Nu ook de laatste metingen binnen zijn over 2014 kunnen we u weer de maandelijkse update geven. Volgens de meeste meetreeksen behoorde 2014 tot de warmste vijf jaren sinds eind negentiende eeuw. Volgens een aantal was het zelfs de absolute nummer één. Bij ons ziet het er als volgt uit:
De site Climate Dialogue heeft haar evaluatierapport opgeleverd. 2 jaar en €220.000 verder is er weinig resultaat te melden van het experiment om klimaatsceptici een rol te geven in het klimaatdebat. Met dank aan mevrouw Neppérus (VVD).
In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.
DATA - Update 6 januari 2015: Definitieve cijfers verwerkt
Eind 2009 ging de bekende opwarmingsontkenner Hans Labohm (eigenlijk econoom) een weddenschap aan met Bart Strengers.
Labohm, heel voorspelbaar, voorspelde dat de jaren 2010 tot en met 2014 kouder zouden zijn dan 2000 tot en met 2009. Maar dan wel in de meetreeks van UAH (onderhouden door een bekende andere ontkenner, Dr. Roy Spencer).
Er zat een zekere logica achter die weddenschap. 2000 tot 2009 waren de warmste tien jaren tot dan gemeten. Dus statistisch gezien was het mogelijk dat de volgende vijf jaar kouder zouden kunnen zijn.
Maar goed, met nog een maand te gaan, is het wel duidelijk dat Labohm zijn weddenschap gaat verliezen. Big Time.
Maar goed, dhr Labohm heeft zijn weddenschap dus verloren. Big Time.
De periode 2000-2009 was gemiddeld 0,14 graden warmer dan het gemiddelde van 1980-2009(!). En de periode 2010-2014 is uitgekomen op plus 0,24 graden. Alleen als december 5,0 graden onder het gemiddelde komt te liggen, wint Labohm nog zijn weddenschap. Maar, de laagste waarde vanaf de start van de metingen van het UAH is -0,34…
-5 zou een wereldwijde acute ijstijd betekenen.
Labohm kan dus op zoek naar een goede fles wijn.
DATA - Het jaar is nog maar koud over of we kunnen het al voor u samenvatten. Het was het warmste jaar, in ieder geval sinds 1901 in Nederland. En de trend in dagrecords zet gewoon door.
Hier het verloop van de dagrecords in beeld.
Ondanks het record-warme jaar, geen recordjaar voor de dagrecords zelf dus. Maar dat hoeft natuurlijk ook niet.
Hier nog even de verschillen per jaar op andere manier weergegeven:
En tot slot voor de zekerheid nog even die mooie grafiek van de race om het warmste jaar:
Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.
Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.
Trailer voor weer een unieke natuurdocumentaire in de reeks van imposante voorbeelden van migraties in Canada. In dit geval die van de teerzand via de pijplijn. Indrukwekkend! Gaat dat zien!
[via]DATA, VISUALISATIE - Het warmste jaar tot nu toe in Nederland (De Bilt) was 2006. Met een gemiddelde temperatuur over het hele jaar gemeten van 11,235 graden Celsius. Een jaar later lukte het 2007 net niet om een nieuw record te zetten. Dat jaar bleef steken op 11,226 graden. Statistisch gezien verwaarloosbaar verschil, maar toch.
Nu ligt echter sinds begin oktober 2014 in de metingen voor op zowel 2006 als 2007.
Omdat Marcel Crok me attendeerde op een zeer fraaie visualisatie van dezelfde “race” in Engeland, leek het me wel aardig om dit ook voor Nederland te doen.
Hieronder ziet u de race. De zwarte lijn is 2014. De rode 2007, die op het laatste moment ingehaald wordt door de paarse lijn van 2006.
Op de x-as ziet u de dagen van het jaar. Het is dus steeds het gemiddelde vanaf 1 januari tot en met die dag in dat jaar.
Deze update is tot en met 31 december 2014. Met enige regelmaat zal ik nieuwe updates plaatsen.
Via twitteraar @ticobas kwam een manier om de kans te berekenen dat 2014 inderdaad de warmste zou worden, op basis van de jaarmetingen tot nu toe. Simpel gezegd, neem de reeks van 2014 tot de laatst bekende dag, vul die aan met de rest van de dagen uit jaar x, bepaald dan het gemiddelde en kijk of je nog boven die van 2006 uit komt. Ja=1, nee=0. En dan tellen en delen door het aantal geturfde jaren.
Dan krijg je voor de hele reeks een kans van 100% dat 2014 het warmst wordt. En als je alleen de laatste dertig jaar als referentie neemt, is de kans nu 100%.
DATA - Terwijl mogelijk de wereld en zeker Nederland dit jaar een nieuw record qua warmste jaar sinds start metingen gaan halen, hier weer de gewone maandelijkse update over het klimaat.
Weinig nieuws te melden verder. Alleen dit verhaal over een studie naar het smelten van het ijs rond Antarctica. Zeeijs mag dan groeien, toch smelt de boel sneller dan gedacht.
Het overzicht van de wereldwijde temperatuurafwijkingen is gebaseerd op de metingen van UAH MSU, RSS MSU, GISS, Hadcrut4, NCDC en JMA. We nemen daar maandelijks het gemiddelde van en bepalen ook nog het lopende gemiddelde over alle metingen van 36 maanden (drie jaar) , 132 maanden (elf jaar) en dertig jaar. Let op: het gaat hier om gemiddelde afwijkingen over meerdere reeksen met verschillende referentieperiodes. Getallen bieden dus alleen een indicatie van de trend.
Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.
In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.
DATA - De bekende klimaatscepticus Richard Muller ging met aantal wetenschappers aan de slag om alle data over het wereldwijde klimaat nog eens goed te bestuderen. Dat werd de BEST berekening. En wat bleek? De aarde warmt op. En wat bleek nog meer? Het komt door CO2.
Hier legt hij uit hoe het ging en hoe hij overtuigd is geraakt van de opwarming.
DATA - Dat alleen een Siberische winter nog kan voorkomen dat 2014 het warmste jaar wordt sinds 1901, is inmiddels wel duidelijk. Twee andere recente recordjaren (2006 & 2007) en de stijgende wereldtemperaturen laten een duidelijke opwarming zien. Maar is deze opwarming ook gelijk verdeeld?
Om te bepalen wanneer de veranderingen in temperatuur het grootst zijn, hebben we eerst per dag in het jaar het gemiddelde genomen van de eerste 30 jaar van de temperatuurreeks van het KNMI (1901 – 1930). Onderstaande figuur laat voor iedere dag in alle jaren vanaf 1901 zien hoeveel de temperatuur afwijkt van de gemiddelde temperatuur van de periode 1901 – 1930.
Wat gelijk opvalt, is dat de opwarming niet gelijk over het jaar is verdeeld. Met name tijdens de lente en de herfst is het een stuk warmer geworden.
Een ander patroon met betrekking tot veranderingen in temperatuur is te zien bij de gemiddelde minimum en maximum temperaturen.
De 30-jarig voortschrijdende gemiddelden (zwarte lijnen) voor de gemiddelde minimum en maximum temperatuur per jaar (resp. blauw en rood) laten zien dat de gemiddelde minimum temperatuur geleidelijk stijgt, terwijl het voortschrijdend gemiddelde van de maximum temperatuur een flinke dip in de jaren 70 en 80 laat zien. Bovendien is het verschil tussen de oudste en meest recente waarde van het 30-jarig gemiddelde groter bij de minimum temperatuur dan bij de maximum temperatuur.
DATA - Terwijl elders de discussie voortgaat over wat je wel en niet mag zeggen, visualiseren en berekenen over het klimaat, geven wij u hier weer gewoon de maandelijkse update van de trend in de opwarming van de aarde. Let daartoe vooral even op de lijn voor het dertigjaarsgemiddelde.
Verder gaat het de komende twee maanden natuurlijk over het record dat gebroken lijkt te gaan worden. Zowel in Nederland als wereldwijd wordt 2014 waarschijnlijk het warmste jaar sinds de start van de metingen.
Ook de oceaan doet lekker mee.
Vorige maand lieten we het lopende jaargemiddelde zien van alle land based series. Met september kwam het toen net niet tot een nieuwe hoogste waarde. Met oktober wel. We hebben nu dus een nieuw record voor een aaneengesloten periode van 12 maanden:
Omdat het “in” is om lineaire trendlijntjes te gebruiken als “bewijs”, hier ook een lekker foute versie van mijn kant:
Hier kunt u overigens “live” meekijken naar hoe ver de temperatuur momenteel wereldwijd afwijkt.
Het overzicht van de wereldwijde temperatuurafwijkingen is gebaseerd op de metingen van UAH MSU, RSS MSU, GISS, Hadcrut4, NCDC en JMA. We nemen daar maandelijks het gemiddelde van en bepalen ook nog het lopende gemiddelde over alle metingen van 36 maanden (drie jaar) , 132 maanden (elf jaar) en dertig jaar. Let op: het gaat hier om gemiddelde afwijkingen over meerdere reeksen met verschillende referentieperiodes. Getallen bieden dus alleen een indicatie van de trend.
Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.
Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.
Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.
Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.