Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.
Zuid-Amerika: Braziliaanse gluurders, boren in Yasuní, Venezolaanse sloppenwijk
ELDERS - Deze week vanuit Latijns-Amerika: ondanks ophef over PRISM spioneren Braziliaanse dames met een app op hun vriendjes; een fotoreportage vanuit Ecuador’s nationale Yasuní park waar mogelijk (meer) naar olie geboord zal gaan worden; en een interessante korte videorepo uit een bekende ‘verslopte’ wolkenkrabber in Caracas, Venezuela.
Terwijl delen van Brazilië nog boos zijn over het gespioneer van de NSA in hun land, komt de New York Times met een kleiner gluurschandaal: Brasileiras maken namelijk gretig gebruik van een mobiele applicatie om op hun vriendjes te letten. Die app installeren de dames op vriendlief zijn telefoon, waarna zij onder meer zijn smsjes en GPS-locaties kunnen meelezen. De ontwikkelaar wast zijn handen in onschuld want “in de voorwaarden staat dat er toestemming moet zijn van de telefooneigenaar voor installatie.” Mmmm-hm.
Het tweede nieuws komt uit Ecuador. Zoals al eerder gerapporteerd mislukte daar het plan om met geld van de internationale gemeenschap olieboringen af te kopen in het natuurgebied van Yasuní. The Guardian toont in een mooie fotoreportage de natuurlijke weelde die nu potentieel in gevaar is.
Tot slot een interessante inside blik in een bekende sloppenwijk van Caracas, gehuisvest in een half afgebouwde wolkenkrabber. Hoewel er vooral veel sfeerbeeld in het filmpje zit zijn de korte interviews met bewoners de moeite waard. De videoreportage doet ook denken aan Louis Theroux’ documentaire vanuit Johannesburg: wat voor sommigen de hel is, noemen anderen thuis.
Shell: makkelijk winbare olie in Nigeria is op
ACHTERGROND - Kort na de presentatie van de kwartaalcijfers van Shell maakte de hoogste baas van Shell Nigeria, Mutiu Sunmonu, bekend dat het bedrijf zich zal terugtrekken uit de Nigerdelta. Sabotage en diefstal maken de oliewinning in dat gebied tot een verliesgevende activiteit. De makkelijk winbare, winstgevende olie is op.
In januari 2013 werd Shell Nigeria door een Nederlandse rechter veroordeeld tot het betalen van schadevergoeding aan een Nigeriaanse boer. De olielekkages op het land van de boer werden veroorzaakt door sabotage, maar de rechter vond dat Shell Nigeria de zorgplicht had geschonden en nalatigheid verweten kon worden. Het moederbedrijf Shell werd vrijgesproken.
Afgelopen week maakte dat moederbedrijf bekend dat de winst over het tweede kwartaal slechts 2,4 miljard dollar bedroeg. Het tweede kwartaal van 2012 bracht nog 6 miljard dollar winst in het laatje.
De winst werd vooral gedrukt door een afboeking van 1,8 miljard dollar op de waarde van schaliegasreserves in de VS. De afboeking werd gedaan op grond van ‘de meest recente inzichten uit de resultaten van exploratie- en evaluatieboringen en productiegegevens,’ aldus het concern. Kennelijk zijn de schaliegasreserves in het verleden veel te rooskleurig ingeschat.
Een tweede oorzaak van de winstdaling is de lagere productie van olie- en gas. Die daalt al jaren. Het afgelopen jaar is met name de productie in Nigeria gedaald door sabotage en diefstal, terwijl de kosten van exploratie en oliewinning in Nigeria sterk zijn gestegen. Shell-topman Peter Voser zei in een toelichting: ‘Hogere kosten, exploratiekosten en andere uitdagingen in Nigeria vormen de spreekwoordelijke druppel. Een aantal factoren ondermijnen ons resultaat, maar het resultaat is duidelijk teleurstellend.’
Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.
Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.
Do the Math – The Movie
Film van 350.org over klimaatverandering en de invloed van de fossiele brandstof industrie in deze. Een paar eenvoudige getallen laten zien hoe ernstig de situatie is. En dat verzet nodig is.
Verkrachtingsslachtoffer moeder, Facebookboycotts en oliebaronnen
ELDERS - Deze week in Zuid-Amerika: verkrachting en (geen) abortus in Chili, Facebookboycotts en -klonen in Venezuela en Argentinië, en olienieuws uit Brazilië en Cuba.
Het abortusdebat in Latijns-Amerika is weer in volle kracht opgelaaid, nadat een elfjarig slachtoffer van verkrachting in Chili aangaf geen illegale abortus te zullen laten doen. President Sebastián Piñera prees haar “volwassen” beslissing. Dat het meiske herhaaldelijk door de partner van haar moeder was verkracht met dit als gevolg, en dat diezelfde moeder dat allemaal best vond, liet hij voor het gemak even buiten beschouwing. Ex-president Michele Bachelet, die naar verwachting ook de komende presidentsverkiezingen in Chili zal winnen, heeft gezegd abortus na verkrachting te willen legaliseren. Chili is momenteel een van de weinige landen wereldwijd waar abortus altijd illegaal is; volgens the Economist gebeuren proportioneel in Latijns-Amerika veruit de meeste illegale abortussen.
Het NSA-Snowden-nieuws druppelt ondertussen ook nog rustig door. Diplomatieke rellen over vliegtuigen en analyses waar Snowden het beste heen kan vluchten genoeg. Frappant genoeg is ook Facebook het doelwit van Zuid-Amerikaanse politieke woede over het spionagedebacle. Een Venezolaanse minister gaf aan dat Facebook boycotten een goed idee zou zijn om de CIA een hak te zetten. De man heeft niet helemaal ongelijk, maar dan mag hij nog wel een paar andere diensten aan die lijst toevoegen. Peronisten in Argentinië hebben de gelegenheid aangegrepen om hun eigen vreselijke Facebook-kloon aan te kondigen, met in plaats van emoticons gezichtjes van historische Peronisten. ‘Facepopular‘ gaat het heten. It’d be funny if it weren’t so sad.. Oprecht zorgwekkend is de sectie “Undesirable Person of the Week” die er volgens The Bubble en La Nación [ES] gaat komen. Die term ligt eng dicht bij het begrip ‘subversieven’ dat de militaire dictatuur gebruikte om hun vijanden aan te duiden.
Dubieuze oliemaatschappij officieel Nederlands
ACHTERGROND - Is de Nederlandse overheid verantwoordelijk als er hier ongure bedrijven gevestigd zijn vanwege het “fiscaal vriendelijke klimaat”?
‘De Indiase regering verleende vanwege de honger naar energiebronnen in september en november 2010 de exploratierechten voor twee olievelden in de Indiase provincie Manipur aan de Nederlandse oliemaatschappij Jubilant Energy. De voorraden in Manipur worden geschat op ongeveer 460 miljard kubieke meter. Nadere overeenkomsten worden in de toekomst verwacht,’ meldde het goed geïnformeerde Jane’s Intelligence Review deze maand.
Manipur is een provincie in het noordoosten van India, geteisterd door interne conflicten en met veel geweld van gewapende oppositie en regeringstroepen. Er is wijdverbreid verzet tegen olieboringen in de regio, onder meer omdat de exploitatie voorbij gaat aan beloften van de regering (pdf)om te zorgen voor basale economische ontwikkeling in de regio.
Tegen boren
De oliewinning houdt geen rekening met de lokale machts- en eigendomsstructuren in Manipur, schrijven de auteurs. ‘Dit brengt het risico mee dat concurrerende claims op grondgebied escaleren. Er zijn belangrijke maatschappelijke bewegingen tegen deze olie-exploratie-activiteiten, en ook een aantal niet-statelijke gewapende groepen De KNA [lokale gewapende groep: Kuki Nationaal Leger, MB] verklaarde op 28 januari jl. bijvoorbeeld dat dat ze zich zullen verzetten tegen olie-exploratie in de districten Tamenglong en Churachandpur, waarop zij aanspraak maken, en die zij zien als voorouderlijk land.’
Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.
In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.
Canadese oliepijplijn Exxon breekt in Arkansas… vlak bij nieuwbouwwijk
Check het filmpje. Voelen ze ook eens wat ze in Nigeria dagelijks meemaken.
Als olie en gas opraken, daalt dan onze CO2-uitstoot?
ANALYSE - De makkelijk winbare fossiele brandstoffen raken op. Het wordt steeds moeilijker en duurder om aardgas en aardolie te winnen. In veel landen daalt het gebruik van fossiele brandstoffen omdat de inwoners zich geen dure benzine en stookolie meer kunnen veroorloven. Daardoor daalt ook de CO2-uitstoot in die landen.
Dat is in tegenspraak met de scenario’s van het IPCC, dat voorspelt dat de CO2-uitstoot nog decennialang gelijk zal blijven of zal stijgen.
In het nieuwe Assessment Report van het IPCC, dat dit najaar zal worden gepubliceerd, worden nieuwe CO2-emissiescenarios gepresenteerd. Die zijn afkomstig uit een publicatie van Richard Moss en anderen in Nature van februari 2010. Hieronder wordt de CO2-uitstoot van die scenario’s grafisch weergegeven.
Eén van de scenario’s gaat ervan uit dat de menselijke CO2-uitstoot voor 2030 zal pieken en daarna zal afnemen. Dat scenario, IMAGE 2.6, werd bij het Nederlandse PBL (Planbureau voor de Leefomgeving) ontwikkeld door Detlef van Vuuren en Tom Kram.
Van Vuuren en Kram schatten in 2009 dat menselijke CO2-uitstoot tussen 2020 en 2025 maximaal zal zijn. Ze verwachten dat de menselijke CO2-uitstoot daarna geleidelijk zal dalen en dat in 2050 de CO2-uitstoot min of meer gehalveerd zal zijn.
Het volgende grafiekje is afkomstig uit een publicatie over het IMAGE 2.6-scenario.
Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.
Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.
Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.