroduceerde perestrojka (hervorming) en glasnost (openheid).

Pieter Waterdrinker was in 2018 Zomergast en kent Rusland ook van binnenuit. Hij had destijds een bedrijfje voor advies en bemiddeling voor westerse ondernemers die een slaatje wilden slaan uit de nieuwe wind die waaide. Gaat Janine Abbring vragen of Sauer ook door Waterdrinker op weg is geholpen?

Hoe was het mogelijk in een land als Rusland zo goed zaken te doen als ook Derk Sauer heeft gedaan? Misschien met hulp van wat Russische oligarchen? In het interview  in ‘De Morgen’ wordt hem voor de voeten geworpen dat hij met machtshebbers is gaan eten.

Sauer ontkent met oligarchen een vorkje geprikt te hebben. Wel heeft hij met twee oligarchen nauw samengewerkt: “Met Michail Chodorkovski, de eerste aandeelhouder van The Moscow Times, die later tien jaar in Siberië heeft doorgebracht, en met Michail Prokhorov, in 2012 de presidentskandidaat van de oppositie”.

Volgens Pieter Waterdrinker was de snelle uitbreiding van de NAVO met Oostbloklanden een vergissing. Hij zag dat als een fout, veroorzaakt door gebrekkige kennis en begrip van de Russen. Een analyse die we in het Rusland-Oekraïne conflict vaker zagen voorbij komen: kennen we Poetin eigenlijk wel?

In het interview in ‘De Morgen‘ betitelt Derk Sauer Poetin als een ‘überwappie’. Of Janine Abbring er aan toe komt hem daar nader over uit te horen, is nog maar de vraag. In de 5 redenen om naar Derk Sauer te kijken schrijft de VPRO dat “het Sauer gelukt is om een avond samen te stellen waarin de Russische president alleen maar zijdelings figureert (maar toch altijd als een schaduw aanwezig is)”.

Zijn er nog kritische noten te kraken? Een dik belegde boterham verdienen in een corrupt en door Poetingetrouwe kliek gedomineerd Rusland, kwam Derk Sauer en een van zijn zonen op fikse kritiek van Ruslandcorrespondent Olaf Koens en Pieter Waterdinker te staan. De familie Sauer zou boter op het hoofd gehad hebben. In de VPRO-gids stelt Sauer: ”Ik schaam me niet genoeg gewaarschuwd te hebben voor de tiran van deze tijd”.

Nog een gespreksonderwerp dat op de agenda staat en waar Janine Abbring wel met een kritische blik over door mag vragen is wat Derk Sauer noemt: “mijn reis van activist naar journalist”. Is Sauer iemand die zijn (extreem)linkse verleden als een jeugdzonde afdoet nu hij een geslaagde, gearriveerde ondernemer is geworden?

Het kan een boeiende avond worden. Kijken dus naar Derk Sauer, vanavond om 20.20 uur bij NPO 2. Hou uw opmerkingen tijdens de uitzending niet voor uzelf maar deel ze met ons hier in de reactievelden. Morgen mag u de Sargasso Zomergastenrecensie weer verwachten, deze keer van onze collega Karin van der Stoop.

Edit: Voor onze recensie: klik hier.