Het taboe op intersekse

Er zijn allerlei lichamelijke condities die maken dat iemands anatomie, endocriene systeem en chromosomen niet samenvallen. Er zijn mensen die genetisch XXY zijn; mensen die anatomisch man zijn, maar niet reageren op testosteron, waardoor hun lichaam zich vrouwelijk ontwikkelt; mensen met het XX-chromosoom die een overvloed aan testosteron produceren; mensen met een gemengd XX/XX-chromosoom; mensen met XO-chromosomen; mensen met ambivalente geslachtsorganen. Al die mensen worden ‘intersekse’ genoemd, hoewel de onderlinge verschillen groot kunnen zijn. In het ene geval heb je fysiek nergens last van, in het andere moet je je lichaam ondersteunen met hormonen, en soms zijn operaties nodig, bijvoorbeeld om goed te kunnen plassen. En bij mensen met het androgeen-ongevoeligheidssyndroom – genetisch mannelijk, anatomisch vrouwelijk, want ongevoelig voor androgeen – worden de testes, die niet indalen, meestal verwijderd vanwege een verhoogd risico op teelbalkanker. Wat mij mateloos verbaast is hoe weinig bekend deze gevarieerde groep mensen is. Volgens behoudende berekeningen omvatten de acht meest bekende interseksuele condities bij elkaar zo’n 1,7 procent van alle mensen; brutaler schattingen lopen op tot 4 procent. Maar laten we het op die voorzichtige 1,7 procent houden. Dat vindt u wellicht niet veel. Maar vergelijk het eens met andere chromosomale of genetische verschijnselen die als afwijking te boek staan, en bedenk hoeveel aandacht daarnaar uitgaat: per miljoen kinderen zijn er 4 Siamese tweelingen, 1000 met Down, 1400 met een hazenlip en 17 duizend zijn, in enigerlei vorm of mate, interseksueel. Iedereen weet wat een Siamese tweeling is, al zijn die hoogst zeldzaam. Iedereen kent wel iemand met een hazenlip, of met Down. Maar intersekse mensen? We weten meestal niet eens van hun bestaan. Je hoort zelden van hen, je leest amper over hen, zwangerschapsboeken en -cursussen noemen hen nooit. Het besef dat mensenlichamen ambivalenter kunnen zijn dan jongetje of meisje, man of vrouw, lijkt volledig non-existent. Het lijkt warempel een taboe: iets dat de cultuur koste wat kost verzwijgt. Kinderen die intersekse zijn, krijgen vaak al vroeg hormonen en worden geopereerd om hun lichaam ‘te corrigeren’. Vaak buiten hun weten: de Volkskrant had vorige week een gesprek met een vrouw die pas op haar 19e te horen kreeg dat ze intersekse was, die al die tijd stiekem hormonen kreeg toegediend (het waren ‘vitaminepillen’), en bij wie, zonder dat ze daarover werd ingelicht, tijdens de teelbalverwijdering op haar 25e ook haar clitoris werd weggehaald. Iedereen die hecht aan het recht op lichamelijke integriteit, zou zich op zijn hoofd moeten krabben bij zulke verhalen. Veel volwassenen wier lichaam zonder hun medeweten, laat staan hun instemming, als kind is gecorrigeerd, houden daar de rest van hun leven last van. Ze worden gemangeld door ons taboe. (Overigens besteedde ik in maart 1997, in de Annie Romein-Verschoorlezing, uitgebreid aandacht aan het brede gebied tussen man en vrouw, zowel wat betreft biologie als gender. Die lezing, getiteld ‘M/V: doorhalen wat niet van toepassing is’, staat op mijn website en werd in 1998 gepubliceerd in mijn gelijknamige essaybundel.) Deze column van Karin Spaink verscheen eerder in Het Parool.

Door: Foto: © Sargasso eigen afbeelding mvx
Foto: Giulia van Pelt (cc)

Neutraal zijn over moslims en de taboe-kaart

OPINIE - Meer mensen zijn neutraal over moslims, blijkt uit onderzoek. Wat zou daarvoor een aannemelijke verklaring zijn?

De Telegraaf liet onderzoek doen naar de houding jegens moslims (2 sept, Blendle). Onderzoeksbureau Kantar Public ondervroeg 1126 Nederlanders over moslims, islam en terrorisme. In een redactioneel spreekt De Telegraaf van een “belangrijk signaal”. Wat naast het pessimisme over integratie de aandacht trok was dat meer mensen “neutraal” zijn over moslims, wat zou duiden op een “taboe”.

Uitleg van de onderzoeker, in de Telegraaf: “Mensen raken gewend aan het debat, aan de dreiging en dat de islam nu redelijk geworteld is in Nederland. Als iets went, worden mensen vaak wat neutraler.” De krant vraagt vervolgens of het zou kunnen dat de groeiende neutrale groep sociaal wenselijke antwoorden heeft gegeven? “Ik denk het niet”, zegt de onderzoeker, “Bij een telefonisch interview zou dat kunnen, maar in dit soort online-onderzoeken merken we dat mensen zeker geen blad voor de mond nemen. De tijd dat mensen niet meer durfden te zeggen dat ze bijvoorbeeld PVV stemden, is voorbij.”

Taboe

Maar De Telegraaf denkt daar dus anders over: “De groeiende groep burgers die zich niet in positieve of negatieve zin wil uitspreken over moslims en de islam, kan duiden op een taboe.” Hoogleraar Afshin Ellian mag een paar pagina’s verderop nog eens herhalen dat het “bijzonder zorgwekkend [is] dat mensen zich niet meer lijken te durven uitspreken.” Volgens Ellian wijzen negatievere antwoorden op twee vragen – ’Ik ben bang dat Nederlandse vrouwen zich in het openbaar niet meer kunnen gedragen zoals ze willen’ en ’Integratie moslims zal nooit slagen’ – erop dat mensen wel degelijk negatiever gestemd zijn over moslims.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

DWDD op de snijtafel: studio Job

Oké, ze zijn twee jaar na dato rijkelijk laat, maar deze bespreking van het DWDD-item ‘kom niet aan onze holocaustbeleving’ is zo briljant en inzichtelijk voor het hedendaagse mediagebeuren, dat ‘ie desondanks de moeite waard is.

Theatermakers Kasper C. Jansen & Michiel Lieuwma verkregen enige radiobekendheid door bekende Nederlandse hits zoals Frank Boeiens ‘Kronenburg Park’ op de snijtafel te leggen. Hier fileren ze de manier waarop De Wereld Draait Door designer Job Smeets eerst in de leeuwenkuil gooit, maar dan doodleuk doet alsof zij niet verantwoordelijk is voor de slachtpartij die dan volgt.

Smeets had iconografische beelden die associaties oproepen met de holocaust verwerkt in alledaagse voorwerpen, zoals een tafelkleed en een ontwerp voor een hekwerk. Goedkoop scoren, vonden veel mensen, waaronder Tracy Metz van het NRC.

Materiaal voor een sappige woordentwist, dachten ze bij De Wereld Draait door: goed voor de kijkcijfers! Maar daar komt, zo blijkt, wel een hoop manipulatie bij kijken.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Brainstormsessie extra ingrepen

Na de ministerraad van vrijdag wilde premier Rutte niets zeggen over de extra ingrepen die nodig zouden zijn, want het kabinet vaart op het CPB. Vanaf dat bootje waren depressieve cijfers verzonden: de economie heeft flink last van de decemberblues. Extra bezuinigingen zijn waarschijnlijk nodig, schreef het CPB, maar laten we de cijfers van januari en februari 2012 afwachten.

Rutte was het daar mee eens. Eerder deze week zei zijn penningmeester dat het niet de vraag zal zijn  òf er extra wordt bezuinigd, wel hoe en waar het mes er in gaat. Wat De Jager betreft mag dat een creatieve brainstormsessie worden en is niets taboe.
De Jager doelde natuurlijk op roeptoeters die absolutie voor de HRA (hyptotheekrenteaftrek) eisten. Zulke taboes kunnen wij natuurlijk ook in het leven roepen. Bijvoorbeeld een taboe op reeds door bezuinigingen getroffen onderwerpen. De 200 miljoen extra bezuinigingen op de publieke omroepen, die VVD-kamerlid Van Miltenbrug voorstelt, is dan een schot voor de boeg dat doel zal missen.

Niets is taboe, dus om de brainstormsessie wat op gang te brengen, zijn er vast meer losse flodders af te vuren.
Neem bijvoorbeeld de bankenbelasting, volgens Donners nieuwe werkplek een visieloos misbaksel.  Het kabinet ziet het als een bijdrage aan “het bestrijden van perverse prikkels in het beloningsbeleid”. Als de bedoelde bedrijven hun bestuurders toch bonussen uitkeren van meer dan 1x het jaarsalaris, dan volgt een belastingaanslag van 5 procent op de winst.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Coalitie zoekt meerderheid voor Lange-Tenentax

Het zal lastig zijn voor het komende kabinet om een meerderheid te vinden voor de Lange-Tenentax. In het gedoogaccoord hebben CDA en VVD met de PVV afgesproken dat groepen die zich snel beledigd voelen daarop fiscaal worden aangesproken. Echter, noch de dissidente CDA’ers, noch gedoogpartner SGP willen met het plan instemmen. Besprekingen zitten in een impasse omdat uitstel van de maatregel voor Geert Wilders onbespreekbaar is.

VVD-leider Mark Rutte denkt dat de Lange-Tenentax de mate waarin bevolkingsgroepen zich beledigd voelen zal verminderen. “Nederland zit vol met mensen die zich beledigd voelen door vloeken, bloot, eten, dieren, grappen over god en ander gedoe. Een vrije geest hebben is op eieren lopen, want voor je het weet heb je weer het een of ander exotisch taboe geschonden.”

In het gedoogaccoord is nu afgesproken dat bevolkingsgroepen recht hebben zich beledigd te voelen. Echter, voor zo’n gevoeligheid moet dan wel eerst officieel erkenning worden aangevraagd. Die taboetoets kijkt of de lange teen in een erkende culturele of religieuze traditie is te plaatsen. Is een taboe eenmaal erkend, dan kunnen mensen door middel van een belastingtoeslag aanspraak maken op een zekere mate van publieke gekrenktheid op het moment dat anderen het taboe breken. “Betaal je niet, dan moet je ook niet zeuren. Eerst betalen, dan pas mag je balen”, aldus Rutte.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

het Saillant | Een fascist is een fascist

SaillantLOGO“In een tijd, waarin wij gemaand worden zelfs niet te spreken over de republiek van Weimar en historische ervaringen uit het geheugen te bannen, zou Nederland een moreel kompas als dat van J.B. Charles goed kunnen gebruiken”.

Geen stelling van bovengetekende blogger maar van columnist Elsbeth Etty. In haar laatste column bespreekt ze de houding van verzetsman, schrijver, dichter en criminoloog prof. Willem Nagel (1910-1983), pseudoniem J.B. Charles tegenover het fascisme en alles wat daar naar riekt. J.B. Charles hield er een erg brede definitie op na: alles wat hem niet beviel was fascistisch. In de laatste alinea’s van haar column komt de PVV ter sprake en zet Etty vraagtekens bij de overdreven voorzichtigheid waarmee deze partij in het publieke discours wordt geduid. Je mag de ideeën van deze partij wel abject maar niet fascistisch noemen? De column van Etty komt enkele dagen na een artikel van Prof. Frans Leijnse waarin hij stelt dat er ‘weinig twijfel bestaat dat PVV fascistisch is’.

Terugkomend op het saillant, zegt u het maar: moeten we het beestje bij de naam noemen en zo ja is Nederland daarbij gebaat?

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Zembla doorbrak taboe met Wilders docu

Deze post is bedoeld om samen met u duidelijkheid te verschaffen omtrent het ‘moddergehalte’ van de recente Zembla uitzending over Wilders. Lees het postje en geef aan hoe u denkt over de Zembla docu, of lees het postje niet en maak de auteur gelijk uit voor Josef Goebbels. Maar geef daarna in ieder geval nog even uw mening over het moddergehalte van de documentaire (van heel erg modderig: -10 tot neutraal: 0). Doe het anders voor Kees Driehuis want die snapt alle kritiek niet.

Afgelopen zondag doorbrak Zembla met haar uitzending over Wilders een Hollands taboe: “vergelijk nooit te nimmer huidige politici met de nazi’s van weleer”. Waarom dat eigenlijk niet mag is niet geheel duidelijk, maar dat geldt wel voor meer taboes. Het heeft iets met sociale cohe(n)sie te maken: “de boel bijelkaar houden”. Zolang we de uitspraken van Wilders niet vergelijken met een regime dat miljoenen mensen apart zette en vervolgens vermoordde kan hij gezellig in ons midden de meest verschrikkelijke uitspraken blijven doen. Henk en Ingrid kunnen bij aanvang van een nieuwe werkweek kracht putten uit zijn spierballentaal en ondertussen hun geweten sussen met loze redeneringen als: “hij meent het allemaal niet zo.. ..waar ie deporteren zei bedoelde hij epibreren, ik zet alle jokers in, stop de tijd!”. Collectieve ontkenning. Het ‘nazi-vergelijk’ taboe heeft iets weg van zo’n foute teambuilding: als je met elkaar maar hard genoeg roept dat de gloeiende kooltjes niet heet zijn en de glasscherven niet scherp kan je er rustig met je blote voeten overheen lopen. Ook al staat later het bloed in je schoenen: het was toch niet zo, want dat hadden we met elkaar afgesproken.

Natuurlijk is Zembla een documentaireprogramma dat haar items vaak op een ronkende toon brengt en in de korte bondige formule (30 minuten) laat men bewust weinig ruimte voor kanttekeningen om de boodschap zo eenduidig mogelijk over te brengen. Maar deze uitzending over Wilders was niet tendentieuzer dan een gemiddelde andere Zembla-aflevering. Het enige verschil was dat er het taboe op het vergelijken met de nazi’s werd doorbroken: the Godwin curse.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Seks en religie raadsel: wie is het radicaalst?

Goedemiddag deze vrijdagmiddag… hier uw gemarginaliseerde margeblogger Drs Boobelino de Soto! Seks en religie: a joy forever… zo bleek onlangs weer in Den Bosch. Kent u dat raadsel? “Op een onbewoond eiland zitten een katholiek, een boeddhist, een jood en een moslim zich stierlijk te vervelen. Om de verveling te verdrijven stelt een van hen ‘homoseksuele groepsmasturbatie’ voor. Wie kan dat geweest zijn?” Het antwoord vindt u als u op de blokjes klikt. Nog een fijne middag deze vrijdagmiddag.

Foto: Enric Borràs (cc)

Lastig onderhandelen met absolutisten

Getting To YesBeroepsmatig ben ik een paar keer bemiddelaar geweest. Altijd een hele uitdaging om verschillen te overbruggen. Heb toen veel inspiratie gehaald uit het hier afgebeelde boek “Getting To Yes“. Maar mijn onderhandelingen waren natuurlijk een makkie als je het vergelijkt met wat er nodig is voor bijvoorbeeld het conflict in Palestina.
En dan komt er ook nog eens een zeer intrigerend onderzoek voorbij. Om de insteek en de uitkomst van het onderzoek niet te kleuren zo min mogelijk uitleg van mijn kant. Alleen onderstaand plaatje.
Dit plaatje laat zien dat de “Moral absolutists” (zeg maar de strenggelovigen) het niet alleen moeilijker vinden een taboe-doorbrekend voorstel te accepteren, maar dat ze nog kwader worden als je er een (materiële) bonus aan zou koppelen. Food for thought. Gelukkig lijkt een symbolisch gebaar (bv erkenning van de staat) wel positief te werken.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.