Zwalkend coronabeleid

Als regels niet goed doordacht zijn, continu veranderen, te ingewikkeld zijn, en niemand erop let of ze nageleefd worden, wordt het heel erg moeilijk ze op te volgen. Als het kalf verdronken is, dempt men de put. Dit lijk mij een goede samenvatting van de verscherping van de maatregelen, die volgde op de grote jubel van twee weken die resulteerden in massale besmettingen van met name jongeren. De wijsheid die nu rondgaat is dat de ziekenhuisopnames de besmettingen wel niet zullen volgen: de meeste ouderen zijn immers gevaccineerd. We mogen maar hopen dat dit klopt. Vorig jaar september riep ook iedereen vrolijk dat de cijfers wel stegen maar de ziekenhuisopnames niet - die volgden echter twee weken later alsnog. Jongeren zijn daarbij wel sterk, maar niet onkwetsbaar. Sterven aan corona zullen ze gelukkig niet snel doen, maar als enkele duizenden jongeren na deze zomer een jaar of langer invalide blijken te zijn, dan is dat ook iets waar je als politiek en samenleving best spijt van mag hebben. Zeker als je dat had kunnen voorkomen door een maandje meer geduld te hebben. Consistente regels Het pakket zoals het er nu ligt, is redelijk verdedigbaar. Deze regels hadden echter al twee weken de geldende realiteit moeten zijn, totdat iedereen van 18+ die wil zijn gevaccineerd zou zijn. Eerst alles allemaal loslaten, en dan twee weken later weer terugdraaien, geeft een volstrekt verkeerd signaal. Mensen hebben twee weken lang op de journaals iedere dag beelden van dampende clubs vol mensen gezien, met wisselend commentaar. Het voelt het niet goed om dan plotseling met je "brave" kroeg weer om 12 uur dicht te moeten. Net zo geldt het voor de organisatoren van festivals, die zo natuurlijk nooit een fatsoenlijke planning kunnen maken. Handhaven van de regels, wat toch al nauwelijks gebeurde, wordt zo steeds moeilijker. Zeker gezien de burgemeesters dat maar weer even zullen moeten doen, met de bestaande capaciteit van de ordehandhaving: een kind kan snappen dat dit niet kan. Milder beleid was mogelijk geweest Aan de andere kant denk ik dat als in de afgelopen winter de basisregels goed gehandhaafd zouden zijn geweest, de meeste aanvullende regels zoals avondklok, sluiten van winkels, terrassen, musea, en bezoekregels van minder dan vier mensen, niet nodig zouden zijn geweest. Zelfs hadden restaurants en bioscopen wellicht beperkt open kunnen blijven. En niet alleen door handhaving. Minder strenge regels hadden het opvolgen van de regels die wél golden een stuk makkelijker gemaakt. Daarbij is het raar dat Nederland er nooit toe is overgegaan om mensen die terugkomen van een reis een verplichte test af te nemen, en een quarantaineplek voor een paar dagen aan te bieden. Zelfs in een land als Indonesië kon dit wel: een derdewereldland nota bene. Waarom konden en kunnen wij dit dan niet betalen en organiseren? Onder de streep zou het zoveel opgeleverd hebben. In Italië, het land dat wij zo graag afdoen als ongeorganiseerde bananenrepubliek, werd verspreiding van het virus voorkomen door een regionale aanpak, zeer lokale lockdowns, en een beperking van verkeer tussen de regio’s, terwijl in Nederland voor het hele land altijd dezelfde regels bleven gelden. Het hele idee van testen voor toegang kwam daarbij een half jaar te laat. Dit was afgelopen herfst een heel goed idee geweest, met het verschil dat het alleen voor kleinschalige evenementen had moeten gelden, met een blijvend respect voor de anderhalve meter, beter gecontroleerd, en met een test die geen 40 uur maar wat mij betreft slechts 12 uur geldig zou zijn geweest. Andere landen hebben hiermee gewerkt. Wij konden dit niet. Terwijl we met dit alles een zo veel mooiere winter hadden kunnen hebben. Wijsheden achteraf Natuurlijk, dit soort dingen komen nu uit mijn pen als wijsheden achteraf. Het is jammer dat ik mijn gedachten hierover gedurende het jaar niet wat regelmatiger heb opgeschreven. Zeker, ook mijn ideeën passen zich wel eens aan, maar toch zit er doorgaans meer lijn in dan in het kabinetsbeleid, durf ik te stellen. Ik heb overigens niet de illusie dat dit arrogante kabinet, dat zich maar weinig aantrekt van haar demissionaire status, ook maar één moment zou hebben geluisterd naar een stukjesschrijver op Sargasso en Joop. Maar ik was en ben echter bepaald niet de enige met ideeën als bovenstaand. Veel daarvan waren in andere landen nota bene staand beleid. Maar helaas werden dit soort ideeën het afgelopen jaar volledig gesmoord in een oververhit debat, met een demissionair kabinet dat wild de ene na de andere maatregel als een konijn uit de hoed toverde, en een groeiende meute mensen die niet veel verder kwam dan algeheel verzet tegen de hele situatie. Een normaal gesprek over de precieze maatregelen zelf bleek nauwelijks mogelijk, omdat de regels zelf onvoorspelbaar werden gehouden, continu veranderden, zodat de discussie verzandde in een ja-of-nee-debat. Democratie op een zijspoor Regeren per decreet beviel Rutte bovendien zo goed dat zelfs de Kamer nooit echt in het debat werd betrokken. Terwijl dit makkelijk had gekund. Dit standje arrogantie is ook nu in de tijd van de zogenaamde “nieuwe bestuursstijl” onverminderd zo sterk, dat de premier vrijdag in een persconferentie precies de regel invoert die hij en zijn coalitiegenoten de vorige dag nog wegstemden toen de oppositie het voorstelde. In vele andere landen kregen de burgers in oktober voor het coronabeleid een routekaart, en konden ze het hele jaar door aan de hand van kleurcodes precies voorspellen welke regels zouden gelden. Bij ons is daar slechts een halfslachtige poging toe gedaan, die een vroege dood stierf. Daarbij hebben wij in Nederland de onbedwingbare behoefte om regels altijd maar ingewikkeld te maken, met tienduizend uitzonderingen. Het resultaat is dat niemand de regels meer kent, zeker omdat ze ook nog eens om de twee weken veranderden met een hoge mate van onvoorspelbaarheid. Zie nog maar eens een zinnig debat te voeren over regels die niemand uit zijn hoofd kent. Corona bleek zo een prima excuus om democratie te parkeren. Terecht is dat al een jaar niet meer. Al vanaf de zomer vorig jaar hadden alle maatregelen met gemak in de kamer besproken en ter stemming voorgelegd kunnen worden. Haast is al lang geen excuus meer. Maar kennelijk werkte het circus van de macht via decreten in een persconferentie verslavend. Van intelligente lockdown naar dom coronabeleid Het kabinet begon deze crisis met een “intelligente lockdown”. Dat was op zich een goed idee. Maar kennelijk is al snel besloten de intelligentie in het beleid stap voor stap uit te faseren, met een routekaart die uitblonk in vaagheid, die vervolgens genegeerd werd en vervangen werd door puur ad hocbeleid, en als trieste kroon op het werk nu het peperdure testen-voor-toegang, dat na twee weken al gezien kan worden als een debacle. Het OMT had vanaf vorig jaar al aangevuld moeten zijn door mensen met verstand van management en de door Rutte zo verachte sociologie. Sociologen hadden hem kunnen vertellen dat het niet zoveel zin heeft regels op te leggen als je niet goed snapt hoe groot de kans is dat mensen ze naleven. Het coronabeleid is het hele jaar door driest ingezet, met arrogantie doorgedrukt, slecht uitgevoerd, slecht nageleefd, en heeft bakken vol geld gekost. Ik kan me heel goed voorstellen dat veel mensen dit niet meer pikken. Als regels niet goed doordacht en uitlegbaar zijn, te ingewikkeld zijn om te onthouden en bovendien continu veranderen, wordt het verdomd moeilijk ze nog op te volgen.

Door: Foto: © Rijksoverheid schermafbeelding persconferentie ivm coronacrisis
Foto: Roger Smith (cc)

Halacha

ACHTERGROND - In de multiculturele discussie – een enorm eufemisme, want het gaat maar over één ding – wordt de islam doorgaans besproken met als verzwegen aanname dat het een geloof is zoals wij dat kennen. Dat is dus doorgaans iets dat ongeveer op het christendom lijkt. In werkelijkheid is de islam iets anders: een halachische godsdienst, te vergelijken met het orthodoxe jodendom. In halachische godsdiensten is het juiste gedrag veel belangrijker dan de juiste overtuiging, en voor dat juiste gedrag zijn dan ook regels opgesteld.

Die regels zijn belangrijk, worden tot in detail uitgewerkt en strikt nageleefd. Er kan – in theorie – niet van af geweken worden. Dat gaat natuurlijk niet, zeker niet als ze zijn geformuleerd in een voor halachische godsdiensten typische stijl: “als iemand…, dan moet…”. De noodzaak de regels aan de praktijk aan te passen is in halachische godsdiensten dus behoorlijk dringend. De methode die daarvoor wordt gebruikt, is wat halachische godsdienste typisch halachisch maakt.

Casuistiek (als… dan…) en discussie zijn daarbij vormende principes, in combinatie met het serieus nemen van elk denkbaar probleem en het formuleren van steeds meer extra regels die reeds bestaande regels nader specificeren en aan banden leggen. Incidenteel wordt daarbij een kwestie benaderd vanuit een totaal niet voor de hand liggende hoek. Zo slagen halachische godsdiensten erin om – via wat wij ervaren als een omweg – bepaalde regels van hun scherpe kanten te ontdoen of zelfs volledig buiten spel te zetten.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Quote van de Dag: Scholen

“Ik wil alleen dat er voortaan bij een aanvraag voor subsidie eerst wordt gekeken of aan minimumeisen wordt voldaan: deugt het bestuur, is er een onderwijsplan, zijn er goede docenten?”

Van Dijk van het CDA vindt dat de regels rond het oprichten van scholen strenger moeten.

Foto: copyright ok. Gecheckt 10-02-2022

Politiek Kwartier | Liberale regelneven

COLUMN - In tegenstelling tot de VVD zelf, verbaast het Klokwerk niets dat het VVD-beleid heeft geleid tot een explosie aan regels.

Meer ruimte, minder regels.” We kennen die slogan nog wel. In praktijk blijkt er met de VVD juist een wildgroei aan regels te ontstaan. Een aantal weken geleden werd op dit blog voorgerekend dat twee jaar Rutte ons land maar liefst 32 procent meer regels had opgeleverd.

Mij verbaast dit niets. De VVD is stiekem gek op regels, waarbij uitstraling meer telt dan efficiëntie.

Neem bijvoorbeeld justitie. De VVD schonk ons onlangs de wietpas. Het resultaat: een heerlijk kat-en-muis-spel waarmee de politie van de straat gehouden wordt en de straatdealers de lachende derde zijn.

Ook voor de rechtbank wil de partij-tegen-regels een hele sloot nieuwe bepalingen invoeren, dit keer om slachtoffers meer rechten te geven. Lief bedoeld, maar ook dit levert natuurlijk meer werk op. Daarbij zijn deze regels vooral symbolisch, want in praktijk blijkt dat men slachtoffers juist nog teveel in de kou laat staan.

Verder houden de PvdA en de partij van de namaakliberalen elkaar al wekenlang bezig met principiële discussies over het strafbaar stellen van illegalen. Weer zo’n extra regel die niets meer op zal leveren dan bureaucratische rompslomp.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Reclassering: regelvrij of vogelvrij?

Door efficiëntere bedrijfsvoering leek de reclassering bijna een productiebedrijf. In een pilotproject mocht het keurslijf van regels worden afgelegd, en kregen reclasserings-werkers weer de kans om te doen wat nodig is voor een cliënt. Maar dat verliep anders dan verwacht, vertellen Corine von Grumbkow, werkzaam bij Stichting Verslavingsreclassering GGZ en Jaap van Vliet van het Leger des Heils, Jeugdzorg & Reclassering.

Reclasseringswerkers hebben vaak voor hun vak gekozen om ex-bajesklanten te kunnen helpen met ‘reclasseren’, ofwel terug te laten keren in de samenleving. Maar in de praktijk is de reclassering heel anders geworden dan we denken, namelijk veel meer een uitvoerder van de opdrachten van de Officier van Justitie of de rechter.

Daarnaast is er een andere gedaantewisseling, eentje die meerdere professionals op verwante werkterreinen ook hebben ondergaan: de werkzaamheden zijn in afzonderlijke deeltaken opgeknipt. De indicatiestelling, advisering en het toezichthouden door de reclassering zijn van elkaar losgekoppeld, en de cliënt ziet dus steeds andere begeleiders. De basis voor deze ontwikkelingen is te vinden in het New Public Management (NPM) en de wetenschappelijke stroming ‘What Works?’. Dit eind jaren tachtig opgekomen NPM bereikte met enige jaren vertraging ook het reclasseringsveld. De achterliggende gedachte was dat de overheid met instrumenten als prestatiemeting en prestatiebeloning efficiënter en effectiever zou gaan werken.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Vertrouwen is goed, controle is beter

Uitslaande brand in gebouw (Foto: Flickr/J. Star)

Veiligheid is een thema dat bij de rechtse partijen die de huidige regering steunen hoog op de agenda staat. De oppositie heeft daar geen overtuigend antwoord op. Meegaan in voorstellen voor hardere repressie, bottere maatregelen en hogere straffen is moeilijk. Je bevestigt het gelijk van rechts. En dus ook van de kiezer die de PvdA of de SP inruilt voor de PVV. Met de bewering dat rechts overdrijft (kijk naar de cijfers!) of onnodig veel angst oproept schiet je al snel in de verdediging die ook niet veel oplevert. Mensen die gevoelig zijn voor de rechtse verhalen overtuig je niet met rationele argumenten. Links heeft een eigen invalshoek nodig die onveiligheidsgevoelens niet negeert en nieuwe, betere oplossingen biedt. Om te beginnen zou links aan de orde kunnen stellen hoe de overheid zelf omgaat met de veiligheid van de burgers.

In de commentaren op de brand in Moerdijk klinken twijfels door of het bedrijf en de brandweer wel goed waren voorbereid op een dergelijke ramp. Veiligheidsexpert Ben Ale van de TU Delft waarschuwt in de NRC van zaterdag voor afbraak van het toezicht op gevaarlijke stoffen. “Er is al jaren een afbraak aan de gang op het vlak van de inspectie,” zegt hij. “Deels om geld te besparen en deels vanuit de overtuiging dat een terugtredende overheid een goede zaak is.”

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Het geheime leven van uw lichaamsresten

[i]GeenCommentaar heeft ruimte voor gastloggers. Vandaag is dat Martin Swinkels die zijn stuk via mail inzond.[/i]

Soms blijven zeer ernstige problemen erg lang verborgen. Groot leed dat in stilte wordt geleden. Schrijnende misstanden waar de media van wegkijken en waarbij de slachtoffers de hoop hebben opgegeven. Er bestaan ook verborgen problemen waar op het moment nog niemand last van heeft. Tikkende tijdbommen. Stiekem lekkende kerncentrales met dronken personeel. Dat soort dingen. Misstanden waar de slachtoffers nog van niets weten, maar waarvoor de traumahelicopters beter alvast kunnen warmdraaien.

Er zijn ook verborgen problemen waar niemand last van heeft en waarschijnlijk ook nooit iemand last van gaat krijgen. Slachtofferloze misstanden die zomaar eeuwen kunnen voortrotten zonder dat iemand zich eraan stoort. Je zou denken dat die categorie volslagen oninteressant is. En dat is ‘ie ook. Totdat een horde Don Quichottes er uit parmantige dadendrang een schijnwerper op richt. U had misschien nog nooit gehoord van het Rathenau-instituut. Maar vanaf vandaag staat het op de kaart. Het instituut schreeuwt om aandacht voor Het Probleem Van De Verloren Lichaamsresten.

U heeft er misschien niet eerder over nagedacht, maar wat doet de dokter met de wrat die hij van uw neus af brandde? Gaat die de kliko in, of heeft uw huisarts een geheime horrorkelder vol met steenpuisten en eksterogen op sterk water? Of doet hij er iets medisch mee? Iets nuttigs voor de wetenschap? Het Rathenau-instituut vindt het zorgelijk dat u zich dat als patient nooit afvraagt. Het is tenslotte een stukje van uzelf dat daar misschien een geheim leven leidt. Wie weet welke monsterlijke creaties chirurgen bouwen van het slachtafval uit de operatiekamers. U zou zomaar op een dag aangerand kunnen worden door uw eigen vlees en bloed. Hordes Frankensteinachtige monsters kunnen moordend door de metrotunnels van de stad zwerven en daarbij een spoor van uw DNA achterlaten. Wat zegt u? U kunt zich er nog steeds niet druk om maken? Het zal u een zorg zijn wat de dokter doet met de bloeddruppels op dat watje? U had niet echt een band opgebouwd met uw liposuctievet, behalve dan een zwemband? Onverantwoord lichtzinnig, dat bent u.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.