Den Haag: de internationale stad van vrede en recht

Den Haag is de internationale stad van vrede en recht met de hashtag: #peacejustice. “Tienduizenden mensen werken [daar] elke dag samen aan een vrediger, rechtvaardiger en veiliger wereld. In zo’n 160 organisaties, honderden bedrijven en kenniscentra. Ook in het Vredespaleis, al meer dan 100 jaar het symbool voor internationale gerechtigheid.” Deze tekst komt van een website die een initiatief is van de gemeente Den Haag en het Ministerie van Buitenlandse Zaken. Buiten Den Haag werken er nog vele juristen, gewetensvolle non-profit mensen en academici (filosofen, sociale wetenschappers, juristen, enz.) aan internationale gerechtigheid. In Nederland is er uit gemeenschapsgelden een hele intellectuele infrastructuur van leerstoelen en onderzoeksinstituten opgebouwd om mensenrechten te bestuderen en te helpen verankeren. Er wordt, al met al, in Nederland goed verdiend aan het internationaal recht. (Echt waar: een van de links op die website, waar The Hague Security Delta en Toeristische informatie Den Haag naast elkaar staan,  is naar Doing Business in the Hague.)

Door: Foto: grevillea. (cc)
Foto: foto van wilkimedia commons copyright ok. Gecheckt 25-10-2022

Angst en hoop in de mediacratie

, door

OPINIE - Onlangs zag ik een interview met Angela Merkel op de Duitse televisie. Ze werd uitgebreid ondervraagd over de vluchtelingenproblematiek. De Duitsers nemen er de tijd voor. Zo’n interview kan gauw een half uur duren. Maar de interviewster had wel veel hinderlijk eenzijdige vragen. Ze gingen uitsluitend over de toekomst die we nog niet kennen. Hoeveel vluchtelingen kan Duitsland nog opnemen? Hoeveel steun verwacht u te houden bij de volgende verkiezingen? Wat gaat u doen als u minder steun krijgt? Wat gaat u doen als de oppositie in uw eigen partij toeneemt? Wat doet u als u alleen komt te staan in Europa? Enzovoort. Merkel werd voortdurend uitgedaagd te speculeren. Ze slaagde er met een bewonderenswaardige variatie in woordkeuze in deze uitdaging te omzeilen. Maar ik vond het tenenkrommend. Wat schiet de burger op met een politicus in de rol van orakel?

Ineens hoorde ik het overal in de media. Op radio 1, bij Nieuwsuur, in alle media is die voortdurende aandrang te horen van presentatoren en reporters om te speculeren. Waar gaat dit heen? Wat zal hij doen? Wat verwacht jij? Wanneer is dit afgelopen? Wie gaat er winnen? Hoe gaat dit verder? Het lijkt er op alsof we alleen nog maar vooruit mogen kijken. Aan de hand van de glazen bol van de ‘duidende’ journalist. De nieuwsmedia leveren als het om politiek gaat steeds minder informatie en worden steeds meer producenten van verwachtingen.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

Mededeling

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

De erfenis en de generaties

, door

COLUMN - Duitsland heeft geen jeugd meer. Dat is het verbluffende resultaat van een enquête onder 3000 Duitsers.

Eerder schreef ik hier over de studie “Das Vermächtnis” in Die Zeit. Ik kocht het nummer van 3 maart om de rapportage van het onderzoek te volgen.  Het verhaal heet “Generation Gibtsnicht” en behandelt een verdwenen tegenstelling tussen de generaties. ‘De oudjes tikken zoals de jonkies en de jonkies zoals de oudjes’, zo vat ik onderzoekster Jutta Allmendinger samen.

‘Vroeger hadden de ouderen het verstand en nu ik oud ben hebben de jongeren het verstand’, zei mijn schoonvader toen ik trouwde. Dat was in 1969. Het illustreerde de generatiekloof. Met dat gevoel ben ik ook opgegroeid.

Volgens Die Zeit zijn de ooit kenmerkende verschillen tussen generaties verdwenen.

Voor Duitsland is dit verbazingwekkend: nergens ter wereld hadden generaties meer met elkaar af te rekenen als de volwassen Duitsers, op zijn best meelopers met Adolf Hitler, met hun kinderen van na de oorlog. Aan het einde van de jaren zestig kwam een studentenbeweging en buitenparlementaire oppositie op gang, waar gezagsdragers nog nachtmerries van hebben. Oud nazi’s werden door de Baader Meinhof groep vermoord, de film “Deutschland im Herbst”, gaf een somber tijdsbeeld.

Foto: Jens Ohlig (cc)

Kunst op Zondag | 100 jaar Dada

, door

Moderne kunst kan zomaar ineens 100 jaar oud zijn. De “geboorte” van het Dadaïsme wordt dit jaar gevierd met tentoonstellingen, films en lezingen gevierd. Eigenlijk een treurige viering, want het vaak provocatieve en absurde Dadaïsme lijkt vergeefs bekrompen burgerlijke opvattingen en idiote machtspolitiek aangeklaagd te hebben.

Terwijl het niet alleen volop oorlog is in West-Europa, maar ook in Oost-Europa, Turkije en in gebieden die nu als Syrië en Irak bekend staan, zochten veel mensen een goed heenkomen. Zo vluchtten onder anderen Duitse en Oost-Europese kunstenaars naar het neutrale Zwitserland. Een deel van hen bezocht in Zürich het Cabaret Voltaire, opgericht door de uit Duitsland gevluchte Hugo Ball en Emmy Hennings.

Samen met de Roemeense kunstenaars Tristan Tzara en Marcel Janco, de Duits-Franse beeldhouwer Jean Arp en nog wat anderen, worden zij als de eerste Dadaïsten gezien.

De ‘toestand inde wereld’ betekende voor hen, zoals Marco Janco het eens verwoordde:

We had lost confidence in our culture. Everything had to be demolished. We would begin again after the tabula rasa. At the Cabaret Voltaire we began by shocking common sense, public opinion, education, institutions, museums, good taste, in short, the whole prevailing order.

Stilstaan bij wat Dada was en waar het voor stond, is na 100 jaar nog immer relevant, legt een van de gidsen uit met wie je in Zürich de ‘Dada City Tour’ kunst doen.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Waan van de dag

Schippers sluit PVV niet uit

, door

Het begin van de toenadering is er: Edith Schippers vertelt in de Volkskrant dat ze de PVV niet bij voorbaat uitsluit.

Je kunt op je klompen aanvoelen waar dit toe gaat leiden bij de VVD: tegen verkiezingstijd is samenwerking met de PVV totaal geen taboe meer.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Burgerparticipatie: meedoen moet

, door

ACHTERGROND - Hoofdredacteur Eric de Kluis belooft in zijn aftrap van de middag over burgerparticipatie dat er later meer mensen zullen komen, bij de verkiezing van de bestuurder van het jaar. De helft van de stoelen in Cinemec De Sterrenkijker bleef afgelopen donderdag leeg bij het jaarlijkse debat van Binnenlands Bestuur. De andere helft was gevuld met ambtenaren uit de gemeente, de provincie of het waterschap, een tros consultants, en een handjevol burgers.

Debat Binnenlands Bestuur over burgerparticipatie

Onbedoeld vormde dat een perfecte illustratie van het onderwerp van het debat. Blijkbaar hebben weinig burgers belangstelling voor ‘burgerparticipatie’. De hoofdredacteur probeerde ons nog gerust te stellen: is er eigenlijk wel een kloof? Dat vonden burgemeester Jan van Zanen en bestuurskundige Frank Hendriks wel. Maar ze legden het probleem direct terug bij de burger: die moet meedoen om de kloof te dichten.

Vertegenwoordigd

Burgers voelen zich niet vertegenwoordigd, zeggen ze als er een asielzoekerscentrum in hun woonplaats komt. Maar ze komen niet stemmen. “Wat is de kip, en wat is het ei?” vraagt Eric de Kluis retorisch. Na de constatering dat volksvertegenwoordigers ook uit de lokale bevolking komen en dat de overheid zijn best doet om de kloof te dichten met burgerfora klinkt dat als een nauw verholen verwijt.

De bestuurders en ambtenaren in de zaal vinden het ook een raadsel. In Maasgouw is een heuse expeditie op touw gezet om er achter te komen waarom burgers wegblijven bij verkiezingen, terwijl ze wel klagen bij het bestuur. Anderzijds blijken ambtenaren te klagen dat burgers hen brood uit de mond stoten door zelf taken uit te voeren. De enige burger die aan het woord komt: een ambtenaar die na veertig jaar trouwe dienst wel eens als burger wilde meepraten met het bestuur.

Foto: Elvin (cc)

Fabeltjes

, door

ACHTERGROND - Lees dat stuk van Joris Verheijen – mijn collega-docent bij Livius – over antisemitisme tegen moslims. Ja, u leest het goed: antisemitisme tegen moslims, dat kan.

Wie over moslimhaat blogt, treft in zijn reacties altijd wel iemand aan die er niets van begrijpt dat mensen ook maar iets positief over de islam kunnen beweren. Iets wat Joris trouwens helemaal niet doet, maar een kniesoor die daarop let. Zo belandde ene Johan ook onder Joris’ blogpost:

Wat een onzin ook voor een geschiedenisleraar om en passant maar 1500 (sic!) jaar islamitische militair expansionisme en het over de loop van eeuwen heen via systemische discriminatie en korte oprispingen van genocides langzaam maar zeker wegvagen van andere groepen te negeren.

En:

Dat Mohammedanisme was in het verleden en is ook nu nog in het heden een totalitaire ideologie ie wordt aangehangen door 1,2 miljard mensen en vormt daarmee een enorme bedreiging voor het voortbestaan van een Europa gebaseerd op verlichtingswaarden en de vergelijking van de Islam met Nazisme gaat heel wat beter op.

Het is een verhaal dat de laatste tijd maar al te vaak herhaald wordt: de islam als militair expansionistisch fenomeen dat zijn hele geschiedenis lang – tot Wenen in 1683 – een bedreiging voor Europa vormde, en nu weer. De islam als politieke ideologie die erop uit is andere groepen ‘weg te vagen’. Misschien wordt het eens tijd om dat te gaan tegenspreken. Daarom een aantal fabeltjes op een rij.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Paradigmatatata

, door

COLUMN - ParadigmaPeter Breedveld nodigde Marcel Hulspas uit een stukje op zijn blog te schrijven. Dat werd Is de islam nog te redden?, waarin Hulspas forse kritiek leverde op het meest recente boek van Ayaan Hirsi Ali. Hirsi Ali pleit in haar boek voor een hervorming van de islam en Hulspas betoogt in zijn stuk dat dat met geen mogelijkheid haalbaar is. Een hervorming à la Reformatie in het westen is al lang aan de gang en bestond niet alleen in het westen, maar ook nu binnen de islam vooral uit een fundamentalistische ‘terug naar de wortels’-beweging waar net als destijds weinig heil van te verwachten is.

Hulspas acht het ook buitengewoon onwaarschijnlijk, en volkomen onlogisch om te verwachten, dat moslims zomaar gaan doen alsof bepaalde verzen niet meer in de koran staan: er staat wat er staat en daar ga je niks meer aan veranderen. Van alle oorzaken van extremistisch terrorisme die je zou kunnen aanwijzen, is de islam degene waar je het minste invloed op kunt uitoefenen. Niet eens proberen dus, aldus Hulspas, dat zou maar getuigen van naïef optimisme.

In het Midden-Oosten zal die hervorming er nooit komen en daarvoor noemt hij enkele oorzaken die niets met de islam zelf te maken hebben: corrupte regimes, de Saoedische Wahabieten en hun oliedollars, de frustratie bij de gewone bevolking. Zonder het erbij te zeggen, noemt hij daarmee enkele oorzaken die wellicht wél beter aan te pakken zijn.

Foto: Freedom House (cc)

Solidair

, door

COLUMN - In de Syrische stad Douma werd eergisteravond een wake gehouden voor de slachtoffers in Parijs. Douma weet wat terroristisch geweld is: de stad is sinds 2012 belegerd en heeft al een aantal fikse slachtpartijen achter de rug. Het Syrische leger legde de knoet over de stad toen inwoners zich tegen Assad keerden. Het kwam in in juni 2012 zelfs tot een massamoord op zeker vijftig mensen, uitgevoerd door Assads troepen.

In oktober van datzelfde jaar wist het Vrije Syrische Leger de stad in handen te krijgen, maar Douma wordt sindsdien belegerd door regeringstroepen. De stad lijdt nog steeds onder gevechten en bombardementen. Op 16 augustus van dit jaar voerde Assad een serie raketaanvallen op de stad uit. Het doelwit was de grootste markt van de stad: er vielen bijna honderd doden en ruim tweehonderd slachtoffers. Kort nadat mensen zich naar de markt hadden gespoed om slachtoffers te helpen, trof een tweede serie raketten doel.

Ze weten daar kortom waarover ze het hebben. En dan middenin hun misère kaarsjes opsteken voor de doden en gewonden in Parijs – wat een ontroerend, groots gebaar.

Niet dat wij ooit iets dergelijks voor hén hebben gedaan. Westerse overheden bleven Assad, hun aanvaller, tot ver in 2015 steunen, ook al heeft de man inmiddels zo’n 200.000 onderdanen over de kling gejaagd. Na terreurdaden van ISIS in andere steden in het Midden-Oosten – Beiroet, Bagdad, om twee zeer recente aanslagen te noemen, houden we in het Westen geen wakes.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Mededeling

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Vorige Volgende