De 151e zetel

Het onvolprezen Parlement.com had al snel de nieuwe samenstelling van Tweede Kamer online. Op grond van de voorlopige verkiezingsuitslag, dat wel, maar veel zal het na de officiële uitslag (1 december) niet schelen. Veel nieuwe gezichten, deels omdat een aantal Kamerleden eerder aangaf niet terug te keren op het kunstleer (‘pluche’ is zooo ‘oude bestuurscultuur’….). De 150 gekozenen zullen 6 december hun zetel in de Tweede Kamer innemen. Parlement.com heeft, behalve de namen, ook een aantal parameters geordend. Zo komen we erachter dat in de verhouding m/v geen schokkende wijziging in de bestuurscultuur heeft plaatsgevonden. Verkozen zijn 89 mannen, 60 vrouwen en één non-binaire persoon (momenteel is de 2e Kamer bevolkt door 90 mannen en 59 vrouwen). Verder kun je per partij vrij vlot vinden wat leeftijd, migratie-achtergrond, opleidingsniveau, sector waarin ervaring werd opgedaan en woonprovincie van de kandidaten is. Een ding moet nog geregeld worden: wie gaat op de 151e zetel zitten? Wordt dat de ‘Kamervoorzitter boven de partijen’? De Kamervoorzitter is nu een van de 150 verkozenen en mag dus meestemmen over wetsvoorstellen, moties en dergelijke. Een soort dubbelfunctie die niet meer van deze tijd (van wantrouwen in de [politiek) is. Een ander idee over de 151e zetel had Splinter, de partij die te weinig stemmen voor een zetel haalde. Dat moet geen belemmering zijn dit aardige idee in de parlementaire praktijk te brengen: Splinter is voorstander van het “151ste Tweede Kamerlid.” Bij tussentijds vrijwillig vertrek van een zittende volksvertegenwoordiger wordt , afgezien van uitval door ziekte of een sterfgeval, niet automatisch de eerstvolgende op de kieslijst van dezelfde partij als vervanging beëdigd, maar de kandidaat die bij de verkiezingen de meeste voorkeurstemmen heeft gekregen (maar niet in de Kamer is gekomen). Dit kan dus ook een kandidaat van een andere partij zijn. “Aan het hardnekkige fenomeen “politieke backbencher” of “stemvee” komt daarmee ook een einde”, zo stelde Splinter in haar verkiezingsprogramma. Of blijft de 151e zetel leeg? De zogenaamde ‘toekomststoel’ naar een idee van Jan Terlouw: Een lege stoel die in iedere vergadering en elk overleg de toekomst vertegenwoordigt en ons eraan helpt herinneren om duurzaamheid mee te wegen in de beslissingen van vandaag Wat kiest u? A – de voorzittersstoel? B – het 151 Tweede Kamerlid of C- de toekomststoel?

Door: Foto: Kamerzetels risastla from Netherlands, CC BY-SA 2.0, via Wikimedia Commons.
Foto: Minister-president Rutte (cc)

Zonder last of ruggespraak

, door

COLUMN - ‘Maar dat is toch niet democratisch?’, protesteerde een collega toen-ie hoorde dat Henk Otten van plan was zijn aankomende Senaatszetel te houden, ook al zou hijzelf tegen die tijd mogelijk uit het Forum voor Democratie zijn gezet. ‘Die zetel is toch niet van hem, maar van zijn partij?’ Die kennis had het bij het verkeerde eind: die zetel is namelijk wel van Otten persoonlijk, en expliciet niet van welke partij dan ook – en dat hebben we juist uit puur democratische overwegingen zo geregeld.

Parlementaire vertegenwoordigers worden, zoals dat plechtig heet, ‘zonder last of ruggespraak’ benoemd: á titre personnel. Eenmaal als volksvertegenwoordiger gekozen hebben ze alle vrijheid om hun eigen stem te bepalen, en daarbij desnoods tegen hun fractie in te gaan.

De partij waardoor ze kandidaat zijn gesteld, kan niet voorschrijven hoe ze moeten stemmen. Dat maakt de aanstelling op persoonlijke titel tot een krachtig wapen tegen kadaverdiscipline. Anders zou elke partijtop bij moeizame interne debatten of afwijkende opinies uiterst effectief kunnen dreigen: verplicht met de meute meestemmen jij, anders gooien we je eruit en benoemen we iemand anders in jouw plaats, iemand die wél gehoorzaam is.

De benoeming op persoonlijke titel garandeert volksvertegenwoordigers hun politieke vrijheid. Wordt intern een kwestie op de spits gedreven, dan kun je als Kamerlid of raadslid besluiten: ik sta pal. En als ze me eruit flikkeren, houd ik mijn zetel, en verdedig ik mijn principes voortaan desnoods als eenlingsfractie. Dat je zetel niet van de partij is, helpt je om je rug recht te kunnen houden.

Steun ons!

Mededeling

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.