Wat deed Zembla fout?

BNN/VARA heeft gebroken met de Raad voor de Journalistiek. Dat wil zeggen dat de omroep de oordelen van de Raad gaat negeren in afwachting van verbeteringen in de procedures die volgens BNN/VARA noodzakelijk zijn. Aanleiding is de kritiek van de Raad op de uitzending van Zembla over de granuliet affaire van begin dit jaar. Daarin wordt de top van Rijkswaterstaat ervan beschuldigd te zijn bezweken voor de druk van oud-minister Halbe Zijlstra die nu werkt voor Volker-Stevin, een groot wegenbouwbedrijf.

Door: Foto: Gertjan van Noord (cc)
Foto: copyright ok. Gecheckt 27-02-2022

Steun het Hongaarse Telex

, door

OPROEP - Dit voorjaar werd Index, een kritische Hongaarse online krant, overgenomen door een aanhanger van president Orbán. Op 22 juli werd de hoofdredacteur van Index, Szabolcs Dull ontslagen. Tientallen collega’s toonden zich solidair en traden af. Op zondag 26 juli demonstreerden in Boedapest duizenden mensen voor de persvrijheid. Voormalig adjunct-hoofdredacteur van Index Veronika Munk begon met een aantal van haar teruggetreden collega’s een nieuwe online krant, Telex. ‘Een van de de laatste onafhankelijke media’, zoals ze onlangs zei in een interview met De Volkskrant.

Het Nederlandse Argus is een donatiecampagne gestart voor Telex, dat nu volledig afhankelijk is van particuliere steun. Sargasso sluit zich er graag bij aan. Lees hieronder het verhaal van Veronika Munk en steun de actie.

Telex vecht voor persvrijheid in Hongarije

Jaarlijks rapporteert Reporters Without Borders over de persvrijheid in 164 landen. Met een ranglijst. In 2006 stond Hongarije nog op plaats tien. Veertien jaar en talloze tegenslagen later staat mijn land nu op de negenentachtigste plaats.
Meer en meer Hongaarse kranten en tijdschriften zijn in handen gekomen van zakenlieden die nauwe betrekkingen onderhouden met politici. De meeste media zijn uiteindelijk terechtgekomen in een door de regering bestierde stichting of holding (Kesma). Het aantal onafhankelijke uitgaven, tv- en radiozenders dat de macht controleert, is sterk afgenomen.

Steun ons!

Mededeling

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Doe het veilig met NordVPN

Mededeling

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: copyright ok. Gecheckt 27-02-2022

Steun het Hongaarse Telex

, door

OPROEP - Dit voorjaar werd Index, een kritische Hongaarse online krant, overgenomen door een aanhanger van president Orbán. Op 22 juli werd de hoofdredacteur van Index, Szabolcs Dull ontslagen. Tientallen collega’s toonden zich solidair en traden af. Op zondag 26 juli demonstreerden in Boedapest duizenden mensen voor de persvrijheid. Voormalig adjunct-hoofdredacteur van Index Veronika Munk begon met een aantal van haar teruggetreden collega’s een nieuwe online krant, Telex. ‘Een van de de laatste onafhankelijke media’, zoals ze onlangs zei in een interview met De Volkskrant.

Het Nederlandse Argus is een donatiecampagne gestart voor Telex, dat nu volledig afhankelijk is van particuliere steun. Sargasso sluit zich er graag bij aan. Lees hieronder het verhaal van Veronika Munk en steun de actie.

Telex vecht voor persvrijheid in Hongarije

Jaarlijks rapporteert Reporters Without Borders over de persvrijheid in 164 landen. Met een ranglijst. In 2006 stond Hongarije nog op plaats tien. Veertien jaar en talloze tegenslagen later staat mijn land nu op de negenentachtigste plaats.
Meer en meer Hongaarse kranten en tijdschriften zijn in handen gekomen van zakenlieden die nauwe betrekkingen onderhouden met politici. De meeste media zijn uiteindelijk terechtgekomen in een door de regering bestierde stichting of holding (Kesma). Het aantal onafhankelijke uitgaven, tv- en radiozenders dat de macht controleert, is sterk afgenomen.

Foto: copyright ok. Gecheckt 27-02-2022

Steun het Hongaarse Telex

, door

OPROEP - Dit voorjaar werd Index, een kritische Hongaarse online krant, overgenomen door een aanhanger van president Orbán. Op 22 juli werd de hoofdredacteur van Index, Szabolcs Dull ontslagen. Tientallen collega’s toonden zich solidair en traden af. Op zondag 26 juli demonstreerden in Boedapest duizenden mensen voor de persvrijheid. Voormalig adjunct-hoofdredacteur van Index Veronika Munk begon met een aantal van haar teruggetreden collega’s een nieuwe online krant, Telex. ‘Een van de de laatste onafhankelijke media’, zoals ze onlangs zei in een interview met De Volkskrant.

Het Nederlandse Argus is een donatiecampagne gestart voor Telex, dat nu volledig afhankelijk is van particuliere steun. Sargasso sluit zich er graag bij aan. Lees hieronder het verhaal van Veronika Munk en steun de actie.

Telex vecht voor persvrijheid in Hongarije

Jaarlijks rapporteert Reporters Without Borders over de persvrijheid in 164 landen. Met een ranglijst. In 2006 stond Hongarije nog op plaats tien. Veertien jaar en talloze tegenslagen later staat mijn land nu op de negenentachtigste plaats.
Meer en meer Hongaarse kranten en tijdschriften zijn in handen gekomen van zakenlieden die nauwe betrekkingen onderhouden met politici. De meeste media zijn uiteindelijk terechtgekomen in een door de regering bestierde stichting of holding (Kesma). Het aantal onafhankelijke uitgaven, tv- en radiozenders dat de macht controleert, is sterk afgenomen.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Rae Allen (cc)

Waarom Julian Assange niet uitgeleverd mag worden

, door

OPINIE - Het proces in Londen over de uitlevering van Julian Assange aan de Verenigde Staten is vorige maand hervat met het horen van getuigen. Een van de beschuldigingen tegen Assange is dat hij de complete en onbewerkte inlichtingeninformatie over de oorlog in Afghanistan op het internet heeft gezet. Dat zou geleid hebben tot het in gevaar brengen van alle Amerikaanse militairen en functionarissen die in de telegrammen genoemd werden. Bewijs hiervoor is overigens niet gevonden. Ondanks alle pogingen van het Pentagon is er geen enkele aanwijzing dat Assange de schuld voor Amerikaanse doden in de schoenen kan worden geschoven.

Nog interessanter is de getuigenis van de Zwitserse expert-getuige Christian Grothoff tijdens het proces over wat er wel en niet gebeurd kan zijn nadat in 2010 de diplomatieke telegrammen door klokkenluider Manning in handen zijn gespeeld van Wikileaks. De informaticus Grothoff vertelde de rechtbank dat de ongecensureerde telegrammen op het internet zijn gezet door een fout van een journalist van The Guardian, David Leigh. Deze publiceerde in zijn boek Inside Wikileaks het password voor de toegang tot de geheime documenten dat hij van Assange had afgetroggeld. Overigens met een niet geheel irreëel motief: ter bescherming van de data in het geval Assange voortijdig zou worden gearresteerd.

Foto: Joe Catron (cc)

President Duterte: ‘My job is to kill’

, door

NIEUWS - Amnesty International vraagt de Verenigde Naties in te grijpen in de Filippijnen vanwege de voortdurende schending van mensenrechten en de straffeloosheid voor moorden in opdracht van de staat.

‘My job is te kill’ is de titel van een rapport van Amnesty gericht aan de VN over de situatie in de Filippijnen. Die titel is ontleend aan een uitspraak van president Duterte dit voorjaar op een bijeenkomst van lokale bestuurders: ‘Het is mijn taak mensen angst aan te jagen, te intimideren en te doden’.

Duterte is nu vier jaar aan de macht. Hij heeft een bloedbad gemaakt van zijn land waar politie en ongeïdentificeerde gewapende bendes naar willekeur en straffeloos kunnen moorden, zegt onderzoeker Rachel Chhoa-Howar. En dit is volgens haar geen toevallig bijproduct van zijn bestuur, maar het centrale kenmerk ervan. Wat Duterte noemt een ‘war on drugs’ gaat voor een belangrijk deel ook om tegenstanders van zijn regime.

Persvrijheid onder druk

De meerderheid van de slachtoffers komt uit de armste delen van de bevolking. De moorden worden verdoezeld door vervalste rapporten; en families van de slachtoffers die recht zoeken zijn hulpeloos vanwege overweldigende obstakels in de rechtsgang.

De persvrijheid staat onder grote druk zoals blijkt uit de vervolging van een van de belangrijkste critici van Duterte, de journalist Maria Ressa. Ze werd door Times vorig jaar uitgeroepen tot een van de honderde invloedrijkste mensen van het jaar. Onlangs veroordeelde een rechter haar tot celstraf vanwege smaad tegen een rijke Filippijnse zakenman die volgens een artikel op Ressa’s site Rappler betrokken was bij moord, drugshandel en mensensmokkel. Vorige week heeft het Europees Parlement met overgrote meerderheid een resolutie aangenomen waarin aandacht wordt gevraagd van de EU-vertegenwoordigers en ambassadeurs van de lidstaten voor de zaak tegen Ressa. De parlementariërs roepen op om haar alle nodige assistentie te verlenen bij haar proces.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Mededeling

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: GGAADD (cc)

Persvrijheid onder druk in Centraal en Oost-Europa

, door

ELDERS - Een onafhankelijke pers blijft lastig in landen die bol staan van politieke spanningen.

Twee jaar na de moord op de Slowaakse journalist Ján Kuciak en zijn vriendin Martina Kušnírová voelen veel journalisten in Centraal en Oost-Europa zich nog steeds niet veilig. Het rapport Fighting Words van het Reuters Institute for the Study of Journalism en Oxford University laat zien hoe veel journalisten in de regio onder druk staan van de regering, bepaalde politici, delen van het publiek, maar ook van hun eigen collega’s. Individuele journalisten worden aangevallen, vrouwen in het bijzonder, en bedreigd met rechtszaken, media worden onder druk gezet via advertentie-inkomsten. Veel media zijn direct of indirect gebonden aan de regering, al dan niet na overname door regeringsgetrouwe personen of bedrijven. Er lijkt een tweedeling te ontstaan in het medialandschap: voor of tegen de zittende regering. Individuele journalisten worden min of meer gedwongen daarin mee te gaan en verliezen zo hun onafhankelijkheid.

Montenegro

Recente voorbeelden van aantasting van de persvrijheid zijn niet moeilijk te vinden. In Montenegro zijn onlangs in korte tijd drie journalisten vastgezet. Andjela Djikanovic werd drie dagen vastgehouden omdat ze paniek zou hebben gezaaid met een bericht over de mogelijke inzet van de Kosovaarse politie bij het Orthodoxe Kerstfeest op 6 januari. Op de achtergrond speelt een conflict over een nieuwe wet die de Servisch Orthodoxen hun kerkelijk bezit ontneemt. De betrouwbaarheid van de Montenegrijnse politie zou vanwege dit conflict niet gegarandeerd zijn. Veel Serviërs in Montenegro betwisten de politiek van de zittende President Milo Djukanovic. Bij de behandeling van de omstreden wet zijn amokmakende Servische volksvertegenwoordigers hardhandig uit het parlement verwijderd.

Foto: IoSonoUnaFotoCamera (cc)

Persvrijheid in de VS onder druk

, door

OPINIE - Op de World Press Freedom Index van Reporters Sans Frontières (RSF) staat de VS met een 48e plaats niet erg hoog genoteerd. Met een president die de pers ‘de vijand van het volk’ noemt hoeft het niet te verbazen dat dit land de afgelopen jaren is gedaald op de thermometer van de persvrijheid wereldwijd. Maar of de betekenis daarvan overal doordringt is de vraag. De associatie van de VS met vrijheidsrechten is diep ingebakken in de publieke opinie. De reputatie van de Amerikanen is zo groot dat de kwaliteit van het nieuws uit de Verenigde Staten vooralsnog door de meeste media min of meer gelijkgeschakeld wordt aan de nieuwsvoorziening in (Noord-)Europese landen boven aan de lijst van RSF.

Een brede coalitie van organisaties die zich zorgen maken over het persvrijheid in de VS probeert nu met de U.S. Press Freedom Tracker duidelijk te maken dat er echt iets aan de hand is in Trumpland. En ook dat het niet alleen aan het Witte Huis ligt. Media berichten doorgaans vooral over incidenten, maar een overzicht van een reeks incidenten geeft pas een beeld van een trend. En die trend is bepaald niet gunstig voor de Amerikaanse journalisten. Journalisten in de Verenigde Staten worden geconfronteerd met vijandigheid van de kant van lokale en federale overheden, en een groeiend aantal juridische bedreigingen voor zichzelf en hun bronnen.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: Antonio Marín Segovia (cc)

Vonnis Amerikaanse rechter een opsteker voor Julian Assange

, door

NIEUWS - De Democratische Partij heeft van de rechter nul op rekest gekregen in een zaak tegen Trump, Wikileaks en Rusland. De uitspraak van de rechter in deze zaak biedt perspectieven voor Julian Assange, schrijft Boudewijn Chorus op Klokkenluiders & Persvrijheid. Ondertussen ziet het er voor Chelsea Manning aanzienlijk minder goed uit.

De uitspraak op 30 juli jl. van een federale rechter in de VS in de zaak over de ‘gehackte’ mails van een campagnemanager van Hilary Clinton lijkt om twee redenen van groot belang voor Julian Assange. Assange zit in het Verenigd Koninkrijk een straf uit van vijftig weken omdat hij de voorwaarden voor zijn borgtocht had geschonden door toevlucht te zoeken in de ambassade van Ecuador in Londen en zich zo aan de Britse justitie te onttrekken. Na zijn arrestatie in april dit jaar diende de Amerikaanse justitie een uitleveringsverzoek in bij de Britten. De VS willen Assange vervolgen voor de publicatie via WikiLeaks van talrijke ‘staatsgeheime’ documenten en voor samenzwering tegen de staat, een berucht element uit de anti-spionagewetgeving in de VS op basis waarvan indertijd bijvoorbeeld ook Daniel Ellsberg, onthuller van de Pentagon Papers over de oorlog in Vietnam, werd aangeklaagd. Sinds diens vervolging mislukte, leek het pleidooi van Ellbergs verdedigers dat de grondwettelijk gegarandeerde persvrijheid van hoger belang kan zijn dan het publiceren van staatsgeheimen vrij algemeen aanvaard en werden aanklachten op basis van de Espionage Act uit 1917 nog maar zelden gebruikt. Tot aan de berechting van klokkenluider Bradley Manning, die in 2013 ook daadwerkelijk werd veroordeeld op basis van deze wetgeving, zij het niet voor hulp aan de vijand en niet voor het publiceren van staatsgeheimen. Desondanks haalt justitie in de VS dit artikel nu toch weer van stal om Assange uitgeleverd te krijgen.

Foto: Roel Wijnants (cc)

AIVD klaagt journalist aan

, door

ANALYSE - Bedreiging van journalisten en klokkenluiders: wordt het een trend?

De Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) heeft een kort geding aangespannen tegen Volkskrant-journalist Huib Modderkolk. De AIVD zag zich ook “gedwongen” aangifte te doen tegen Modderkolk vanwege het “voornemen” staatsgeheimen openbaar te maken. De journalist heeft een boek geschreven over digitale spionage dat binnenkort zal worden gepubliceerd. De AIVD heeft de tekst gezien en op verzoek van de dienst heeft Modderkolk enkele aanpassingen gemaakt. Modderkolk: ‘De punten die ze overtuigend hebben gebracht, heb ik aangepast, maar een aantal punten waren niet overtuigend en het blijft een journalistieke afweging. Als ik nog meer informatie moet weghalen komt de geloofwaardigheid van het boek in het gedrang. Dat betekent dat er vrij weinig overblijft van wat ik over een bepaalde operatie kan schrijven. Bovendien zie ik niet hoe mensen door deze informatie alsnog in gevaar kunnen komen’. Verder zegt hij: ‘De AIVD heeft de kans gehad me van meer informatie te voorzien om me op andere gedachten te brengen.’

Maar daar wilde de AIVD niet aan. Volgens de dienst gaat het om ruim tien woorden die staatsgeheime informatie bevatten. ‘Ze kunnen niet op deze manier gepubliceerd worden, want dat betekent mogelijk levensgevaar voor een bron. Onze wettelijke plicht is het beschermen van onze informatie en bronnen,’ aldus een woordvoerder.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Vorige Volgende