Brood en Spelen

Met het succes van de Nederlandse zwemsters op de Olympische Spelen is het makkelijk scoren voor politici door te roepen dat er meer geïnvesteerd moet worden in sport en schoolzwemmen, maar dat komt wel een beetje als mosterd na de maaltijd, vindt Therese Klok van weblog The Right Trace. Mijn vrienden van de Multi Media Mobsters hebben al een hele blog gewijd aan de Olympische Spelen en alle politieke spelletjes die er rondom gespeeld werden. Hier wil ik er graag nog eentje aan toevoegen. Vanmorgen stond namelijk in de krant (ik zeg krant, maar ik bedoel natuurlijk gewoon op Internet), dat de PvdA “wil dat de sport ontzien wordt bij nieuwe bezuinigingen en dat er in het onderwijs meer aandacht voor komt.” Lekker makkelijk scoren zo vlak voor de verkiezingen, moet PvdA-Tweede Kamerlid Tanja Jadnanansing gedacht hebben, toen ze de memorabele woorden “Zo leiden we de Ranomi’s van de toekomst op,” uitsprak.

Door: Foto: copyright ok. Gecheckt 29-09-2022
Foto: © Sargasso logo serie Nieuwe politieke partijen

Tussen hemel en aarde

In een serie van zes artikelen presenteren we de nieuwe politieke partijen. Waar komen ze vandaan? Wie zijn de mensen achter de partij? We geven historische duiding en deden bizarre ontdekkingen. En voor wie in het stemhokje eens een nieuwe politieke keuze wil maken, eindigen we de serie met Sargasso’s stemadvies. Vandaag deel 4: een breed spectrum aan spiritueel geïnspireerde politici dient zich aan.

Religieuzen

Het christelijk deel van het electoraat kan al jaren uit een redelijk stabiel aanbod van politieke partijen kiezen. Met name na de fusie van het GPV en de RPF in de ChristenUnie, waren er niet veel nieuwe partijen meer die zich aanboden en ook daadwerkelijk aan verkiezingen deelnamen.

In de periode 1948 – 1977, tot het verkiezingsjaar waarin KVP, ARP en CHU als CDA verder gingen, deden er gemiddeld zes christelijke partijen per verkiezing mee. Gemiddeld vijf partijen haalden ook zetels. In de periode daarna, tot de vorming van de ChristenUnie in 2002, deden er gemiddeld 4,6 christelijke partijen mee. Gemiddeld vier partijen behaalden zetels.

Vanaf de intrede van de ChristenUnie tot en met de verkiezingen van 2010, daalde het gemiddeld aantal deelnemende christelijke partijen tot  3,3 en gemiddeld drie haalden ook zetels.
 

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Stemorakel

De StemWijzer en het Kieskompas zijn weer gelanceerd. Afgelopen maandagavond zag ik op televisie verschillende partijleiders met het zweet op het voorhoofd de StemWijzer invullen, vurig hopend dat niet per ongeluk de verkeerde partij uit de test kwam rollen.

Toen ik ze daar zo zag zitten deed het invullen van deze digitale test me een beetje denken aan het raadplegen van een orakel. Vol spanning klik je achter je computer door de test heen om tot slot van het digitale orakel je stemadvies te krijgen.

Hoewel deze moderne stemhulpen een stuk beter onderbouwd zijn dan een gemiddeld orakel, is het voor mij toch altijd de vraag wat er nu gebeurt achter de schermen. Waar komt dat advies nu eigenlijk vandaan? En waarom krijg ik van het KiesKompas een ander advies dan van de StemWijzer?

Afgelopen jaar keken we met onderzoekers van de Universiteit Utrecht onder de motorkap van dit soort digitale tests (Voting Advice Applications). Ze proberen ons zo neutraal mogelijk van informatie over de partijstandpunten te voorzien, maar elke keuze in het ontwerp heeft gevolgen voor hoe de test uiteindelijk wordt ingevuld.

Neem dit dilemma: Laat je de partijen zelf aangeven waar ze staan op elke stelling in de test, of moeten externe experts dit doen?

Foto: © Sargasso logo serie Nieuwe politieke partijen

Nieuwe democratie

In een serie van zes artikelen presenteren we de nieuwe politieke partijen. Waar komen ze vandaan? Wie zijn de mensen achter de partij? We geven historische duiding en deden bizarre ontdekkingen. En voor wie in het stemhokje eens een nieuwe politieke keuze wil maken, eindigen we de serie met Sargasso’s stemadvies. Vandaag deel 3: hoe nieuwe partijen de kloof tussen burger en politiek denken te overbruggen.

De huidige nieuwe politieke partijen komen zonder uitzondering voort uit onvrede over hoe de gevestigde partijen politiek bedrijven. Twee opvattingen spelen daarbij een rol: politici luisteren slecht en de invloed van de burger is, afgezien van de verkiezingen, minimaal. Hoe denken de nieuwe partijen daar verandering in te brengen?

Van de elf nieuwe partijen besteden er vijf aandacht aan hoe een nieuwe democratie er in hun optiek uit zou moeten zien.

Opvallende tegenvallers

Eerst drie partijen die het opvallend af laten weten qua visie op die nieuwe democratie:

Van de Politieke Partij NXD is nog steeds niets bekend. Er is nog nergens een programma gesignaleerd. De partij doet in slechts één kieskring mee (Amsterdam), dus valt er ook geen concrete politieke vernieuwing van te verwachten.

Het Democratisch Politiek Keerpunt (DPK) vermeldt niets concreets over politieke en bestuurlijke vernieuwing. Dat is enigszins merkwaardig, omdat in deze partij TON (Trots op Nederland) en de OBP (Onafhankelijke Burger Partij) zijn gefuseerd.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Het groeiende belang van de voorkeurstem

DATA - De politiek is gepersonaliseerd en alles draait om de lijsttrekker, heet het. Recent onderzoek wijst echter uit dat voorkeurstemmen steeds belangrijker worden. Maar niet iedereen profiteert daarvan.

Maarten van Rossem is lijstduwer van de PvdA. De Utrechtse bromprofessor moet extra stemmen winnen op basis van zijn persoonlijke uitstraling. Vrijwel iedere partij maakt gebruik van lokale of landelijke beroemdheden om het aantal voorkeurstemmen op te schroeven. Uit recent onderzoek van politicologen Joop van Holsteyn en Rudy Andeweg (Universiteit Leiden) blijkt echter dat de lijstduwers geen stemmenmagneten zijn.

In de verkiezingen van 2010 deden er achttien lijstduwers mee. In totaal haalden zij 2,5 keer zoveel stemmen binnen als alle op een na laatste kandidaten. Dat lijkt heel wat. Maar in totaal vergaarden die achttien duwers 12.078 stemmen, ongeveer een vijfde van de kiesdeler en nog steeds ver verwijderd van de 15.694 stemmen die je als individuele kandidaat nodig hebt om op basis van voorkeurstemmen in de Kamer te kunnen komen.

Wie op eigen kracht in de Kamer gekozen wil worden, doet er goed aan om hoog op de lijst te staan. Want voorkeurstemmen zijn wel degelijk van belang.

Het begrip voorkeurstemmen is wat lastig in het Nederlandse bestel, omdat feitelijk alle stemmen voorkeurstemmen zijn – je brengt immers een stem uit op een persoon. Toch is er veel veranderd in de electorale geschiedenis. Van Holsteyn en Andeweg analyseerden alle voorkeurstemmen (in dit geval stemmen die niet op de lijsttrekker werden uitgebracht) vanaf 1946 tot en met 2010. In de jaren veertig en vijftig kraste het stemvee braaf het vakje rood bij de lijsttrekker. In de jaren zestig nam het aantal voorkeurstemmen toe, om in de jaren tachtig weer in te zakken. Pas in de jaren negentig nam het uitbrengen van voorkeurstemmen een rol van betekenis aan (mijn interpretatie).

Foto: © Sargasso logo serie Nieuwe politieke partijen

De zwe(r)vende politicus

In een serie van zes artikelen presenteren we de nieuwe politieke partijen. Waar komen ze vandaan? Wie zijn de mensen achter de partij? We geven historische duiding en deden bizarre ontdekkingen. En voor wie in het stemhokje eens een nieuwe politieke keuze wil maken, eindigen we de serie met Sargasso’s stemadvies. Vandaag deel 2: rondzwervende politici.

Politici hebben veel werk aan de zwevende kiezer. Elke verkiezing weer moeten de politieke partijen zo’n twintig tot dertig procent van de kiezers hun kant op zien te krijgen.

Maar niet alleen de kiezer blijkt te zweven, ook veel politici blijken van partij te wisselen.

Het komt maar zelden voor dat een nieuwe politieke partij ook echt nieuw is, in die zin dat de partij wordt opgericht door mensen die uitsluitend een partijloos verleden hebben. Oprichters en leden van nieuwe partijen zijn grotendeels in twee groepen te verdelen. Volksvertegenwoordigers die in conflict zijn gekomen met de partij waarvoor ze in parlement, provinciale staten of gemeenteraden zijn gekozen en burgers die na één of meerdere lidmaatschappen van bestaande partijen besluiten voor zichzelf te beginnen.

De meest recente en bekende voorbeelden van de eerste groep zijn Hero Brinkman (PvdA, PVV, OBP, DPK), Geert Wilders (VVD, PVV) en Rita Verdonk (PPR, PSP, VVD, TON), Anton van Schijndel (VVD, groep Van Schijndel, groep Eerdmans (ex-LPF)/Van Schijndel, EénNL) en Pim Fortuyn (PvdA, VVD, Leefbaar Nederland, Leefbaar Rotterdam, LPF).

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Vorige Volgende