Rijkdom is het probleem

De rijken worden steeds rijker, vorig jaar alleen al 2.000.000.000.000 dollar. Tegelijk leeft bijna de helft van de wereldbevolking onder de armoedegrens van 6,85 dollar per dag. Ter gelegenheid van het World Economic Forum in Davos legde Oxfam weer eens de vinger op de zere plek. 'Zestig procent van de rijkdom van miljardairs is afkomstig van erfenissen, monopoliemacht of vriendjespolitiek, volgens Oxfam: “extreem veel rijkdom van miljardairs is grotendeels onverdiend.”' Een andere conclusie uit Takers not Makers, het jaarlijkse onderzoek van Oxfam naar sociale ongelijkheid: 'De rijkste 1 procent in het mondiale noorden haalde in 2023 via het financiële systeem 30 miljoen dollar per uur uit het mondiale zuiden.' Per uur! Klimaatverandering Sinds een jaar of tien volg ik voor een kleine hulporganisatie het nieuws over Malawi, een van de armste landen ter wereld in het zuiden van Afrika. Het land is niet alleen arm maar wordt de laatste jaren ook buitensporig getroffen door de klimaatverandering. Afrika is naar schatting slechts verantwoordelijk voor 4 procent van de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen. Maar Afrikaanse landen zijn wel een groot slachtoffer. Malawi kende in de laatste halve eeuw zeven periodes van droogte en 19 overstromingen.De afgelopen jaren werd het afwisselend getroffen door grote droogte, hevige regenval en orkanen. De cycloon Freddy richtte begin 2023 een spoor van vernielingen aan in Mozambique en Malawi. Malawi telde meer dan 1200 doden, meer dan een half miljoen ontheemden en een totale schade die geschat wordt op 507 miljoen dollar. Eind vorig jaar trof een tropische storm met de naam Chido opnieuw tienduizenden mensen. Nu bereidt het door droogte getroffen land zich opnieuw voor op potentieel gevaarlijke regenval. Ondertussen bouwt het rijke deel van de wereld aan 'een façade voor aanhoudend extractivisme en controle door bedrijven over mineralen in Afrika. De uitgestrekte bossen, mineralen en het land van Afrika worden steeds meer vercommercialiseerd onder het mom van koolstofcompensatieprojecten. Wereldwijde bedrijven investeren in deze projecten en beweren dat ze hun emissies "compenseren" terwijl ze in hun landen gewoon doorgaan met hun dagelijkse gang van zaken.' Ziekte Armoede en ontheemding gaan gepaard met gezondheidsproblemen. Malawi heeft de afgelopen drie jaar te maken gehad met cholera-uitbraken, waarvan de zwaarste in 2022 plaatsvond. Hierbij vielen landelijk ruim 1.700 doden. De overheid werkt hard aan maatregelen om de toegang tot veilig water en sanitaire voorzieningen te vergroten en verbeterde hygiënepraktijken te bevorderen; om het bewustzijn te vergroten en door de gemeenschap geleide initiatieven te bevorderen om uitbraken te voorkomen en erop te reageren. Bij elke natuurramp gaat er echter weer een resultaat van deze inspanningen verloren. Dat geldt ook voor malaria. Woensdag kondigde de miljardairsregering-Trump aan te stoppen met het financieren van anti-aidsprogramma PEPFAR. Daarmee worden hiv-medicijnen, -tests en -preventieprojecten gefinancierd. Die mededeling is sindsdien deels verzacht door de regering zelf en tijdelijk opgeschort door een federale rechter. Maar de uitwerking is verlammend. Overal in de wereld zijn klinieken gesloten en projecten stilgelegd. HIV/Aids is in Malawi nog steeds een dodelijke ziekte. Vluchtelingen Malawi is ondanks alles in politiek opzicht een relatief stabiel land. Gewelddadige politieke conflicten in de omgeving, niet zelden gerelateerd aan de winning van olie en mineralen, hebben het land echter opgezadeld met grote stromen vluchtelingen. Tot voor kort waren dat vooral vluchtelingen uit Congo die werden opgevangen in een een overvol kamp ten noorden van de hoofdstad Lilongwe. Onlangs is een grote groep vluchtelingen uit Mozambique aangekomen in het zuiden van Malawi. 'Plunderende bendes en politieke onrust sinds de verkiezingen van oktober hebben duizenden Mozambikanen over de grens naar Malawi gedreven, ondanks de droogte, voedsel- en brandstoftekorten,' schrijft The Guardian. Een nieuwe opgave voor een land dat de eigen bevolking nauwelijks kan voeden.  President Chakwera is deze week in Tanzania. Hij put hoop uit een bijdrage van 300 miljoen dollar van de Wereldbank en de Afrikaanse Ontwikkelingsbank om in zijn land de aansluiting op het electriciteitsnet in 2030 te verhogen van 25% tot 70%. Dat Tanzania onlangs een claim legde op de helft van het Lake Malawi zal hem waarschijnlijk nog de minste zorgen baren.

Door: Foto: Hans Hillewaert (cc)

Closing Time | Marianne Faithfull

, door

Gisteren overleed Marianne Faithfull op 78-jarige leeftijd. Ze werd op 18-jarige leeftijd op een platenfeestje ontdekt door de manager van de Rolling Stones, maakte in de jaren ’60 een aantal platen, speelde in diverse films en was vier jaar lang het liefje van Mick Jagger.

Na een breuk belandde ze – verslaafd – op straat, pakte zichzelf uit de goot en brak in 1979 nogmaals door met de plaat Broken English: nog altijd haar best gewaardeerde werk.

Steun ons!

Mededeling

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: eigen werk - Cartoon Marc van Oostendorp eppo bruins sloopkogel.jpg

Nog meer destructieve plannen van de minister

, door

Verontrustend nieuws uit doorgaans goed geïnformeerde kring: terwijl de universiteiten nog nasudderen van de draconische bezuinigingen die hen zijn opgelegd – de Eerste Kamer moet nog instemmen, maar niemand koestert nog illusies over de liefde van de christelijke partijen voor het onderwijs –, bezint minister Eppo Bruins zich alweer op de volgende grote klap met de sloopkogel.

Hij zou bij de Voorjaarsnota met een ingrijpende wijziging in het universitaire systeem komen. Drie lijnen daarvan zijn inmiddels bekend.

Rug naar de samenleving

Ten eerste wil de minister alle zogeheten randprogramma’s afschaffen—geld dat niet bedoeld is voor regulier onderzoek of onderwijs. Dit betekent dat het kleine beetje geld dat nu naar bijvoorbeeld wetenschapscommunicatie of ‘open science’ gaat (initiatieven om onderzoeksmethoden en -resultaten vrij toegankelijk te maken), verdwijnt. Hierdoor wordt de wetenschap gedwongen met de rug naar de samenleving te staan, juist nu er voorzichtige pogingen worden gedaan om toegankelijker te worden. Ook het programma Erkennen en Waarderen, dat voorzichtig probeerde universitair medewerkers te belonen voor meer dan alleen publicaties in toptijdschriften, dreigt hiermee te verdwijnen.

Je kunt ook zeggen: zo krijgen mensen zo min mogelijk mee van wat de wetenschap denkt, waardoor ze vatbaarder worden voor radicale, niet op feiten gebaseerde meningen.

Foto: Fred Davis (cc)

Militairen en boeren houden niet van transparantie

, door

COLUMN - Defensieminister Hennis (VVD) heeft de Tweede Kamer “keer op keer” onjuist geïnformeerd over de luchtaanval op de Iraakse stad Hawija in 2015, zo blijkt uit onderzoek van een commissie onder leiding van oud-minister Winnie Sorgdrager. Het zal niemand meer verbazen. Defensie heeft wat openbaarheid betreft een bijzonder slechte reputatie (zie bijvoorbeeld hier, hier, en hier). Dat wordt nu ook bevestigd door hoogleraar staatsrecht Wim Voermans. Hij deed onderzoek naar het onjuist of onvolledig informeren van het parlement. In de jaren 2001 tot 2020 telde hij 69 incidenten. 14 keer was Defensie de ‘schuldige’. Een greep uit die incidenten: in 2003 misleidde toenmalig minister Kamp (VVD) de Kamer over een schietincident in Irak. Eimert van Middelkoop (ChristenUnie) hield tussen 2007 en 2010 informatie achter over de kosten van de JSF. En in 2020 bleek dat de voortgang van de politietrainingsmissie in Afghanistan te rooskleurig en positief werden voorgesteld om politiek draagvlak te behouden. De huidige minister van Defensie Ruben Brekelmans belooft beterschap. De vraag is of dat gaat lukken in het huidige politieke en bestuurlijke klimaat. Dit kabinet staat bepaald niet bekend als voorvechter van de openbaarheid van bestuur.

Boeren

Dat blijkt ook uit de steun die landbouworganisaties van minister Femke Wiersma krijgen in een zaak van journalisten van FTM, NRC en Omroep Gelderland. Zij waren op zoek naar cijfers over aantallen dieren in Nederlandse boerenbedrijven. Boerenorganisaties hebben publicatie ervan tot dusverre weten te voorkomen. Dat deden ze via de rechter, de media en recentelijk ook via hun goede contacten met landbouwminister Wiersma (BBB). Tijdens een rechtszaak op 13 januari trok zij plots een bijna twee jaar oud besluit tot openbaarmaking van gegevens van boeren in. De journalisten werden al twee jaar aan het lijntje gehouden. De overheid hield al die tijd vol die gegevens wel te willen verstrekken, maar vanwege juridische procedures van boeren is dat tot op de dag van vandaag nog niet gebeurd. Op het laatste moment maakte Wiersma een draai met een telefoontje naar haar vertegenwoordiger in de rechtszaal om te vertellen dat ze van mening is veranderd. De BBB minister toonde zich daarmee een werktuig van de branchebelangen, waarbij je je kunt afvragen hoe serieus zij de rechterlijke macht neemt.

Doe het veilig met NordVPN

Mededeling

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Waan van de dag

Illegale flitsbezorging

, door

De Nederlandse Arbeidsinspectie heeft voor 467.275 euro aan boetes verstuurd aan bedrijven actief in de flitsbezorging.

Zowel de flitsbezorgbedrijven als het platformbedrijf hebben boetes ontvangen. De meeste boetes zijn voor overtredingen van de Wet arbeid vreemdelingen door illegale arbeid en het niet aanmelden van werknemers waarvoor een meldplicht geldt.

De bedrijven krijgen ook boetes voor het niet verstrekken van persoonsgegevens van werknemers aan de Inspectie. En boetes voor overtredingen van de Wet allocatie arbeidskrachten door intermediairs en een enkele voor overtredingen van de Arbeidstijdenwet waarbij de regels voor jeugdigen niet zijn nageleefd.

Foto: Schermafbeelding minister Eelco Heinen bij WNL

Nieuw jaar, nieuwe VVD: van xenofoob populisme naar fiscaal populisme

, door

ANALYSE, LONGREAD - door Bram van Gendt

Sinds 2023 probeerde de VVD kiezers aan zich te binden met ferme taal over asielmigratie. De partij liet het kabinet Rutte IV vallen om een verkiezingscampagne te voeren die volledig om dit marginale thema moest draaien (we hebben het over slechts enkele tienduizenden asielmigranten per jaar). Deze roekeloze en machtsbeluste koers heeft de VVD, zoals inmiddels duidelijk is, niets opgeleverd. De PVV zette de toon op dit onderwerp en behaalde een klinkende overwinning met de inhoudsloze leus “De Nederlander op 1”. Hiermee werd gesuggereerd dat oorspronkelijke Nederlandse burgers benadeeld worden door een links-liberale elite, die vooral prioriteit gaf aan linkse hobby’s zoals ‘klimaatgekte’ en het verspillen van geld aan ‘asieltuig’. Vooral dat laatste sentiment sloeg aan bij kiezers, nu asielmigratie hoog op de politieke agenda stond: de uitgeknepen burger die zijn zuurverdiende geld ziet verdwijnen in de zakken van asielzoekers.

Het gevolg was dat de VVD ervoor zorgde dat de PVV van 17 naar 37 zetels steeg. Door deze politieke crisis, mede veroorzaakt door Brekelmans (die in een stuk in EW Magazine de deur voor de PVV op een kier zette) en Yesilgöz, zitten we nu opgescheept met het meest radicale kabinet in de parlementaire historie. De rampzalige gevolgen voor de kwaliteit van het openbaar bestuur zijn al zichtbaar: onder asielminister Marjolein Faber wordt de gehele asielketen de komende jaren ontmanteld, terwijl wekelijks symboolpolitiek wordt opgevoerd. Ik vermoed dat historici haar over enkele decennia zullen aanwijzen als een van de slechtste, zo niet dé slechtste minister ooit. Een andere bewindspersoon die die de twijfelachtige eer kan verdienen, en waarvoor de VVD eveneens verantwoordelijk is, is minister Femke Wiersma. Haar ministerschap is dan ook als volgt samen te vatten: het geld voor boeren om de omslag te maken is verdwenen, en nu wordt er maar wat geïmproviseerd.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Closing Time | No Hang Ups

, door

We hebben natuurlijk allemaal wel eens dat knotsgekke nummer Hocus Pocus voorbij zien komen. Vooral de jodelende Thijs van Leer maakt een onvergetelijke indruk.

Je zou bijna vergeten dat Focus nog veel meer materiaal heeft nagelaten, dat de moeite waard is.

Closing Time | The Order of Death

, door

Ik heb altijd over Johnny Rotten (alias van John Lydon) gedacht als voorman van de Sex Pistols. Een stereotype punkrocker dus.

Wie schetst dus mijn verbazing om te leren dat ‘ie in de jaren tachtig broeierige synthesizermuziek heeft gemaakt? Dit nummer is nog gebruikt in Miami Vice en de science fiction-film ‘Hardware’ (1990).

Closing Time | This is not America

, door

‘This Is Not America’ werd gemaakt voor de spionagefilm The Falcon and the Snowman uit 1985. Het markeerde het begin van de samenwerking tussen David Bowie en de jazzformatie rond Pat Metheny.

Het sterke van de titel is dat je ‘m op tal van manieren kunt uitleggen.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Vorige Volgende