Bosnië wacht met spanning op rechterlijke uitspraak Mladic

Het Joegoslavië Tribunaal komt volgende week met een oordeel over generaal Ratko Mladic, de aanvoerder van het Servische leger in Bosnië in de burgeroorlog eind jaren negentig. Mladic, de 'slager van Bosnië', wordt beschuldigd van genocide in Srebrenica in 1995 en zes andere dorpen in 1992, vervolging van de niet-Servische inwoners van Bosnië, terrorisering van de inwoners van Sarajevo en gijzeling van leden van de VN-vredesmacht. Zijn aanklagers eisen levenslange gevangenisstraf. Zijn zoon Drako verwacht dat de rechtbank hem vrijspreekt: “if normal criminal law is applied, General Mladic will be on his way home on November 23”. Mladic kon pas in 2011 worden gearresteerd nadat hij jarenlang bescherming had gekregen van de Servische autoriteiten. In het Servische deel van Bosnië is de generaal nog steeds een held. Mladen Grujicic, de huidige burgemeester van Srebrenica is niet onder de indruk van de aanklacht. Meer dan 8000 inwoners zijn van daar weggevoerd en vermoord. Volgens de burgemeester klopt het aantal niet en heeft Mladic persoonlijk niemand vermoord. Volgens de Bosnische Serviërs voert het Joegoslavië Tribunaal een politiek proces dat alleen Serviërs berecht voor misdaden waarvoor anderen niet eens worden aangeklaagd. Burgemeester Grujicic is woedend over de vrijspraak van Naser Oric, de aanvoerder van de Bosniaks in Srebrenica. De moeders van Srebrenica applaudiseerden toen Oric de rechtbank verliet. Het leek een beetje op de hulde die de Servische nationalist en naaste medewerker van Milosevic Vojislav Seselj vorig jaar ontving van  vendelzwaaiende aanhangers op het Plein der Republiek in Belgrado, nadat hij door het Joegoslavië Tribunaal was vrijgesproken. Tot grote woede van vele Kroaten en Bosniaks. Vrijspraak of veroordeling van Mladic: de uitspraak zal hoe dan ook nieuwe spanningen opleveren in de regio.

Foto: Milos Milosevic (cc)

Israël leverde wapens aan Serviërs, maar houdt dat liever stil

ACHTERGROND - Israël leverde in de jaren negentig wapens aan de Serviërs tijdens de Joegoslavië-oorlog, maar het Israëlisch hooggerechtshof wil dat liever stilhouden.

Het Israëlische hooggerechtshof heeft volgens de site +972 vorige maand een verzoek afgewezen om details te onthullen van Israelische militaire bijstand en wapenleveranties aan de Serviërs tijdens de genocide in Bosnië in de jaren ’90.

Volgens de rechters van het hooggerechtshof zouden de onthullingen de Israëlische buitenlandse betrekkingen zodanig schaden, dat dit de geheimhouding rechtvaardigde, alsmede het buiten schot houden van diegenen die er voor verantwoordelijk waren geweest.

Het verzoekschrift, dat was ingediend door de advocaat Itay Mack en hoogleraar Yair Oron, leverde het hof diverse concrete bewijzen dat die leveranties en bijstand inderdaad hebben plaatsgevonden, ook nadat er in 1991 internationale sancties tegen Servië van kracht waren geworden.

Boter op het hoofd

Onder meer ging het om militaire training en de levering van munitie en geweren. Eén van de bronnen van hun bewijzen was het dagboek van de Servische generaal Ratko Mladic tegen wie door  de openbare aanklager van het Joegoslavië Tribunaal in Den Haag woensdag levenslang werd geëist. Mladić’s dagboek vermeldt de banden met Israël expliciet. 

Foto’s Srebrenica duiken alsnog op

Herinnert u het zich nog, dat verhaal van dat fotorolletje dat was mislukt, waardoor het tastbare bewijs dat Dutchbat weet had van de massaslachting van Bosnische moslimmannen door Servische soldaten onder leiding van Ratko Mladic?

Dat verhaal blijkt toch niet helemaal te kloppen…

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Srebrenica: wie 1 mens redt…

Een bijdrage van GB van Publiekrecht & Politiek.

Het verhaal van deze zaak is van twee kanten te vertellen. Vanaf een kant het verhaal van Mustafic, de elektricien die al een tijdje voor Dutchbat werkte. Hij was niet officieel in dienst, maar gedetacheerd door de gemeente van Srebrenica. Na de val van Srebrenica vluchten hij en zijn gezinnetje naar het kantoortje op de compound ‘waar hij gewoonlijk werkt.’ Langzaam wordt hem en de Nederlandse blauwhelmen duidelijk dat het echt gruwelijk aan het misgaan is. Er komen verhalen van martelingen, berichten van lijken en het geluid van schoten ‘op executietempo’. Bijna iedereen is al van de compound af. Als de Dutchbatters het vege lijf proberen te redden wil Mustafic het zijne erbij voegen. Maar hij is geen VN-personeel, heeft geen pas, staat niet op lijst en moet dus van de compound af; in de armen van wat nu een sukkelige clown in Scheveningen lijkt, maar die nog altijd is wat hij toen werd: een massamoordernaar. Hij draagt de eerste verantwoordelijkheid. Maar viel er voor Mustafic echt niets te regelen? Pasje maken, plekje in de vrachtwagen? Voor wie het verhaal zo leest en zich een taak als rechter indenkt is het snel duidelijk: onrechtmatig.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De lijn tussen Ratko Mladic en Winnie Mandela

Wat hebben die met elkaar te maken?  In voormalig Joegoslavië is serieus nagedacht over een waarheids- en verzoeningscommissie naar Zuid Afrikaans model. Uiteindelijk zette Kostunica niet door en kwam er van waarheid en verzoening weinig terecht. Het tribunaal in Den Haag moest het opknappen, met het strafrecht als invalshoek. Het schoot me te binnen toen ik de oude zieke Mladic op de televisie zag, een uitgebluste, maar nog steeds gevaarlijke vechtersbaas.

Misdaden tegen de mensheid (foute vertaling menselijkheid) zijn een ingewikkeld begrip. Het proces tegen de Nazi’s in Neuremberg (1946) was de eerste keer en het proces Eichmann in Jeruzalem bouwde daarop voort. Maar de strafrechtelijke waarheid en de historische waarheid zijn verschillende dingen. Dus het zoeken naar vormen van kennis en verzoening, na afscheid van een fout regime, bleef: hoe reconstrueer je een gruwelijke periode, hoe leer je daarvan, hoe straf je de daders en hoe geef je vorm aan de verzoening? Het is verrassend actueel, als je ziet hoe een oude dame van 96 alsnog een te haastige moord opbiecht van meer dan 60 jaar geleden.

Er zijn tientallen onderzoeken geweest voor waarheid en verzoening, met sterk uiteenlopende werkwijzen, budgetten en looptijden. Sommigen betaalden vergoedingen aan slachtoffers, sommigen rapporteerden alleen, anderen vroegen om waarheid in ruil voor amnestie. De verschillen zijn interessant. Priscilla Hayner beschrijft  21 onderzoeken in haar boek: “Unspeakable Truths, confronting state terror and atrocity”, New York, 2001. Het boek bevat beschouwingen over: Argentinië (85), Chili (90-91), Zuid Afrika (94-2000), Duitsland (92-94).  De  kernvraag luidt “how truth commissions around the world are challenging the past and shaping the future.”

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Waarom Wilders zwijgt over Mladic

Waarom heeft Wilders tot op heden nog niks gezegd over de arrestatie van Mladic? Nederlandse politici van links tot rechts lieten zich positief uit over de arrestatie van de van oorlogsmisdaden verdachte oud-opperbevelhebber van het Bosnisch-Servische leger. De PVV is de derde partij in het parlement en vervult als gedoogpartner een cruciale rol in de huidige coalitie, hiervan verwacht je een reactie bij een dergelijk -ook voor Nederland- belangrijk nieuwsfeit. Maar de PVV leider zweeg in alle talen en meed de camera’s die hij doorgaans als eerste weet te vinden om het nieuws van de dag te becommentariëren. Zijn partij gaf enkel bij monde van de onbekende Louis Bontes een standaard reactie waar tegelijkertijd een anti-Europese sneer in werd verwerkt.

Hiermee heeft Wilders een historische kans gemist om zich te distantiëren van etnische politiek en haar gruwelijke gevolgen. Daarentegen koos Wilders in het oprekken van de mystificatie rond zijn werkelijke bedoelingen met de moslims in Nederland en Europa. Een waarschijnlijk berekende keuze die hem het optimale electorale gewin zal opleveren. Want pas toen her en der vergelijkingen tussen Wilders en Mladic werden gemaakt reageerde de PVV leider vanuit de bekende geveinsde slachtofferrol. Hem vergelijken met een massamoordenaar was nodeloos kwetsend en ongefundeerd, hoe durven ze!

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Volgende