Telkens als ik door het weidse heuvellandschap van de Westelijke Jordaanoever rijd - meestal tussen Ramallah en het even buiten Nablus gelegen vluchtelingenkamp Askar, mijn huidige verblijfplaats ? word ik overvallen door een gevoel van ergernis. Op bijna elke heuveltop ligt wel een Joodse nederzetting, soms een compleet ommuurde, op een Vinexwijk lijkende stad, soms niet meer dan een paar lukraak geplaatste caravans. De ongeneerde provocatie, al zijn het maar de tientallen Israëlische vlaggen die de toegangswegen opsieren, is tergend. Een welgemikte klap in het gezicht van voorstanders van een twee-statenoplossing.
Dat kan! Sargasso is een collectief van bloggers en we verwelkomen graag nieuw blogtalent. We plaatsen ook regelmatig gastbijdragen. Lees hier meer over bloggen voor Sargasso of over het inzenden van een gastbijdrage.
Anderhalve maand geleden kwam het Goldstone rapport (pdf) uit. Meneer Goldstone heeft voor de VN de operatie “Cast Lead” onderzocht. Dat was de militaire operatie die Israël uitvoerde in de Gazastrook als reactie op de lange reeks raketbeschietingen vanuit Gaza. Het rapport heeft nogal wat opschudding veroorzaakt omdat het zich vrij stevig uitspreekt over de schendingen van het humanitaire recht en het oorlogsrecht door Israël in meerdere mate en door de Palestijnen in iets mindere mate.
Anderhalve week geleden heeft men in de roemruchte VN commissie voor de mensenrechten toch besloten een resolutie te maken naar aanleiding van dit rapport. Deze resolutie is aangenomen en zal daarom naar de algemene vergadering van de VN gestuurd worden. Nederland heeft tegen de resolutie (pdf) gestemd. Belangrijkste reden: de resolutie legt de nadruk eenzijdig op Israël.
Is die stellingname terecht en wat moet Nederland doen bij de stemming in de algemene vergadering straks?
Allereerst is er een formeel probleem. Palestina is geen erkende staat en als zodanig geen lid van de Verenigde Naties. De Palestijnen hebben wel de waarnemerstatus, maar die rol wordt ingenomen door de PLO. Dus de vraag is in hoeverre je als VN überhaupt een “eenheid” kan aanspreken die je niet erkent.
“Nederland, en Den Haag in het bijzonder, tooit zich met de titel ‘hoeder van de internationale rechtsorde’. Nou, houdt daar maar mee op. De regering doet er vrijwel niets aan. Ik schaam mij daarvoor.”
Oud-premier Dries van Agt, die een boek over de Palestijnse kwestie heeft geschreven, hekelt de houding die Nederland inneemt tegenover Israel. Vooral minister Verhagen, toch een partijgenoot, krijgt de wind van voren:
“Maxime, mijn cher ami, gaat nogal selectief te werk. Hij gaat naar zorgvuldig uitgekozen plaatsen en conferenties die niet veel meer zijn dan elkaar in het vooroordeel verstevigende clubjes van: samsam tegen het Arabische tuig. Maxime is nooit in Gaza geweest. Hij had er de hel kunnen zien, want Gaza, dat is de hel.”
Van Agt ontpopt zich nu, na tijdens zijn politieke loopbaan uitgesproken pro- Israel geweest te zijn, als Palestina-activist. CDA-kamerlid Ger Koopmans verbaast zich dan ook over Van Agts bekering:
“[Het is]verrassend dat bepaalde katholieke politici naarmate ze dichterbij de hemelpoort komen steeds linksere taal gaan uitslaan.”
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.
In het voorjaar van 1949, toen de onafhankelijkheidsoorlog nauwelijks voorbij was, verscheen in Israël een novelle van S. Yizhar, pseudoniem van Yizhar Smilansky. Op een feitelijke, maar daarmee niet minder indringende manier beschreef hij in Khirbet Khizeh de ontruiming van een Palestijns dorp, dat plaats moet maken voor een Joodse nederzetting.
Alle soldaten hebben er op hun eigen manier moeite mee. De een hoopt dat de Palestijnen verzet zullen bieden, zodat hij een goed excuus heeft om op hen te schieten. Aan de hoofdpersoon van het boek vreten schuldgevoelens, omdat hij ten diepste beseft dat ze onrecht aanrichten. De commandant concentreert zich op zijn orders: liever niet schieten, iedereen in vrachtwagens stoppen, de huizen opblazen – zo lijkt het er allemaal nog humaan aan toe te gaan. Bij geen van allen komt het ook maar een moment op verzet te bieden tegen de orders.
Naast een politieke aanklacht heeft Yizhar Smilansky, zelf als officier bij dit soort ontruimingen betrokken, ook een echt literair pareltje geschreven. Het stoffige landschap, de door gebrek aan actie erg verveelde soldaten, hun in doodsangst verkerende slachtoffers, Yizhar schetst ze in een zeer levendige stijl, die heen en weer meandert tussen ruwe straattaal en bijbelse metaforen. Het boekje sloeg indertijd in als een bom. Smilanky, die nog jarenlang voor de arbeiderspartij in de Knesset zou zitten, werd enerzijds beticht van verraad en anderzijds aangehaald als moreel baken.
Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.
Boek nu uw zonvakantie op de Palestijnse Archipel! Lekker eilandhoppen met je rugzak op en urenlang zonnebakken bij de tientallen authentieke controleposten.
Deze kaart uit L’Atlas – Le Monde Diplomatique 2009 bestaat al een tijdje maar is te mooi om te laten liggen. Overigens zijn eigenlijk alle kaarten van de sympathieke kwaliteitskartograaf Philippe Rekacewicz de moeite waard.
In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.