De staat van Nederland #1
ANALYSE - Het SCP publiceerde recent De sociale staat van Nederland, met bijzondere aandacht voor wat er is veranderd – en wat niet – in de afgelopen 25 jaar. Wat valt op? Deel 1: de publieke opinie over migratie en migranten.
Uit het rapport: “Van de veelgehoorde ‘ruk naar rechts’ is geen sprake.” Over migranten zijn we gemiddeld positiever gaan denken: in 1994 vond 49 procent van de Nederlanders dat er te veel mensen van een andere nationaliteit in Nederland wonen, nu vindt 31 procent dat. Nog exact evenveel Nederlanders zou protesteren tegen een azc (16 procent) en toen en nu zou de helft het accepteren ook al vinden ze het niet prettig. Anno 2017 zeggen meer mensen soepel te willen zijn voor politieke vluchtelingen, huwelijksmigratie en economische vluchtelingen (zie tabel onder, p.75).
De bevindingen suggereren dat er een zwijgende meerderheid is die zich nauwelijks laat horen in het publieke debat over migratie en migranten, en dat de media te veel aandacht geven aan het anti-migratiestandpunt. En niet alleen de media: als dit het beeld is, dan is het onnodig dat partijen zoals de VVD en het CDA steeds verder opschuiven richting het anti-migratiestandpunt van radicaal-rechts.
Nu zijn gemiddelden alleen niet erg inzichtelijk. Gelijkblijvende gemiddelden kunnen extreme veranderingen, zoals polarisatie, verhullen. Er is aanleiding dat hier ook aan te nemen, hoewel het SCP er onduidelijk over is. De onderzoekers stellen vast dat er verschillen zijn in hoe de publieke opinie zich heeft ontwikkeld voor opleidings- en (in minder mate) inkomensniveau: hogeropgeleiden zijn positiever geworden dan lageropgeleiden, en mogelijk zijn lageropgeleiden negatiever geworden (het rapport is hier niet duidelijk over, zie p.80). Dan zijn de groepen dus uit elkaar gedreven. Waar gemiddeld niets gebeurt, kan een deel van de bevolking wel degelijk de afslag naar rechts hebben genomen.
