Klimaattop Cancún: Europarlementariër Eickhout geeft antwoord (2/3)

Europarlementariër Bas Eickhout van GroenLinks is aanwezig op de klimaattop in Cancún, Mexico. Om zijn taak in Cancún goed uit te voeren wil Eickhout graag met de lezers van Sargasso van gedachten wisselen over het (Europese) klimaatbeleid. In drie sessies beantwoordt hij jullie vragen via een video interview. Twee weken terug was de eerste vraag en antwoord sessie tijdens de voorbereidingen in Brussel, deze week is de tweede sessie. Het laatste nieuws uit Mexico is dat de Verenigde Staten zeer hard inzetten op toenaderingen van China. Daarmee dreigt de top in Cancún wederom een strijd tussen de VS en China te worden. Het wordt dus vooral spannend hoe China gaat reageren op de druk van de VS, helemaal omdat ze nationaal al fors investeren in klimaatbeleid. Grote vraag wordt of China dat internationaal controleerbaar wil maken, zoals geëist door de VS. Maar een succesvol slotakkoord is niet te verwachten in Cancún. Het is een essentiële klimaattop om het vertrouwen in het onderhandelingsproces van de Verenigde Naties te herstellen. Daarbij zullen wel op deelgebieden akkoorden worden gesloten als iedereen om de onderhandelingstafel blijft zitten: op het gebied van ontbossing, klimaattechnologie en voor aanpassing aan de gevolgen van klimaatverandering. Stel nu je vragen aan Eickhout in de comments en hij antwoordt later deze week vanuit Cancún via een interview waar misschien ook Liesbeth van Tongeren aanschuift.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Wikileaks: Mexicaanse memo’s

Deel van logo Wikileaks

Het grote graven kan beginnen: vandaag plaatste klokkenluiderswebsite Wikileaks de eerste gelekte Amerikaanse memo’s op haar website. Van de ongeveer 250.000 ‘cables’ komen er 2600 uit Mexico. Nog geen van de documenten uit Mexico is door Wikileaks inhoudelijk openbaar gemaakt, maar aan de hand van een kleine analyse van de beschikbare gegevens valt wel een en ander op te maken. Waar moeten we naar gaan kijken als het om de Mexicaanse Wikileaks-memo’s gaat?

Het Engelse dagblad The Guardian heeft voor een wereldwijde sensatie gezorgd door een aantal handige tools op de website te zetten, aan de hand waarvan lezers alvast een sneak peak krijgen van de memo’s die nog niet openbaar zijn gemaakt. Via Google Fusion is het mogelijk om de cables te doorzoeken op ’tags’, zoekwoorden die de onderwerpkeuze van de memo’s aangeven. Drie van die tags zijn wat betreft Mexico interessant: PTER (= Terrorism Prevention), PINR (= Intelligence) en PHUM (= Human Rights).

Tags
Waarom zijn die tags wat betreft Mexico interessant? PTER is uiteraard belangrijk vanwege de drugsoorlog. De afgelopen twee jaar zijn er sporadisch berichten geweest over banden tussen de Mexicaanse drugkartels en groepen die door de VS als terroristische organisaties zijn aangewezen. Eerder dit jaar circuleerde er bijvoorbeeld het gerucht dat een contactpersoon van Hezbollah in Tijuana zou zijn, en onlangs nog bleek een van de doden bij een schietpartij in diezelfde stad lid te zijn van de Colombiaanse FARC. Het is tot nu toe erg moeilijk geweest om daar iets zinnigs over te zeggen, maar het is mogelijk dat de Amerikaanse cables daar meer inzicht in brengen. Verder nemen Amerikaanse bewindslieden en opiniemakers steeds vaker de term ‘narco-terrorisme’ in de mond. Het is interessant om te kijken of de Amerikaanse autoriteiten overwegen om de kartels in Mexico als terroristische groeperingen aan te duiden. Als dat het geval zou zijn, zou het verregaande gevolgen hebben voor de Amerikaanse politiek ten opzichte van de drugsoorlog.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Nobody @#%&*$ with Don Alejo

Don Alejo Garza Tamez (Foto: Jan-Albert Hootsen)

Don Alejo Garza Tamez was 77 jaar oud toen hij door drugdealers werd doodgeschoten op zijn ranch, nabij hoofdstad Ciudad Victoria van de Noord-Mexicaanse deelstaat Tamaulipas. Hij is één van de duizenden slachtoffers van de drugsoorlog, waarvan de overgrote meerderheid anoniem. Maar anoniem is Don Alejo niet meer. Als een Mexicaanse Walt Kowalski nam hij het in zijn eentje tegen een groep kartelleden op die zijn ranch belaagden, schoot er vier dood en verwondde er twee voor hij zelf het onderspit moest delven. Een feature in dagblad Milenio maakte hem gisteren tot een martelaar en icoon van onverzettelijkheid in het door drugsgeweld geteisterde Tamaulipas.

Eén en ander vond ruim een week geleden plaats, op 13 november, toen de finca (buitenhuis) van de bejaarde handelaar in hout werd benaderd door een groep gewapende mannen. Ze gaven Don Alejo een ultimatum: binnen 24 uur moest hij zijn ranch aan hen overdragen, anders zou hij de gevolgen voelen. Don Alejo weigerde resoluut en zei tegen de sicarios (huurmoordenaars van de kartels) dat hij ze de volgende dag zou opwachten. Toen de mannen waren vertrokken instrueerde hij zijn werknemers dat ze de volgende dag niet naar hun werk hoefden te komen.

In zijn eentje maakte hij zijn huis gevechtsklaar. Don Alejo was behalve succesvol zakenman een liefhebber van jagen en vissen. Hij had dan ook talloze vuurwapens thuis liggen, die hij strategisch plaatste bij deuren en ramen. In stilte werkte hij een strategie uit en wachtte de komst van de sicarios af.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Originaliteit bestaat niet

Maffia problemen per provincie in Mexico (klik voor grotere versie)

De Mexicaanse auteur Carlos Fuentes schreef het ooit al: originaliteit bestaat niet. Alle verhalen zijn al geschreven, je kunt hoogstens een interessante variant op een bestaand verhaal schrijven. Waar is dat duidelijker dan in Mexico, waar de nieuwsstroom wordt gedomineerd door verhalen over de drugsoorlog en migratie? Tuurlijk, drugsbendes komen en gaan, soms duiken er slachtoffers op in steden waar het tot nu toe rustig is geweest of keert de rust terug op een plek waar drie weken geleden de onthoofde lijken nog aan bruggen werden gehangen. Maar het patroon is altijd hetzelfde: schietpartijen, onthoofdingen, executies, onschuldige slachtoffers, drugsvangsten, verdachten die trots door de politie met wapens en drugs voor de camera worden gezet.

De drugsoorlog is het meest verslagen thema in Mexico en ook voor mij is het, sinds ik ruim een jaar geleden in Mexico arriveerde als stringer, de belangrijkste bron van inkomsten. Toch wordt het steeds moeilijker om er over te schrijven, want bijna alle invalshoeken hebben we al gehad. Vijftien doden in een wasstraat in Tepic? Been there. Broer van een openbaar aanklager verdwenen in Chihuahua? Done that.

Wij correspondenten moeten nochtans over het onderwerp blijven schrijven. Het domineert Mexico, het bepaalt in grote mate de toekomst van het land. En het spreekt nog steeds tot de verbeelding van de Nederlandse lezer, zelfs na tien verhalen over de uit de hand gelopen situatie in Ciudad Juárez en Tijuana. Maar hoe kun je als correspondent het gevoel van urgentie over de drugsoorlog blijven doorgeven zonder steeds weer hetzelfde verhaal op te schrijven?

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Menselijke handelswaar van Mexicaanse bendes

De vier immigranten (Foto: Jan-Albert Hootsen)

De schemer valt over opvangtehuis Casa San Juan Diego in Lechería, vlakbij Mexico Stad, als vier jonge Nicaraguanen vermoeid aan de voordeur opduiken. “We zijn net van de trein afgesprongen,” zegt Rodrigo (27) hijgend. “We werden meteen door de politie achtervolgd en moesten onze rugzakken halsoverkop achterlaten.” Hij en zijn vrienden kijken wanhopig. Van de weinig spullen die ze bij zich hadden is alleen nog de kleding die ze aan hebben over.

Het viertal behoort tot de naar schatting 500.000 illegale migranten die jaarlijks door Mexico naar de Verenigde Staten reizen. Ze komen vooral uit Centraal-Amerika en hun reis is lang en gevaarlijk. De migranten worden veelvuldig het slachtoffer van corrupte autoriteiten en crimínele bendes en genieten nauwelijks bescherming tegen ontvoering, afgepersing en moord. Volgens de CNDH, de Mexicaanse nationale mensenrechtencommissie, verdwijnen ieder jaar rond de 20.000 migranten.

Tot voor kort kreeg hun situatie nauwelijks aandacht. Dat veranderde augustus dit jaar, toen 72 illegalen in de Noord-Mexicaanse deelstaat Tamaulipas door leden van drugskartel Los Zetas werden ontvoerd en op gruwelijke wijze vermoord. Het drama onderstreepte dat de migratiekwestie niet meer los kan worden gezien van de escalerende Mexicaanse drugsoorlog, waarin sinds 2006 meer dan 28.000 mensen zijn omgekomen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Glaasje op in de Mexicaanse metro

Metro in Mexico-Stad (Foto: Jan-Albert Hootsen)

Alle aandacht in Mexico mag dan uitgaan naar de drugsoorlog, maar het verkeer is een veel groter gevaar voor de volksgezondheid. Op 107 miljoen Mexicanen vallen jaarlijks bijna 25.000 doden in het verkeer. Daarmee is het land zevende van de wereld. Zo groot is het probleem zelfs, dat verkeersongelukken volgens het Ministerie van Volksgezondheid de belangrijkste doodsoorzaak onder Mexicanen tussen 5 en 34 jaar oud zijn.

Wie het rijgedrag van de Mexicaan ziet, en zeker in het gestresste leven van de hoofdstad, zal het minder verbazen. Een snelheidslimiet zegt de Mexicaanse automobilist weinig. Zelfde geldt voor een verkeersbord, veiligheidsriem of tegenligger. Ook alcohol is een boosdoener. Zozeer zelfs, dat volgens het Ministerie van Volksgezondheid liefst veertig procent van de verkeersongelukken worden veroorzaakt door dronkenschap.

De hoofdstedelijke metro is niet direct de eerste plek waar je aan denkt bij alcoholmisbruik en verkeersongelukken. Toch worden er binnenkort heuse alcoholcontroles ingevoerd. Aanleiding was een incident eind september met een dronken machinist. Bij het station Aculco opende hij de deuren van de trein aan de verkeerde kant, waarna verontruste passagiers de alarmklok luidden. De politie trof de machinist met een stel lege bierblikjes in beschonken toestand in de stuurcabine. De autoriteiten namen het incident hoog op, want met 175 metrostations en 4 miljoen passagiers per dag is een dronken machinist in de hoofdstad bepaald geen gering risico.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Portefeuillepijn: het budget voor 2011 is erdoor

Stapels peso's (Foto: Flickr/Clearly Ambiguous)

Net als overal is el presupuesto, het budget van de federale overheid, ook in Mexico het belangrijkste parlementaire moment van het jaar. Dit jaar gingen de onderhandelingen in Mexico Stad vrij soepel en kon de spending bill er in vrij korte tijd doorheen worden gejast. Lang niet iedereen is er desondanks blij mee, want de geoormerkte miljarden sterken vooral oppositiepartij PRI, terwijl de strijd tegen de openbare veiligheid een knauw krijgt.

Minder geld voor universiteiten dan verwacht, minder geld voor de rechterlijke macht dan verwacht. Veel geld voor de nieuw op te richten landelijke politiemacht, terwijl de deelstaten die door de oppositionele PRI worden geleid heel wat meer geld binnen konden slepen. Het is allemaal niet heel erg spectaculair, maar de gevolgen voor volgend jaar kunnen groot zijn.

Het federaal budget wordt jaarlijks vastgesteld in San Lazaro, het Mexicaanse Binnenhof, in Mexico Stad. El Presupuesto zegt veel over welke kant het land op gaat. Extra geld voor militairen betekent hogere militaire activiteit in brandhaarden, minder geld voor de rechterlijke macht betekent een nog grotere druk op een totaal niet functionerend justitieel systeem. En terwijl het onderwijs in Mexico aan een opkikker toe is, krijgen de universiteiten (die chronisch te weinig geld krijgen) maar een paar miljard extra.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Klimaattop Cancún: Europarlementariër Eickhout geeft antwoord (1/3)

Eind november gaat in Cancún (Mexico) de volgende klimaattop van start. Europarlementariër Bas Eickhout van GroenLinks zal ook aanwezig zijn bij de onderhandelingen. Om zijn taak in Cancún goed uit te voeren wil Eickhout graag met de lezers van Sargasso van gedachten wisselen over het (Europese) klimaatbeleid. Daarom de komende weken een experiment. In drie sessies beantwoordt Eickhout jullie vragen: deze week in voorbereiding op de top vanuit Brussel, tijdens de top vanuit Cancún en na de top vanuit Straatsburg. Vragen kun je insturen (en beoordelen) via Google Moderator: hierrr, maar als dat je te ingewikkeld is kan je ook gewoon oldskool vragen stellen in de comments. Een paar dagen later geeft Eickhout in een videoboodschap antwoord op jouw vragen.

Een korte inleiding op de klimaattop Cancún van Bas Eickhout zelf:

Dit keer geen grote demonstraties, invliegende wereldleiders en torenhoge verwachtingen. Na de mislukte klimaatconferentie in Kopenhagen vorig jaar zijn de ambities naar beneden bijgesteld. Toch komen straks vertegenwoordigers uit landen over de hele wereld weer bij elkaar om een volgende stap te zetten in het wereldwijde klimaatbeleid. Als Europarlementariër is mijn belangrijkste doel ervoor te zorgen dat de Europese Unie met één mond spreekt tijdens de onderhandelingen. Alleen op die manier kan de EU ervoor zorgen dat de zwaargewichten Verenigde Staten en China stappen zetten in de onderhandelingen.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Drugsaalmoezen

Inbeslag genomen wapens en dollars (Foto: Wikimedia Commons/Drug Enforcement Administration)

In een land waar de helft van de economie zich in het schemergebied van de informaliteit beweegt en drugsbendes tussen de twintig en veertig miljard dollar per jaar binnen harken, mag het eigenlijk niet zo verbazingwekkend zijn dat ‘fout’ geld vrij ongemerkt en op grote schaal in de samenleving circuleert. De katholieke kerk is ook niet vrij van zonde wat dat aangaat. Toch zijn de narcolimosnas of drugsaalmoezen in Mexico de laatste tijd steeds vaker een issue.

Zo bleek in Hidalgo, een deelstaat ten noorden van Mexico Stad, een kerkje te zijn gefinancierd door Heriberto ‘El Lazca’ Lazcano, leider van het drugdealende, onthoofdende, migranten en masse executerende paramilitaire moordcommando Los Zetas. Daar wordt allerminst geheimzinnig over gedaan: El Lazca wordt op een plakkaat bij de kerk zelfs openlijk bedankt voor zijn bijdrage.

Narcokerkje in Hidalgo, mede gefinancierd door Los Zetas (Foto: Jan-Albert Hootsen)

De katholieke kerk kent een lange traditie van ‘vies’ geld in de vorm van donaties, maar sommige politici zijn het nu zat. Zo eiste Carlos Navarrete, senator van de linkse oppositiepartij PRD, onlangs dat het Openbaar Ministerie (PGR) de relatie tussen kerk en drugsbendes onder de loep neemt. Ook senator Jesús Murillo Karam van de PRI, die andere grote oppositiepartij, wil graag van de kerk weten wat de habijten zoal weten van de kartels.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Vorige Volgende