Wat is de mooiste strip aller tijden?

Johnny Volente voelde zich genaaid door de brave Suske en Wiske. Al snel zwelde de roep aan voor ouderwetsch Steeph-lijstje met the best of. Steeph is op vakantie, daarom neem ik de honneurs waar. Dus bij deze: wat is de mooiste strip aller tijden? Ik was vroeger fervent striplezer. Natuurlijk las ik eerst de kinderlijke inkoppertjes: Donald Duck, Suske en Wiske, Kuifje. Stilistisch vind ik Kuifje er nog steeds uitspringen. Een tijdje was ik helemaal verslingerd aan Robbedoes en Kwabbernoot, Sjors en Sjimmie (zowel de boeken als het tijdschrift). Maar mijn echte passie werden de X-men en andere comics (Batman, Spiderman, Superman).

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Superhelden en politieke filosofie

Fleishersuperman/wikimediaNet als in science fiction spelen in superheldenfictie interessante politieke thema’s. Want in een wereld met Superhelden komenherkenbare problemen op een absurde, overdreven manier terug. Decentrale vraag die er in goede superheldenfictie gesteld wordt is hoe we alssamenleving moeten omgaan met een minderheid die krachten heeft waardoorze sterker/slimmer/sneller zijn dan normale mensen.

In de X-Men komen een aantal van deze klassieke problemen het helderst naar voren. Veel meer dan je zou verwachten van goedkope actiefilms, cartoons of comicsspelen hier fascinerende sociale kwesties. In de X-Men staat een groepmutanten centraal, mensen die door mutatie superkrachten hebbengekregen. De X-Men worden gewantrouwd en vervolgd vanwege de krachten die ze hebben. Een analogie voor anti-semitisme en racisme. Anders dan jodendom of ras, wordt het pas duidelijk dat je een mutant bent tijdens je puberteit. In die zin is er een mooie parallel te trekken met homoseksualiteit: het is een element van jezelf dat je leert kennen als je volwassen wordt. In de reactie op de vervolging zijn er twee stromingen: Professor Xavier die als een Martin Luther King pleit voor vreedzaam samenleven tussen mensen en mutanten en Magneto die als een Malcolm X pleit voor een afscheiding van mutanten uit de menselijke samenleving. De vervolging van mensen niet om wat ze doen, maar om hoe ze geboren zijn, moet een snaar raken bij progressieven.

In de Marvel serie Civil War, wordt deze thematiek verder uitgewerkt. Hierin staat de vraag centraal hoe moet de overheid om gaan met een minderheid die haar superkrachten wil gebruiken? Moet zij accepteren dat er mensen zijn die anoniem met superkrachten allerlei misdadigers aanpakken? Moeten deze zich bij de overheid registeren? Zich laten trainen? Bij een overheidsveiligheidsdienst gaan werken? Er breekt een strijd uit tussen Superhelden die vinden dat Supermensen, als ze hun superkrachten willen gebruiken, zich moeten registreren en zij die dat niet willen. Captain America, de meest Amerikaanse superheld, vindt dit een onacceptabele inbreuk op de privacy van Superhelden. Registratie van identiteit en gedwongen deelname aan overheidsprogramma: het gaat in tegen typisch burgerrechten. Met Europese ogen kijk ik wel verbaasd naar deze problematiek. Het is de Amerikaanse notie van right to bear arms, recht om je zelf te beschermen zonder hulp van de overheid, die hier een centrale rol speelt. Uit het idee van superhelden speelt een groot wantrouwen tegen de overheid. De overheid beschermt ons niet, dat moet Superman doen. Als je het principe dat mensen zichzelf mogen beschermen niet zo extreem trekt als in Amerika, dan wordt het toch wel duidelijk: we moeten niet onze eigen politie-agent willen spelen, dat doet de politie voor ons.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.