Kunst op Zondag | Stilte

Stilte. Wat valt daar nou nog over te zeggen?

Door: Foto: duncan c (cc)
Foto: Ned Potter (cc)

Kunst op Zondag | Gezocht

Gezocht: materiaal voor kunstwerken. Participeren in kunst kan door je eigendommen of overbodige rotzooi te doneren aan kunstprojecten.

Er wordt door kunstenaars heel wat afgezocht om aan het gewenste materiaal te komen. Van computermuizen tot dode mollen. Van levende modellen tot een reisgenoot voor een vakantie. Van serviesgoed tot skippyballen.

Installatiekunstenaar Karin Gerfen vroeg in 2012 om speelgoed en maakte er ‘Playground’ van.

Van mei tot oktober 2013 was in Amersfoort het resultaat te zien van Loes ten Anschers zoektocht naar borsten: de gevelsteen ‘Sinte Aegten’.

Het makkelijkst is natuurlijk aan afval te komen.

Het publiek werd gevraagd van hun troep ‘afvalhelden’ te maken en het Filipijnse kunstenaarsduo Aquilizan maakte daar weer een intstallatie van voor de tentoonstelling ‘Ja natuurlijk’, vorig jaar in en rond het Gemeentemuseum in Den Haag.
cc Flickr License Attribution Non commercial Some rights reserved by Roel Wijnants Afvalhelden Aquilizan

De Australische kunstenaar Chris Booth ondervind heel wat moeite om een landartproject in het Drentse Borger-Odoorn van de grond te krijgen. In 2011 werd bekend dat hij 25 duizend Drentse zwerfkeien zocht. Er volgde een aantal inzamelingsacties, maar de realisatie van het project werd tot nu toe gehinderd door bureaucratische en financiële tegenslagen. Zo zou het kunstwerk er uit moeten zien.
© Chris Booth landart Drenthe

De Israëlische kunstenaars Ehud en Anat Shamai kwamen in maart dit jaar naar Rotterdam om samen met sokkendonateurs een sokkenmozaïek te maken. Vooraf verscheen een oproep waarmee naar 6000 verweesde sokken werd gezocht. In een workshop gingen de kunstenaars met de donateurs aan de slag. Hier nog een impressie.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Rodrigo Soldon (cc)

Kunst op Zondag | Jezus

Vanavond is het WK voorbij. Velen trekken weer huiswaarts, uitgezwaaid door Cristo Redentor. Een majestueus beeld op de top van een hoge berg. Het is slechts één van de vele Jezusverschijningen.

De reuzejezus in Rio de Janeiro werd in januari nog getroffen door de bliksem en raakte een vingertopje kwijt. Ruim voor het WK was het beeld hersteld en verwelkomde de binnenvliegende voetbalfans.

Het museum Vaals heeft geen bliksemschade maar meent toch het Jezusbeeld, dat bij de ingang de wacht houdt, te moeten renoveren. Kunstenaar Hugo Kaagman toog 24 juni aan het werk om er een Delfts blauwe Jezus van te maken.
Voor meer heiligenbeelden moet je in  dat Vaalse museum zijn. Wij beperken ons tot een aantal Jezusverschijningen uit de twintigste en hedendaagse eeuw.

Salvador Dalí –  Christ on the cross.
cc commons.wikimedia.org Salvador Dali Christ on the coss Mainzer Dom

De gekruisigde Jezus kent talloze variaties.

David Mach lijkt de pijn uit te drukken door ijzeren klerenhangers uit het gemartelde lijf telaten steken.

David Mach – Die harder, Precoius light, 2011.
cc Flickr lusciousblopster photostream Golgotha Detail Precious Light exhibition by David Mach Galway Arts Festival Ireland

Adel Abdessemed hing vier Jezussen van prikkeldraad op.

Adel Abdessemed – Décor (detail).
cc Flickr isobrown  photostream Decor Abdel Abdessemed detail

Boven op een berg is indrukwekkend, maar deze onderwater Jezus houdt al sinds 1913 zijn adem in.

Foto: james (cc)

Kunst op Zondag | Tijd (2)

Voor kunst moet je tijd maken. Schilderijen komen er wat betreft de tijd die de toeschouwer er aan spendeert erg bekaaid af, schreven we vorige week. Nu is schilderen misschien een techniek die zijn beste tijd wel heeft gehad. Niet alleen omdat hedendaags publiek “plaatjes” scant alsof het internet doorbladert, ook omdat het publiek vanzelf langer stil staat bij kunst die een tijdje duurt.

“Time based arts”, ofwel op tijd gebaseerde kunst, is het label dat men heeft gehangen aan performance-, video- en bepaalde vormen van digitale kunst. Allemaal kunst die een paar minuten tot soms uren tijd kost om het helemaal te zien.

Evengoed zou je ballet,toneel en muziek ook “time based art” kunnen noemen. Het label geldt echter alleen voor de beeldende kunst. De opkomst van nieuwe technologie heeft ook beeldende kunstenaars geïnspireerd. En beeldend kunstenaars die aan toneelstukjes doen, de performance, zijn niet meer weg te denken uit het kunstcircuit.

Voor musea is het een opgave die vormen van kunst te conserveren voor de toekomst. Het Guggenheim Museum, het Museum of Modern Arts in New York en het Tate Museum in Londen hebben hiervoor gespecialiseerde afdelingen en conservatoren. Nederland had tot 2013 nog een instituut voor video- en mediakunst, dat echter is wegbezuinigd en de collectie heft overgedragen aan LIMA (Living Media Art).

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Bernard Polet (cc)

Kunst op Zondag | Tijd

Hoe lang kijk je naar een schilderij? Meestal een minimale fractie van de tijd die je kijkt naar andere kunstvormen. Er zijn initiatieven die proberen de toeschouwer wat langer aan een schilderij te binden.

Dit stukje lees je in een paar minuten. Klik je alle links aan duurt het niet veel langer, omdat je zeer waarschijnlijk niet meer dan een blik werpt op de inhoud. Ik schat dat slechts een paar lezers nog eens terug keren naar dit artikel en de links wat langer bestuderen.

Met schilderijen gaat het niet anders. Waar men bij toneel, dans en ’time based art’ als performance en videokunst doorgaans de duur van de voorstelling uitzit, keurt men schilderijen tien tot twintig seconden een blik waardig.

Bij de opening van een tentoonstelling van schilderijen van Jan Baas vroeg kunstenaar Rob van Doeselaar zich af: Hoe lang duurt een schilderij? In vergelijking met een boek, een film of een muziekstuk mist een schilderij de spanningsopbouw in het verloop van de tijd. Maar, zo stelt Rob van Doeselaar: “Het spannende van een schilderij is dat je een creatie die dagen, weken en soms wel maanden kan duren en waar lang en veel over is nagedacht, in een oogopslag kunt ondergaan”.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Marina Abramović

In de wekelijkse zoektocht naar een onderwerp voor Kunst op Zondag stuitte ik op een filmpje van Marina Abramović. De moeder van de performance, of moeten we zeggen: de diva der performance?

Ik heb geen idee waarom haar werk me wat doet. Misschien beïnvloed door de impact van het icoon dat ze is geworden? Of is het de rauwheid die zeker haar vroegere performances tekenden? Is het be- of bewondering voor de fysieke uitputting?

Ik kan niet goed zeggen waarom bijna elke performance van Abramović  me boeit. Ik kan het wel met u delen, dus vandaag een ode aan Marina Abramović.

In één filmpje vier performances uit 1975 – 1978.

1. Art must be beuatiful, artist must beautiful, 2. Freeing the voice, 3. Freeing the memory en 4. Freeing the body.

Tussen 1976 en 1988 werkte ze samen met Ulay. De relatie eindigde in 1988 met het bewandelen van de Chinese Muur. Abramović  en Ulay begonnen elk aan een andere kant en liepen naar elkaar toe, alwaar ze afscheid van elkaar namen.

Light/ Dark -1977

Relation in Time – 1977

Imponderabilia -1977

Breathing In Breathing Out Death Itself –  1977

AAA AAA -1978

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: dany13 (cc)

Kunst op Zondag | WK Favela

In de marge van de wereldkampioenschappen voetbal zul je de komende weken het woordje ‘favela’ af en toe tegenkomen. Mooi woord. Het is de wat exotische benaming voor sloppenwijk.

Er wordt beweerd dat zo’n WK goed is voor Brazilië en dus ook goed voor de favelas. Het is maar gedeeltelijk waar en de bewoners van de sloppenwijken vrezen dat die waarheid niet langer duurt dan het WK zelf.

Het ministerie van Buitenlandse Zaken geeft een negatief reisasdvies voor de favela’s, maar wie naar het WK reist moet zeker eens een Favela Tour doen en het Favela Museum bezoeken. De Braziliaanse sloppenwijken zijn immers meer dan geweld tussen drugsondernemers en politie en demonsterende favelabewoners.

Zeker, het is nog lang geen ‘Living together in paradise’. De Vietnamese kunstenaar Nguyen Manh Hung ziet een urbane toekomst in van sloppenhuisjes opgetrokken torens.

Dat doet denken aan Torre David in de Venezuelaaanse hoofdstad Caracas.

Een mislukt ontwikkelaarsproject dat door krakers werd bezet en nu te boek staat als een verticale favela.

Dat ging anders met de Abraham Lincoln toren in de Braziliaanse hoofdstad Brasilia. De toren is nooit afgemaakt. Krakers uit een naburige favela werden er na een paar maanden uitgezet en verder gebeurde er niets. Met het project ‘Paraiso Ocupado’ willen de Nederlandse kunstenaars Wouter Osterholt en Elke Uitentuis geld inzamelen om de toren af te bouwen en appartementen op te kopen die aan de krakers kunnen worden teruggegeven.

Foto: Horia Varlan (cc)

Kunst op Zondag | In C

Bent u uiterst goed gestemd vandaag? Mooi, dan staat u in C majeur. Dat wil zeggen: als u in de romantische opvatting gelooft dat aan toonsoorten karaktereigenschappen of gemoedstoestanden kunnen symboliseren.

C majeur, of C groot, staat meestal voor kracht, vreugde, overwinning. C majeur is de lolbroek onder de toonsoorten. Waarschijnlijk ook de meest gespeelde toonsoort, al was dat alleen maar omdat iedereen die muzieklessen neemt als eerste die toonsoort voor zijn kiezen krijgt.

Een misvatting die de wereld niet uit te krijgen is. Iemand die pianoles krijgt zou eerst eens vrij en onbevangen alleen de zwarte toetsen moeten beroeren. Klinkt altijd goed, wat je ook doet. Maar vijf tonen in plaats van de acht die in C majeur zitten. Muziektheoretisch gedacht zit je dan wel in ingewikkelde toonsoorten te vingeren.

Gitaristen zouden in E mineur moeten beginnen. De eerste en laagste snaar is een E en een E mineur akkoord pak je makkelijker dan een C akkoord. Beginnende violisten beginnen het best in A majeur. En sommige blazers worden geleerd misleidend bezig te zijn. Op papier mag er dan een C majeur toonladers staan, in werkelijkheid hoor je een Bes- of een Es toonladder.

Dat is allemaal technische praat. Waarom sfeer, karakter of folkloristisch-psychologische symboliek aan een toonsoort hangen?

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: Eric Kilby (cc)

Kunst op Zondag | A capella

“Goh, ik zou ook zo graag muziek willen maken, maar ik weet niet welk instrument het best bij me past”.  Als ik dat hoor reageer ik altijd met: “Mwah, neem een instrument dat niets kost, altijd overal naar meegenomen kan worden en van nature bij je past: je stem”.

De mogelijkheden van de stem zijn zo veelzijdig, dat het een raadsel is waarom de mens instrumentale muziek heeft uitgevonden. Vandaag puur vocale muziek, ofwel a capella. Zang zonder instrumentale begeleiding. In alle soorten en maten. Pop, jazz, klassiek. Met en zonder human beat box. In groepsverband of solo.

Naturally 7 is een wereldwijde hit met hun a capella r&b. Wat de individuele leden kunnen, demonstreren ze in dit filmpje. Hieronder zingen ze ‘Ready or not’.

Er wordt veel popmuziek a capella gezongen….

Er bestaat zelfs een metal a capella groep. Van Canto zette Metallica’s Master of Puppets op de plaat.

Absolute topper in ‘onbegeleide vocale muziek’ is de uiterst veelzijdige Bobby McFerrin.

Klassiekers zijn, niet alleen vanwege hun repertoire, de Swingle Singers…..

… en de King’s Singers. Jammer dat deze groep iets te vaak zichzelf begeleidt met oubollige humor.

Ook klassiek geschoold is het Juice Vocal Ensemble met hun versie van Sweet Child of Mine (van Guns N’ Roses).

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Slow music

Het mag wel een tikje langzamer, luidt het credo van Slow Movement organisaties als Slow Food, Slow Cities en Slow Travel. Alles verandert zo snel dat je continu sprintjes moet trekken om het bij te houden. Da’s niet goed, stelt de Slow Movement, want we dreigen aan onze basale behoeften voorbij te rennen. Doe alles in het juiste tempo, dat wil zeggen: neem er de tijd voor die nodig is om het zo goed mogelijk te doen, in plaats van zo snel mogelijk.

Er bestaat zelfs zo iets als ‘slow music’. Daar wordt van alles en nog wat onder verstaan. Van meditatieve ambient muziek tot mierzoete liefdesliedjes. Van romantische folksongs tot tearjerkers en begrafenismuziek.

Maar goed, langzaam is langzaam en langzaam is een tempo.

In het metronoomfilmpje boven dit artikel hoor je een tergend langzaam tempo van 20 tikken per minuut. Zo langzaam dat het haast niet bij te houden is. De meeste langzame muziekstukken kennen een tempo van rond de 40 tot 60 tikken per minuut.
Slow Song van Joe Jackson heeft een ‘beat’ van 58 tikken per minuut.

Het echte langzame werk vinden we in de klassieke muziek. Ombra mai fu, de openingsaria van de opera Xerxes (Georg Friedrich Händel), heeft in deze uitvoering een tempo van rond de 50 tikken per minuut.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Vorige Volgende