ZZZ – Radicale transparantie

In het kader van Zonnige Zomerse vergeZichten over mooie nieuwe progressieve idealen hier de aftrap met een pleidooi voor radicale transparantie van alles wat overheid en politiek is. Een goed werkende democratie is van de bevolking. De bevolking kiest de vertegenwoordigers daarin, en heeft daarmee een belang om te weten waar die vertegenwoordigers voor staan en hoe ze tot hun besluiten komen. En de gehele overheid plus alle politieke organen zijn uitvoeringsorganen in dienst van de bevolking. Daarmee is ook alle informatie daarover van de bevolking. Maak de vergelijking met een willekeurige organisatie of bedrijf. Komt het ooit voor dat de directeur of CEO buitengesloten wordt van informatie binnen de eigen organisatie? Nee, natuurlijk niet! Zie de bevolking als gezamenlijke CEO. Immers, als de bevolking niet de baas is, wie dan wel? En is het dan nog een democratie? Om dus als bevolking goed te kunnen beoordelen of alles gaat zoals het wil, moet alle informatie ten alle tijde direct beschikbaar zijn voor iedereen. Radicale transparantie dus. Alle notities, agenda's, rapporten, gespreksverslagen, sms'jes, appjes, etc... in functie opgesteld, gaan direct een openbaar register in. Ontwerp het werk van de overheid en de politieke organen zo dat dit mogelijk wordt. Dit is niet alleen een heel natuurlijk uitgangspunt voor een echte democratie, het is ook de beste waarborg tegen misbruik van macht. Macht van spelers binnen de overheid of politiek, maar ook de macht van grote organisaties die met veel geld invloed kunnen uitoefenen buiten het zicht van de bevolking. Nu hoor ik iemand al roepen dat sommige informatie te ingewikkeld is en misschien niet juist geïnterpreteerd kan worden en tot verstoring van een proces kan leiden. Dat is ten eerste een motie van wantrouwen naar de bevolking (u bent te dom hiervoor) en ten tweede een teken dat het proces niet goed in elkaar zit. Geen achterkamertjes meer, geen stoffige archieven, geen zwarte lak, geen eindeloze procedures om een mailtje van de overheid los te peuteren, nee, alles altijd open data. Okay, uiteraard is er een uitzondering. Persoonsgegevens, bijvoorbeeld een dossier van iemand die een uitkering ontvangt, vragen andere benadering. Ja, het moet voor iedereen zichtbaar zijn dat zo'n dossier er is en ja de persoon waar het over gaat moet volledig inzage hebben in het eigen dossier. Maar nee, niet iedereen hoeft andermans dossier te zien. En voor de nerds onder ons, dat betekent dus ook dat alle autorisaties binnen alle systemen voor iedereen zichtbaar zijn. Wie heeft de rechten om de foto's van snelheidscamera's in te zien, wie heeft de mogelijkheid om een fraudemelding aan een belastingdossier toe te voegen (en gedurende welke periode), etc... U kunt zich vast wel voorstellen tot welke schoonmaak dat kan gaan leiden. Kortom, radicale transparantie nu!

Door:
Foto: NIAID (cc)

Ga open RIVM

, door

DATA - Het RIVM is heel druk bezig met hun centrale rol in de aanpak van de coronacrisis. En hoewel ik het, als leek, niet steeds eens ben met de keuzes die ze maken, ben ik wel blij dat er experts aan het roer staan en we in ieder geval een aanpak hebben die lijkt te werken. Dus ik doe mijn best om niet te hard te “zeuren” over hoe het beter zou kunnen. Maar nu we een andere fase in lijken te gaan, is het wel het moment om kritiek te uiten op een punt waar hun expertise kennelijk niet helemaal up to date is. En dat betreft het delen van data.

Hoewel het RIVM schoksgewijs inmiddels aardig gegroeid is in haar rol om de belangrijkste cijfers enigszins begrijpelijk te publiceren en transparanter te worden, verzaken ze structureel in het werkelijk beschikbaar maken van alle data die ze hebben. Voordat ik in ga op de tekortkomingen eerst even uitleggen waarom het belangrijk is dat alle beschikbare data als open data gepubliceerd wordt door het RIVM.

De rol van het RIVM is het bepalen van de beste aanpak in deze crisis, mijns inziens. Een deel van die aanpak bestaat uit het informeren van de bevolking. Maar ze hebben daar geen monopolie op. En het informeren is ook niet hun grootste expertise. In dit land zijn veel mensen (denk aan journalisten en wetenschappers) prima in staat om aan de hand van de gegevens de ontwikkeling te duiden en waarschijnlijk beter uit te leggen aan een breder publiek wat er gaande is. En daarbij ook kritisch moeten kunnen zijn omdat we immers geen onfeilbare instituten of bestuurders kennen in dit land.

Waan van de dag

Het is de overheid zelf die ons vaak bedondert

, door

Thomas von der Dunk somde het op oudjaarsdag nog eens op: we worden bedonderd door onze eigen overheid.

En laten we vooral niet twee nauw met de staat verweven organisaties vergeten waarvan het beleid van structurele misleiding een bijna crimineel gehalte bezit: Schiphol met haar stelselmatige gesjoemel rond geluidsnormen – nu weer actueel dankzij de Lelystadroute – en de NAM, die half Groningen tot instorten heeft gebracht.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De Wob heeft geen loopjongen nodig

, door

Vandaag een gastbijdrage van onderzoeksjournalist Brenno de Winter. De Winter behaalde onlangs voor de rechter een overwinning op de gemeente Kaag en Braassem die leges wilde heffen voor het voldoen aan een openbaarmakingsverzoek. De Vereniging van Nederlandse Gemeenten wil dat burgers betalen voor het krijgen van openbare stukken. Veel gemeenten proberen opzettelijk de werking van de Wob te frustreren. De schrijver pleit voor een veel openhartiger openheid waarvoor hijzelf een opfriscursus Staatsrecht wil geven, kosteloos. Dit opiniestuk van De Winter verscheen eerder op zijn site alsook op gemeente.nu.

archief met gesloten laden“Gemeente is geen onbetaalde loopjongen”, stelt de Vereniging van Nederlandse Gemeenten in haar jongste magazine, waarmee de aanval wordt geopend op journalist en burger die zomaar gratis documenten willen hebben. De conclusie is bovenaan het stuk is voorspelbaar: “Wet openbaarheid bestuur functioneert niet goed.”

Het artikel is een schitterende illustratie, waarom de Wet openbaarheid van bestuur (Wob) zo ongelofelijk hard nodig is: het negeert cruciale feiten en vertekent daarmee de beeldvorming. Precies dat gebeurt bij overheden vaak: een mooi persbericht, verhaal van een voorlichter of een website is gepresenteerd door een communicatie-expert. De realiteit kan anders zijn of veel meer nuance behoeven en dat weten we pas als we de naakte feiten kennen. Net als bij het verhaal van de VNG.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

Mededeling

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.