De Nationalistische Dodenherdenking?

Alhoewel de nadruk nog immer op de Tweede Wereldoorlog ligt, herdenken we vandaag niet alleen de slachtoffers uit die oorlog, maar ook de Nederlanders die zijn omgekomen bij andere gewapende conflicten en vredesoperaties, waar dan ook ter wereld. Uiteraard, de Tweede Wereldoorlog heeft in onze moderne geschiedenis de meeste impact en dus is het niet zo vreemd dat hier dan ook de meeste aandacht naar uitgaat. Maar we staan tegenwoordig ook stil bij al die andere slachtoffers, militairen en burgers, en de nabestaanden, ongeacht hun leeftijd, status, huidskleur, culturele herkomst, religieuze overtuiging of politieke voorkeur. In dit opzicht heeft de oproep van Mei Li Vos om de PVV te weren bij de dodenherdenking iets potsierlijks. We herdenken namelijk al een tijdje niet meer alleen de slachtoffers van de nazi’s, maar ook degenen die in Libanon, Bosnië of Afghanistan zijn omgekomen in conflicten met partijen van verschillende politieke pluimage. Centraal in haar betoog stond het zogenaamde ‘woordgrapje’ uit het verkiezingsprogramma van de PVV “de slachtoffers van het (nationaal)socialisme”. Omdat de PVV, als geijkte socialistenhaters, blijkbaar iets anders zou herdenken dan de meeste mensen, zouden zij geen acte de presence mogen geven. Doch, in feite heeft het socialisme ook de nodige slachtoffers gemaakt. Tijdens de Koreaanse Oorlog sneuvelden bijvoorbeeld 120 Nederlanders door communistisch vuur. Ook zij worden vandaag herdacht. Het Nationaal Comité 4 en 5 Mei heeft formeel gezien volledig gelijk door te stellen dat PVV’ers gewoon welkom zijn, net als ieder ander.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De ‘hagepreek’ en het herinneren

, door

Zou het waar zijn dat de oorlog opnieuw taboe is? Het is een steen in de vijver, rond 4 mei. Ik geloof er niets van. In Duitsland vraagt een oude man van 88 jaar waar ik vandaan kom. “Ah, Arnheim? Eine Brucke zu weit!” De avond voor onze ontmoeting heeft hij op de Duitse TV een film gezien over de slag om Arnhem en iedereen spreekt er over. Als er nieuw taboe op de oorlog is, niet bij onze oosterburen. Gretig raakt hij met me in gesprek over de oorlog en zijn belevenissen, zijn geluk als krijgsgevangene van de Amerikanen. Geen ‘kriegssmertz’, maar nuchter.

De historicus Jan Romein vond het begrip “onvoltooide geschiedenis” uit: dé geschiedenis bestaat niet, want elk heden schept zijn eigen relatie tot het verleden. Dat is ook logisch: toen Europa in puin lag was niemand geinteresseerd hoe het allemaal zo was gekomen, want er moest puin worden geruimd en weer opgebouwd. Pas veel later werd interessant hoe in het land van dichters, componisten en filosofen de barbaren zo’n voedingsbodem hebben kunnen vinden.

“Waarom weet u er zo veel van?”, vroeg de oude soldaat. Ik zei dat het nuttig was te begrijpen waarom de geschiedenis zo kon ontsporen en ook wat het in de hoofden van mensen betekende en hoe miljoenen daders weer als normale mensen in de wereld moesten worden opgenomen en aanvaard: het thema van verzoening en waarheids-commissies over de gehele wereld. Dat leek hem interessant.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Het leven gaat verder

, door

‘Welbeschouwd kon je bijna niets meer met een goed geweten aanbevelen dat nog wel kansen bood, alles liep langzaam maar zeker dood, de meesten zaten al aan de grond’.

Sinds enkele maanden is uitgeverij Van Gennep bezig met de uitgave van het werk van de 101-jarige schrijver Hans Keilson. De romans Komedie in mineur en In de ban van de tegenstander werden al besproken op Sargasso en ook zijn herinneringen in Daar staat mijn huis kwamen aan bod. Nu is ook het debuut van Keilson in een Nederlandse vertaling verschenen. Das Leben geht weiter verscheen voor het eerst in 1933, het was het laatste boek van een Joodse schrijver dat door Fischer Verlag in die tijd in Duitsland werd uitgegeven. Nog geen jaar later werd het boek verboden door de nazi’s.

Het verhaal speelt zich af ten tijde van de Weimarrepubliek in het oosten van Duitsland. Albrecht, een middelbare scholier, moet toezien hoe het voor zijn ouders steeds moeilijker wordt om het hoofd boven water te houden. Ze hebben een winkel met stoffen en kleding, maar door de gruwelijke inflatie wordt het voor de klanten steeds moeilijker om de rekeningen te betalen. Iedereen laat opschrijven, maar weinigen komen afbetalen. Het is voor vader Seldersen nauwelijks mogelijk om de rekeningen aan zijn leveranciers te voldoen. Aanvankelijk wil de vader zijn zoon niets vertellen over zijn problemen. Op een zondagochtend hoort Albrecht zijn ouders ruziën. ‘Maar de jongen houden we erbuiten’, hoort hij zijn vader zeggen. Niet veel later vertelt vader het zijn zoon toch: ‘Ik red het echt niet meer’……..’hopelijk kan ik het nog volhouden tot jij je school hebt afgemaakt.’

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Hardleers

, door

Stel je voor dat je een lezing moet houden over het liberalisme en dat je daar zo ontzettend weinig zin in hebt dat je besluit je tekst dusdanig krenkend te maken tegenover D66 en de VVD dat die partijen zich zullen beijveren om het uitspreken van de rede te verbieden. Wie dat probeert, kruipt onwillekeurig automatisch in de huid van een PVV’er, maar zelfs dan is moeilijk voorstelbaar welke aantijgingen nodig zijn om je doel te bereiken. Waarschijnlijk kun je gewoon je gang gaan en word je achteraf voor het gerecht gesleept als je hebt opgeroepen tot geweld; vrijheid van meningsuiting vinden ze namelijk een groot goed, daar bij de liberalen.

Thomas von der Dunk is het afgelopen week wel gelukt de PVV zodanig op stang te jagen dat het CDA en de VVD, want dat is de inmiddels geijkte constructie, zich genoodzaakt zagen die hele Arondéuslezing af te gelasten. Het moet gezegd dat Thomas er aardig zijn best voor gedaan heeft. Hij godwint er als vanouds op los, en rechtvaardigt dat met een fascinerende redenering: de vergelijking met de Tweede Wereldoorlog is zo beladen geworden dat we hem ook niet meer durven te maken als hij terecht is – en nu is hij terecht, dus maakt hij hem. Dat is nog eens een makkelijke manier om recht te praten wat krom is; misschien kan Robert M. nog bepleiten dat de kinderen met wie hij seks had zo veel van hem hielden.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Slachtverbod gelegitimeerd op inktzwart verleden

, door

Dit is een vervolgbijdrage van Robbert Baruch in het kader van de discussie over het verbod op onverdoofd slachten. Gisteren verscheen de eerste bijdrage.

Vandaag debatteert de Tweede Kamer over het verbod op onbedwelmd slachten. Dit verbod komt alleen terecht bij de de Joodse en islamitische Nederlandse bevolking. De Partij voor de Dieren heeft een wetsvoorstel ingediend dat voorafgaande bedwelming in alle gevallen verplicht stelt. En dat kan volgens de PvdD ook binnen de religieuze opvattingen van Jodendom en islam. Voor de laatste kan ik niet spreken. Echter voor het Jodendom is steeds duidelijk gemaakt dat niet-bedwelmen het religieuze aspect is aan de slachthandeling. PvdD Kamerlid Ouwehand beaamde dit ook in het eerste gedeelte van het debat, op 17 februari. “Die uitzondering stelt dat vanwege religieuze opvattingen en tradities de verdoving van dieren bij de slacht achterwege mag blijven. Dat geldt in Nederland voor de Israëlitische en Islamitische rituelen, de koosjere en de halal slacht.” En van die uitzondering wil de Partij voor de Dieren af.

In de toelichting op het wetsvoorstel schrijft Marianne Thieme dat er voldoende grond is om de uitzonderingsbepaling te laten vervallen. “Mede doordat er heden ten dage elektronische [bedoeld wordt: elektrische] bedwelmingsmethoden zijn ontwikkeld die de religieuze bezwaren tegen bedwelming hebben weggenomen.”

Keer op keer moest ik horen: hè, jullie mogen toch bedwelmen, dat staat in het wetsvoorstel. En keer op keer moest ik nee verkopen. Dat moet een misverstand zijn, daar bedoelt ze blijkbaar opvattingen binnen de islam mee.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

In de ban van de tegenstander

, door

‘Een volwassen vijandschap moet rijpen, net als de mooiste vriendschap’.

Afgelopen zondagmiddag werd Hans Keilson geïnterviewd door de filmmaker Frans Weisz in het Joods Historisch Museum. Een hele eer vond de interviewer, ooit was hij als klein kind bij dr. Keilson op consult geweest en nu mocht hij zomaar naast hem zitten, zijn arm om hem heen slaan en hem van alles vragen. Nog voor het vraaggesprek goed op gang kwam sprak Frans Weisz de hoop uit om binnen afzienbare tijd ‘Komedie in mineur’ te gaan verfilmen. Het was nog niet helemaal zeker, maar een geheim was het blijkbaar ook niet. Dit is natuurlijk goed nieuws, het zou prachtig zijn als de essentie van de boeken van Hans Keilson ook niet-lezers zouden kunnen bereiken.‘Komedie in mineur’ is een spannend boek, het zal een mooie Nederlandse film opleveren, daarvan ben ik zeker.

‘Waarom zou Frans Weisz niet gekozen hebben voor het belangrijkste boek van Hans Keilson?’ vroeg ik mij af. Ik had die zondagochtend net ‘In de ban van de tegenstander’ uitgelezen. Ook dat boek heeft een spannende verhaallijn, al is het een vrij abstract boek. Het gaat over de ontwikkeling van gedachten over vijandschap en angst. Verfilmbaar is de roman zeker, al zal lastig worden om de lange en complexe dialogen te verwerken. Want dialogen spelen een belangrijke rol in ‘In de ban van de tegenstander.’ Ze worden niet alleen gebruikt om de sfeer te schilderen, maar ze hebben vooral als doel om de ontwikkeling van de ideeën over vijandschap te onderzoeken. De hoofdpersoon voert verschillende gesprekken over vijand: met zijn ouders, met vrienden en vage bekenden. Aanvankelijk denkt de hoofdpersoon nog dat hij zijn tegenstander de baas zal kunnen worden:

Doe het veilig met NordVPN

Mededeling

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Boekrecensie | Daar staat mijn huis

, door

‘Pas in de jaren van1948 tot 1951 werd ik me bewust van de tragedie van mannen die niet in staat zijn om de controle over hun leven te behouden en de veiligheid van hun kinderen te waarborgen’.

Vlak voor de boekenweek verscheen er een dun boekje van Hans Keilson (1909). Het bevat herinneringen die hij in de jaren negentig opschreef en dicteerde. Ze werden onlangs teruggevonden in zijn archief. Deze Nederlandse vertaling van ‘Da steht mein Haus’ is een wereldprimeur. De oorspronkelijke Duitse editie zal later dit jaar bij Fischer Verlag verschijnen

In ‘Daar staat mijn huis’ gaat Hans Keilson terug naar zijn jeugd. Hij beschrijft hoe het was om als Joods kind op te groeien een klein stadje in het oosten van Duitsland en hoe de weerzin tegen de kleine Joodse gemeenschap in Freienwalde (Oder) langzaam aan voelbaar werd. Aanvankelijk merkte hij weinig van het antisemitisme, maar op het gymnasium kreeg hij te maken met hatelijke uitvallen van zijn klasgenoten.

Een van de mooiste hoofdstukjes gaat over de bekoorlijke omgeving van Freienwalde, het Bronnendal en de beboste heuvels. Hij haalt herinneringen op aan het schaatsen op de meren. Hans schaatste niet gewoon baantjes, nee, hij deed het wild, alsof hij trainde voor een kampioenschap. Hij scheurde op zijn ijzers dwars door de slome massa recreatierijders heen. O, wat wilde Hans graag gezien worden: ‘Er was menig meisje aan wie ik graag mijn kunsten getoond had. Maar toen begon meteen al het probleem van het kiezen. Er waren in onze gemeente geen Joodse meisjes in de geschikte leeftijdscategorie. En bij andere meisjes waren al de eerste tekenen van terughoudendheid merkbaar.’

Doe het veilig met NordVPN

Mededeling

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Vorige Volgende