Kunst op Zondag | Over tijd

Er zijn minstens twee momenten in het jaar waarop we een jaartje ouder worden: de verjaardag en de jaarwisseling. Morgen staan we ineens in de toekomst. Een gebeurtenis die zich elke dag voltrekt, maar bij de jaarwisseling extra wordt benadrukt. Bijna 9 miljoen Nederlanders hebben echter minder toekomstige tijd voor de boeg, dan hun bijna 8 miljoen medelanders. Moeten we ons daar druk over maken? Misschien niet, maar maakt u zich dan wel druk over iets anders a.u.b.? Want wie tijd van leven heeft, dient zich druk te maken. Anders is het verspilde tijd, nietwaar? Op de drempel van een ‘nieuwe tijd’ staan we even stil bij tijd (hetgeen we gedurende de waan van de dag ook hier en daar al eens deden).

Foto: Hartwig HKD (cc)

De tijdloze tijd

COLUMN - Wat ik steevast als een gruwel heb ervaren in mijn leven, is het opdelen van mijn tijd. Het jalonneren van mijn tijd. Van DE tijd.

Toen de klok zijn intrede deed op de stations van het 19de eeuwse Engeland, was het publiek er niet onverdeeld enthousiast over. Tot dan toe leefde men vrijwel zonder tijdsaanduiding. Je keek naar de zon, hoewel ik me dat in Engeland weinig bij kan voorstellen, maar dit terzijde.
Men vond het opdelen van hun tijd in uren en minuten een inbreuk op hun welbevinden. Hoe filosofisch die mensen waren! Kom daar maar eens om in het Nederland van de 21ste eeuw. We zijn verslaafd geraakt aan het opdelen van de tijd, in liefst zo klein mogelijke porties.

Ik heb daar een hartgrondige hekel aan.

Ik noem het verloren tijdsbesef van je kindertijd “het veld wuivend koren tot de horizon”. Mijn 10-jarige ik stond voor zo’n veld naast mijn huis te wachten op mijn neven die de zomer zouden komen spenderen. De zomer, die net was begonnen, leek eindeloos. Net als dat veld.

Er zijn lange periodes geweest dat ik, net als de rest van de maatschappij, me moest onderwerpen aan een strak schema. Ik studeerde af in de kortst mogelijke tijd als werkende alleenstaande moeder met een pendeltijd van drie uur per dag. Ja, dan moet je wel.
30 jaar lang moeder van een groot gezin met een meer dan voltijdse baan: 30 jaar lang bij de klok geleefd.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

In Bolivia draait de klok voortaan linksom

Als het aan de regering ligt, althans:

Logisch, vindt de regering, want waarom zou de klok in het zuidelijk halfrond dezelfde kant op draaien als in het noordelijk halfrond? De zon ‘beweegt’ toch ook de andere kant op?

De linkse regering liet de grote klok op het congresgebouw in hoofdstad La Paz afgelopen week omvormen. Minister van Buitenlandse Zaken David Choquehuanca had de “hervorming” volgens persbureau AP dinsdag aangekondigd. Alle cijfers werden omgedraaid, evenals de wijzerrichting, zodat het uurwerk nu van rechts naar links kan worden gelezen.

De voorzitter van het congres ziet de aanpassing als een “duidelijke uiting van de dekolonisatie van het volk” onder het leiderschap van president Evo Morales, die in 2005 aan de macht kwam en de eerste inheemse president van Bolivia is.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

The 10.000 year clock

Danny Hillis, an inventor, computer engineer, and designer, Stewart Brand, a biologist, rock musician Brian Eno, and Jeff Bezos, founder and CEO of Amazon.com, are building a clock for the Long Now Foundation inside a mountain in western Texas.

It’s a special clock, designed to be a symbol, an icon for long-term thinking. The father of the Clock is Danny Hillis. He’s been thinking about and working on the Clock since 1989. He wanted to build a Clock that ticks once a year, where the century hand advances once every 100 years, and the cuckoo comes out on the millennium.

The vision was, and still is, to build a clock that will keep time for the next 10,000 years. Humans are now technologically advanced enough that we can create not only extraordinary wonders but also civilization-scale problems. We’re likely to need more long-term thinking.

Meer bij The Presurfer.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

WW: Atoomklok richting ISS

De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.

Zonnewijzer (Foto: Flickr/betta design)

Zoals het klokje thuis tikt, tikt het nergens. En dat geldt zeker voor de klok die straks in het International Space Station zal gaan tikken. De atoomklok die in het kader van het Atomic Clock Ensemble in Space (ACES)-project naar het ruimtestation wordt gebracht zal een nieuwe standaard in precisie gaan neerzetten.

Sinds de vroege geschiedenis zijn mensen al bezeten van tijdswaarneming en -meting. De oudste zonnewijzers dateren uit de achtste eeuw voor Christus en nog geen vier eeuwen later ontstonden de eerste klokken met tandwielen. Met de uitvinding van de constante eigenschappen van de slinger in de zestiende en zeventiende eeuw brak een nieuw tijdperk van precisie aan. Ondanks dat vele kleine uitvindingen de precisie van de klokken verbeterden kwam de volgende grote sprong voorwaarts pas in 1955 met de uitvinding van de atoomklok.

Bij atoomklokken wordt als kleinste tijdseenheid de overgang tussen twee energiestadia van Cesium-atomen gebruikt. De officiele definitie van een seconde is 9.192.631.770 van deze overgangscycli. Om deze overgangen te meten worden de atomen eerste afgekoeld en dan verhit en versneld om hun stralingsfrequentie te achterhalen. Dit proces wordt helaas licht beinvloed door het zwaartekrachtveld van de aarde. Een smetje op het precisieblazoen van de atoomklok dus.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

WW: Zomertijd afschaffen

De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.

Stemt allen voor zomertijd [klik voor groter] (Foto: flickr/Pringle Hill)

Komende zondag de 28ste is het weer zover, dan gaat de zomertijd weer in. Dat betekent dat we om 2 uur ’s nachts allemaal de klok weer een uur naar voren moeten zetten zodat het de volgende dag een uur vroeger ochtend is, of was het nou andersom? Goed over deze verwarring bestaan genoeg grollen en sketches, dat hoeven we hier niet over te doen. Wat natuurlijk wel interessant is, is waarom we die ingewikkelde santenkraam ieder jaar weer moeten doorstaan. Waarom doen we het eigenlijk en nog veel belangrijker: helpt het iets?

In de oude beschavingen en gedurende de middeleeuwen was tijdmeting iets dusdanig vloeibaars dat er van zomer/winter of überhaupt gestandaardiseerde tijd absoluut geen sprake was. De eerste keer dat iemand het in de moderne tijd had over zomertijd was in Maart 1784 toen er een anonieme brief in Parijs gepubliceerd werd die de Parijzenaars opriep kaarsen te besparen door in de zomer een uur eerder op te staan. Deze brief was afkomstig van niemand minder dan Benjamin Franklin, meesteruitvinder. Maar het duurde tot de Eerste Wereldoorlog totdat Duitsland en haar bondgenoten de zomertijd officieel invoerde om kolen te besparen.

Zomertijd zou dus economische voordelen hebben: doordat men in de zomer een uur eerder opstaat, hoeft minder energie voor licht en warmte verbruikt worden. Op zich een goed idee. Maar of het écht helpt is nooit echt goed gemeten. Dat komt voornamelijk omdat het niet zo makkelijk meetbaar is. Onze gewoontes zijn zomers toch heel anders dan in de winter, dat maakt het lastig om een goed onderzoek uit te voeren. Ook is het zo dat ons energieverbruik dusdanig is veranderd dat wat gold voor de achttiende-eeuwse Parijzenaars of de Asmogendheden van WO I niet per se meer voor ons hoeft te gelden.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

WW: Het Einde der Tijden berekend

De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.

Het Einde van Alles (Foto: Flickr/PhotoGraham)

Sinds ze rechtop kon lopen is de mensheid zich al aan het afvragen wanneer het dan allemaal ophoudt: wanneer kunnen we het Einde der Tijden verwachten? Bijna alle wereldreligies en sektes onderhouden een idee over het Einde. En volgens velen komt dat Einde eerder vroeger dan later. Sommigen zoals de Rastafari’s en ‘born again christians’ zoals ex-president George W. Bush beweren zelfs dat de Eindtijden al zijn aangebroken en dat het nog maar even duurt voordat we allemaal in het Rijk Gods belanden. Uit religieuze hoek komen er dus genoeg meningen over wanneer we de Armageddon kunnen verwachten, maar wat voorspelt de wetenschap?

Technologische singulariteit. Al eerder berichtten we over Ray Kurzweils theorie van de technologische singulariteit: een nulpunt dat zich over zo’n 50 jaar voor zal doen waarin de huidige zich versnellende ontwikkelingen tot een hoogtepunt komen en we in een soort eeuwig punt van oneindige ontwikkeling belanden. Je zou dit natuurlijk als pseudowetenschappelijk gebazel kunnen afdoen, maar Kurzweil kreeg met zijn ideeën een hoop geld bij elkaar van nota bene NASA en Google. In samenwerking richtte hij de Singularity University om mensen op te leiden die ons de Eindtijd in kunnen leiden.

Doomsday Clock. Een minder rooskleurig beeld van het Einde der Tijden is er een van totale wederzijdse vernietiging van de Aarde door middel van gebruik van ons nucleaire arsenaal. Vlak na het werpen van de eerste atoombom stelden onderzoekers van het Bulletin of the Atomic Scientists een symbolische Doomsday Clock in die de dreiging van zo’n atoomoorlog weergeeft. Hoe dichter de klok bij 12 uur komt, hoe groter die dreiging. Het dichtstsbij dit tijdstip stond de klok in 1953 (11.58u), toen de VS en Sovjetunie vlak na elkaar atoomproeven hielden. Na veel ups en downs staan we er volgens de beheerders nu niet heel rooskleurig voor: na de nucleaire aspiraties van Noord-Korea en Iran staat de klok nu op vijf voor twaalf. Tijd om onder de schoolbankjes te kruipen dus!

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Het tijdsgewricht op slag van 3 uur


Ik ga er ieder half jaar even speciaal voor zitten, met een pilsje in de aanslag. Het moment dat de tijd uit mijn vingers glijdt en ik dit fenomeen met mijn beide ogen kan waarnemen in een vloeiende beweging. Mijn pc doet het abrupt, koel en zakelijk en het radionieuws meldt het in een steriele boodschap.
Zoniet mijn verdacht analoog uitziende wandklok, die na meerdere valpartijen inmiddels ernstig gehavend aan de wand rust. Gemutileerd en al nog steeds een trouwe compaan. Vlak voor drieën fixeer ik mijn blik en wacht op wat komen gaat.
Dan gebeurt het: de minutenwijzer komt in beweging en trekt traag maar secuur 11 rondjes, de uren meeslepend. Om even na tweeën weer op de plaats rust te gaan. Tijd gewonnen en de tijd doorstaan.
[poll=213]

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.