Nieuwsbrief Globalisering Juni/Juli 2009

Beste lezers en lezeressen, In deze nieuwsbrief vooral aandacht voor twee heel verschillende kanten van de Mexicaanse varkensgriep, diverse trends die laten zien hoe de mondiale wereldburger reageert op de crisis, eerlijke chocolade, een diepgravend essay over de kracht van groepen, en nog wat andere interessante zaken.Veel leesplezier! Deze nieuwsbrief wordt samengesteld door John Verhoeven, onzeWereld.

• Zo ziet een mondiale mediahype er uit
Een groot aantal landen heeft te lijden van de gevolgen van de Mexicaanse griep/varkensgriep. De media stonden de afgelopen maanden werkelijk bol van de berichten over deze dreigende mondiale pandemie. Uiteindelijk valt het allemaal erg mee. De eigenzinnige directeur van het Deense Gapminder, Hans Rosling, heeft de relatie onderzocht (video) tussen nieuwsberichten en werkelijke ziektegevallen. Hij vergelijkt de schokkende cijfers met de media-aandacht voor een andere dodelijke ziekte, tuberculose. Rosling berekende de nieuws/dood- relatie en geeft een waarschuwing af voor een ander soort pandemie, niet dodelijk maar ook vervelend: de ‘mediagekte’.

• Steeds minder vrije media
Het gaat steeds slechter met de persvrijheid in de wereld. Het jaarlijkse onderzoek laat voor de zevende achtereenvolgende keer een teruggang zien: dat kun je geen toeval meer noemen, dat is een duidelijke trend. Het gaat vooral slechter in dat het vooral slechter in Oost-Azië, de landen van de voormalige Sovjet-Unie (inclusief Rusland) het Midden-Oosten en noord-Afrika. De oorzaken zijn divers, maar vooral de economische crisis drukt zijn stempel.

In deze nieuwste Nieuwsbrief hebben we vooral veel aandacht voor alles wat schoon, groen en duurzaam is. Daarnaast komt een intelligente econoom aan het woord (ja, die bestaan ook, al was het even zoeken), en melden we u de nieuwste trend op het vlak van bloggen.

• Welke landen zijn het schoonst?
Is het water zuiverder in Nieuw-Zeeland of kan je je dorst beter lessen in Jemen? Welk land scoort het best op milieugebied? Is de Amazone ‘schoner’ dan de jungle in Congo? Hoeveel CO2-uitstoot heeft Nederland in vergelijking met Indonesië? De schoonste landen ter wereld (OneWorld)

• China, het groene gevaar
Wie denkt dat China een land is waar vooral goedkope rommel wordt gefabriceerd, zal de komende tijd een paar verrassingen meemaken (onzeWereld mei ’09)

• En de belangrijkste persoon van de wereld in 2008 is…
De internetverkiezing van de meest belangwekkende persoonlijkheid van het afgelopen jaar, jaarlijks georganiseerd door het gerespecteerde maandblad Time, heeft een verrassende winnaar… (lees verder op Globalisering.com)

• Bloggers worden een beetje moe
De tijd dat bloggers in hun vrije tijd de rest van de wereld van het werk houden met al hun verhalen over hun saaie leventje, lijkt voorbij, althans: bloggen wordt steeds vaker een “echte baan”. Maar uitgerekend nu geven ze er de brui aan. (onzeWereld mei ’09)

Het was even stil na de productie van de nieuwsbrieven vanaf het Wereld Sociaal Forum in Brazilie, begin februari, maar hier is dan weer een verse lading artikelen uit de hele wereld, met een grote dosis Nobelprijswinnaars, een crisisbestendige auto en nog wat andere zaken. Veel leesplezier.
De volgende nieuwsbrief verschijnt medio april.

• Wat zeg ik?
Unesco presenteert de Atlas van Bedreigde Talen, samengesteld door dertig taalkundigen. Het zijn er ongeveer 2500 in de hele wereld, verdeeld over vijf categorieën: ‘situatie onveilig’, ‘met zekerheid bedreigd’, ‘ernstig bedreigd’, ‘in kritieke mate bedreigd’ en ‘uitgestorven’.

• Arme mensen worden rijk — en weer arm
Wat gebeurt er met de kersverse middenklasse in ontwikkelingslanden nu de crisis daar een gat slaat in de zo moeizaam opgebouwde, zojuist verworven welvaart? The Economist legt het uit.

• Amartya Sen: maatschappelijk verantwoord kapitalisme
En nog een echte Nobelprijswinnaar: Amartya Sen over de crisis en hoe nu verder. Er is geen nieuw soort kapitalisme nodig, zegt hij, eerder een goed besef van wat kapitalisme werkelijk inhoudt. Hij bepleit een terugkeer naar de maatschappelijke verantwoordelijkheden die ondernemers een halve eeuw geleden nog doodnormaal vonden.

• Paul Krugman over de crisis — een video
Nobelprijswinnaar Paul Krugman praat in deze video uitgebreid over de oorzaken en gevolgen van de crisis, iets wat hij definieert als een festival van tegenstellingen. Zo is sparen altijd een verdienste geweest, maar werd Amerikanen tot voor kort vooral aangeraden te gaan winkelen als het economisch even tegenzat.

Ditmaal onvermijdelijk veel aandacht voor diverse aspecten van de kredietcrisis: de crisis als begin van iets fraais, de crisis als symptoom van iets veel groters, de crisis als definitief bewijs, en, uiteraard ook, de crisis als crisis.

• De Amerikaanse nachtmerrie
Het begon allemaal met de instorting van de Amerikaanse huizenmarkt. Bezitters van zware hypotheken op nieuwe huizen konden de aflossing niet meer betalen. Wat gebeurt er met die huizen en hun bezitters? Hier een toch wel tamelijk schrijnend filmpje van een Amerikaans bedrijf dat is gespecialiseerd in het leeghalen van verlaten huizen. In allerijl: de hagelslag staat nog in het keukenkastje en de pc is nog aangesloten. Hadden de mensen geen tijd meer? Waren ze te depressief om alles in een verhuiswagen te laden? Of waren ze op de vlucht voor schuldeisers? KCET, Community Television of Southern California

• “De grote verhalen hebben afgedaan”
Je moet van hem houden en voor velen is ie te vaag, te druk, en teveel een Hollywood-cliche van de “mad scientist”, de Sloveense filosoof en socioloog Slavoj Zizek. Maar zo af en toe moet het kunnen: luisteren naar deze vreemde man over de gevolgen van de crisis voor onze cultuur. “De grote verhalen hebben afgedaan”, zegt hij. Maar dit is, in ander opzicht, wel degelijk een groot verhaal waarin van alles en nog wat langskomt. Dit is een Engelstalig radio-interview met begeleidende tekst. (Trouw)

Onbedoeld, maar omdat het een belangrijk thema blijft, is ook in deze nieuwsbrief de voedselcrisis weer prominent aanwezig. Ook met een oproep waar de activisten onder ons weer blij van zullen worden, na het gedoe met Duyvendak, en nog zo wat andere zaken. Vanwege technische problemen verschijnt deze nieuwsbrief een paar dagen later dan gepland. De volgende nieuwsbrief verschijnt daarom alweer medio september.

• Brazilië en Argentinië: Twee benaderingen van de voedselcrisis
Een goed achtergrondverhaal gaat in op de twee verschillend politieke benaderingen van de voedselcrisis door twee opkomende landen die ook nog eens elkaars buren zijn: Brazilië en Argentinië. Terwijl Brazilië de boerern stimuleert om meer te produceren voor de export (goed voor de betalingsbalans) probeert Argentinië onder meer via exportbelastingen haar boeren meer te laten produceren voor de binnenlandse markt, om de prijzen laag te houden (goed voor de consument). Wie heeft gelijk? New York Times – Andrew Downie

• NGO’s: de nieuwe kolonialisten?
Tussen enkele van ’s werelds slechtst functionerende staten en hun ondergang staat slechts een samenraapsel van hulporganisaties, internationale liefdadigheidsinstellingen en weldoeners. Maar ondanks al het goede werk dat deze organisaties doen, holt hun vrijgevigheid het vermogen van overheden om op eigen benen te staan vaak uit. Het resultaat: een vicieuze cirkel van afhankelijkheid en teveel vingers in de pap. Foreign Policy/onzeWereld, sept. ’08 – Michael A. Cohen, Maria Figueroa Küpçü, and Parag Khanna

Hieronder treft u de eerste Nieuwsbrief Globalisering op Sargasso. Deze nieuwsbrief is opgesteld door de redactie van Globalisering.com en zal vanaf heden ook maandelijks op Sargasso verschijnen.

In deze nieuwsbrief extra veel aandacht voor de voedselcrisis, een opvallend nieuwtje over het Nederlands Sociaal Forum, een bijdrage over de aanpak van de integratieproblemen in Nederland, het einde van de Dollar per Dag-mythe, en nog meer.

• Voedselcrisis (1) : Michael Pollan
Voedseldeskundige Michael Pollan werd vorig jaar bekend met zijn boek “The Omnivore’s Dilemma’, dit jaar opgevolgd met het hier wel vertaalde boek “Een pleidooi voor echt eten”, verschenen bij De http://Arbeiderspers. Hij is in korte tijd een belangrijk commentator geworden als het over de voedselcrisis gaat en de manier waarop we dat moeten aanpakken. Vorig jaar gaf hij een interessante presentatie voor de TED Conference over de merkwaardige relatie die we met ons voedsel hebben en waarin we misschien wat minder leidend zijn dan we altijd dachten, onder de titel The Omnivore’s next dilemma’. Hier, als extraatje, (http://www.vpro.nl/programma/tegenlicht..) ook een link naar een begin dit jaar bij VPRO’s Tegenlicht verschenen interview.
Link: http://www.ted.com/talks/view/id/214

• Voedselcrisis (2): Stan Cox
De Amerikaanse wetenschapper Stan Cox, auteur van een recent boek met de veelzeggende titel “Sick Planet”, gaat in op de ongemakkelijke relatie tussen stijgende voedselprijzen en stijgende vraag naar biobrandstoffen.
Link: http://www.alternet.org/water/84628/