Doe progressief, straf hard

Je kan zeggen wat je wil, maar rechts heeft wel een punt als het klaagt bij de zoveelste werkstraf omdat de moordenaar anders zijn hond niet kan uitlaten. Nu is het bovenstaande natuurlijk een karikatuur van de werkelijkheid die rechts graag in stand houdt, maar in de praktijk wordt daadwerkelijk rekening gehouden met omstandigheden van de dader. Heb je een relatie? Het is al langer bekend dat iemand die een 'wederhelft' (of een van de andere drie (vier?) w's) heeft minder snel nog eens in de fout gaat. Dus logisch dat die persoon minder straf krijgt, zou je denken. Maar ho eens even. Betekent dit eigenlijk niet dat je net een misdrijf hebt gepleegd *terwijl* je een relatie hebt? Maakt dat je niet juist nóg gevaarlijker? Er wordt zo vaak ergens rekening mee gehouden dat je het ook om kan draaien: We straffen mensen extra omdat ze al minder geluk hadden in het leven. Geen baan? Extra straf. Geen opleiding? Extra straf. Geen woning? Extra straf. Geen partner? Extra straf. Het lijkt progressief, maar is het tegenovergestelde. Mensen - rechters dus - zijn namelijk totaal niet in staat om dit soort dingen consequent toe te passen, wat al blijkt uit het feit dat mensen van kleur minder kans maken op deze 'lucky breaks'. Erger nog, deze 'regels' - inclusief het racisme - worden steeds vaker gevat in algoritmes, waardoor het onmogelijk wordt aan dit systeem te ontsnappen, waarmee het verwordt tot een instrument om de verschillen die er al zijn nog meer uit te vergroten. Een self fulfilling prophecy. De documentaire Coded Bias(netflix) geeft daar goede voorbeelden van. Daarom moeten we er vanaf. Heb je een gezin? Pech voor je, maar bekijk het positief, je hebt statistisch gezien minder kans nog eens in de fout te gaan!

Door: Foto: ketrin1407 (cc)
Foto: Chris Potter (cc)

De ‘war on crime’ in Nederland

, door

VERSLAG - Hoe ziet misdaad in Nederland eruit en hoe bestrijd je het? Drie wetenschappers duiken de onderwereld in.

De ‘war on terror’, ‘war on drugs’ en ‘war on crime’: als je kijkt naar de manier waarop we in Nederland over misdaad praten, lijkt het alsof we in een onveilig land wonen. Toch is het in Nederland nog nooit zo veilig geweest als nu. “Hoe veiliger het wordt, hoe hysterischer we omgaan met het laatste beetje misdaad”, stelt filosoof en jurist dr. mr. Marc Schuilenburg (VU). Samen met criminologen prof. dr. mr. Miranda Boone (UL) en dr. Damián Zaitch (UU) ging hij tijdens het Science Café in gesprek over de Nederlandse misdaad.

Sancties en re-integratie

Het aantal gevangenen in Nederland is de laatste decennia flink gedaald. “In vergelijking met het buitenland zijn er in Nederland zelfs erg weinig gedetineerden“, licht Boone toe. Toch betekent dat niet direct dat er minder criminaliteit is. “We brengen steeds minder delicten voor de rechter. En bovendien worden er vaker maatregelen getroffen om mensen uit de gevangenis en in de samenleving te houden, zoals met een taakstraf.”

Als mensen dan toch in de gevangenis terecht komen, is het lastig om re-integratie te bevorderen. “Er wordt moord en brand geschreeuwd over de recidive-percentages, die ook werkelijk heel hoog zijn”, zegt Boone. “Maar als je kijkt naar de mensen die in de gevangenis komen, denk ik dat dat niet zo gek is”. Deze mensen hebben vaak voordat ze met het strafrecht in aanraking komen al veel problemen: verslaving, psychische problemen, schulden. De vaak korte tijd die ze in de gevangenis doorbrengen is ook niet genoeg om deze problemen aan te pakken en daarom vervallen velen van hen weer in het oude gedrag. Bovendien gaan effectieve re-integratiemaatregelen in tegen de publieke opinie: zorgen dat mensen contact met familie kunnen houden, en investeren in werk en vaardigheden. Kortom: het toesnijden van straffen op de problematiek van het individu.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Luigi Caterino, flickr.com CC

Minder vaak gevangenisstraf opgelegd in Zweden

, door

ELDERS - In Zweden zijn in 2014 minder mensen gevangen gezet dan in elk van de voorafgaande zestig jaren.

Het aantal mensen dat een gevangenisstraf kreeg opgelegd daalt al langer in Zweden. In 1989 gingen nog 15.000 mensen de bak in, vorig jaar waren dat er nog geen 9.000. Ook het aantal mensen met een voorwaardelijke straf daalde. De afname van gevangenisstraffen betrof alle soorten delicten, met uitzondering van de drugshandel. De straffen voor deze categorie misdaden worden wel korter.

De Zweedse trend is niet uniek. Ook in Duitsland en Nederland daalt het aantal opgelegde gevangenisstraffen. Maar in Zuid-Europa zien we nog geen afname. Zweden heeft een lange traditie in het bevorderen van terugkeer in de maatschappij in plaats van uitsluitend straffen. Die inzet heeft er ook toe geleid dat het aantal recidivisten laag is, ongeveer 40%. Dat is de helft van de percentages gevangenen die opnieuw in de fout vallen in veel andere Europese landen (in Nederland is dat 75%).

De World Prison Population List van 2013 laat de verschillen zien van het aantal gevangenen per land. Per 100.000 inwoners hield Zweden in dat jaar 67 mensen gevangen. Ook in andere landen van Noord-Europa zien we bescheiden aantallen met uitzondering van de Baltische landen (Estland 238, Letland en Litouwen meer dan 300). Bij de andere Europese landen springen het Verenigd Koninkrijk en Spanje er uit met resp. 148 en 147 gevangenen per 100.000 inwoners. Duitsland heeft er 79, Nederland 82, België 108. Buiten Europa zien we een absolute top in de Verenigde Staten. Eind 2011 zaten daar 2.239.751 mensen gevangen, dat is 716 op de 100.000 inwoners.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Drieslagwetgeving: het werkt, maar…

, door
Striiiike! (Bron: Flickr/wolfheadfilms)

Onlangs lanceerde het wetenschappelijk bureau van de VVD, de Teldersstichting, het plan om ook in Nederland zogenaamde drieslagwetgeving in te voeren: na drie veroordelingen zou een misdadiger automatisch een veel hogere straf moeten krijgen. Het voorstel kreeg meteen flinke kritiek te verduren, onder andere omdat het buitengewoon slordig geformuleerd was. Maar de hamvraag – “Werkt het?” – bleef openstaan.

Laat dat in Californië, waar ze zulk soort wetgeving hebben, nou net onderzocht zijn. Het online magazine Slate analyseerde het rapport. De conclusie? Ja, het werkt, maar…

De wet, die een straf van 25 jaar verplicht stelt bij een derde veroordeling, verlaagde de recidieve na één misdaad met 14% en na twee met 28%. Indrukwekkende cijfers, waarbij wel moet worden opgemerkt dat het bekende waterbedeffect optrad: misdadigers met twee veroordelingen gingen deels naar een andere staat om hun criminele carrière voor te zetten.

Het grootste onverwachte effect blijkt echter te zijn dat de misdadigers met twee veroordelingen die besluiten door te gaan, veel gewelddadiger worden. Als je toch 25 jaar de bak in gaat, dan maar voor iets wat het waard is. En je bent ook bereid meer geweld te gebruiken als je gepakt dreigt te worden als je het risico loopt een dergelijk lange straf. Misdadigers die op twee slag staan blijken dan ook 20% gewelddadiger dan andere misdadigers.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.