VPRO’s ‘Naar bed’ verdient alle prijzen

De serie heet Naar bed. Ik ontdekte hem pas deze week, terwijl het verdorie al ’t tweede seizoen is dat de VPRO deze uitzendt. Het concept is doodsimpel: stellen stappen in bed, kijken de camera aan als ze eenmaal onder de lakens liggen en vertellen over hun relatie en de geschiedenis daarvan. Door de opstelling lijkt het alsof ze rechtstreeks tegen het publiek praten. En die setting – hun slaapkamer – zorgt meteen voor een grote mate van intimiteit. Ze vertellen hoe ze elkaar hebben leren kennen, ze verhalen over hun gekibbel, over hun seksleven, over hun verwachtingen, hun hoop, hun teleurstellingen, hun ambities. Over hun angsten, hun zorgen, hun opluchting. Over hun liefde voor elkaar, en over hun onderlinge verschillen. Natuurlijk is het geregisseerd – er is in de opnames gesneden, dat zie je soms ook, en de stellen zijn waarschijnlijk zorgvuldig uitgekozen. Maar wat we te zien krijgen is een prachtige parade van zeldzaam openhartige gesprekken, waarin lastige vragen en soms zelfs een confrontatie niet worden gemeden. Het is frappant hoeveel je onderwijl aan het lichaam van al die mensen kunt aflezen. Het paar dat in een conflict verzeild is geraakt, laat hun onmetelijke afstand onwillekeurig keihard zien: ze kijken elkaar al die tijd dat ze in beeld zijn nooit recht in de ogen, en de een ligt met een afgewende schouder naast de ander. Een tweede stel bespreekt onderwijl een meningsverschil, terwijl ze elkaar liefdevol blijven aankijken en soms naar elkaars hand grijpen: ze bevestigen fysiek hun band, al pratende over hun conflict. Een derde stel kibbelt zich een slag in de rondte, maar verzucht dat ze ‘versmolten’ zijn. Je gelooft dat dan subiet. Het allermooiste: we zien een parade van verschil. Oude stellen, jonge stellen. Homokoppels, lesbische koppels, heterokoppels. Mensen met een monogame – of serieel monogame – relatie, en ook mensen die daar niet aan hechten. Mensen die al jarenlang gedrieën een liefdesrelatie hebben. Mensen met totaal verschillende achtergronden, soms ook binnen hun relatie. Jonge mensen die bij de ouders van de één inwonen. Stellen met een groot leeftijdsverschil. Mensen wier liefdesrelatie is veranderd omdat een van hen intussen gehandicapt is geraakt en de ander zich vooral mantelzorger is gaan voelen. Het is zeer intiem en hoogstpersoonlijk – maar juist daardoor radicaal. Zelden zie je mensen die zo kalm, zo open, zo bereid en zo ontvankelijk voor elkaar hun verschillen en hun intieme gedachten publiekelijk durven bloot te leggen. Sommigen doen dat giechelend, sommigen aarzelend, anderen trots. Maar allemaal doen ze het op een manier die maakt dat je ontroerd naar ze kijkt. Deze serie verdient alle prijzen die je maar kunt bedenken, en zou het liefst op primetime moeten worden uitgezonden. Vrijwel elk gesprek is goud waard en allemaal leren ze ons meer over relaties, de liefde, verbondenheid en verschil dan de gemiddelde talkshow. Deze column van Karin Spaink verscheen eerder in Het Parool. VPRO's Naar bed was vier weken lang, iedere maandag tot en met donderdag te zien om 21.50 u. op NPO 3.

Door: Foto: Banalities (cc)
Foto: TaylorHerring (cc)

Hoe publieker hoe EMOTIONEEELERRR!!! :-D

, door

COLUMN - De eigenaardigheden van de taal die vooral jongeren gebruiken op onder andere de sociale media is inmiddels vrij uitvoerig in kaart gebracht. Ze verkorten woorden en zinnen. Ze gebruiken meer informele taal dan in andere geschreven genres. En ze gebruiken allerlei expressieve middelen die je buiten het beeldscherm niet vindt: verdubbelde letters, en hoofdletters, en emoji, bijvoorbeeld:

  • Dit vind ik echt SUUUUPERRR!!!!! ?

Een recent onderzoek van Lisa Hilte, Reinhild Vandekerckhove en Walter Daelemans werpt nieuw licht op de zaak. De drie wonnen onlangs de Academische Jaarprijs 2019 voor het beste taalkundige artikel.

Hartjes

Ze kijken in hun artikel specifiek naar die extra expressieve middelen die hierboven zijn geïllustreerd, door automatisch te zoeken in een betrekkelijk groot aantal bronnen – niet alleen van de sociale media zoals tweets, maar ook privé-gedeelde chatberichten.

Sommige van hun resultaten zijn niet zo verrassend. Zo gebruiken jongeren deze middelen vaker dan oudere mensen en meisjes meer dan jongeren. Vooral hartjes worden vooral door jonge meisjes gebruikt om hun berichten op te fleuren.

Dat is allemaal heel degelijk gedaan, maar erg verrassend is het niet. Ik vermoed dat de jury van de Academische Jaarprijs is gevallen voor een ander aspect: dat de onderzoekers ook verschillende digitale genres hebben vergeleken. Tot nu toe worden die meestal op een hoop gegooid, maar de onderzoekers laten zien dat ze juist een groot verschil maken – groter dan leeftijd en sekse: in publieke berichten komen ze veel meer voor dan in privé-berichten.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Recensie Zomergasten 2018 met Esther Perel

, door

RECENSIE - Gaandeweg de zesde aflevering van Zomergasten 2018, kreeg ik steeds meer het gevoel dat Janine Abbring verliefd was op Esther Perel. Hoe ze glunderde toen Perel vertelde dat ze negen talen sprak. Hoe ze straalde toen Perel zei dat ze net zestig was geworden. Hoe ze tranen in haar ogen kreeg toen Perel over haar jeugd en ouders vertelde. Hoe ze jubelde toen Perel het had over hoe ze haar Joodse wortels een nieuwe context gaf door een pop-up synagoge te bezoeken met een homoseksuele rabbi. ‘Ik ben op zoveel niveaus jaloers nu’, zei Janine Abbring toen. Abbring gaf Perel in alles gelijk, zoals je dat doet als je ze verliefd bent. Ze hing aan haar lippen, van het begin tot het eind. En gaf Perel alle ruimte om haar verhaal te doen. Dat verhaal stond als een huis. Of als een stoel, om met Han Peekel te spreken.

Om eerlijk te zijn kende ik Esther Perel nog niet voordat deze avond begon. Dat ligt vermoedelijk aan mij, Esther Perel had er genoeg aan gedaan om zichzelf bij me in de kijker te spelen. Om het een beetje goed te maken, had ik gistermiddag wat zitten googelen. Behoorlijk wat uitspraken die Esther Perel tijdens Zomergasten heeft gedaan, had ik de middag ervoor al gelezen. ‘Zekerheid is de vijand van het veranderen’ bijvoorbeeld (had zij maar tegenover Eric Wiebes gezeten, dacht ik toen ze dit zei). En ‘wat aantrekkelijk is in het begin van een relatie, wordt later een bron van ergernis’. Of: ‘Vroeger was monogamie één persoon in je leven, vandaag de dag is monogamie één partner tegelijkertijd.’ Ze is niet bang om zichzelf te herhalen, wil ik maar zeggen. Esther Perel heeft haar kijk op menselijke relaties fijn geslepen in haar boeken en lezingen en voelt zich niet te beroerd om woorden te gebruiken die hun waarde al hebben bewezen. (En elke keer als ze zichzelf zag citeren, meende ik een vertederde glimlach bij Janine Abbring te zien.)

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Metroseksuelen zijn de echte mannen

, door

OPINIE - Volgens de 29-jarige Paulien Derwort willen vrouwen een “echte man”. Een kerel, niet zo’n verwijfd ventje met v-hals. En dat blijkt nog geen sinecure in een samenleving die feminiseert, omdat mannen steeds minder testosteron blijken te hebben en zich daardoor dus “vrouwelijker” gedragen.

Het stuk van Derwort, in NRCnext van 3 oktober, deed me eens kritisch in de spiegel kijken. Letterlijk. En terwijl ik peinzend naar mijn paarse v-halsshirt keek, naar mijn gladgeschoren babyface – nog naglimmend van de dagcrème die ik even daarvoor had opgesmeerd – naar mijn hippe kapsel – ferme kuif, opgeschoren aan de zijkanten – en naar mijn gympies en skinny jeans, besef ik me dat ik het vleesgeworden symbool ben van haar aanklacht.

Maar is dat inderdaad zo? Is haar aanklacht überhaupt wel terecht? Allereerst vraag ik me af hoeveel vrouwen Derwort vertegenwoordigt. Zijn er niet genoeg vrouwen die het eigenlijk wel prettig vinden als hun man of vriend zich een beetje verzorgt? Goed, er is een grens, die zo ergens tussen dagcrème en eyeliner loopt, maar een beetje grooming, strakgesneden kleding en een zorgvuldig gekamde coupe worden volgens mij wel op prijs gesteld. Althans, dat zijn de geluiden die ik opvang.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: copyright ok. Gecheckt 26-10-2022

Bud.

, door

LIEFDE – Een vriend, een bekende. Over dingen die niet gebeurden. Voor als je houdt van zwelgen in de pijn van gemiste kansen. FILMPJE!

Foto: Jöshua Barnett (cc)

Ik ben Jonathan op Parship

, door

COLUMN - De milde chantage van datingsites als Parship.

Gisteren kreeg ik een berichtje van Parship, die grote dating website, die me aantrekkelijk aanbod deden omdat het Valentijn was en ze tien jaar bestonden. Parship! Uit nostalgie ben ik weer eens naar hun website gegaan. Ik was er vijf jaar niet geweest, maar mijn ‘succesverhaal’ met de vrouw die ik nu al vier jaar niet meer gezien, heb blijkt er nog altijd op te staan.

We waren gelukkig slim genoeg om pseudoniemen te gebruiken. We noemden ons Jonathan en Nicole.  Verder klopt het allemaal wel zo’n beetje, wat we schreven. Behalve dat ik geen schrijver of journalist ben – dat was ons tribuut aan het schrijversechtpaar Jonathan Safran Foer en Nicole Kraus dat we allebei bewonderden. Parship heeft dat nooit ontdekt, ik denk niet dat de redactie van Parship ons stukje erg precies gelezen heeft.

We schreven het indertijd na milde chantage van diezelfde redactie.  Een van de manieren waarop zij hun geld verdienden was: je een goedkoop abonnement aanbieden voor een maand of twee, en dat dan stilzwijgend ineens verlengen voor een jaar wanneer je je niet expliciet afmeldde. Dat was Nicole overkomen: ze moest ineens 150 euro abonnement voor nog meer dating betalen terwijl ze zo gelukkig was met mij. Daarover belde ze met Parship en die boden haar toen aan: wanneer jullie zo gelukkig zijn, schrijf daar dan een stukje over, dan zien wij het door de vingers.

Volgende