Lang leve cultureel onbegrip

Westerse bezoekers in ontwikkelingslanden vinden bijna altijd dat 'we' het beter weten. Judith van de Kamp is er door haar onderzoek naar de invloed van westerlingen in een Kameroenees ziekenhuis bijna dagelijks mee bezig. Maar wat denken we beter te weten, en waarom dan? Waarom hebben sommige westerlingen een bijzonder sterke verbeterdrang en anderen niet? Je kunt vooronderstellingen zien als een soort geschreven en ongeschreven regels die door een groep mensen worden gedeeld, over ‘zo moet het’, ‘dit klopt’, en ‘dit is normaal’. Over duizend-en-één onderwerpen. Ze geven ons houvast en richting. Nederlanders zullen de volgende herkennen. Je slaat je kinderen niet. Je draagt geen witte sokken in sandalen. Je eet netjes je groente op. In de metro maak je geen oogcontact (tenzij met goede reden). Vaders horen hun kinderen goed te kennen. Wat niet strookt met onze vooronderstellingen klopt niet. Daar een oordeel op plakken gaat bijna automatisch. Dus de Amerikaanse toerist die onze sokkenregel niet kent loopt een beetje voor gek. En die man met 39 kinderen kan deze onmogelijk allemaal goed kennen, en dat vinden wij geen goede zaak. Om maar niet te beginnen over serieuzere onderwerpen, zoals vrouwenbesnijdenis en de inheemse medicijnman.

Door: Foto: pml2008 (cc)

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.