Weglopen van de wegloper

Het was afgelopen maand weer een grote kiezersstroom: kiezers die van de PVV overstapten naar FvD. Onderzoeken wijzen uit dat een fors deel van de FvD-kiezers van 20 maart op de PVV stemde bij de Tweede Kamerverkiezingen twee jaar terug. Dat deel is gegroeid van 22% in november 2017 via 25% in oktober 2018 tot 31% afgelopen maand. Dus steeds meer FvD-kiezers komen van de PVV. Achteraf is het gemakkelijk om over het hoofd te zien hoe bijzonder de uitstroom uit de PVV is. Jarenlang braken tegenstanders zich het hoofd over hoe de PVV te bestrijden. Tevergeefs: PVV-leider Geert Wilders domineerde media en politiek en zijn kiezers leken hondstrouw. Twee jaar lang was hij wellicht ‘s lands machtigste man en in 2012 blies hij in zijn eentje zelfs een heel kabinet op. Wat bracht die grote stroom van kiezers dan op gang?

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Het lot van Kavanaugh

ANALYSE - Terwijl de Republikeinse senator Jeff Flake in de lift stapt wordt hij geconfronteerd door twee vrouwen, beiden in het verleden aangerand. ‘‘Wat u doet is niet acceptabel, u zorgt ervoor dat iemand die vrouwen aanrandt een plek krijgt in het hooggerechtshof. U heeft zelf ook kinderen!’’

Waarom belagen deze vrouwen uitgerekend de conservatieve senator Jeff Flake? Esquire zegt het volgende over hem: ‘Jeff Flake, een échte conservatief, is zo zeldzaam als een dodo.’ De senator uit Arizona is een symbool van het anti-Trump Republicanisme. Nadat hij bekend maakte zich niet verkiesbaar meer te stellen, vergeleek hij Trump met Jozef Stalin. Hij mag dan een conservatieve track record hebben, de twee vrouwen bij de lift hoopten in te spelen op zijn passie voor integriteit en rechtvaardigheid.

Enkele minuten voor dit voorval had Flake bekend gemaakt vóór de nominatie van Brett Kavanaugh te stemmen in de Senaatscommissie. Kavanaugh, de rechter die Trump voor het hooggerechtshof had benoemd, kwam onder vuur te liggen tijdens de Senaatscommissie. Dr. Christine Ford beschuldigde hem van aanranding tijdens zijn middelbareschooltijd. Hierna volgde meerdere vrouwen.

Voor de beschuldigingen leek de nominatie van Trump bijna verzekerd van succes: de Republikeinen hebben immers een krappe meerderheid (51-49) in de Senaat. In de politieke chaos die op de getuigenis van Dr. Ford volgde, waren alle ogen gericht op Flake.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: screenpunk (cc)

Aan de zwevende kiezer

OPINIE - Voor mij zijn de verkiezingen voorbij. Ik heb hier in Zwitserland mijn stem per post uitgebracht. Ik heb hier BVN, het TV station voor Nederlanders en Vlamingen in het buitenland. Ik zag Wilders breed in het Vlaamse nieuws. Een commentator zei dat de Nederlandse verkiezingen feitelijk een referendum is: voor of tegen Wilders.

Zeven jaar geleden woonde ik in België. Ik zag de discussie in Nederland en zocht een manier om bij te dragen. Ik begon de groep “nee tegen PVV” op LinkedIn. Dat leverde veel discussie op. Veel mensen wilden zich niet openlijk distantiëren van PVV. Anderen vonden de naam van de groep te negatief. Zo had ieder zijn eigen argument. Toch groeide de groep en bleef met ongeveer 145 leden stabiel. Alle pogingen om de groep groter en actiever te maken mislukten. Een van de leden van de groep werd met mij “ontmaskerd” in de Telegraaf. Zij moest onderduiken en wij hebben op mijn werk een weekje de deur beter in de gaten moeten houden

Daarna werd het stil in de groep. Pogingen om de boel op te laten leven, danwel af te sluiten stuitte weer op bezwaren van deelnemers van het eerste uur. De laatste tijd komen er weer wat leden bij.

Foto: copyright ok. Gecheckt 23-11-2022

De kiezer is niet gek

De kiezer is niet gek. Nederlandse politici en opiniemakers zouden niet zo cynisch moeten zijn over de Nederlandse kiezer, maar deze serieus moeten nemen, zo impliceren onze bevindingen. Kieskeurige kiezers gedragen zich als geëmancipeerde en betrokken burgers, die trouw zijn aan hun eigen opvattingen, betogen politicologen Tom van der Meer, Rozemarijn Lubbe, Erika van Elsas & Wouter van der Brug in deze gastbijdrage.

Is de Nederlandse kiezer de weg kwijt? Wie naar de verkiezingsuitslagen kijkt, zou denken van wel. De verkiezingsuitslagen zijn nooit zo veranderlijk geweest als in het afgelopen decennium. De Nederlandse verkiezingen zijn de meest grillige en onvoorspelbare van West-Europa. In 2010 veranderde bijna 24% van alle Kamerzetels van partij (zie figuur 1). In tussentijdse opiniepeilingen zijn de verschuivingen zo mogelijk nog groter: partijen schieten omhoog en omlaag in de wekelijkse en maandelijkse polls. En ook de vertrouwenscijfers zijn beweeglijker dan ooit: een regering kan in slechts een paar maanden tijd de helft van haar steun verliezen

figuur 1

Wat is er aan de hand met de Nederlandse kiezer? Wat betekent de toegenomen veranderlijkheid voor de kwaliteit van de Nederlandse democratie?

Als we het (oud-)politici en politiek commentatoren vragen, is de toegenomen veranderlijkheid een groot probleem. Kiezers zouden hun rol niet serieus nemen. Zo stelde Hans van Mierlo in 2009: ‘De kiezers doen maar wat.’ Wim Deetman noemde de kiezers in 2011 ‘emotioneel, irrationeel of intuïtief’. Kees Schuyt kwam in 2003 met de beeldende omschrijving: ‘De Nederlandse kiezers lijken wel stuifzand. Ze waaien, met het geringste zuchtje wind, alle kanten op.’

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De frustratie van de GroenLinks-kiezer

GroenLinks en de zwevende kiezer: geen connectie

Ik snap het niet. Als trouwe GroenLinks-stemmer (en lid in de zin van donateur) zie ik andere partijen wild op en neer gaan in de peilingen. Agnes Kant is iets te boos, hup, de SP keldert van 25 naar 12. Emile Roemer maakt een leuk grapje: terug naar 15. Cohen gaat de PvdA redden: 10 zetels erbij. De grote redder weet het antwoord niet op een vraag: weer 7 zetels eraf. Wilders gaat tekeer tegen straatterroristen: 8 zetels erbij. Wilders gaat iets te hard te keer tegen straatterroristen: weer 3 eraf en bij D66 2 erbij. Bij de VVD vliegen de zetels er ondertussen aan door helemaal niets te doen en de zetelontwikkeling van Trots op Nederland is een komedie waardig.

Welke partij boemelt ondertussen voort als trein op zonne-energie op een bewolkte dag? GroenLinks. Hoe kan dat?

Aan het programma kan het niet liggen. Dat scoort hoog in alle vergelijkingen op het gebied van koopkrachtbehoud, investeren in onderwijs en zorg en uiteraard voor milieu.

De presentatie dan? Femke Halsema wint niet altijd de debatten, maar eindigt toch wel steevast in ‘het linker rijtje’. Ze wordt ook alom gewaardeerd om haar welsprekendheid en inhoudelijkheid. De rest van de fractie is ook behoorlijk zichtbaar: Tofik Dibi en Ineke van Gent horen bij de bekendere Kamerleden.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.