Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Terwijl half Nederland over Piet Hein Donner heenviel in verband met een volstrekt hypothetische situatie, bedekte dat heel handig een andere en heel wat minder hypothetische situatie: de geheime CIA-gevangenissen.

Ben Bot moest zich verantwoorden in de Tweede Kamer, omdat hij zich met open ogen met een kluitje in het riet had laten sturen door Condoleezza Rice. Vorige week vond Bot het nog “jammer” dat bondgenoot Nederland voorgelogen was en had hij het over “achter de werkelijkheid nog een andere werkelijkheid” zat. Nee, meneer Bot, die eerste werkelijkheid was een aperte leugen en dus géén werkelijkheid. Bot ging zich te buiten aan eufemistisch en versluierend taalgebruik om het gedrag van de Amerikanen goed te praten zonder dat hardop te zeggen.

Gisteren moest hij zich in de prettige schaduw van Donner verantwoorden voor zijn uitspraken en uitleggen wat hij van zins was te doen. Nou, niet veel. De taal was wat minder versluierend, dat is waar. “Een deuk in de relatie” was het volgens Bot. Nee, geen vertrouwensbreuk, dat ging te ver. Bovendien houden de Amerikanen zich aan de afspraken, zo bezwoer Bot. Als het niet zo’n ernstige kwestie was zou je hem een lolly en een aai over de bol geven en naar z’n mammie terugsturen.

Het lijkt allemaal vreselijk naïef of domweg gebrek aan lef om iets tegen je bondgenoten te zeggen. Op het verzoek van PvdA-kamerlid Koenders de VS aan te klagen voor de recent geïnstalleerde Mensenrechtenraad van de VN, weigerde Botdat met de opmerking: “De VS kunnen niet op één lijn gesteld worden met Birma, Noord-Korea en Zimbabwe.” Dat lijkt veel op de argumentatie Bot eerder in Europees verband gebruikt om een al niet zo heel kritische noot ver weg te stoppen bij een Europese verklaring.

In het NRC van gisteren was echter nog een opmerking van Bot uit het debat te lezen die het beeld van een Nederland dat slechts te bang is om iets te zeggen danig verstoorde. Bot liet weten dat Nederland juridische hulp aan de VS had aangeboden om een constructie te vinden om krijgsgevangenen toch zwaarder te kunnen ondervragen dan mogelijk is op grond van de Conventie van Genève. Bot stelde dat het huidige volkenrecht onvoldoende mogelijkheden biedt om krijgsgevangenen te ondervragen.

In het geneuzel over de sharia ging dat verloren, terwijl dat een opmerking is die de rillingen over de rug doet lopen. Bot stelt capaciteit beschikbaar om het volkenrecht uit te hollen. Niet volgens de koninklijke weg door de regels te veranderen, nee, door een juridische constructie te verzinnen om de regels naar je hand te zetten.

Het is niet voor niets dat er een verschil bestaat tussen krijgsgevangenen en gevangenen die een misdrijf hebben begaan. Krijgsgevangenen hoeven in principe niet vrijgelaten te worden zolang de oorlog gaande is. In die zin komt het Bush verdomd goed uit om gevangenen op Guantánamo Bay krijgsgevangenen te noemen, want de “oorlog tegen het terrorisme” is door hemzelf uitgeroepen en hij zal voorlopig echt niet gaan roepen dat die oorlog beëindigd is. Bovendien kun je krijgsgevangenen vasthouden zonder een specifieke aanklacht. Je hoeft ze niet vrij te laten omdat ze dan vermoedelijk weer in oorlogshandelingen betrokken zullen raken. Handige bijkomstigheid is dat de oorlog tegen het terrorisme niet aan staten gebonden is, zodat je iemand in Irak kunt oppakken en vasthouden vanwege een oorlog tegen het terrorisme in Afghanistan waar hij niets mee te maken heeft. Daar staat tegenover dat krijgsgevangenen moeten worden behandeld conform de Conventie van Genève, waarin onder andere staat dat marteling en wrede behandeling van krijgsgevangenen niet is toegestaan.

“Gewone” gevangenen vallen niet onder de Conventie, wat staten meer vrijheid geeft om te bepalen hoe een ondervraging mag plaatsvinden. Uit diverse publicaties is wel bekend welke methoden de VS toepast: intimidatie, vernedering, het onderdompelen van gevangenen tot ze bijna verdrinken, isolatie en bedreiging. Allemaal zaken die vallen onder wrede behandeling, en beslist niet mogen op grond van de Conventie van Genève. Zaken waarvan het ooit vanzelfsprekend was dat je je daar als beschaafde natie verre van hield.

Zo niet volgens minister Bot. Hij wil de Amerikanen “the best of both worlds” geven door ze gevangenen krijgsgevangenen te laten noemen zolang dat uitkomt, en tegelijkertijd die gevangenen rechten te ontzeggen die ze op grond van de Conventie van Genève wel zouden moeten hebben. Daarmee gaat Bot een stuk verder dan alleen laf gedrag. Hij laat een bondgenoot niet alleen wegkomen met mensenrechtenschendingen, hij wil zich ook actief inzetten om een juridische maas te vinden voor diezelfde mensenrechtenschendigen.

En de Kamer? Die is beledigd over het gedrag van Rice, maar maakt zich nog véél drukker over een uitglijer van Donner die niets voorstelt. Dat Nederland zich dienstbaar maakt aan mensenrechtenschendingen, is blijkbaar minder belangrijk.

Dit lijkt me een moment om als overtuigd atheïst eens met een bijbelspreuk te gaan gooien, speciaal voor Ben Bot en Maxim Verhagen: “Wat ziet gij de splinter in het oog van uw broeder, maar de balk in uw eigen oog bemerkt gij niet? Hoe zult gij dan tot uw broeder zeggen: Laat mij de splinter uit uw oog wegdoen, terwijl, zie, de balk in uw oog is?” Mattheus 7, heren.

Reacties (33)

#1 bicat

’t blijft een favoriet onderwerp: het christendom.
Altijd lacherig met een groepje reaguurders over de Bijbel piesen, maar owee als je een boos woord over de Islam tikt…

Jammer van de afsluiting, derhalve. En nee, ik ben niet gelovig.

  • Volgende discussie
#2 Emile

Ook ik heb het artikel in het NRC met stijgende verbazing gelezen. Tot mijn ergernis blijft de discussie in Nederland gaan over hoe je met bondgenoten omgaat en niet over hoe je je gevangenen behandelt. Het eerste wat Bot over dat laatste zegt stelt mij niet gerust.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 Doolhof

Amen! Vind die ophef over die sharia-uitspraak ook uitermate irritant. Donner wist dat er zo’n ophef zou ontstaan over zo’n non-issue. Dus ik acht het ook mogelijk dat het een afleidingstactiek is. Intussen creeert de media gewillig de sharia-hype en is de mensenrechtenschending van Amerika naar de achtergrond verdrongen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 bicat

Vertaalt die ophef zich trouwens niet voornamelijk bij monde van de PvdA (wie anders) en wat rechtse partijen?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 esgigt

Het zou vermakelijk zijn als het niet zo triest was dat de waan van de dag weer regeert.

Dat de nederlandse overheid de amerikanen helpt en hulp aanbiedt bij het plegen van misdaden, geeft mij een gevoel van schaamte voor mijn nederlanderschap.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 Eric

Bicat: er wordt door CDA’ers regelmatig geschermd met de christelijke waarden die beschermd moeten worden. Dan lijkt de afsluiter me niet zo onlogisch. Bovendien pies ik niet over de Bijbel, het is een spreuk waar ik me goed in kan vinden. Alleen lijken Bot en Verhagen niet meer zo in touch met hun christelijke roots, dát is wat ik zeg met die afsluiting.

Ik ben niet per definitie tegen geloof of welk religieus boek dan ook. Ik vind het belangrijker wat ze er mee doen. Als iemand er inspiratie uit haalt om medemensen te helpen is dat alleen maar toe te juichen. Helaas wordt het door het CDA vaak als schaamlap gebruikt vor gedrag dat verre van christelijk is.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 Doolhof

Ophef is gevolg, uitspraak is oorzaak. Donner maakt mensen onnodig bang met sharia-uitspraken en versterkt het wantrouwen tov buitenlanders/moslims. Wat zijn de beweegredenen? Kan haast niet geloven dat een slimme man als donner deze gevolgen niet had voorzien. Dus heeft hij een motief. Of ben ik nu te paranoide?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 bicat

Dank voor je uitleg, Eric. Die schaamlap hangt ongeveer over het hele middenoosten voor wat betreft de Islam.

Doolhof: die langspeelplaat van bangmakerij is nooit bewezen. Maar als men elkaar lang genoeg napraat, gaat men er in geloven.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 Eric

Doolhof: CDA, Wilders en – inderdaad, Bicat – ook de PvdA hebben wel meer ophef gecreëerd dan door de uitspraak nodig was. Ik denk dat ze stuk voor stuk kans zagen wat van de onderbuikstemmers naar zich toe te trekken en de quasi-morele verontwaardiging op Donner te richten.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 Stijn

Tja, het smijten met een bijbelcitaat lijkt me hier wel van toepassing.

Overigens kan ik me moeilijk voorstellen dat Donner die ophef precies zo heeft kunnen plannen: Toen de datum geprikt werd waarop zijn boek uit zou komen, konden ze dat nog niet weten, denk ik.

En wie iets wil weten over hoe Amerikanen op Guantanamo Bay en elders met mensen omgaan, kan ik het interview met de advocaat Clive Stafford Smith op Holland Doc erg aanraden: Juist door zijn nuchtere, scherpe blik vond ik het een van de meest indrukwekkende interviews van het laatste jaar.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#11 Doolhof

@Bicat
Nou, ik geloof wel in die langspeelplaat met de melodie angst. Ik plaats de gehele sharia-kwestie denk ik wel in het juiste perspectief. Die van een superhypothetische non-issue, maar toch krijg ik de kriebels als de minister van justitie het over de invoering van de sharia heeft. Let wel, het is niet een of andere boerenlul, het is de minister van justitie. Daar gaat nogal een boodschap vanuit. Ik denk ( zonder anderen mensen te onderschatten of minachten) dat gevoelens van wantrouwen/angst tov moslims worden versterkt.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#12 zutman

Gaat het weer over die sharia. De accu van kennis dreigt alweer over te lopen (controleert iemand de spanning van de dynamo hier wel eens?). Enfin. On topic:

Bots uitspraken zijn inderdaad curieus, maar eigenlijk een continuum van eerder politiek gehannes rondom agenda’s die men liever niet wil uitspreken. Een willekeurig voorbeeld:

http://www.bits.de/public/gast/jaspers05-2.htm

Wie aan de achterliggende politieke belangen denkt zal het verhaal nooit kunnen afmaken zonder het noemen van de naam van Jaap de Hoop Scheffer.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#13 Eric

Zutman: er is nooit zo openlijk een dergelijke uitspraak gedaan door Bot of De Hoop Scheffer, dat is wel nieuws.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#14 Marti

Ha, Eric, op jou kan ik tenminste rekenen ;-)
Ik heb al sinds gister een stukje over die juridische hulp in draft staan (jaja, in draft, dát zet zoden aan de dijk!) maar ik zou toch bijna beginnen twijfelen of ik het wel goed gelezen heb: nérgens hoor of lees je er wat over.
Dat komt de Haagse dames & heren natuurlijk maar al te goed uit, dus de Toestand Donner wordt uitgemolken tot en met.
En ik? Ik doe er nog braaf aan mee ook, want de post over de juridische hulp heeft vandaag plaats gemaakt voor de post over het al dan niet gewenste verbod op bepaalde partijen …

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#15 HansR

Ja, het Nederlands handelen is beschamend. Aanvullende les – ook uit het verleden – is dat niemand er blijkbaar ook maar een moer aan kan doen. Ergens liggen blijkbaar belangen – of relaties – die zo groot zijn dat NL als een kuikentje achter moeder de gans aanhuppelt. Misschien wordt het tijd om die belangen eens te analyseren.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#16 RennieB

*kuch*

Uiteraard zou dit een vergezochte verklaring kunnen zijn HansR…

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#17 Eric

HansR: we zijn het stadium van erachteraan huppelen voorbij. Nederland werkt actief mee aan mensenrechtenschendingen, of is daar in elk geval graag toe bereid.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#18 TheRule

@ Zutman (12): Hey interessant stukje, dank voor de link!

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#19 HansR

@RennieB
Kuchje was al genoteerd bij mij. Niet onwaarschijnlijk een zeer belangrijke reden. De eendimensionaliteit blijft mij echter zoeken naar meer. Is het zo simpel?

@Eric
NL had met actief schenden natuurlijk al geoefend in Indonesie. Helemaal blanco zijn we niet op dat gebied.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#20 zutman

Eric: “Zutman: er is nooit zo openlijk een dergelijke uitspraak gedaan door Bot of De Hoop Scheffer, dat is wel nieuws.”

Oh nee, jouw stuk is zeker relevant. Ik zeg maar zo: Twee staatshoofden op een kussen, daar slaapt altijd Jaap de Hoop Scheffer tussen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#21 RennieB

Die dimensionaliteit, ik blijf ook zoekende, het kan inderdaad toch niet zo simpel zijn? Toch?

Wel leuk om de reacties op Sargasso terug te lezen in deze….

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#22 BINGONERO

Laten we ook even Turkije niet vergeten waar we zo moeilijk doen over mishandeling, zou de EU ook uitkomen zo’n maas in de wet… ow wacht daar sprak Bot toch ook over in buitenhof? enfin, sterk stuk Eric en ja het is erg triest.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#23 Bismarck

Bot liet weten dat Nederland juridische hulp aan de VS had aangeboden om een constructie te vinden om krijgsgevangenen toch zwaarder te kunnen ondervragen dan mogelijk is op grond van de Conventie van Genève. Bot stelde dat het huidige volkenrecht onvoldoende mogelijkheden biedt om krijgsgevangenen te ondervragen.

Ziek is dit, echt ziek!

Kan hij niet eerst eens uitleggen waarom gevangen steviger ondervraagd moeten worden? En hoe “hardere” methoden bijdragen tot betere verhoren? Het is toch bekend dat mensen die gemarteld worden alles bekennen (ook aperte leugens verzinnen) om het maar te laten stoppen? Of dat zaken als slaap/voedseldeprivatie leiden tot hallucinatie (en dus ook niet bepaald betrouwbare uitspraken)?

Als we die uitleg gehad hebben, mogen we vervolgens nog eens gaan bedenken of we de extra informatie het overboord gooien van mensenrechten wel waard vinden. Als je het mij vraagt ben je dan namelijk bezig met zelf terrorisme plegen. Wat heb je dan nog gewonnen?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#24 mescaline

Alle kamerleden zouden inderdaad dat interview met Clive Stafford Smith moeten zien. Thx Stijn.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#25 HansR

@Stijn
Ja goed interview. Al brengt het weinig nieuws, in deze context is het weer een koude douche.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#26 MP

DeurDonneren

Hee’j word es wakker zootje tuig
Wi-j doet ’t niet sloom, wi-j doet ’t ruig
Verwacht van ons gin wonneren
Gewoon DeurDonneren

Onderweg had ik een lekke band
De fietse Donnerden ik an de kant
Met de benenwagen hier op an
Gewoon DeurDonneren

Dustig kwam ik binnengestampt
In de warme zweit en de alcoholdamp
De band loeit op zien allerhardst
Gewoon DeurDonneren

Langzaam kummen wi-j an ’t hoogtepunt
Wi-j begint te kieken of der vrouwkes bunt
Wat bunt ze lekker zacht en rond
Of ze rood-wit-blauw bunt, zwart of blond

Mien deerntjen breng ik eerst naor huus
Moar wi-j bunt nog lang niet thuus
Nee, wi-j bunt nog lang niet kloar!
Wi-j goat DeurDonneren

De stemming zit der now duftig in
Der wilt der wat knokken, moar ik heb geen zin
Degezzlig pilsjen, rock en roll der bi-j
Dat is DeurDonneren

Langzaam kummen wi-j an ’t hoogtepunt
Wi-j begint te kieken of der vrouwkes bunt
Wat bunt ze lekker zacht en rond
Of ze rood-wit-blauw bunt, zwart of blond

DeurDonneren

DeurDonneren

DeurDonneren

DeurDonneren

DeurDonneren

Had ik al gezegd dat Bicat een boef is ? Bot ook wel een beetje.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#27 MP

Ik kon DeurDonneren niet vinden met google, ben ik dan nu officieel de uitvinder van dit woord?

Had ik al gezegd dat Bicat een boef is?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#28 colson

Goed, helder stuk. En een mooi uitsmijter.

Dat het Nederlandse buitenlands beleid nogal slaafs jegens Washington is, is natuurlijk wel zeer oud nieuws. Maar dat ónze minister van Buza de Bush administratie hulp aanbiedt om martelingen te legaliseren, steekt nogal pijnlijk af tegen de actie van Republikeinse senatoren ( o.a. McCain en John Warner – voorzitter van de commisie v/d strijdkrachten) die daar nu juist een stokje voor steken.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#29 ALO

Praktische toepassing van Mattheus 7: we zeggen dat het martelen van gevangenen onderdeel is van de sharia. Zijn we er meteen vanaf.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#30 Suffie

Laten we nog eens een andere bijbelse analogie hanteren: Als Mozes niet bij de berg kan komen (zijn gedrag niet aan de wet kan aanpassen), dan komt de berg naar Mozes (wordt de wet aan het gedrag aangepast).

Niets nieuws onder de zon, dus..

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#31 HansR

@Suffie
De grap is natuurlijk, dat die truuk met die berg niet van mozes is maar van mohammed.

Blijkbaar is dat toch wel nieuw voor sommigen.
Niet alles komt uit de bijbel.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#32 HansR

Oh en de betekenis is ook anders…

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#33 Suffie

Je meent het… ;-)

  • Vorige discussie