Sint Mandela

2013 loopt op zijn eind, en Oud Zeikwijf maakt de balans op. Hoe ik ook mijn best doe om mij al het andere te herinneren, bij het noemen van 2013 verschijnt Mandela in neonlicht op mijn visuele cortex. Weg knus Nederland-Ruslandjaar, over-the-top kroning – pardon, inhuldiging (we mogen geen kroning zeggen uit angst voor lelijke alliteraties, 'de kroning van de Koning') - van onze kersverse Koning, waarbij de kersverse Koningin er bewijs van gaf tenminste twee hoedanigheden van de Nederlander overgenomen te hebben: slechte kledingsmaak, door een jurk te dragen in het lelijkste KLM-blauw dat ze kon vinden; en ongevoeligheid voor waterkou, door uren op een boot te dobberen in de ijskoude noordenwind, slechts gekleed in een flinterdunne japon.

Door: Foto: Domenico (cc)
Foto: Clever Cupcakes (cc)

Racisme is geen wit verschijnsel

, door

OPINIE - Nu Zwarte Piet in Amsterdam beveiligd moet worden omdat het een symbool van racisme zou zijn, moet me toch iets van het (blanke) hart. Racisme wordt in de huidige zwart-witdiscussie eenzijdig geassocieerd met blanken. Blanke daders die zwarte slachtoffers vernederen. Racisme als exclusieve witte uitvinding.

Vergeet het maar. Zwarten discrimineren blanken net zo hard. Nederlanders worden soms óók als minderwaardig behandeld. Mogen we het daar ook eens over hebben?

In 1999 en 2000 woonde en werkte ik op Curaçao. Mijn hele concept van racisme en discriminatie is daar volledig op de schop gegaan. Want ja, ik werd als witte Nederlander gediscrimineerd door de zwarte bevolking. En ja, het voelde vernederend, pijnlijk, machteloos. Ik was minder en ik werd buitengesloten omdat ik blank was.

Het gebeurde subtiel. Zo subtiel dat de ‘daders’ konden zeggen: ‘U vergist zich, u ziet spoken’. Een voorbeeld. Als journalist kwam ik vaak op de rechtbank in Willemstad. De zwarte portier beweerde dan dat een zitting besloten was en hij weigerde te zeggen in welke zaal hij plaatsvond. Via de president van de rechtbank kreeg ik alsnog toegang, binnen zaten de zwarte collega’s van de Antilliaanse kranten al een tijd ijverig te pennen.
Toeval? Zag ik spoken? Feit is dat ik als enige blanke journalist de enige was die herhaaldelijk last had van deze vormen van obstructie. Ik hou het op racisme: ik werd gepest en buitengesloten omdat ik een blanke ‘makamba’ was.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Mededeling

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

#Dezeweek | Het grotere plaatje

, door

COLUMN - Vorige week werd het geschil beslecht, dus men zou kunnen denken dat we voor in ieder geval een jaar af zijn van de zwarte pietendiscussie. Dat je met die gedachte bedrogen uitkomt, beschreef Max Molovich al eerder deze week. Maar behalve Martin Bosma kon ook een Amsterdamse vrouw op de Admiraal de Ruijterweg er nog even geen genoeg van krijgen. Zij besloot eigenhandig de Sint Maartendiscussie maar eens aan te zwengelen.

Het was pas toen ik ’s avonds op de fiets voorrang gaf aan twee kindertjes met crêpepapieren lampionnetjes, dat ik me realiseerde dat het Sint Maarten was. Ik was in de veronderstelling dat ik zelf dat feest nooit gevierd heb, maar een foto op de zolderkamer van mijn ouders bewees me het tegendeel. Veel indruk heeft het dus niet gemaakt, en ik zou je niet kunnen vertellen waarom dat feest gevierd wordt. Goed, het zal me wel om het snoep gegaan zijn.

Met die gedachte moeten ook twee Marokkaanse kindertjes aangebeld hebben op de Admiraal de Ruijterweg. Toen zij echter hadden gezongen over koeien met rokjes, werd een passende beloning hen ontzegd. De vrouw was best bereid haar actie toe te lichten: ‘Sint Maarten is een feest voor christenen, jullie zijn moslims.’ Ergens in haar moest blijkbaar de gedachte zijn ontstaan dat het een goed idee was haar irritatie van de pietendiscussie te uiten tegenover kinderen.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022 copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Geen bal op tv | Zwarte Piet

, door

COLUMN - Zwarte Piet deed wat ie altijd deed in het Sinterklaasjournaal. De zwartepietendiscussie leek ver weg. Maar dat was buiten de extremisten gerekend, zag ik in PowNews.

Eerlijk gezegd dacht ik dat de zwartepietendiscussie dit jaar klaar was. De Hoofdpiet had gesproken en beloofde elk jaar wat minder diep in het schoensmeerpotje te roeren en de rode lippenstift weg te gooien. De rust kon wederkeren in ons eens zo vredige landje. Sinterklaas was welkom met zijn gevolg. De anti-pieten moesten geduld hebben. En de pro-pieten moesten niet zo huilen, het feestje kon gewoon doorgaan.

En zo kwam gisteren tot ons, de eerste aflevering van Het Sinterklaasjournaal. Dieuwertje Blok zat op haar vertrouwde plek in de studio. Jeugdjournaalpresentatrice Dolores Leeuwin zat in de trein naar Groningen, waar de Stoomboot dit jaar aanmeert. Vorig jaar zat de Surinaamse Dolores nog in het Pietenhuis, waar ze ongewild fungeerde als object van verlangen voor de vele Pieten, die het weken zonder vrouwelijk schoon hadden moeten doen. De plaats van Dolores in het Pietenhuis is overgenomen door de roomblanke Jeroen, die vorig jaar nog de intocht had geleid en in de voetsporen leek getreden van Aart Staartjes. Ik vermoed dat deze wisseling van de wacht een poging is om de angel uit de zwartepietendiscussie te halen. Maar meer dan een vermoeden is het niet. 

Doe het veilig met NordVPN

Mededeling

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Politiek Kwartier | Aanpassen of oprotten

, door

COLUMN - Deze week behandelt Klokwerk het verschijnsel dat wat zich niet aanpast, verdwijnt.

In eerste instantie leek de oplossing in de Zwarte-Pietendiscussie nog redelijk voor de hand te liggen. Ondanks de heftigheid van het debat pleitten veel mensen, waaronder de hoofdpiet zelf, voor een milde aanpassing om het feest voortaan zonder discussie te laten verlopen.

Toen kwam echter mevrouw Shepherd van de VN, die voorstelde het hele Sinterklaasfeest maar af te schaffen. Een groter dedain voor cultuur kan men zich niet voorstellen, en de Nederlandse verontwaardiging was dan ook massaal.

Maar ondertussen bleek Zwarte Piet gecorrumpeerd door minder onschuldige zaken. De PVV nam triomfantelijk de vind-ik-leuks van de “Pietitie” in ontvangst. Zwarte-Pietdemonstraties trokken extreem rechtse types aan, en echt zwarte personen bleken bij zo een demonstratie maar beter een blokje om te kunnen lopen.

Inmiddels is de beerput open. Twittertijdlijnen staan vol scheldkanonnades en bedreigingen over en weer. Nederland op zijn zwartst. En dat zonder schmink. 

Toch komt de agressie waarmee Zwarte Piet wordt verdedigd niet nergens vandaan. Voedingsbodem is de angst van veel mensen dat ‘hun’ Nederland verandert en verdwijnt. Aanpassen of oprotten, wordt daarom gebruld. En vreemd genoeg: daar zit dan weer wat in.

Foto: Darice (cc)

Wat Rob Wijnberg niet ziet

, door

ANALYSE - Het is ernstig gesteld met het kritische discours in Nederland als Joost Niemöller zowaar een goed punt heeft. Rob Wijnberg, correspondent Media, Politiek & Filosofie van De Correspondent (dat is kennelijk geen pleonasme), schreef een stuk naar aanleiding van de Zwarte Piet-discussie waarin hij zowel voor- als tegenstanders van de huidige Pietvorm aan de kaak stelt.

In dit artikel betoogt Wijnberg dat hij een ‘raciaal skepticus’ is. Hiermee bedoelt hij dat rassendenken een vorm van essentialisme is: een manier van denken die uitgaat van onveranderbare genetische verschillen tussen mensen en die gebruikt als verklaring voor gedragsverschillen of het vaststellen van een morele hiërarchie. Zulk denken, zegt Wijnberg, is racistisch en dat wijst hij af. In plaats daarvan moeten we begrijpen dat mensen slechts gradueel van elkaar verschillen, niet in essentie, en dat daarom categorieën zoals ras geen betekenis hebben.

Even heel simpel gezegd: er zijn geen ‘blanken’ en ‘zwarten’, er zijn alleen tinten. Vandaar ook dat de raciaal scepticus het concept ‘ras’ typeert als een ‘culturele misvatting’.

Vervolgens beticht hij Quinsy Gario, die de discussie over Zwarte Piet zou hebben aangezwengeld, van dezelfde fout: door Zwarte Piet racisme te noemen denkt hij in rassen – als iets dat echt bestaat, in plaats van de categorie te herkennen als een illusie. Aan de ene kant, betoogt Wijnberg, wil Gario dat we ras niet zien, zodat racisme onmogelijk wordt; aan de andere kant vindt hij Zwarte Piet racisme en vindt hij het verkeerd dat witte Nederlanders dat niet zien. We moesten het toch juist niet zien? Zo is de redenering van de filosoof.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Steun ons!

Mededeling

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: Kort - illustratie Sargasso

KORT | West-Papoea

, door

Een petitie die de regering oproept zich hard te maken ‘om de schending van de mensenrechten in West-Papoea onmiddellijk te stoppen en op korte termijn opnieuw een referendum initieert,’ heeft in ruim 54 uur tijd 24.565 ondertekenaars erbij gekregen. Dat is gemiddeld zo’n 450 per uur, of bijna acht nieuwe ondertekenaars per minuut (stand per 28 oktober, 22.00 uur).

Het kwam op gang na een incident op het Haagse Malieveld. Daar waren zaterdag 26 oktober een paar honderd mensen bij elkaar gekomen om de Pietitie (een actie voor het behoud van Zwarte Piet) kracht bij te zetten. Er liep ook een dame rond met een vlag van West Papoea, om aandacht te vestigen op de schending van mensenrechten door de Indonesische regering. Dat incident kreeg de aandacht en velen spraken er hun afschuw over uit. En in een paar uur na de Pietitie-demonstratie kwamen de handtekeningen op de West-Papoea petitie op gang. De organisatoren van die petitie, Free West Papua, zullen blij verrast zijn.

Of niet. Het lijkt er op dat de emoties rond het incident de drijfveer zijn en niet de kwestie West Papoea zelf. Tot ongeveer 1 maand geleden trok de petitie in bijna twee jaar tijd niet meer dan 2449 handtekeningen. Gemiddeld drie per dag. Een maand geleden schoot de Indonesische politie op betogers, waarbij één dodelijk slachtoffer viel. Het leverde de petitie-organisatoren geen duizenden handtekeningen meer op.
Foto: Gerard Stolk (cc)

Themablog | Hedendaags racisme

, door

OPEN DRAAD - Wie had gedacht dat 2013 het jaar zou worden waarin het bestaan van Zwarte Piet serieus ter discussie zou staan? De afgelopen jaren was wel een intensiverend debat over de Sint z’n knecht waar te nemen, maar door serieuze inmenging van internationale organen en buitenlandse media, lijkt de discussie dit jaar extra fel. Zo fel zelfs, dat het tot schokkende incidenten leidt. Voor het eerst is het niet ondenkbaar dat er daadwerkelijk aanpassingen gedaan worden aan het Sinterklaasfeest.

Maar wat ligt er ten grondslag aan deze ongekend heftige discussie? Rob Wijnberg zegt dat het concept ras een culturele misvatting is. Dat kan best zijn, maar het neemt niet weg dat er heden ten dage nog altijd racisme bestaat, ook in Nederland. Waar uit zich dat in? En wat zegt dat over ons kleine landje, dat ooit bekend stond als o zo tolerant. Hoe zit het eigenlijk met de tolerantie in Europa?

Het zijn een aantal vragen die we deze week onderzoeken in het Themablog: Hedendaags racisme. (En nee, we gaan het daarbij niet over Zwarte Piet hebben.)

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

Mededeling

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Vorige Volgende