Isfahan, privacy en het beduimelde boekje

GeenCommentaar heeft altijd ruimte voor gastloggers. Dit stuk is van Dimitri Tokmetzis, een journalist die op zijn weblog over privacy, controle en toezicht in Nederland en daarbuiten schrijft. Op NRC Opklaringen (van Marc Chavannes) woedt een zeer interessante discussie over privacy bij de NS. Het aardige is dat de privacy-officer van de NS zich ook in de discussie mengt. Niet verwonderlijk beantwoordt hij de meest prangende vragen niet. Daarnaast hamert hij vooral op het legalistische aspect ? we krijgen een heel college Wet Bescherming Persoonsgegevens. Hij vergeet dat er een andere dimensie aan het opslaan van reisgegevens is. Dat aspect kwam prangend naar voren toen mijn vrouw en ik twee jaar geleden door Iran reisden. Dat ging als volgt: Mijn vrouw en ik lopen door de zinderende woestijnhitte naar het treinstation in Isfahan. In de weldadig koele hal wijst een beambte in een groen uniform ons naar een klein kantoortje, honderd meter verderop. Iraniërs mogen gewoon doorlopen. Achter een oud bureau, zoekt een man met meer strepen op zijn epauletten verkoeling naast een ventilator. Hij pakt langzaam een beduimeld boek van de plank achter hem. Zijn pet ligt op het bureau. We mogen plaatsnemen op twee versleten stoelen. De agent is een en al vriendelijkheid en wil weten waar we naartoe gaan (Yazd), wat we daar gaan doen (gewoon kijken) en waar we vandaan komen (een goedkoop hotel in Isfahan). Hij bestudeert onze paspoorten en visa en schrijft vervolgens de nummers op in het boek. Hij wenst ons een prettig verblijf in Iran en we mogen plaatsnemen in de stationshal.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Transparante burger, ondoorzichtige overheid

GeenCommentaar heeft altijd ruimte voor gastloggers. Dit stuk is van Dimitri Tokmetzis, een journalist die op zijn weblog over privacy, controle en toezicht in Nederland en daarbuiten schrijft.

Toen medische zorg nog eenvoudig geregeld was (Foto: US National Archives: 86-WWT-57(10))

Gisteren vond in de Eerste Kamer dan eindelijk de hoorzitting plaats over het Elektronisch Patiënten Dossier. Veel Nederlanders hebben hier naar uitgekeken. Op sommige momenten ben je blij dat er een wat suffig en stoffig instituut is dat nog eens goed kijkt naar de derrie die de Tweede Kamer heeft uitgebraakt. Maar och ironie, ironie. Het is weer eens zover. Het valt me op dat privacygevoelige projecten geregeld in het halfduister tot stand komen en aan een normale democratische controle worden onttrokken. Dat is gek. Het zijn projecten die het doen en laten van de burger transparant maken. Maar de wederzijdse transparantie is ver te zoeken.

De Eerste Kamer-commissie heeft het in haar wijsheid besloten om de hoorzitting achter gesloten deuren te houden. Dit is op verzoek van het Rathenau-instituut gebeurd. Dat wil deskundigen de mogelijkheid geven om vrijuit te spreken. Waarom dat niet in een openbare zitting kan, begrijp ik niet. Er komt een verslag, dat wel. Maar staat daar dan minder in? Zo nee, waarom dan niet openbaar? Daarnaast zit het ook juridisch niet lekker. Het Reglement van Orde schrijft voor dat hoorzittingen in principe openbaar zijn. Dat lijkt me ook niet meer dan normaal. We hebben het hier toch niet over een pausverkiezing, maar over een gewone democratische procedure.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Maakbaarheid is dood, leve maakbaarheid

GeenCommentaar heeft altijd ruimte voor gastloggers. Dit stuk is van Dimitri Tokmetzis, een journalist die op zijn weblog over privacy, controle en toezicht in Nederland en daarbuiten schrijft.

Hij prijkte al een tijdje op mijn desktop en zojuist eindelijk eens tijd gehad om de laatste Verwey Jonker lezing (.pdf) over de maakbare samenleving door te spitten. Dat was geen straf. Interessant betoog van Marojolein van Asselt. Tijdens het lezen moest ik denken aan die ijzersterke observatie van Rene Boomkens in zijn boek De Nieuwe Wanorde: Globalisering en het einde van de maakbare samenleving. Hieronder zijn citaat, dan een filmpje en daarna enkele fragmenten uit de lezing. Goed om tijdens een frisse najaarswandeling eens verder op te kauwen.

“Al decennialang is de overheid aan het ‘liberaliseren’, ‘privatiseren’ en ‘dereguleren’, maar geconfronteerd met de verontrustende toename van onveiligheidsgevoelens onder de bevolking en met de groter wordende onrust rond integratie, moslimfundamentalisme en criminaliteit onder tweedegeneratie migrantenjongeren ontpoppen de overheid en de politiek zich plotseling als kampioenen van de maakbare samenleving. Dat is echter geen maakbaarheid die, zoals in de jaren zestig en zeventig, in het teken staat van emancipatie, vooruitgang en solidariteit, maar een die in het teken staat van surveillance, controle, misdaad- en terreurpreventie, bewaking, zero tolerance, spreidingsbeleid, inperking van privacy, kortweg: van het herstel van een autoritaire, gesloten samenleving.”

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Weekendquote | Gezag

Geen enkele maatschappij kan natuurlijk voortbestaan zonder de werking van gezaghebbende instellingen ter handhaving van de orde en sociale coördinatie waarbinnen individuen hun doelen kunnen nastreven. Maar bij gebrek aan een positief gezagsverhaal proberen we het gezagsvraagstuk te omzeilen door het te compenseren met behulp van regelgeving, nieuwe procedures en microbeheer van het persoonlijke leven. Dit leidt tot pogingen om het dagelijks leven te formaliseren door middel van een kunstmatige productie van regels en conventies.

In het NRC (sorry, betaalde toegang vooralsnog) beschrijft hoogleraar sociologie Frank Furedi waarom het afbrokkelen van het gezag een probleem is voor de maatschappij. Daar waar het eerst hielp de vrijheid te vergroten en de ontwikkelingen te versnellen, kan nu de omgekeerde situatie ontstaan.
Hij biedt echter geen oplossing, wel veel gerelateerde problemen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Fortune 500 | Invloed top 100 neemt weer toe

De Fortune Global 500 staat weer online. Een lijst van de 500 grootste bedrijven ter wereld.
Net als vorig jaar heb ik maar weer eens gekeken hoe het aandeel van de top 100 zich verhoudt tot het GDP van de gehele wereld.
Nu was 2008 natuurlijk op twee manieren een bijzonder jaar. Ten eerste brak de kredietcrisis uit, wat een rem op de bedrijven en GDP zou moeten zijn. Ten tweede was er de extreem hoge olieprijs, wat een stevige duw aan de oliemaatschappijen gaf. Het eerste effect zie ik niet zo heel sterk terug, het tweede wel.
Misschien is mede daarom het gewicht van de top100 t.o.v. het GDP weer wat toegenomen na een eerdere daling.
Hier de cijfers van de laatste vijf jaar plus die van 1995 even op een rijtje (bedragen in miljarden dollars):

  1995 2004 2005 2006 2007 2008 World GDP   29302,77   40894,78   43886,04   48144,47   54347,04   60115,46 Top 100 5056,07 8140,36 9267,95 10228,48 10331,94 12225,78 Aandeel top 100   17,25% 19,91% 21,12% 21,25% 19,01% 20,34%

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Heeft de democratie toekomst?

GeenCommentaar heeft ruimte voor gastloggers, dit kunnen stukjes zijn die we -uiteraard met toestemming- overnemen van andere weblogs, of die via onze mail binnenkomen. Hieronder een stuk van Alopex.

Stembureau (Foto: Flickr/Noud!)

Samenlevingen zijn altijd op zoek naar structuur; binnen een structuur kunnen wij denken. Daarbij, wat zijn we eigenlijk zonder structuur? Weinig meer dan dieren. Ieder mens wil in vrijheid leven, maar wel gebonden aan structuur.

Structuur kwam vroeger in de vorm van het goddelijk recht. Koningen, keizers, sultans en tsaren, allemaal kregen zij hun macht uit een goddelijk mandaat. En het mooie was dat niemand zich druk hoefde te maken over opvolging van de leiders, de eerste zoon kreeg het mandaat mee van zijn vader. In feite werden heersers heerser door grootse daden of grof geweld. Maar je zal het met me eens zijn dat na enkele generaties meestal weinig terug te vinden was van het ‘goede’. We hadden/hebben leiders die toevallig in de juiste kribbe werden geboren, met geen talent om te regeren.

Democratie is niets meer dan een opvolger van het goddelijke mandaat, met onszelf als vervanger van god. We kiezen gelijken om meer dan gelijk te zijn, ons te regeren. Maar de gekozenen zijn ook nu niet altijd de beste keuze; grof geweld en goede daden zijn respectievelijk grof geld en goede media-aandacht geworden. Geboorterecht is partijpolitiek, maar een keuze houdt het nog steeds niet in.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Fortune 500: Invloed top 100 neemt af

Volgende week verschijnt weer de papieren editie van Fortune waarin de Fortune Global 500 staat. Een lijst van de 500 grootste bedrijven ter wereld. De lijst is nu al online te bekijken.
Net als vorig jaar heb ik maar weer eens gekeken hoe het aandeel van de top 100 zich verhoudt tot het GDP van de gehele wereld. In tegenstelling tot voorgaande jaren is er nu duidelijk sprake van een daling. Mogelijk komt dit door de relatieve sterke groei in landen als China en India. Daardoor vallen de “traditionele” top100 bedrijven wat terug.
Hier de cijfers van de laatste vier jaar plus die van 1995 even op een rijtje (bedragen in miljarden dollars):

  1995 2004 2005 2006 2007 World GDP   29302,77   40894,78   43886,04   48144,47   54347,04 Top 100 5056,07 8140,36 9267,95 10228,48 10331,94 Aandeel top 100   17,25% 19,91% 21,12% 21,25% 19.01%

En ja, ik weet dat het geen vergelijkbare eenheden zijn (omzet en GDP nominaal). Maar door consequent beide zaken te beschouwen is er in ieder geval wel een uitspraak te doen over de trend in het relatieve belang van de honderd grootste bedrijven in de wereldeconomie.

Vorige