Gaan wij hiermee akkoord?

Een bijdrage van Bernard van Praag van de Universiteit van Amsterdam. Het stuk is overgenomen van Me Judice. De pensioenpremie die we op ons inkomen betalen is lange tijd te laag geweest om de pensioentoezeggingen waar te maken. De schuld van de te lage premiestelling ligt bij de werkgevers, stelt Bernard van Praag. Dat mag niet weer gebeuren. Het nieuwe pensioenakkoord tussen sociale partners lijkt daar wel op uit te draaien. Het land wordt al maanden in spanning gehouden over een pensioenakkoord. Al enige malen heb ik, en anderen met mij, mijn bezorgdheid uitgesproken over een ophanden zijnde structuurwijziging waarvan gepensioneerden, de actieve beroepsbevolking en nog vele generaties na ons de dupe zouden worden. Het is onbegrijpelijk dat de vakbeweging bereid bleek om zich op deze wijze een oor te laten aannaaien.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Ouderen zijn doodgezwegen

De grote problemen van ouderen waren geen thema bij de provinciale verkiezingen. Onbegrijpelijk, vindt René Schalk. Blijkbaar is het onderwerp niet sexy genoeg. Maar straks zitten we met de problemen. Geen wonder dat ouderen zo ontevreden zijn over de politiek. Overgenomen van Sociale Vraagstukken.

Dat de vergrijzing langzaam maar zeker als een enorme stormwals op ons afkomt vinden de meeste politici geen interessant onderwerp. Tijdens de provinciale verkiezingen was dit geen thema. De komende tsunami van problemen in onze samenleving die hiermee te maken heeft, wordt massaal genegeerd. Over culturele feestjes en topsportvoorzieningen werden bijvoorbeeld in Noord-Brabant heftiger discussies gevoerd dan over de vraag hoe we ook in de toekomst gelukkig ouder kunnen worden. Deze provinciale politici lijken zich meer zorgen te maken over de megastallen voor koeien dan de toekomstige megazorgen van de ouderen.

De politiek weet weinig van ouderen
Wat weten zij eigenlijk van de opvattingen van 55-plussers? Weten zij wat voor 75-plussers belangrijk is? Weten zij hoe medioren en senioren tegen hun beleid aankijken? Waarschijnlijk niet, ook al omdat in het meeste opinieonderzoek de ouderen een onderbelichte groep vormen. De gegevens van de Senioren Barometer, een jaarlijks onderzoek onder 55-plussers op mijn initiatief, laten zien wat ouderen werkelijk vinden. Uit het recent afgesloten onderzoek met de Seniorenbarometer onder ruim twaalfhonderd 55-plussers blijkt dat meer dan de helft zich helemaal niet of nauwelijks vertegenwoordigd voelt door de huidige regering. Het rapportcijfer voor het regeringsbeleid is een magere 5.5. Maar net voldoende dus. Over geen enkel onderdeel van het regeringsbeleid zijn 55-plussers echt tevreden. 55-plussers zijn het meest ontevreden over integratie en immigratie, criminaliteitsbeleid, openbare veiligheid, sociale zekerheid, en voorzieningen voor zorg en welzijn. Meer dan de helft van hen is ontevreden tot zeer ontevreden over al deze onderwerpen.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Arbeidstekort fictief probleem?

In juni vorig jaar voorspelde het CPB nog dat er een paar honderdduizend mensen extra werkloos zouden worden. Ik niet. Ik gebruik namelijk geen glazen bol, maar kijk naar de cijfers. Ook in juni daalde de werkloosheid al. Inmiddels hebben we (nog steeds) de laagste werkloosheid van Europa. De werkloosheid daalt nu tien maanden op rij. We horen het CPB niet meer over massawerkloosheid, maar de schade die ophitser Coen Teulings heeft aangericht is groot. Bangemaakt door de onheilsprofeten gingen de vorige verkiezingen massaal over de vraag hoe ‘mensen weer aan het werk konden komen’. Mark ‘orde op zaken’ Rutte won. Werkloosheid in Nederland was nauwelijks een probleem en is het nu al helemaal niet meer. De realiteit is juist een dreigend arbeidstekort.

Demografie is wat anders dan onheilsprofetie. Je kunt zien hoeveel mensen er met pensioen gaan en hoeveel mensen de arbeidsproductieve leeftijd gaan bereiken. Alleen de migratiecijfers zijn ongewis. Sinds januari van dit jaar gaan de babyboomers massaal met pensioen. De komende 20 jaar bereiken ongeveer 20.000 mensen meer de pensioengerechtigde leeftijd, dan dat er mensen de arbeidsmarkt opstromen. Ieder jaar. Twintig jaar lang. Nog duidelijker geformuleerd: iedere week komen er een paar honderd arbeidsplaatsen vrij die niet zijn op te vullen. Werkgevers doen niets. De overheid doet bijna niets. Wie doet er wel wat? De pensioenleeftijd verhogen is een druppel op de gloeiende plaat. Een hogere pensioenleeftijd is fijn voor de staatskas, maar mensen gaan er nauwelijks langer door werken. De gemiddelde leeftijd pensioenleeftijd is nu 62 en schuift maar tergend langzaam ietsje omhoog.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Nieuwe kabinet helpt vergrijzing een handje

Een belegerde eicel (Foto:flickr/wellcome images)Hoe we het nieuwe kabinet ook gaan noemen, het blijkt nu al dat het lijdt aan een ernstige vorm van kortzichtige bezuinig-itus. Neem nu de voorgenomen stop op het vergoeden van meer dan één behandeling IVF. Omdat elke behandeling 2500 euro kost rekent men op een besparing van 25 miljoen euro.

Zoals in het gelinkte artikel al wordt aangetoond met een voorbeeld uit Duitsland blijkt zo’n besparing zelfs op de korte termijn niet haalbaar. In Nederland plaatsen we namelijk meestal maar één bevrucht eitje tegelijkertijd terug, om de kans op meerlingen te verkleinen. Dat verkleint ook de kans op zwanger worden, maar aangezien het toch vergoed wordt is dat niet erg, want er kan bij de volgende keer gewoon nog een eitje geplaatst worden. Straks zal men gezien de kosten echter vaker overgaan tot het plaatsen van meerdere eicellen, om de kans op zwanger worden te vergroten. In Duitsland is het aantal IVF-behandelingen gehalveerd, maar zijn er daardoor wel meer meerlingen geboren. Elke meerling kost 45.000 euro extra aan zorgkosten, wat de kans groot maakt dat de maatregel zelfs geld kost.

Daarnaast, en dat bewijst de kortzichtigheid van dit kabinet, 2500 euro investeren voor een goede kans op een nieuwe belastingbetaler is een koopje, zeker gezien de oprukkende vergrijzing. Door nu dat geld niet te investeren loopt de staat straks een veelvoud dat bedrag aan belastinggeld mis. Op de lange termijn ga je dus sowieso het schip in.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

En dan nu het echte vergrijzingsprobleem

Verpleegster (Foto: Flickr/THEfunkyman)

En langzaam begint Nederland zich te verdelen in kampen voor en tegen de verhoging van AOW. Zelf ben ik tegen, zoals ik hier al beargumenteerd heb, onder andere omdat ik denk dat de AOW in verband met de vergrijzing geen probleem is.

Maar wat wél een serieus vergrijzingsprobleem is is de te verwachten stijging van de zorgkosten. Dat heeft te maken met twee factoren. In de eerste plaats omdat er meer oude mensen zullen zijn – die ook nog eens steeds langer blijven leven – en oude mensen gemiddeld veel meer zorgkosten hebben.

Het tweede probleem is dat door de technologische vooruitgang er weliswaar steeds nieuwe methodes worden ontwikkeld om mensen langer in leven te houden, maar dat deze methodes ook vaak steeds duurder worden.

Dat brengt dus een vervelende vraag naar boven: hoeveel moet de maatschappij nog investeren in het verlengen van het leven van een 95-jarige? Gaan we uit van het ultieme solidariteitsprincipe, dan kunnen we verwachten dat de zorgkosten komende decennia behoorlijk gaan stijgen. Het alternatief is ergens een grens te stellen. Maar welke politicus of opiniemaker zou het aandurven om een maximum besteding/leeftijdsformule op te stellen? Zo iemand zou onmiddelijk worden neergesabeld en neergezet als een harteloze technocraat. En dus blijven we ons maar blindstaren op de AOW, terwijl een grotere financiele tijdbom onder onze maatschappij wordt genegeerd.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

FNV gaat crisis te lijf?

werkende-man1De FNV ageert continu tegen de plannen van het kabinet om de AOW leeftijd te verhogen. De SER, waarin het FNV ook vertegenwoordigd is, zal uiterlijk 1 oktober 2009 advies uitbrengen aan het kabinet. Als de SER niet met een aantrekkelijk alternatief komt dat 4 miljard euro oplevert, dan gaan de plannen van het kabinet door. Door de continue aandacht van de vakbond maken ze hun achterban alvast warm voor massale acties. Heeft de FNV met de kritiek op de eventuele verhoging van de AOW leeftijd een punt? Zijn er alternatieven te bedenken?

Terechte kritiek?

De kritiek die de FNV levert is terecht. De FNV stelt dat de verhoging de mensen met de laagste opleiding het hardste treft. Dat klopt. Mensen met een lage opleiding leven gemiddeld korter en brengen hun laatste jaren door in een gemiddeld slechtere gezondheid. Daarnaast zijn zij eerder begonnen met werken en kunnen daardoor van minder ‘gezonde’ vrije tijd genieten dan hun geleerde medemens. De vakbond stelt vast dat de huidige AOW leeftijd voor mensen met een zwaar beroep en een lage scholing nu al niet gehaald wordt. Immers, van de 64-jarigen werkt op dit moment een schamele 13%. Het lijkt daarom nuttiger de groep 55-plussers aan het werk te krijgen en te houden.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Antwoord van een jonge FNV-er

Logo SGC klein (Illustratie: Crachát)

Crosspost: Het nu volgende stuk verschijnt simultaan op Sargasso en GeenCommentaar.

Power to the doorwerkers (Foto: Flickr/Personeelsnet)

Beste politieke jongerenorganisaties DWARS, JOVD en JD.

Via deze ietwat onsympathieke weg wil ik graag antwoorden op jullie oproep aan mij en 250.000 andere jonge FNV-leden om ons lidmaatschap van deze vakbond op te zeggen. Dit omdat de FNV zich verzet tegen de verhoging van de AOW-leeftijd van 65 naar 67 jaar.

Ik zal geen gehoor geven aan jullie oproep. Dat heeft een aantal redenen, die ik graag zou willen toelichten.

1. Er is geen AOW-probleem. Zoals Bert de Vries, oud-fractievoorzitter van het CDA in zijn boek “Overmoed en onbehagen” ons uitstekend voorrekent, kunnen de stijgende AOW-kosten de komende jaren gemakkelijk worden betaald uit de extra belastingen die binnenkomen door het uitkeren van de pensioenen aan diezelfde ouderen. Nu weet ik ook wel dat die pensioenfondsen recent flinke klappen hebben gehad, maar als je bedenkt dat de vergrijzingspiek in 2040 zal zijn hebben die nog wel even de tijd om zich te herstellen. Als jullie werkelijk op zoek zijn naar een vergrijzingsprobleem, kijk dan eens naar de erg snel stijgende zorgkosten. Dàt is een echt probleem, waarover gediscussieerd moet worden. Maar dat zal een behoorlijk zware en onaangename discussie worden, vol met vragen als “hoe lang moet je iemand in leven houden?”. Veel plezier ermee.

2. Het helpt geen donder tegen de economische crisis. Dat wil zeggen, het zou een beetje helpen als we de huidige 65-ers meteen zouden dwingen nog twee jaar langer door te werken. Maar ik geloof er geen barst van dat we dat gaan doen. Waarschijnlijk zal iedereen boven de 50 worden ontzien. Balkenende leidde het al een beetje in in zijn toespraak: “Deze hervormingen zijn noodzakelijk en solidair. Maar we beseffen dat ze ingrijpend zijn voor mensen. Daarom voert het kabinet ze vanaf 2011 zorgvuldig en geleidelijk in.” Het zou ook wel een beetje bot zijn als mijn collega die over twee weken met pensioen gaat en haar huis met oog op de wereldreis al heeft verkocht nu wordt gedwongen nog twee jaar door te werken. Met andere woorden, deze maatregel gaat pas over een jaar of 15 iets opleveren.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

“AOW kan naar 67 jaar”

CNV voorzitter René Paas zegt morgen in een interview dat, wat het CNV betreft, de AOW leeftijd naar 67 jaar kan. Waar de collega;s van de FNV nog mordicus tegen zijn, maakt Paas de ruimte om te verkennen wat er zoal mogelijk is qua hervorming van het arbeidsstelsel. En dat is belangrijk, want er zijn prangende zaken die al te lang zijn blijven liggen, zoals de kosten van de vergrijzing die moeten worden opgevangen. En bij voorkeur niet alleen door de jongere generaties.

In de reacties bij het nieuwsbericht met de uitspraak van Paas -even tussen de typische Telegraaf reacties doorlezen- vind je regelmatig een aantal standaard vakbondsreflexen terug: “Ammennooitniet”. “Ik heb er xx jaar voor gewerkt, mag ik niet van een oude dag genieten”. “Wij hebben dit land opgebouwd na de oorlog”. etc etc.
Een van de primaire bestaansredenen van vakbonden is echter solidariteit. Tussen werkenden en niet werkenden, tussen hoog- en laagopgeleiden, maar ook tussen jong en oud. De vraag is alleen of de vakbonden in staat zijn om beide te vertegenwoordigen.

Jong en oud hebben andere belangen, de wereld van de werkende ‘jongere’ is radicaal anders dan die van de bijna gepensioneerde babyboomer: Werkenden brengen de AOW op, maar de hoeveelheid werkenden neemt af en de hoeveelheid gepensioneerden neemt explosief toe. Het aantal banen voor het pensioen verschilt enorm, evenals de loyaliteit aan een werkgever. Jonge werknemers zijn bijvoorbeeld vaak niet meer gebonden aan een bepaalde sector en worden gedwongen hun pensioen mee te nemen naar het volgende sector pensioenfonds. Keer op keer op keer, met alle nadelige gevolgen. Kennelijk geldt de keuzevrijheid die we als consument zo nodig hebben, niet voor financiële producten. De vakbonden zijn zich overigens wel bewust van deze, en andere, problemen en zien ook wel dat er veranderd zal moeten worden om de arbeidsmarkt draaiende te houden.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

WW: Wereldwijde neurologische epidemie op komst

De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.

T-shirt zegt het allemaal (Foto: Flickr/candrews)

In een geweldig, nog geen vier minuten durend, praatje op de TED website legt biochemicus Gregory Petsko uit waarom onderzoek naar mogelijke behandeling van Alzheimer en Parkinson zo belangrijk is: we staan aan de vooravond van een wereldwijde epidemie.

Belangrijkste oorzaak van deze epidemie is onze toegenomen welvaart en daarmee gepaard gaande vergrijzing. Interessant feitje verteld door Petsko: iedere dag wordt de gemiddelde leeftijd vijf uur verlengd. Waar de bevolkingspiramides in vroeger tijden inderdaad nog piramides genoemd mochten worden, worden deze nu steeds meer kolommen of neigen ze zelfs omgekeerde piramides. Vergelijk bijvoorbeeld de bevolkinspiramide van Angola met die van Australië of België.

Het grote probleem is dat het risico op Parkinson en Alzheimer voorbij de 65 jaar exponentieel groeit. In 2050 zullen er volgens de berekeningen 32 miljoen 80-plussers zijn, waarvan de helft aan Alzheimer zal leiden. Nog eens 3 miljoen zullen de ziekte van Parkinson hebben. In Nederland zullen de verhoudingen, ondanks het liberale euthanasiebeleid, wel niet heel anders gaan liggen.

De kosten van behandeling en opvang van de patienten zal in de ettelijke miljarden gaan lopen. Uit verschillende hoeken komen voorspellingen dat de zorg al ver voor 2050 onbetaalbaar wordt.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Vorige Volgende