Tweederde Meerderheid

JSK, frequent reaguurder met inmiddels een reputatie op het vlak van economisch argumenteren, bood aan zijn licht te laten schijnen op de financiële paragraaf van het concept verkiezingsprogramma van de SP. Hier zijn analyse.

“links is goed voor de economie”, het is in debatten en internetdiscussiefora een steeds meer gebezigde uitspraak. Sinds een paar jaar laten de linkse partijen hun programma’s controleren op schadelijke economische effecten, en is het maken van (staats)schulden taboe. Deze ‘verstandiging’ van links (anderen zouden het ‘verrechtsing’ noemen) neemt welleens bespottelijke vormen aan. Een paar maanden geleden beweerde een linksstemmende kennis van mij dat de plannen van Groenlinks ‘beter voor de economie’ zijn dan de plannen van het kabinet. Waarom? Omdat het ophogen van de uitkeringen volgens het Centraal Plan Bureau een positiever effect heeft op de economische conjunctuur dan bezuinigingen. Wat de structurele effecten zijn van het aantrekkelijker maken van een werkloos leven bleven in het ongewisse (ik zou zeggen: meer werkloze levens).

Bij een andere gelegenheid verhaalde een vriend een politiek actieve vriend (SP) over het economische succes van het sociaal-democratische Zweden. Hoera: het socialisme werkt toch! Helaas is zijn lofzang minder dan de halve waarheid: Zweden is sterk – zij het relatief – verarmd gedurende de laatste decennia en is haar verzorgingsstaat aan het afbouwen as we speak. Deze twee voorbeelden van de vermeende economische logica van een socialistisch beleid liet ik destijds ongemoeid. De verkondigers daarvan waren zo politiek betrokken dat het onredelijk was enige objectiviteit van hen te verwachten. Maar toch. Toen na afloop van een openbaar debat in mijn favoriete stad een onbekende tegen mij zei: ‘maar links is tegenwoordig goed voor de economie’ besefte ik dat deze mythe van de economisch succesvolle staatsinterventie zich weleens zou kunnen verankeren in het hoofd van menig intellectueel. En dat zou zonde zijn.
Neem het nieuwe partijprogramma van de SP (of moet ik zeggen: het partijprogramma van de nieuwe SP?). OP het eerste gezicht een lijst leuke dingen voor linkse mensen en de nodige ombuigingen ter bekostiging daarvan. De schrijver van het programma beheerst de kunst van het boekhouden zo goed, dat er zelfs een klein overschot overblijft voor de aflossing van de staatsschuld. So far so good. Maar: waar haalt de SP het geld vandaan en waar gaat het precies naar toe? Besparen doet de SP op het leger, de kinderbijslag, infrastructurele projecten en (het altijd vage) ‘bureaucratie’. Uitgeven doet de SP in het OV, de sociale zekerheid en cultuur.