Vijf lessen over kernenergie

Het is op zich te prijzen dat polarisatie over kernenergie in ons land naar aanleiding van Fukushima uitblijft. First things First: eerst aandacht voor de ellende daar, dan lessen leren, dan bezien hoe we met bestaande respectievelijk nieuwe kerncentrales zouden willen omgaan. Door Fukushima is het risico van Borssele bijvoorbeeld niet ineens groter of kleiner geworden. Een kans betekent dat iets kan gebeuren, en als er ergens iets gebeurt verandert door die gebeurtenis op zichzelf de kans niet dat er elders, bijvoorbeeld hier, iets gebeurt. Maar, niet onbelangrijk, onze percepties van de risico’s van kernenergie kunnen veranderen – en dat gebeurt ook – en misschien nog belangrijker: een nadere analyse van wat er gebeurd is kan ook tot een andere technische risicoberekening van kansen zowel als gevolgen leiden. Precies dat laatste is wat de voormalige commissie Verlenging bedrijfstijd Borssele waarvan ik deel uitmaakte per brief bij minister Verhagen van EL&I bepleitte. Maar inzake kernenergie zijn inmiddels meer lessen te leren dan Les 1 alleen, over reactorveiligheid.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

“1 miljoen doden door kernramp Tsjernobyl”

, door

Vandaag is het vijfentwintig jaar geleden dat de kernreactor in Tsjernobyl explodeerde. In de week na de explosie moest ik als brugpieper van mijn moeder in een regenpak naar school fietsen, ook al regende het nauwelijks. Misschien zou het helpen tegen de straling die vanachter het IJzeren Gordijn op ons neerdaalde? Los van het feit of een regenpak afdoende beschermd tegen radioactief iodium en cesium was bij nader inzien voorzichtigheid geen overdreven reactie.

Vijfentwintig jaar na de kernramp is er nog steeds geen overeenstemming over het aantal slachtoffers van de kernramp maakte. Maar het RIVM concludeerde onlangs dat er ook in Nederland doden zijn gevallen door de straling van Tsjernobyl. Dit sluit aan bij aanzwellende geluiden dat het effect van lage hoeveelheden straling wel degelijk ernstig kunnen zijn. Dit jaar verscheen er een rapport op basis van uitgebreid wetenschappelijk onderzoek waarin geconcludeerd wordt dat tussen 1986 en 2004 in totaal 985.000 doden zijn gevallen als gevolg van de kernramp Tsjernobyl. Het is het eerste onderzoek naar de kernramp dat lokale gezondheidsdata uit Oekraïne, Wit-Rusland en de regio systematisch analyseert. De onderzoekers ontdekten dat niet alleen kanker, maar ook hart- en hersenproblemen als gevolg van de kernramp veelvuldig voorkwamen. Chernobyl: Consequences of the Catastrophe for People and the Environment (.pdf) gepubliceerd door de New York Academy of Sciences, wordt echter genegeerd door de Wereldgezondheidsorganisatie. Waarschijnlijk omdat dit VN-orgaan een agreement (WHA 12-40) heeft met een andere VN instantie: het Internationaal Atoomagentschap. Deze instantie houdt vast aan 4.000 doden wereldwijd. Maar het rapport dat spreekt van bijna 1 miljoen doden blijft staan en is daarmee nog niet weerlegt.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Poolse fietsenmakers bouwen een kerncentrale

, door

In het kader van 25 jaar Tsjernobyl en het nieuwe Nederlandse verlangen naar een tweede kerncentrale brengt VUconnected een webspecial over kernenergie. Journalist Jeroen Kuiper gaat op zoek naar de verbanden en verhalen achter de actualiteit. Hij zag kerncentrales en opslagplaatsen van nucleair afval in Nederland, Finland en Tsjernobyl. Hij was in ondergrondse opslagplaatsen voor kernafval in Duitsland en bezocht uraniumafvalbergen in de VS. Van 5 tot 26 april schrijft hij elke dag een nieuwe bijdrage hier, een selectie van deze bijdragen verschijnt ook op Sargasso.

Begin maart, een week voor de ramp in Fukushima, was ik in het Finse Olkiluoto. Op dit eiland aan de Finse westkust wordt –zegt men daar- de veiligste kerncentrale ter wereld gebouwd. Ondanks de vier jaar bouwvertraging en de kostenstijging van zo`n drie miljard Euro hebben de Finnen er nog steeds zin in: behalve de vier bestaande kernreactoren en de reactor in Olkiluoto in aanbouw, stemde het Finse parlement afgelopen voorjaar in met de bouw van reactoren zes en zeven. Voor de Finse atoomindustrie is dat nog steeds niet genoeg: ze wil zelfs een achtste reactor. Daarmee zou het atoomstroompercentage in Finland op bijna 50 procent komen, en zou Finland zich na Frankrijk op de tweede plaats in Europa bevinden.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Vijf maatregelen om Mexico veiliger te maken

, door

Er wordt mij vanuit Nederland wel eens gevraagd wat er eigenlijk moet gebeuren om de drugsoorlog in Mexico te stoppen. Ik heb daar geen eenvoudig antwoord op, niet in de laatste plaats omdat ik bij lange na niet voldoende ben ingevoerd in de machinaties van zowel de Amerikaanse als Mexicaanse decision makers. Toch worden er door media en analisten regelmatig suggesties aangevoerd waar ik wel iets over te zeggen en heb, en die me nuttig en effectief lijken. Hieronder een langer opiniestuk met enkele basismaatregelen die in mijn optiek genomen zouden moeten worden om de drugscrisis in dit land effectiever te kunnen bestrijden.

Trek de militairen terug uit de drugsbestrijding
Tanks in de straten en zwaargewapende soldaten die bloeddorstige criminelen met militaire discipline te lijf gaan bekt politiek heel lekker, maar in de praktijk moet ik het eerste scenario nog zien waarbij het leger probleemloos politietaken op zich kan nemen. Soldaten worden opgeleid voor de landsverdediging en rampenbestrijding. Ze worden klaargestoomd om snel en effectief in te kunnen grijpen in niet-civiele conflicten. Respect voor de wet en voor burgerrechten is (in ieder geval in Mexico) minder belangrijk dat het verdedigen van het landsbelang en gehoorzaamheid in de militaire pikorde.

In tijden van oorlog dank je als burgers deze ijzervreters op je knieën dat ze voor je land vechten, maar in een criminaliteitsgolf ligt dat anders. Criminaliteitsbestrijding is een kwestie van hard maar rechtvaardig optreden in de geest van de wet, en daarvoor wordt bij uitstek de politie opgeleid, niet het leger. Gevolg: duizenden klachten over marteling, ontvoeringen en zelfs executies door het leger. Intern onderzoek naar wangedrag door militairen wordt bovendien niet door de civiele rechtbank behandeld, maar door het leger zelf. Zie pikorde en gebrek aan respect voor burgerrechter: all is fair in (love and) war, maar dit is geen oorlog. Dit is een criminaliteitsgolf. Een civiele kwestie, die door een civiel instituut (de politie) moet worden bestreden.

Doe het veilig met NordVPN

Mededeling

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Climate change creates new flooding risks for U.S. nuclear reactors safety

, door

Een bijdrage van Sargasso gastblog Climate Progress: “A Project of Center for American Progress Action Fund”

Extreme weather disasters, especially floods, are on the rise (see Two seminal Nature papers join growing body of evidence that human emissions fuel extreme weather, flooding). Last year, we had Tennessee’s 1000-year deluge aka Nashville’s ‘Katrina’. And Coastal North Carolina’s suffered its second 500-year rainfall in 11 years.

Craig Fugate, who heads the U.S. Federal Emergency Management Agency, said in December, “The term ‘100-year event’ really lost its meaning this year” (see Munich Re: “The only plausible explanation for the rise in weather-related catastrophes is climate change”).

A couple weeks ago, I asked how many U.S. nuclear plants are vulnerable to a tsunami and/or a 500-year 100-year flood? Here a very initial treatment of the flood vulnerability issue.

The following article by Sean Pool, Elaine Sedenberg and Matt Woelfel is cross-posted at Science Progress.

As the situation at Japan’s damaged Fukushima Daiichi nuclear facility continues to worsen, policymakers in the United States are taking the opportunity to review the safety policies for our aging nuclear reactors.

Japan’s recent 9.0 magnitude earthquake and the tsunami it caused together killed 9,737 people and left an additional 16,501 missing. The destruction left millions homeless and caused almost $200 billion in damage.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De tent van Obama

, door

A rare photo, released by the White House, shows Barack Obama fielding calls from a tent in Brazil, to keep up with events in Libya. The tent is a mobile secure area known as a Sensitive Compartmented Information Facility, designed to allow officials to have top secret discussions on the move. They are one of the safest places in the world to have a conversation.

Designed to withstand eavesdropping, phone tapping and computer hacking, Sensitive Compartmented Information Facilities are protected areas where classified conversations can be held. They can be permanent enclosures within a building, or mobile areas set up when a world leader is on the move, to allow them to view sensitive documents or have secret conversations without any outsiders listening or hacking in.

Meer bij The Presurfer.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Civiele missie Kunduz hersenspinsel

, door

Het wordt steeds gevaarlijker in Kunduz. Op 10 februari maakt een zelfmoordenaar een eind aan het leven van de districtsgouverneur van Char Darah. Nog geen 2 weken later: bij een zelfmoordaanslag op een overheidsgebouw in Imam Saheb vallen ruim 30 doden. Op 10 maart ontmoet de politiechef van de provincie in Kunduz-Stad de man met de zeis. Afgelopen maandag. Na een kamikazeaanval op een rekruteringscentrum van het leger in Kunduz-Stad sterven zeker 36 mensen een gewelddadige dood. Samenvattend: in 2,5 maand vallen bij 11 aanslagen ruim 100 doden. Verslaggevers spreken van een bommencampagne van de Taliban en verwachten dat het geweld in de lente verder escaleert. Kunduz is de gewelddadigste provincie in het Noorden van Afghanistan. Niet alleen de Taliban zijn in Kunduz actief, ook tal van andere rebellengroepen hebben de wapens voor een lenteoffensief opgepakt. In het bijzonder: Al-Qaida en de Islamic Movement of Uzbekistan.

Toch gaat de ‘civiele trainingsmissie’ gewoon door. Ik zie veldwachter Ali en Mo al op hun ronde. Net geslaagd voor hun 10-weekse cursus. “Hé Ali, ligt daar niet een bergje zwerfvuil voor dat opleidingscentrum? Bonnetje schrijven? Nee Mo, dat is het werk van die bomvestterrorist van afgelopen maandag. Andere afdeling.” Niet grappig? Dat is de situatie in Kunduz ook niet. Een civiele missie in Kunduz is geen optie. Een civiele missie in Kunduz is een contradictio in terminis. De situatie in Kunduz leidde deze week tot Kamervragen van de SP aan minister Rosenthal. De wereldvreemde minister van buitenaardse zaken antwoordde dat “een dagelijkse dreigingsanalyse” dé oplossing is. Hoe moet ik dat zien? “Vandaag ligt het aantal te verwachte zelfmoordterroristen in de regio tussen de 0 en de 3. Dit resulteert in een dreigingniveau van 16,45%. U kunt rustig gaan trainen.” Tot zover de wondere wereld van Ufo Rosenthal.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

We moeten praten over kernenergie, zeker na ‘Japan’

, door

De problemen met de kerncentrales in Japan laten zien dat gebeurtenissen met een zeer kleine kans toch kunnen plaatsvinden. Hoewel dat rationeel al duidelijk was, is het toch emotioneel confronterend als het daadwerkelijk gebeurt. In verschillende landen om ons heen, Duitsland voorop, klinkt de roep om herbezinning op de bijdrage van kernenergie in de toekomst. De EU wil een ‘stresstest’ voor alle reactoren in Europa. Ook al zijn er in Nederland geen aardbevingen en tsunami’s, een kans betekent dat iets kan, en er zijn verschillende andere redenen ook in Nederland de toekomstige rol van kernenergie in de brandstofmix kritisch te bekijken. Het goede nieuws is: er is alle tijd voor een heroverweging. In Nederland wordt zoveel nieuw elektrisch vermogen gebouwd, dat er voor stroom uit nieuwe kerncentrales voorlopig toch amper ruimte is op de markt.

De vraag of er nieuwe kerncentrales in Nederland zullen komen hangt sterk af van de keuzes die de overheid maakt. De opstelling van de overheid is echter paradoxaal. Aan de ene kant is er in de energiesector marktwerking ingevoerd, stelt de overheid slechts de voorwaarden vast en bepalen marktpartijen welke technologieën daaraan voldoen en in hun strategie passen. Aan de andere kant kiest het kabinet uitdrukkelijk voor kernenergie, en rolt het de loper voor investeerders uit. Minister Verhagen van EL&I heeft zelfs andere besluiten van kernenergie afhankelijk gemaakt: CO2-afvang en –opslag onder land is pas bespreekbaar als er een vergunning voor een kerncentrale is. De overheid wil dus én markt én heeft eigen voorkeuren. Deze dubbele pet is niet bevorderlijk voor het vertrouwen in een neutrale rol van de overheid: de voorvechter van kernenergie, de minister van EL&I, is tevens degene die de vergunningen verleent en de randvoorwaarden stelt.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Vorige Volgende