Voedsel of vrijheid?

Wat is belangrijker: voedsel of vrijheid? vraagt Jan Pronk zich af. Maar is deze vraag wel zo simpel als ze lijkt? Wat is belangrijker: voedsel of vrijheid? Voedsel natuurlijk; dat spreekt vanzelf. Wat heb je aan vrijheid, als je omkomt van honger? Vrijheid voor stervenden is leeg. Je moet eerst overleven, bestaan en echt leven, voordat je vrijheid op waarde kunt schatten. ‘Op waarde schatten’, die term laat zien dat de keuze tussen voedsel en vrijheid te maken heeft met waarden. Maar wanneer het om waarden gaat, spreekt niets vanzelf. Bij het wegen van waarden kunnen meningen verschillen. Weegt vrijheid zwaarder dan gelijkheid, of vrijheid van meningsuiting zwaarder dan non-discriminatie?

Door: Foto: copyright ok. Gecheckt 08-09-2022

Quote du jour | Geen idee

Afgelopen vrijdag kwam het [kabinet] met stevige plannen teneinde (potentiële) Nederlandse djihadstrijders effectiever aan te pakken. […]

De ene criticus formuleerde zijn bezwaren in nettere bewoordingen […] dan de andere […]. Maar over één ding waren ze het roerend eens: het kabinet zet buitenproportionele middelen in voor wat welbeschouwd niet meer dan een marginaal verschijnsel is. Als we niet oppassen, loopt de democratische rechtsstaat ernstig gevaar.

Of dat laatste klopt, ik heb geen idee.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: copyright ok. Gecheckt 28-02-2022

Sympathieke liberalen

ANALYSE - Waarom zijn dode liberalen zoveel sympathieker dan hun moderne, levende evenknieën? Waarom heb je bij een Leonard Trelawny Hobhouse (1864-1929) of een Pieter Cort van der Linden (1846-1935) het idee dat zij wel oprecht zijn geïnteresseerd in sociale rechtvaardigheid? Dat voor hen ‘vrijheid’ een grotere lading heeft dan een egoïstische angst voor de belastingdienst?

Het antwoord op deze vraag ligt, als je erover nadenkt, voor de hand. Politieke stromingen vertolken immers niet alleen positieve principes, zoals – in het geval van de liberalen – een geloof in de vrije markt of een nadruk op weinig overheidsbemoeienis, maar vertegenwoordigen ook een negatieve reactie op datgene waarmee men het hartgrondig oneens is.

Het liberalisme, zo vergeten we nog wel eens, is allereerst een reactie op de semi-feodale samenleving van de achttiende eeuw. Dat wil zeggen: een samenleving waarin, zoals in Frankrijk, de rijken waren vrijgesteld van de belangrijkste belastingen, waarin laaggeborenen (tot 1789)

Foto: copyright ok. Gecheckt 15-03-2022

Laissez faire en vrijheid

ACHTERGROND - Wat is er mooier dan dat twee partijen elkaar vinden op de vrije markt, zonder bemoeienis van een almachtige overheid, en vervolgens vrijwillig een overeenkomst sluiten die beide partijen tot economisch voordeel strekt?

Heel erg mooi, zou ik zeggen. Bijzonder jammer dat het in de praktijk zo niet werkt.

Het probleem is dat marktpartijen zelden gelijkwaardig zijn. Een werkgever houdt het doorgaans een stuk langer vol om iemand niet in dienst te nemen, dan dat een werknemer het volhoudt om niet in dienst te treden. En is er dan nog wel sprake van een vrijwillige overeenkomst?

De Britse liberaal Leonard Trelawny Hobhouse (1864-1929) vond van niet:

We have seen that the theory of ‘laissez-faire’ assumed that the State would hold the ring. That is to say, it would suppress force and fraud, keep property safe, and aid men in enforcing contracts. On these conditions, it was maintained, men should be absolutely free to compete with another, so that their best energies should be called forth, so that each should feel himself responsible for the guidance of his own life, and exert his manhood to the utmost.

Echter:

Well, it may be said, ‘volenti non fit injuria’. No wrong is done to a man by a bargain to which he is a willing party. That may be, though there are doubtful cases. But in the field that has been in question the contention is that one party is not willing. The bargain is a forced bargain. The weaker man consents as one slipping over a precipice might consent to give all his fortune to one who will throw him a rope on no other terms. This is not true consent. True consent is free consent, and full freedom of consent implies equality on the part of both parties to the bargain. Just as government first secured the elements of freedom for all when it prevented the physically stronger man from slaying, beating, despoiling his neighbors, so it secures a larger measure of freedom for all by every restriction which it imposes with a view to preventing one man from making use of any of his advantages to the disadvantage of others.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Wall in Palestine (cc)

Leven in tijden van zelfopgelegde repressie

OPINIE - Ergens vorige eeuw heeft een eerdere generatie gepoogd zich met veel gedoe te bevrijden van de knellende maatschappelijke banden. Een tijdje groeide de vrijheid. Maar al snel werd deze beperkte vrijheid misbruikt voor politiek gewin. Anderen zouden die vrijheid afpakken als je niet op partij X stemde zodat ze maatregelen konden nemen. En maatregelen namen ze. Maar de vrijheid werd er niet beter op.

En nu zijn we zover dat we roepen om meer maatregelen om de vrijheid in te perken, terwijl de politici achter de meute moeten aanhollen.

Het probleem is alleen dat we denken dat we de vrijheid van anderen gaan beperken om die van onszelf te beschermen. Maar niets is minder waar.

We zien nieuwe religies als een bedreiging en wensen de uitingen te beperken. Een hoofddoek is ongepast en onwenselijk. De politiek past zich aan. En nu krijgt u straks geen uitkering meer als u geen ‘gepaste’ kleding draagt.

Terroristen zijn een groot gevaar en we moeten alles op alles zetten om ze te pakken te krijgen voor ze iets kunnen doen. Vergaande digitale surveillance zetten we in om zo vroeg mogelijk te zien of iemand van het strakke pad afdwaalt. Maar intussen houden we iedereen in de gaten, ook de “onschuldigen”. En zal iedere afwijking geregistreerd worden en tot in lengte der dagen opgeslagen.

Foto: FaceMePLS (cc)

Kunst op Zondag | Kunst als wapen

In The Postonline stond vorige maand een interessant betoog dat de liberalen de kracht van kunst niet moeten onderschatten omdat het een fraai wapen voor de vrijheid kan zijn. De linkse hobby als strijdmiddel voor de vrijheid?

De auteur verwees naar een artikel uit 1995 in The Independent waarin bewijs werd aangevoerd dat de CIA tijdens de Koude Oorlog de westerse moderne kunst omhelsde als tegenhanger van de staatspropagandistische kunst van de toenmalige Sovjet Unie. In een tweede artikel stelde de auteur dat Obama tijdens de NSS-top niet voor niets poseerde voor de Nachtwacht. De Nachtwacht symboliseerde immers een burgerwacht die de vrijheid beschermde.

Door dictaturen gepropageerde kunst is een vlag op een modderschuit. Maar om daar nou de eerste de beste Rembrandt als vaandel voor vrijheid tegenover te zetten?

Die vrijheid wordt “verdedigd” met steeds meer geavanceerde en ‘verfijnde’ wapens. Zo geavanceerd en verfijnd dat ook onschuldige burgers het slachtoffer kunnen worden. Bestaat er een Nachtwacht die ons daar tegen beschermd? Jawel, er zijn kunstenaars die een poging doen.

De meeste kunst is puur symbolisch. Het werkt het sterkst op plaatsen waar de vrijheid sterk wordt ingeperkt. Het zogenaamde veiligheidshek dat Israël langs de grens met de Gazastrook bouwde, staat bekend als een apartheidsmuur. Voor Israël heet het een wapen tegen terrorisme te zijn, voor de Palestijnse bewoners betekent het een afscheiding tussen familie, hun landbouwgrond en medische voorzieningen. De protesten tegen deze muur worden ondersteund door kunstenaars die de muur voorzien van hun commentaar op dit wapen.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

DEFEMBER: GeenStijl begint privacy-oorlog

ELDERS - Tot het Kerstreces (20 december) is het #DEFEMBER op GeenStijl. Keywords: privacy, vrijheid en een open internet. Iedereen mag meedoen. Experts uit het veld. Boze burgers. Stuurlui aan wal. Journalisten die bang zijn dat hun bronnen en tipgevers onbeschermd zijn (en daarom zwijgen). Advocaten die vrezen voor de rechten van hun cliënten. Forumbeheerders die de privacy van hun gebruikers niet kunnen garanderen. Bits of Freedom, de Piratenpartij, Stichting Privacy First en de Privacy Barometer. Meesters in het ICT-recht. IT’ers die ‘RCX’ in hun Twitternaam mogen dragen. Hackers (white & black hat), torrentboeren, programmeurs en Brenno. Of gewoon de luitjes van Retecool en Sargasso, als ze ook eens een groot publiek willen bereiken.

Foto: Bron: Wikipedia

Politiestaat in je auto

OPINIE - Iets meer dan twee maanden geleden heb ik het gehad over het risico op het betalen van losgeld voor je Renault, waarin ik ook heb gewaarschuwd voor een overheid die last heeft van mission creep. Dat leek vergezocht. Naar nu blijkt was het dat helaas niet.

De EU overweegt namelijk om autofabrikanten te verplichten hun auto’s uit te rusten met een apparaat waarmee deze op afstand zijn uit te zetten. De politie wil daarmee voortvluchtige en verdachte criminelen makkelijk kunnen stoppen. Bedacht binnen het European Network of Law Enforcement Technologies en geaccordeerd door het COSI, een EU-veiligheidsclubje.

De frame die gebruikt gaat worden om het publiek een dergelijk maatregel te laten slikken is duidelijk. Het is alleen maar bedoeld om beter de criminaliteit te kunnen bestrijden. Dat argument zal er in ieder geval bij een gedeelte van het publiek ingaan als zoete koek. Mocht dat onverhoopt niet lukken, dan is er altijd nog de terrorisme-frame.

Horrorscenario’s

Het lijkt allemaal mooi en de politie heeft uiteraard alleen goede bedoelingen. Het is echter niet zo moeilijk om een aantal reële horrorscenario’s te bedenken. Dergelijke techniek zal ook criminaliteit uitlokken. Het wordt voor criminele bendes aantrekkelijk om de apparatuur te hacken. Als dit eenmaal is gelukt, dan zijn de toepassingsmogelijkheden legio: autodiefstal, diefstal van kostbare vrachtladingen, ontvoering, losgeld voor geblokkeerde (vracht)auto’s of het bewust veroorzaken van opstoppingen om zo de politie dwars te zitten.

Foto: Nico Hogg (cc)

Busje voor de vrijheid

OPINIE - Het ‘refo-busje’ staat ter discussie: moeten wij als gemeenschap meebetalen aan het relatief dure vervoer van kinderen die naar een zwartekousenschool gaan, terwijl ze, wat ons betreft, best ook naar een school dichterbij kunnen? Bart Voorzanger vindt van wel.

Niet omdat ik die kinderen per se naar zo’n school wil hebben – daar ga ik niet over – maar vanwege het principe. Wij zijn terecht trots op de vrijheden die ons staatsbestel kenmerken, en dan moeten we niet zeuren als het wat kost om die vrijheden in stand te houden.

Een ding vooraf: de term ‘vrijheid van onderwijs’ is historisch verklaarbaar, maar hij geeft niet weer het echt om gaat. De kern van de zaak is de vrijheid van ouders hun eigen kinderen op te voeden, ze hun eigen normen en waarden mee te geven, en ze te leren wat zij voor waar houden, vóór die kinderen kennismaken met, en verward raken door, de waarden en waarheden van andersdenkenden. Het wordt tijd dat we ‘vrijheid van onderwijs’ vervangen door een grondwettelijk gegarandeerde ‘vrijheid van opvoeding’.

Uiteraard moeten die kinderen uiteindelijk leren dat ándere mensen soms heel anders tegen het universum aankijken. En als we de boel een beetje bij elkaar willen houden, is het handig wanneer ze die anderen daarin ook alle vrijheid gunnen. Nog mooier is het wanneer ze – en zij niet alleen! – beseffen dat alle moraal en elke opvatting over de herkomst van het universum uiteindelijk berust op je eigen keuze de werkelijkheid op een bepaalde manier te zien. Maar niet alles tegelijk graag. Dat kan geen mens aan.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Vorige Volgende