In de VS moet naast een klassenstrijd ook een generatiestrijd gevoerd worden
, door
In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.
Foto:
Sargasso achtergrond wereldbol
De crisis en het wonen
, door
Al decennia lang bouwen wij in ons land voor de gezinsverdunning. De gemiddelde woningbezetting daalt constant, sinds 1945. Het is een uitdrukking van onze veranderende wijze van samenleven, die wij individualisering noemen, maar ook van de toenemende welvaart. We hebben meer vierkante meters woning nodig voor alle spullen, die we inons leven verzamelen en we kunnen voor die spullen en die vierkante meters ook betalen.
Maar blijft dat zo? Hoe handelen mensen onder de druk van economische omstandigheden? Hoe vormt zich een huishouden? In de jaren vijftig werd door jonge stellen op zolderkamers bij familie gebivakkeerd, totdat de lange wachttijd voor een woning voorbij was. Alle zure grappen over schoonmoeders dateren uit die periode. Maar toen was ook “geluk heel gewoon”.
In de jaren zeventig en tachtig kwam de individualisering: het grootste goed was zelfstandig wonen, waarin de volkshuisvesting inderdaad voorzag. Maar er was een neveneffect, dat lastig was: wat te doen met onze ouderen? We maakten grote bejaardenhuizen voor ze; maar dat bleek geen bestendige lijn, door hoge zorgkosten en afkeer van de ouderen zelf, die zelfstandig wensten te blijven, maar liever niet eenzaam. Het beleid werd: laat ouderen zelfstandig blijven wonen, zolang ze dat maar enigszins kunnen.
Foto:
copyright ok. Gecheckt 10-02-2022
Broodje pindakaas, duurder?
, door
DATA - De prijs van een pot pindakaas schiet binnenkort omhoog als gevolg van een mislukte pindaoogst in het Zuiden van de Verenigde Staten. Extreme droogte in de pindaproducerende staten van Amerika zorgt dat de prijs op de wereldmarkt omhoog schiet (monthly groundnuts price 1981-2011). Voor een 1 ton pinda’s wordt nu 1200 euro neergeteld, terwijl dat vorig jaar nog 450 euro was. Voedselgigant Kraft verhoogde onlangs de prijs voor een potje pindakaas met 40%, Unilever volgt waarschijnlijk snel.
Na de Verenigde Staten consumeren Nederlanders de grootste hoeveelheid pindakaas. Het is immers het perfecte poldercompromis onder het broodbeleg in de strijd die opvoeden heet: gezond en tóch lekker. Pindakaas is daarom zonder meer bepalend voor de Nederlandse identiteit. Zonder pindakaas had dit land minstens de helft van haar Olympische medailles niet gehaald. Zonder pindakaas geen Deltawerken. Zonder pindakaas waren alle fietspaden leeg. Zonder pindakaas werd er niemand groot. Enwel daarom wat achtergrondcijfers omtrent deze cruciale aardnoot na de doorklik
Maar waar worden nu eigenlijk de meeste pinda’s geproduceerd? Niet in de Verenigde Staten, data van de Wereldvoedselorganisatie FAO leert ons dat China verreweg de meeste pinda’s produceert.
Toch is China niet de grootste exporteur van pinda’s. Waarschijnlijk eten de Chinezen een groot deel van hun eigen pinda’s op. Plus dat de ene pinda de ander nog niet is: in het Westen is men enkel geïnteresseerd in kwaliteitspinda’s. De grootste exporteurs van pinda’s zijn: India en Argentinië, daarna volgt China en de Verenigde Staten stond in 2009 -voor de droogte- pas op de vierde plaats. Nederland valt ook op in onderstaand figuur, als notenverwerkend land exporteert het waarschijnlijk dure (gebrande en gezouten) kwaliteitspinda’s naar landen met behoefte aan ‘wat te snaaien tijdens het televisiekijken’.
Dat kan! Sargasso is een collectief van bloggers en we verwelkomen graag nieuw blogtalent. We plaatsen ook regelmatig gastbijdragen. Lees hier meer over bloggen voor Sargasso of over het inzenden van een gastbijdrage.
Foto:
Sargasso achtergrond wereldbol
Studentenleningen: de volgende kredietcrisis?
, door
Vorige week werd de St. Pauls Cathedral in Londen voor een week gesloten. Dat was voor het eerst sinds de Tweede Wereldoorlog. In een land van de tradities, is dat uniek. Aanleiding voor de sluiting is het tentenkamp van de Occupy-beweging, op de stoep van de kathedraal. Waarom de kathedraal precies dicht moest is niet helemaal duidelijk, en waarom de kerk weer open ging met de tenten nog op de stoep, ook niet. Boze tongen beweren dat de kerk nogal wat inkomsten misliep. Met een toegangsprijs van 15 pond per persoon, en tussen de 2000 en 3000 betalende bezoekers per dag, kan men zich daar iets bij voorstellen (noot: zie Facts and Figures van St. Pauls).
Onderstaande foto maakte ik dit weekend bij St. Pauls Cathedral in Londen. Een prachtig statement van de Occupy-beweging…
… maar wel ironisch. De kathedraal is zelf een voorbeeld van een “massa-constructie”, uit een tijd dat het geloof nog onwankelbaar was. Hoeveel geld en inspanning kostte het niet om een dergelijke constructie te bouwen? Maar ook het onderwijs kost veel geld en inspanning en het geloof erin lijkt onwankelbaar. Als we naar de financiële kant kijken, zijn er echter grenzen aan de groei.
The Economist besteedt deze week uitgebreid aandacht aan wat in de US mogelijk de volgende crisis wordt genoemd. De College Board heeft becijferd dat eenderde van de leerlingen die uitstromen uit een college, een schuld heeft. Van de voortijdig schoolverlaters is dat 69%. De totale schuld die uitstaat is schokkend. Volgens de New York Federal Reserve Bank schat de waarde op 550 miljard dollar, maar geeft daarbij aan dat deze schatting ook te laag kan zijn. Sallie Mae, de zusterorganisatie van Fannie Mae (berucht van de hypotheken) die studentenleningen verstrekt, schat dat het om 757 miljard gaat. Met nog eens 111 miljard in private leningen, en 112 miljard nieuwe leningen voor dit jaar, komt de totale schuld op meer dan 1.000 miljard.
Foto:
Sargasso achtergrond wereldbol
Klimaatcensuur: De conservatieve Inquisitie
, door
Toen Galileo Galilei begin 17e eeuw stelde dat de Aarde om de zon heen draaide, kreeg hij heibel met de Katholieke Kerk. Zijn conclusies kwamen namelijk niet overeen met de opvattingen van de toenmalige kerkelijke machthebbers. De titel van zijn in 1632 verschenen beroemde werk Dialogo mocht van de Inquisitie niet refereren aan de getijden op Aarde en het voorwoord moest herschreven worden. Het Copernicaanse model van het zonnestelsel, dat hij verdedigde, mocht namelijk niet als feit, maar als pure speculatie gebracht worden. In 1633 werd Galilei veroordeeld voor ketterij en werd zijn boek uiteindelijk verboden.
Nu kun je dit afdoen als het aloude dispuut tussen religie en wetenschap. De Katholieke Kerk was echter in die dagen niet alleen een religieus instituut, maar ook in sterke mate een sterke conservatieve politieke macht, vasthoudend aan de reeds weerlegde wereldbeelden van weleer. Degene die in strijd handelde met de ideële en wereldlijke standpunten van de Kerk, kon eenvoudigweg worden veroordeeld hiervoor. Wetenschappelijke werken konden zonder probleem worden verboden of gecensureerd, als de conclusies in die geschriften toevallig even niet strookten met de denkbeelden van de conservatieve kerkelijke macht. De invloed van de Kerk was groot op de maatschappij.
Tegenwoordig is de invloed van religie op de wetenschap een stuk minder. Weliswaar werd Charles Darwin niet serieus genomen en zijn er momenteel nog altijd groepen gelovigen die vasthouden aan het creationisme, maar die zijn veruit in de minderheid en hun invloed is minder groot (in Europa althans). On the Origin of Species werd niet verboden en Darwin werd niet vervolgd. De toenemende vrijheden van de moderne tijd stelde hem in staat om gewoon te onderzoeken en publiceren wat hij wilde.
Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.
Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.
Foto:
copyright ok. Gecheckt 10-03-2022
Sisyfus Obama
, door
Obama krijgt waarschijnlijk zijn tweede termijn, maar met veel liefde zal het niet gaan. In plaats van de enthousiaste meute die in 2008 stond te popelen om de nieuwe belofte in het Witte Huis te krijgen, moet Obama vechten voor iedere stem. Daarna zal hij vier jaar lang in de loopgraven moeten doorbrengen om zijn hervormingen uit zijn eerste termijn veilig te stellen.
Mitt Romney is Obama’s grootste bedreiging. Niet om waar Romney voor staat – dat kan namelijk iedere dag veranderen – maar omdat het enthousiasme voor Obama zelf zó enorm laag is dat steeds meer mensen een keuze tussen Obama en Romney zien als een keuze tussen lood of oud ijzer. Gedesillusioneerde Democraten zullen in een strijd tussen Romney en Obama thuis blijven of uit boosheid misschien zelfs op Romney stemmen. Het is precies dat sentiment dat Team Romney wil voeden door politiek in het midden te blijven en de verschillen tussen hem en Obama te minimaliseren.
Team Romney ondertussen vaart een gevaarlijke koers. Romney mag niet te ver afdrijven van Obama, maar ook weer niet te veel naar links overhellen om onacceptabel te zijn voor de rechtse kiezers in de Republikeinse voorverkiezingen. Maar als hij slaagt in die spagaat en hij wordt de kandidaat, dan wordt Obama gedwongen zelf naar links te gaan bewegen om het broodnodige ideologische contrast met zijn opponent te creëren. Er moet immers wat te kiezen zijn. Het gevaar is duidelijk: schuift Obama te veel op naar links, dan wordt Romney vanzelf aantrekkelijker als de veilige kandidaat van het midden. En daar, in het electorale midden, worden de verkiezingen gewonnen.
De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.
In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.
De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.
Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.