Een onheilspellend experiment

INTERVIEW - Na de dotcomzeepbel aan het begin van dit millennium en de financiële crisis die sinds 2008 de wereld in z’n greep hield, staat de volgende crisis alweer op ons te wachten. In 2015 zou er wel eens een nieuwe oliecrisis kunnen losbarsten, voorspelt Jeremy Leggett, sociaal ondernemer, auteur en activist, in zijn nieuwe boek Uit de olie. ‘Iedereen zou zich hier zorgen over moeten maken,’ zegt hij.

Leggett begon zijn carrière in de jaren ’80 als geoloog, die in opdracht van grote energiebedrijven als Shell en BP onderzoek deed naar de geschiedenis van de aarde. In 1989 begon hij zich zorgen te maken om klimaatverandering en werd hij campagneleider bij Greenpeace. In 1998 begon hij zijn bedrijf Solarcentury, dat zonnepanelen produceert en verkoopt in Groot-Brittannië. Sindsdien heeft hij verschillende denktanks en lobbygroepen opgericht die waarschuwen voor de wereldwijde verslaving aan fossiele brandstoffen en welke gevolgen dat kan hebben. The Guardian noemde hem ‘Britain’s most respected green energy boss.’

In zijn nieuwe boek geeft hij aan dat er vijf systeemrisico’s zijn die de wereld zoals we die nu kennen in meer of mindere mate bedreigen. Allereerst is er het piekolie-scenario. Dat houdt in dat de olieproductie een piek bereikt, waardoor niet meer aan de vraag voldaan kan worden. Het tweede systeemrisico is klimaatverandering, het derde een nieuwe financiële crisis. Leggett waarschuwt ook voor de koolstofzeepbel. Veel landen hebben een plafond gesteld aan de het percentage waarmee de CO2-emissies mogen stijgen. Om die grens niet te breken, kan er maar een beperkt deel van de olie- en gasreserves gewonnen en verstookt worden. Maar er zitten investeringen in de gehele reserves. Een groot deel van de investeringen ga je nooit terug zien, als je je houdt aan de plafonds voor CO2-emissies. In Nederland is de koolstofzeepbal een reëel probleem, omdat veel pensioenfondsen in Shell geïnvesteerd hebben. ‘De koolstofbubbel is een relatief nieuw begrip dat in 2013 een enorme vlucht heeft genomen,’ zegt Leggett. ‘Logisch. Het gaat om financiële risico’s, dat spreekt mensen altijd meer aan dan klimaatrisico’s.’ Tenslotte wijst Leggett erop dat we te veel vertrouwen op schaliegas en –olie, terwijl dat nooit zal kunnen goedmaken wat we verliezen aan conventionele olie.