Macron lokt opnieuw sociale strijd uit

Frankrijk loopt te hoop tegen de pensioenhervormingsplannen van Macron. Meer dan zestig procent van de Fransen ziet de noodzaak van een pensioenhervorming in, volgens een recente opniniepeiling. Maar een nog groter aantal verwerpt de voorstellen van de huidige regering. Macron deed twee jaar geleden eenzelfde poging om een van de voornaamste punten uit zijn binnenlandse politiek program binnen te halen. Het gevolg was een stakingsgolf die Frankrijk sinds 1968 niet meer had gezien. De coronapandemie deed de plannen in de ijskast belanden. Na zijn herverkiezing vorig jaar probeert de president het nu opnieuw. Met overeenkomstig resultaat. Behalve de CGT, de meest linkse vakcentrale, heeft nu ook de CFDT zich achter de acties geschaard. En de kans is groot dat het plan in het parlement schipbreuk gaat lijden. Macron heeft na de parlementsverkiezingen van juni geen meerderheid meer om, zoals in de afgelopen vier jaar, wetten op vrij eenvoudige wijze aangenomen te krijgen. Dus stelt de Franse regering zich voorzichtig op: er kan nog wel wat veranderd worden. Macron hoopt de rechtse Les Républicains over te kunnen halen tot instemming. De voorgangers van deze partij deden al in de jaren negentig een poging het Franse pensioensysteem aan te passen. Nu is steun van deze partij allerminst zeker. Ook in eigen rijen heeft Macron met critici te maken. Voormalig milieuminister Barbara Pompili van Macrons partij Ensemble vindt dat de voorstellen leiden tot sociale onrechtvaardigheid. Hogere premies Niet alle hervormingsvoorstellen worden door de Fransen afgewezen. De verhoging van de pensioenleeftijd van 62 naar 64 jaar duidelijk wel, evenals de verhoging van het aantal arbeidsjaren dat recht geeft op volledig pensioen van 42 naar 43 jaar. Maar er zijn ook voorstellen om degenen die al op vroege leeftijd zijn gaan werken eerder met pensioen te laten gaan. En daar is wel steun voor. Een meerderheid voelt ook wel voor de gelijkschakeling van de vele per bedrijfstak verschillende pensioenregimes. Maar de pensioenleeftijd domineert het debat en het protest. OESO pensioenexpert Monika Queisser in de NRC: 'In Frankrijk hecht men meer waarde aan een goed pensioen op vroege leeftijd, zodat men na het werkende leven kan genieten van de pensioenfase.' Franse werknemers betalen relatief hoge pensioenpremies: gemiddeld ruim 30 procent terwijl het OESO-gemiddelde ruim onder de 20 procent ligt. Dat ze in Frankrijk hechten aan een langer pensioen is dus niet zo vreemd. Fransen zouden volgens sociologen ook 'minder plezier halen uit hun werk, door de relatief lange werkdagen, de sterk hiërarchische structuren waardoor mensen vaak weinig autonoom kunnen werken, en een sinds de Franse Revolutie ingebakken weerstand tegen autoriteit. Ook is de Franse arbeidsmarkt weinig meritocratisch en hangen, zeker onder hoogopgeleiden, baankansen vooral af van connecties en de juiste opleiding.' Ook dat is een stimulans voor het verzet tegen langer werken. De voorstanders van de hervormingen zeggen dat het gezien de vergrijzing en sinds kort ook het tekort aan arbeidskrachten onvermijdelijk is dat iedereen langer gaat werken. Het huidige systeem zou anders financieel niet langer houdbaar zijn. Macron in Barcelona President Macron was gisteren niet thuis. Hij gaf, zoals vaker, prioriteit aan de rol van Frankrijk in Europa. In Barcelona tekende hij met de Spaanse premier Sanchez een bilateraal Frans-Spaans vriendschapsverdrag. Frankrijk en Spanje beloven de banden op alle gebieden aan te halen, van onderwijs tot economie. Cruciaal is dat de regeringen afspreken elkaar regelmatig te ontmoeten en te overleggen. Ze beloven samen te werken bij internationale en Europese kwesties – het doel is om “onze standpunten perfect op elkaar af te stemmen”, zoals het Elysée het formuleert. Macron heeft na overeenkomstige verdragen met Italië en Duitsland nu met alle grote buren stevige vriendschapsbanden. Een goed uitgangspunt voor de Franse president om een hoofdrol te blijven spelen in Europa. Ondertussen demonstreerden gisteren duizenden mensen in de steden Parijs, Marseille, Toulouse, Nantes, Lyon en meer. Massale stakingen hebben het transport, scholen en andere openbare diensten in het hele land ernstig verstoord. En er komen ongetwijfeld nog meer acties.

Door: Foto: marcovdz (cc)

ABP investeert meer in vervuiling

Fijn, dat ABP. De pensioenpot vullen met investeringen in olie en kolen. Uit het artikel, onder het (de lading vrij goed dekkende kopje) “immoreel”:

Het grootste deel van de extra investeringen van ABP in de fossiele sector ging naar Shell en ExxonMobil. ABP investeerde niet alleen extra in de olie- en gasindustrie, maar ook in de nog sterker klimaatvervuilende kolenindustrie: 265 miljoen méér dan het jaar ervoor. De totale investeringen in de fossiele-brandstoffensector kwamen daarmee uit op maar liefst 10,9 miljard euro.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Roel Wijnants (cc)

Generatieoorlog op handen?

COLUMN - Vorig weekend bij Nieuwsuur: 50Plus-lijsttrekker Henk Krol in debat met Caesar Bast van de Nationale Jeugdraad. De belangen zijn enorm. Wat zullen we zeggen als we terugkijken op 2016? Is dit het begin van een Pax Pensionata of juist de eerste schermutseling in een generatieoorlog? Twee scenario’s voor een enorm belangenconflict.

“Er dreigt een oorlog tussen de generaties.” Je kunt veel van oud-VVD-leider Hans Wiegel zeggen, maar niet dat hij slecht aanvoelt wat er leeft onder de bevolking. Wiegel pleitte in 2012 in Intermediair voor een Staatscommissie die toekomstperspectieven van jongeren moest evalueren. Daar is alle aanleiding toe, bijvoorbeeld gezien de arbeidsmarkt, studieschulden en de woningmarkt.

Volgens de Britse krant The Guardian, die onderzoek deed in acht Westerse landen, is het voor het eerst in ruim een eeuw dat de financiële positie van jongeren zo sterk is verslechterd in vergelijking met ouderen. Daar komen nog openstaande rekeningen bij, zoals de staatsschuld, stijgende zorgkosten en financiële kosten van milieuproblemen. Die rekeningen worden nu doorgeschoven.

Pensioenstelsel

Daar komt in veel landen nog het pensioenstelsel bij. In veel stelsels betalen werkenden grotendeels de pensioenen. Prima, zolang de groep van gepensioneerden klein is ten opzichte van de groep van werkenden. Omdat in veel Westerse landen voor 1970 beduidend meer kinderen zijn geboren dan erna ontstaat nu een probleem. Bovendien worden we gemiddeld ouder dan werd verwacht.

Foto: Purple Slog (cc)

Hocus Pocus en weg is ons pensioen

ACHTERGROND - Wie roept dat Brussel met hulp van Jetta Klijnsma pardoes onze pensioenen heeft afgepakt, blaat maar een eind raak, stelt FNV-onderhandelaar Eddy Stam. En hij kan het weten.

‘De Europese Commissie heeft als een ware Hans Klok (met Jetta Klijnsma als charmante assistente) onze pensioenen doen verdwijnen. Zoals goochelaars dat doen, eerst de focus van het publiek afleiden met de Brexit en ondertussen een nieuwe pensioenrichtlijn uit de mouw halen ten koste van ons nationale spaarvarken.’

Dat is ongeveer de lezing van onze Nexit-vandalen, want die hebben elk argument nodig om hun zaak groter te maken. Ik had beloofd om hier nog eens op in te gaan. Het duurde wat langer want het is lastig om dit onderwerp overzichtelijk en leesbaar te houden. Heel kort lukt in ieder geval niet.

Hoe het allemaal begon…

Al in 2010 was er een plan om de IORP-richtlijn te herzien. Als antwoord op de crisis waren regels voor banken en verzekeraars inmiddels herzien in Basel II en Solvency II. Pensioeninstellingen zijn eigenlijk ook financiële instellingen dus lag het voor de hand om ook daar tot een herziening te komen.

Ik was in die tijd beleidsmedewerker van de Europese Metaalbewerkersbond (EMB) en pensioen was, zoals mijn baas het omschreef: “a dog that nobody wants to pet.” Het belangrijkste lid van EMB, IG Metall, vond echter dat wij er iets mee moesten. Dus kreeg ik het dossier.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

CPB: jongeren subsidiëren pensioenen ouderen

Hoogleraar openbare financiën en economisch beleid Bas Jacobs viste een CPB-rapport dat vlak voor de kerst werd gepubliceerd uit de vergetelheid.

Pensioenfondsen gebruiken een deel van het geld dat nu ingelegd wordt, om gepensioneerden het beloofde pensioen uit te kunnen keren. Dat zou geen probleem hoeven zijn, ware het niet dat de vergrijzing maakt dat er steeds minder werkenden komen om hetzelfde voor hen te doen als de huidige generatie jongeren oud is.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Laffe paniekzaaierij over pensioenen

ANALYSE - “Klijnsma heeft onze pensioenpotten aan Europa verraden! Al ons spaargeld verdwijnt binnenkort naar het buitenland, en dat in een proces van één dag!”

Met dit soort gejank wierpen de bloedhonden van GeenStijl zich daags na de Brexit op de voor hen kennelijk onbegrijpelijke Europese pensioenrchtlijn. Vele rechtse blogjes volgden. Maar ook het CDA voert een soortgelijke campagne, en de SP doet vrolijk mee. Veel van mijn linkse vrienden trappen erin en delen de klacht op de sociale media. Maar wat is er aan de hand?

De klachten

De klachten zijn helder. Onze pensioenen worden aan Europa verkocht. In een dreigende richtlijn wordt bepaald dat onze pensioenen de markt opgegooid worden. Deze richtlijn, die zonder enige aankondiging uit de donkerste krochten van de EU werd opgeboerd, werd slinks op de dag dat iedereen vol was van Brexit naar de kamer gestuurd: binnen één dag beslissen aub, tekenen bij het kruisje.

De eurofiele makke schapen van VVD, PvdA, GroenLinks en D66, die stemden natuurlijk weer braaf voor. Maar CDA, PVV en SP komen als vanouds weer op voor uw belangen, en voeren nu campagne op de sociale media. Te laat natuurlijk, maar het is belangrijk dat u weet door wie u verraden wordt: er komen immers verkiezingen aan volgend jaar.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De stijgende beloning van de bestuurders van ABP/APG

DATA - De beruchte econoom Ewald Engelen maakte zich recent in een column druk over de beloning van een Nederlands pensioenfonds. Maar liefst zeven ton kreeg een bestuurder bij het ABP.

Dat riep de vraag op hoe de ontwikkeling van de beloning bij de bestuurders van ABP, en nu ook APG, de afgelopen jaren ging. Want de focus op één jaar en één bestuurder vertroebelt het zicht op de echte trend.

We zijn gaan spitten in de jaarverslagen. En daarbij hebben we gelijk even de dekkingsgraad erbij gepakt als referentiekader. Zie hier het resultaat:

abp_apg_2005_2013_475

Voor bovenstaand overzicht is uit de jaarverslagen de beloning gehaald voor de raden van bestuur, raden van commissarissen, leden directieraad, directeur bestuursbureau en leden commissies.

In 2008 werd APG opgericht als uitvoeringsorgaan voor de pensioenen. Maar dit is vooral een administratieve constructie. We beschouwen het dus door de jaren heen als één organisatie.

In mei weten we pas de cijfers over 2014…

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: Images Money (cc)

Pensioenvermogen is geen echt vermogen

OPROEP - Naar aanleiding van de stukken over welvaartsongelijkheid en vermogensongelijkheid is er terecht op gewezen dat in de cijfers van het CBS het pensioenvermogen niet is verwerkt. Een aantal aspecten van het pensioenstelsel zoals we dat kennen in Nederland roept echter twijfels op of pensioenvermogen wel echt vermogen is.

In theorie is het simpel. Een bepaald percentage van je loon wordt in een spaarpot gestopt en belegd. Vanaf de 65ste verjaardag plus 3 maanden (oplopend tot 67 in 2021 of 2023) krijgt iedereen die heeft bijgedragen uit deze spaarpot maandelijks een uitkering tot overlijden. Dat lijkt verdacht veel op vermogen. Helaas is de werkelijkheid iets weerbarstiger.

Het meest eenvoudige geval is dat van een alleenstaande zonder ex-partner(s) en zonder kind(eren). Vanaf de pensioengerechtigde leeftijd krijgt deze een vast bedrag per jaar tot aan het overlijden. Het maakt niet uit of dat al na een jaar is of pas op 100-jarige leeftijd. Bij een overlijden kort na de pensioengerechtigde leeftijd doet zich de situatie voor dat er meer is ingelegd dan er is uitgekeerd. Dezelfde situatie doet zich voor als deze alleenstaande voor het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd overlijdt. De overgebleven inleg maakt geen deel uit van de erfenis maar valt toe aan het pensioenfonds. Dit vermogen wordt gebruikt om het pensioen van de 100-jarigen te betalen. Partners (en ex-partners) en kinderen hebben onder bepaalde voorwaarden recht op nabestaandenpensioen. Maar ook hier geldt weer dat bij overlijden de aanspraak vervalt. Kortom, dat zogenaamde vermogen gaat bij overlijden op in rook.

Foto: aranjuez1404 (cc)

Feit of fabel: kosten van pensioenfondsen

ACHTERGROND - Pieter Omtzigt (CDA) zei in het debat naar aanleiding van een algemeen overleg op 30 mei 2013 over pensioenonderwerpen op 4 juni: ‘Pensioenfondsen beheren een vermogen van 1.000 miljard, brengen 31,9 miljard premies in rekening, keren 25,5 miljard uit en maken waarschijnlijk zo’n 5 miljard kosten, maar dat kan ook 4 miljard of 6 miljard zijn. Die informatie hebben wij niet.’

Dat is een…

De bedragen over het totale vermogen en de uitgekeerde pensioenen en betaalde premies zijn via De Nederlandsche Bank beschikbaar en kloppen. De crux van deze uitspraak zit in de kosten die pensioenfondsen maken.

Volgens Omtzigt hebben we hier geen gestandaardiseerd totaalbeeld van en dat klopt. De situatie verschilt wel erg per pensioenfonds.

Wat voor kosten maken pensioenfondsen?

De kosten die pensioenfondsen maken zijn uit te splitsen in twee categorieën: administratiekosten en beleggingskosten. Het verschil spreekt voor zich; administratiekosten zijn kosten zoals iedere organisatie maakt en beleggingskosten zijn kosten die pensioenfondsen maken voor het beheer van hun vermogen.

In 2011 concludeerde de AFM in het onderzoek “Kosten pensioenfondsen verdienen meer aandacht“: ‘vooral de beleggingskosten worden maar in beperkte mate gerapporteerd.’ Volgens de AFM hebben met name kleine  pensioenfondsen slecht zicht op hun beleggingskosten.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Sebastiaan ter Burg (cc)

Feit of fabel: Komen pensioenen in gevaar?

ACHTERGROND - Ons pensioenstelsel is al jaren onderwerp van een verhit debat. Op vijf december gingen Jony Ferket (G500) en Henk Krol (50+) bij Pauw en Witteman met elkaar in debat. Ferket en Krol spraken elkaar regelmatig tegen. Tijd voor de feiten.

Jony Ferket stelt dat pensioenen van jongeren in gevaar komen, volgens Henk Krol is er niks aan de hand. Wie heeft er gelijk?

Geen van beiden heeft voor de volle honderd procent gelijk, eigenlijk. De pensioendiscussie is vrij ingewikkeld en daardoor kan het gebeuren dat mensen elkaar volledig tegenspreken zoals afgelopen woensdag gebeurde bij Pauw en Witteman.  Daarom lijkt het ons verstandig om eerst in kaart te brengen hoe ons pensioenstelsel eigenlijk werkt.

Pijler I
De Algemene Ouderdomswet (AOW). Iedereen boven de 65 (vanaf 2013 gaat dit geleidelijk naar 67) ontvangt AOW. Dit wordt betaalt via een omslagstelsel: werkenden betalen (via premies) direct voor AOW-gerechtigden.

Pijler II
De tweede pijler is via een pensioenfonds. In de meeste CAO’s is geregeld dat werkgevers verplicht zijn hun werknemers pensioen aan te bieden. Dit gaat via een pensioenfonds waarin dan vaak alle werkgevers binnen de CAO zijn aangesloten. Werknemers storten automatisch maandelijks een premie in het pensioenfonds, ze kunnen niet zelf kiezen bij welk pensioenfonds ze dit doen. Pensioenbeheerders  beheren (beleggen) vervolgens de premies die binnenkomen.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Volgende