Weg met de focus op de PvdA, leve linkse samenwerking

Op het GroenLinks-congres van zaterdag 12 februari liggen verschillende moties voor over linkse samenwerking. Er zijn meerdere moties van werkgroep RoodGroen, die mikken op het opheffen van GroenLinks. Er is een motie over een brede linkse paraplusamenwerking (door ondergetekende) en ook nog een van het partijbestuur die verder “onderzoek” wil doen naar samenwerking met de PvdA. Het focussen op de PvdA door het partijbestuur, en al helemaal RoodGroen, getuigt van kortzichtigheid, doet geen recht aan het Nederlandse kiesstelsel en doet geen recht aan GroenLinksleden en kiezers. Op de eerste plaats de inhoud: zijn er overeenkomsten met de PvdA? Ja, natuurlijk. Maar net zo goed met andere progressieve en linkse partijen. En verschillen zijn er ook. De mate van systeemkritiek, de focus op groen of rood, de focus op een groeiende economie of een welzijnseconomie, het veel sneller omarmen van maatschappelijke bewegingen als KOZP en vuurwerkverboden, om er maar een paar te noemen. Dan heb ik nog niet eens over soorten kiezers. GroenLinkse kiezers willen vrijzinnigheid, willen groen, zijn jong, stedelijk. De PvdA is letterlijke een uitstervende partij. Als je kijkt naar de Nederlandse politiek is doen alsof je als GroenLinks met de PvdA samen een groot links progressief blok voorstelt echt onzin. Dan laat je namelijk allerlei stemmen, op PvdD, Bij1, SP, en zelfs D66 op punten buiten beschouwing. Terwijl je die allemaal nodig hebt om de macht van Rutte, boeren, grootkapitaal, racisme en big tech te verbreken. Een blok met PvdA en GroenLinks zou electoraal dan ook niets uithalen. Misschien eenmalig, maar daarna rennen kiezers meteen weer weg naar andere linkse partijen, zeker als je in een rechtse regering stapt. Dat is het Nederlandse systeem. Kiezers en leden van GroenLinks zijn er ook niet mee geholpen. Die gaan op in een amorfe partij met een onduidelijk progressief en groen profiel. Een partij waar de buitenbeentjes en paradijsvogels zich niet meer thuis voelen. Een partij die meegaat in burgerlijkheid in plaats van vechten voor echte vrijheid. Een partij fletsrood en zachtgroen is. Daar mag je als kiezer best voor kiezen, geen probleem. Die heb je nodig in een brede linkse samenwerking. Maar dat is niet waar GroenLinks voor moet staan. Zeker niet als die samenwerking nergens voor nodig is: in alle steden is het duidelijk dat kiezers een sterk GroenLinks willen. Een sterk GroenLinks, dat is ingebed in de Europese Groene beweging en in de haarvaten zit van NGO’s en actiegroepen. Bovendien is links-rechts helemaal niet meer de enige as waarop mensen kiezen. Mensen, zeker jongeren, kiezen eerst op progressief-conservatief, op groen-grijs en dan pas op links-rechts. Als je dat beschouwt heeft GroenLinks juist een ideale uitgangspositie in het Nederlandse systeem.  Linksboven in een politicologenkwadrant: “scoren in de linkerbovenhoek”, zoals Bram van Ojik dat noemde. Vanuit die positie moet GroenLinks de samenwerking zoeken met alle goede krachten. Inclusief de verschillen die daar bij horen. Dus accepteren dat de SP conservatiever is op sommige punten, dat Bij1 malle ideeën heeft over kolchozen, dat bij de PvdD soms huisdieren belangrijker zijn dan wilde natuur, dat D66 economisch rechts is en dat de PvdA nou eenmaal het systeem aanvallen moeilijk vindt en dus tegen echte landbouwhervormingen stemt in Europa. Vanuit die eigen kracht moet GroenLinks dus positie opbouwen en dan in een paraplusamenwerking samen optrekken. Dat is de toekomst voor GroenLinks. Verstandige GroenLinksleden stemmen op het congres van zaterdag tegen te nauwe banden met de PvdA en stemmen voor een bredere visie op samenwerking.   Huub Bellemakers is GroenLinkser in Nijmegen

Door: Foto: Logo GroenLinks Zin in de Toekomst Graphic design Robert-Jan Hoesman. copyright ok. Gecheckt 02-03-2022
Foto: Paul de Gregorio (cc)

Het kapitalisme is niet vanzelfsprekend

RECENSIE - Wanneer het over de kapitalistische samenleving gaat, is deze zo vanzelfsprekend geworden, dat vrijwel iedereen helemaal in termen ervan spreekt en denkt. De gewoonste zaak van de wereld. Dat nauwelijks meer in termen van maatschappelijke alternatieven kan worden gedacht, is te bestempelen als een vorm van politieke vervreemding, wanneer tegelijkertijd de wereld zowel sociaal, klimatologisch als technologisch schreeuwt om visie en actie (Actief socialisme en vrijheid p.145)

Jasper Schaaf (1950), filosoof en ex-raadslid voor de SP in Groningen, wil ‘het vanzelfsprekende opheffen’ . Inspiratie daarvoor haalt hij uit de geschriften van een reeks filosofen, van Aristoteles, Spinoza, Hegel, Marx, Engels en Gramsci tot en met meer eigentijdse denkers en schrijvers als Sivaraksa en Klein. De titel van zijn boek, Actief socialisme en vrijheid; pleidooi voor hechtere linkse samenwerking kan je op het verkeerde been zetten. Schaaf toont zich meer filosoof dan politicus. Zijn beschouwingen blijven, met een paar uitzonderingen, op een zeer algemeen niveau. Hij verwoordt bij herhaling belangrijke vragen over de organisatie van die broodnodige linkse samenwerking in navolging van de inmiddels zo’n 175 jaar oude leuze ‘Proletariërs aller landen verenigt u’. Maar wie concrete, op de actualiteit toegespitste antwoorden verwacht waarmee partijen en bewegingen aan de slag kunnen zal teleurgesteld worden. Schaaf waarschuwt daar zelf ook al voor in het begin van zijn boek. Toch klinkt in zijn boek de hoop door dat de inzichten van klassieke marxisten op zichzelf ook nu nog voldoende inspiratie bieden voor een anti-kapitalistische politiek.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: SP (cc)

Links akkoord vooraf leidt tot duidelijkheid en nieuw elan

OPINIE - Wil Links de burger aanspreken tijdens de komende verkiezingen, dan zal ze zich duidelijk uit moeten spreken voor een linkse coalitie, meent Hans Boer.

Verkiezingen zijn er om richting aan te geven, niet om de politieke partijen alle vrijheid te geven om ná de verkiezingen willekeurige coalities aan te gaan. De kiezer heeft recht op zo groot mogelijke duidelijkheid vóór de verkiezingen: wat betekent zijn of haar stem ná de verkiezingen.

De vorige keer voelden heel veel kiezers, zowel links als rechts, zich bedrogen door de keuze van VVD en PvdA voor hun coalitie. Dat heeft het vertrouwen in onze parlementaire democratie mild uitgedrukt geen goed gedaan. Dat moet niet opnieuw gebeuren.

Een eerste stap naar meer duidelijkheid vooraf is gezet door de uitsluiting van de PVV door de meeste democratische partijen. In de meeste gevallen had de PVV die samenwerking trouwens zelf al uitgesloten. De PVV is een antidemocratische partij, die groepen mensen systematisch tegen elkaar op zet en de godsdienstvrijheid af wil schaffen.

Richting aangeven

Een tweede stap is dat de partijen duidelijk aangeven welke coalities zij wél willen. In dat verband is een keuze voor afspraken tussen de linkse partijen fundamenteel. Een meerderheid zal dat op 15 maart niet opleveren, dat was ook niet het geval bij het Keerpunt 1972. Maar links moet afspreken samen alles op alles zetten om nu eindelijk op twee hoofdpunten van beleid cruciale stappen in de goede richting te zetten:

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.