Maplecroft brengt mondiale trends in kaart waaronder corruptie, grondstoffen, klimaatverandering en natuurrampen. Deze week publiceerde het de Food Security Risk Index 2010. Hieruit blijkt dat Afghanistan en Sub-Sahara Afrika het grootste risico lopen op voedseltekorten. Maar ook landen als Haïti en Pakistan zijn kwetsbaar door hun grote afhankelijkheid van voedselimporten. Klimaatverandering zal op het Noordelijk Halfrond gebieden in Canada, Skandinavië en Siberië geschikt(er) maken voor landbouw. Maar Maplecroft benadrukt ook de negatieve effecten van klimaatverandering op de voedselzekerheid die nu al plaatsvinden: "Climate change is having a profound effect on global food security. The heat wave in Russia (115 and medium risk) has come at the same time as devastating floods in Pakistan, which will have long term effects on the country's food security situation. Russian brakes on exports, plus a reduction in Canada's harvest by almost a quarter due to flooding in June, are provoking fluctuations in the commodity markets. This will further affect the food security of the most vulnerable countries".
Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.
Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.
Dat de Europese landbouwsubsidies moeten worden afgebouwd daarover is iedereen (behalve de franse boeren) het wel mee eens. Maar volgens de Europese Commissaris voor Landbouw Mariann Fischer Boel moet Europa haar voedselproductie op peil houden, zo niet zelfs nog verder opvoeren. Een Europa dat voor haar voedselvoorziening afhankelijk is van onstabiele landen zou een nachtmerrie scenario zijn. Dat zegt de uit Denemarken afkomstige bloggende EU commissaris in een interview met Euractiv. Het interview behandelt enkele punten uit de recente inventarisatie van het gezamelijke Europese landbouwbeleid: “CAP Health Check”, dat o.a. uitfasering van melkquota en ontkoppeling van subsidie en productie bepleit.
De Europese landbouw speelt volgens Fischer óók een rol in de mondiale voedselzekerheid, zeker als de wereldbevolking doorgroeit naar 9 miljard. Maar in de laatste jaren is Europa in toenemende mate ruwe landbouwstoffen gaan importeren zoals soja voor het voeden van de eigen veestapel? Fischer wil juist dat Europa zich verder profileert als exporteur van hoogwaardige eindproducten als worst en kaas.
Volgens Fischer moet er meer biotechnologie, waaronder GMO, worden aangewend voor de productie op peil te houden. Zeverdedigt de Europese landbouwsubsidies als “veel minder handelsverstorend dan die Amerikaanse subsidies”. Bovendien benadrukt ze dat als je het totale Europese landbouwbudget -waarvan altijd gezegd wordt dat het zo hoog is- wegzet tegen het BNP van de lidstaten het maar 0,4% bedraagt.
Het haalt de kranten in Nederland af en toe als een klein bericht: het landbouwconflict in Argentinië. Sinds maart worden wegen geblokkeerd en is er met grote regelmaat tekort aan producten als melk, vlees en alles wat verder via de weg wordt aangevoerd. Het conflict draait om een belastingverhoging die de regering van presidente Cristina Fernandez de Kirchner bedacht om de kas te spekken/een begrotingstekort aan te vullen/nieuwe plannen te ontwikkelen.
Komende week bereiken we dag honderd van het conflict, dat heen en weer schommelt tussen ‘bijna opgelost’ en ‘op het punt van exploderen’. Deskundigen houden het erop dat die fase nog wel een tijd zal duren. Intussen loopt de schade op, zowel voor de sector als voor de wankele economie in het algemeen. Sectoren die veel met de landbouwers te maken hebben, zoals bijvoorbeeld de vervoersbranche, zijn partij geworden en voeren eigen acties. Het wordt steeds moeilijker de deksel op de doos van Pandora te krijgen.
Veel van de actie vindt plaats in de provinciestad Gualeguaychu, waar de mensen maar druk zijn met conflicten. Sinds een jaar of twee speelt namelijk ook het uitzichtloze conflict tussen Argentinië en Uruguay over een papierfabriek. Het ding staat er inmiddels en er wordt gewerkt, maar de Argentijnen hebben zich nog geenszins met het idee verzoend en blijven bij tijd en wijle de brug tussen hun land en Uruguay bezetten.
In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.
En dan niet over de groei van de TON (wat zat haar haar leuk, hè). Laten Mark en Geert zich daar maar zorgen over maken. Afgelopen week viel mijn oog op een prognose over de achteruitgang van de hoeveelheid akkerland voor de graanproductie. Was er in 2000 per hoofd van de wereldbevolking nog 1100 m2 beschikbaar voor graanproductie, in 2050 zal dat waarschijnlijk teruggevallen zijn tot 700 m2. Hé, da’s toevallig. Laat dat nou net zijn wat je verwachten mag als je het totale oppervlak uit 2000 deelt door het verwachte aantal mensen uit 2050. Kennelijk is men er van uitgegaan dat de hoeveelheid land voor de graanproductie gelijk blijft.
Zo mooi werkt het helaas niet. Zonder ons te bekommeren om de vraag hoeveel vierkante meters je eigenlijk nodig hebt per persoon, kunnen we zonder meer al vaststellen dat de huisvesting van al die extra mensen ten koste zal gaan van akkerland. Sinds 1990 gaat elk jaar bijna 1% van de vruchtbare grond verloren door uitbreiding van woongebieden, door erosie, door overstromingen en door klimaatverandering. Natuurlijk werkt men overal ter wereld aan ontginning van nieuwe landbouwgrond, maar meestal is die niet van dezelfde kwaliteit als de verloren gegane grond. Een goed voorbeeld zijn de tropische regenwouden, waar de grond heel arm is. Alleen dankzij een gesloten kringloop van voedingsstoffen blijft het regenwoud bestaan. Als die kringloop wordt onderbroken is de grond na één à twee jaar uitgemergeld.
Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.
In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.
Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.