Extreem rechts groeit ook in Oostenrijk
Het Weense Burgtheater (foto) ziet de bui al hangen. Eind september zijn er landelijke verkiezingen en volgens de jongste peilingen zou de FPÖ, net als in juni bij de Europese verkiezingen, de grootste worden. En als die partij regeringsmacht krijgt zal ze het voorbeeld van buurland Slowakije volgen en de cultuursector dwingen tot een eenzijdig nationalistisch aanbod. Het Burgtheaterteam waarschuwt in een open brief voor het streven van de FPÖ naar ‘culturele en etnische homogeniteit’. In vergelijking met verwante partijen in andere Europese landen is de FPÖ onverbloemd antidemocratisch en openlijk nationaalsocialistisch. Het team klaagt ‘de onverschilligheid aan waarmee de kunst- en cultuurwereld zwijgt – alsof het krankzinnige verkiezingsprogramma [onder de titel ‘Fort Oostenrijk’] niet zou worden uitgevoerd in geval van een overwinning op 29 september, alsof een EU die al voor onze ogen aan het afbrokkelen is, deze aanval nog zou overleven. Het zou niet de eerste keer zijn dat we ons door misplaatste redelijkheid en arrogantie laten misleiden over de ware bedoelingen van rechts.’
Of de FPÖ na de verkiezingen in de Oostenrijkse regering komt staat nog te bezien. In de peilingen staat de partij op 28% met een kleine voorsprong op de centrum-rechtse ÖVP (24%). De sociaaldemocratische SPÖ volgt met 20%. Een coalitie van FPÖ en ÖVP zou gezien hun beider programma’s zeker wel mogelijk zijn. Maar er is dan één grote hobbel te nemen: de steun aan Oekraïne en de warme banden van de FPÖ met Poetin. ÖVP leiders hebben in de afgelopen maanden duidelijk gemaakt dat ze niet willen samenwerken met de huidige leider van de FPÖ, Hermann Kickl. Ze hebben hem ervan beschuldigd een ‘rechts-extremist’ te zijn en hebben herhaaldelijk gezegd dat ze alleen een coalitie met de FPÖ zouden aangaan als Kickl zou aftreden. Maar als Kickl de grootste wordt op 29 september zal dat niet gebeuren. Bondskanselier Karl Nehammer, de huidige leider van de ÖVP, ook bij de komende verkiezingen verwijt de FPÖ politieke verantwoordelijkheid te nemen. ‘Kickl is een theoreticus van de angst’, zei hij. De ÖVP kan waarschijnlijk ook een coalitie vormen met de sociaaldemocraten en/of de Groenen. Sinds 2020 bestaat de Oostenrijkse regering uit een coalitie van de ÖVP met de Groenen. Maar zowel de Groenen als de sociaaldemocraten zijn de afgelopen tijd flink naar links opgeschoven, wat een coalitie met de rechtse ÖVP moeilijk zal maken.