Met enige regelmaat biedt Sargasso ruimte voor gastredacteuren. Vandaag een stuk van Ivo Evers. Op zijn eigen weblog Hungup schrijft hij veel over politiek en media. Daarbij schuwt hij het niet naar links en rechts te trappen.
Waarschijnlijk herinnert u zich het dramatische TV-debat tussen Pim Fortuyn en de andere partijleiders na de gemeenteraadsverkiezingen van 2002 nog wel. Ad Melkert versus Fortuyn was in sommige opzichten Nixon tegen Kennedy 42 jaar eerder. Zo ver liepen Nederlandse politici achter wat betreft omgang met en presentatie in de pers. Ook in de aanloop van de landelijke verkiezingen komende november is er weer volop amateurisme te bespeuren.
Persvoorlichters, intensieve mediatraining, hapklare oneliners en (al dan niet dankzij make-up) ‘knappere’ lijsttrekkers. Het debacle van 2002 mag zich niet meer herhalen. Onder het mom voorkomen is beter dan genezen proberen partijen om wat er in de kranten en op internet verschijnt te regisseren. En ze doen er alles aan gevoelige kwesties binnenskamers te houden. Intussen moet de politicus van vandaag wel midden in de samenleving staan en geen Haags gedrag meer vertonen. Voorbeelden: een 20.000ste ‘vriend’ van de premier op Hyves mag koffie komen drinken in het torentje en gemeenteraadsleden worden massaal de straat op geschopt. Een soort vreemde tegenstrijdigheid daalt neer op Den Haag. Het is de open vorm van terughoudendheid.
Blijkbaar hebben de grote politieke partijen hier moeite mee. Vrijwel zonder uitzondering maakt de ene na de andere een flinke en vaak domme misstap. Uit medelijden wordt D66 even buiten beschouwing gelaten en is de VVD het voorbeeld. Waar komt toch dat liberale gestuntel en moddergooien over de kandidatenlijst toch vandaan? Van Aartsen schiet uit de bocht, Van Leeuwen en Veenendaal staan te laag, de strijd tussen Verdonk en Rutte was te hard. Kroon op de chaos is natuurlijk de kwestie Hirsi Ali en het takkewijf van Gerrit Zalm. Anton van Schijndel is de meest recente bedreiging aan het adres van de VVD-lijsttrekker. Andere partijen: Wouter Bos houdt columnist Marcel van Dam niet in het gareel. Marijnissen doet het in de Penthouse. Zelfs de gemiddelde politiewoordvoerder laat louter het noodzakelijke los. Dat moeten Tweede Kamerleden en prominente (ex) partijleden toch ook kunnen.
Als de trend, die D66 na het aftreden van oud-minister De Graaf in maart heeft ingezet, zal doorzetten dan zijn de komende twee maanden erg voorspelbaar. We gaan uiteraard opgedofte lijsttrekkers zien in programma’s met een Lotto Weekend Miljonair-setting. Daarnaast gaan er ook mensen op kandidatenlijsten hun leiding flink in verlegenheid brengen. Het is onbegrijpelijk dat dit nog kan gebeuren in onze vaderlandse politiek, dat tegenwoordig moet bestaan uit ‘professionals’. Ondanks een budget voor mediabeleid is dat nog steeds niet het geval. De christelijke partijen zijn de enigen die zich ogenschijnlijk nergens iets van aantrekken en hun eigen gang gaan. Geen columnisten die het imago bedreigen en een achterban die in orde is. Waarschijnlijk te danken aan een degelijk mediabeleid en de normen en waarden die erin zijn gestampt.
Reacties (16)
Als de trend, die D66 na het aftreden van oud-minister De Graaf in maart heeft ingezet, zal doorzetten dan zijn de komende twee maanden erg voorspelbaar.
Het aftreden van De Graaf was in 2005.
Welke mediapresentaties van politici vlak na dat aftreden vormden precies het begin van ‘de trend’ die je meent te signaleren?
Inderdaad onvolledig, 2005 moet dat zijn, excuses.
Waar ik op doel is de manier waarop Alexander Pechtold de eerste paar maanden omging met zijn nieuw verworven positie als minister. Binnen een maand na zijn aanstelling zorgde hij al voor commotie door een ander standpunt dan de rest van het kabinet in te nemen inzake het softdrugsbeleid.
Het CDA vond dat destijds een beginnensfout maar mijn mening is dat hij op dat moment de bal aan het rollen heeft gebracht. Sindsdien is het in het in Balkenende 2 een opstapeling aan merkwaardige standpunten en opmerkingen richting de pers.
Begrijp ik nou goed dat de schrijver van deze column pleit voor nog meer media-training, nog meer p.r.-adviseurs en nog meer partijdiscipline? Politici die zich nog meer zelfcensuur opleggen, of censuur laten opleggen van hogerhand, in het belang van die paar zeteltjes meer? Ik ben het daar 100% mee oneens. Als de afstand tussen burgers en politiek ergens door veroorzaakt wordt, dan wel daardoor. Denk aan het succes van Pim “ik zeg wat ik denk” Fortuyn.
Pim gebruikte de media op een professionele manier. De schijnwerper op sterke punten en een zwarte doek over de mindere. Ik heb de indruk dat de heer Evers zich verbaasd over het onprofessionele gebruik de media door enkele partijen.
Zo zit ons bestel nu eenmaal in elkaar. Kamerleden zijn officieel op persoonlijke titel gekozen, dus ze hebben min of meer de plicht hun eigen mening te ventileren. Voor ministers geldt dat dan weer absoluut niet.
@ Oplawaai: Ik pleit inderdaad voor meer partijdicipline en daar is vaak niet eens meer media-training voor nodig. Een politieke partij ben je met zijn allen, het is in de meeste gevallen geen solo-operatie. ‘Ik zeg wat ik denk’ doe je tijdens een barbeque en niet op een zondagmiddag in Buitenhof (hypothetisch) als geen partijgenoot zich kan bemoeien met het standpunt.
@Ivo Evers
Vergeet niet dat bij bijvoorbeeld VVD en D66 de lijsten nog gewijzigd gaan worden door de leden. De kandidaten daar voeren dus ook campagne onderling voor een plaats op de lijst en dan is het wel handig om te laten zien waar je voor staat.
Buiten dat vind ik het persoonlijk wel prettig om wat te horen van die nr 27 van de PvdA of CDA in de kamer, dan weet je tenminste dat ze er echt zijn…
Ivo, het probleem is dat we daardoor steeds weer politici te zien krijgen die krampachtig de rol spelen die ze opgedragen hebben gekregen door hun fractie, hun mediatrainer, hun p.r. adviseur, hun campagneleider, hun reclamebureau, en ga zo maar door. Mensen voelen dat aan of kijken daar doorheen.
alles draait om het imago. de inhoud volgt pas een behoorlijk poosje later. het verschil met amerika (o.a. nixon vs kennedy) is de invloed van de maffia aldaar. zo ver lijkt het hier nog niet te zijn. (of was de moord op pim toch geen eenmansactie?) voorlopig kunnen we ons dus weer verzuchten aan politici die de uitgenaste promotieactiviteiten uitvoeren. diepe zucht!
En dit zijn dan nog maar de voorronden waarin de genomineerden uiterst hun best doen om in aanmerking te komen voor een plaatsje in het Big Brother-zaaltje aan het Binnenhof waarna we ons weer vier jaar mogen vergapen aan de strapatsen van de nederlandse democratie. De kijkcijfers zullen wederom bedroevend laag zijn omdat de floormanager elke levendige actie afhamert.
Ach, hadden we Boer Koekkoek nog maar, of van die rake sprekers als Marcus Bakker, of echte politieke adel zoals mevrouw de freule Wittewaal van Stoetwegen. Daar bleef je, net als het voetballen, voor thuis. Die tijden zijn echter voorgoed voorbij. Het voetbal is niet meer om aan te zien en net als de poltiek: hoop stof maar het gaat nergens over.
Mij lijkt dat die beroerde praktijken zich al voordoen bij het kabinet. Parlementaire verantwoordelijkheid is reeds afgeschaft en was het niet onze Minister-President die bij 75% van de CDA achterban vooral niet op de koffie hoefde te komen? Menig duur ingehuurd adviesburo of ingestelde commissie wordt onmiddelijk weggegooid als het niet aanstaat (van ME als ziekte tot de schipholbrand) enz enz. Dat vind ik veel verschrikkelijker om naar te kijken dan kandidaten die zich profileren of een gebrek aan partij discipline.
Ik begrijp er niets van dat een poster op Sargasso het maar raar vindt dat een volksvertegenwoordiger naar eigen eer en geweten, “zonder last of ruggespraak” – zoals zelfs vereist in de beëdiging – optreedt en in plaats daarvan zonder enige schaamte pleit voor de partijzweep en mediatraining. Want eerlijk zijn, dat doe je maar bij de BBQ.
Ivo Evers, je kan me rug op.
Falikant dieptepunt.
Ik snap de strekking ten aanzien van de knulligheid in de media wel, maar je kunt toch niet serieus pleiten voor het degraderen van kamerleden tot stemvee zonder mening?
Anders kunnen we namelijk net zo goed een kamer van een man of 9 hebben waarbij elke individuele stem een bepaald gewicht heeft naar aanleiding van de verkiezingen.
Da’s pas bestuurlijke vernieuwing ;-)
@ Ivo #2: je kunt veel van Pechtold zeggen maar naar de media toe is hij natuurlijk uitermate professioneel! Hij genereerde behoorlijk wat aandacht.
Bij de meeste partijen is de mediadiscipline behoorlijk strikt. Zeker in de TK-fracties. Zo is in de GroenLinks-fractie de persvoorlichter al jaren geleden fractie-coordinator geworden, een veel zwaardere functie, met dezelfde taak: zorgen dat iedereen hetzelfde zegt en dat het naar de pers toe gladjes gecoordineerd verloopt. Grobbo heeft gelijk, je kunt zeggen dat de partij (of ‘het merk’) veel belangrijker geworden is dan de individuele kamerleden.
Ik zou juist zoeken naar andere mogelijkheden. Zo zou je soms het debat dat aan standpuntbepaling vooraf gaat, opener kunnen voeren, met de fractieleider als een primus inter pares die nog even niet zijn of haar standpunt bepaald heeft. Pas als die dan een keus maakt, is de discussie afgelopen.
Media zouden zelf ook wat aan discussie kunnen doen door (zoals NRC bijvoorbeeld doet) plek voor discussie in te ruimen en daarbij veel informatie te bieden. Rond het EU-grondwet referendum is dat bijvoorbeeld gebeurd. Kijk, dat vind ik nou een goede ontwikkeling.
Maar je doet de politiek zowel als de media tekort door partijen als reclamemerken en media als reclameblaadjes neer te zetten.
@Mescaline#12 je loopt een beetje achter. Dat van die ruggespraak is uit de eed gehaald. Men realiseerde zich dat een volksvertegenwoordiger juist wel naar zijn achterban dient te luisteren.
@Mescaline Dat van de BBQ is, voor het geval je het niet doorhad, gechargeerd.. Het punt dat ik wil maken is dat individuelke kamerleden niet gaan freewheelen ten koste van de partij waartoe ze behoren.
@ Grobbo Uiterraard niet, het zijn nog steeds volksvertegenwoordigers. Maar om bij een partij te willen behoren moet een politicus zo af en toe inbinden en zijn persoonlijke mening voor zich houden (en dan vooral in de media, ik kan het niet vaak genoeg zeggen). Zeker weten als het niet zijn beleidsterrein betreft (denk aan Pechtold met zijn softdrugs in Venlo).