Slavoj Zizek: ‘het huwelijk tussen kapitalisme en democratie is voorbij’

Van het Midden-Oosten tot in de straten van Londen en de steden in de Verenigde Staten gaan mensen de straat op uit onvrede met de status quo. Ze protesteren tegen de ijzeren greep van overheden of tegen de toenemende kloof tussen arm en rijk. De Sloveense filosoof Slavoj Žižek vraagt zich af waar die verandering toe moet leiden, of er een duidelijke lange termijn visie is op maatschappelijke hervorming. Hij is bezorgd over de toekomst van het westers democratisch kapitalisme: ,,het huidige systeem heeft haar vanzelfsprekendheid en automatische legimitatie verloren en het veld ligt nu open.’’ Žižek staat bekend om zijn kritische houding tegenover het kapitalisme én het communisme. Onlangs sprak hij met Al Jazeera over de huidige veranderingen in het wereldwijde financieel-economisch systeem. Volgens hem weten de demonstranten niet waar ze heen willen, ze roepen slechts om consumentisme en zijn niet in staat doelen te formuleren. Het huidige systeem heeft volgens hem haar grenzen bereikt, maar de tragiek is dat we geen idee hebben welk effectief systeem ons huidige kapitalistische democratische systeem zou kunnen vervangen.(video na de klik)

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Social Acceleration: faster – making time

In deze gastbijdrage onderzoekt filosoof Oliver Sutton de idee van social acceleration, de ogenschijnlijke versnelling van het leven. Vandaag het tweede deel waarin Sutton zich buigt over het managen van tijd.

Earlier in the book Gleick talks about the “fast cycle time” system of production, exemplified by the practice of “just in time delivery”. Increasingly manufacturers seek to eliminate profit-sapping inefficiencies within the production system by keeping the chain of production in perpetual motion. The key to this is to avoid the time wasting and unnecessary investment in fixed assets associated with storage of parts while they await assembly. Rather the production system is calibrated such that at every stage, delivery of parts dove-tails as tightly as possible with the assembly process. If you enquire about reserving products on the Ikea website, you receive the following message;

“We receive merchandise daily and that is why we usually have in our shops all the items the customer may need. We would need to have an extra store for the reserved items and this would increase the prices of the products”.

Ikea operate a system of “just in time delivery” so as to reduce costs and, of course, maximise profits.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Social Acceleration: faster – saving time

In deze gastbijdrage onderzoekt filosoof Oliver Sutton de idee van social acceleration, de ogenschijnlijke versnelling van het leven. Het wordt een kleine serie van zeven delen. Vandaag het eerste deel waarin Sutton zich over een vreemde paradox buigt: technische innovatie is er vaak op gericht om dagelijkse handelingen te versnellen en te vergemakkelijken, maar waarom ervaren we dan toch dat ons leven steeds drukker wordt?

At first sight the term “social acceleration” seems to hold promise. It connects to an intuition that there is some sort of acceleration taking place in the pace of life. Whereas a letter took days, email is instantaneous; whereas travel between the cities of Europe took weeks, now it takes hours (volcanoes permitting); production cycles are shortening, productivity is increasing and life seems more hurried.

Yet under closer inspection the idea shows itself to be rather more opaque. It may be the case that communication and transport have accelerated, but that doesn’t mean that we have accelerated. In fact, the opposite should be the case. No longer required to deal with all that mundane paraphernalia that went with writing someone a letter, we should be wallowing in the time that has been gifted to us by email. As for the decades that must have been saved as a consequence of the acceleration of our means of transport, it’s a wonder we even need to get out of bed. Weren’t the futurists of yesterday earnestly discussing the post-work society that would be the inevitable consequence of automated production systems?

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De Predikers van de Laatste Dagen van het Kapitalisme

Ik weet niet waar ik moet beginnen, er staat zoveel onzin in dit verhaal van Marcel Bullinga in de Volkskrant: We zijn niet zielig, we zijn verwend. Het is overigens ook niet het eerste, ook in Die Zeit en de NRC heb ik artikelen van dit kaliber aangetroffen en besproken. Het zijn stukken waarin het einde van het kapitalisme wordt aangekondigd: nu komt de rekening voor de schulden die we gemaakt hebben en worden we gestraft voor onze zonden. We zijn verwend en gedoemd is het thema. Ik vermoed dat ik er veel gemist heb want het is een teken van deze tijd.

Dit is een begrijpelijke reactie: iedereen die een beetje het nieuws volgt weet dat het niet goed zit met de economie. Het ligt dan voor de hand – zeker in onze met calvinistisch cultuur – om te concluderen dat we ons door de duivel hebben laten verlaten verleiden de brede weg, niet de smalle weg, te volgen. Wij hebben ons rijk gevoeld, maar het was “makkelijk” of zelfs “gratis geld” dat we uitgaven. En dan zijn er de eenvoudige levenswijsheden als “leven op de pof is niet goed”. In de Volkskrant schrijft Bullinga dat een “geld rondstrooiende Europese Unie” het probleem is:

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Het wilde kapitalisme

Here:

“There will of course be the usual hysterical debate between those prone to view the riots as a matter of pure, unbridled and inexcusable criminality, and those anxious to contextualize events against a background of bad policing; continuing racism and unjustified persecution of youths and minorities; mass unemployment of the young; burgeoning social deprivation; and a mindless politics of austerity that has nothing to do with economics and everything to do with the perpetuation and consolidation of personal wealth and power. Some may even get around to condemning the meaningless and alienating qualities of so many jobs and so much of daily life in the midst of immense but unevenly distributed potentiality for human flourishing.

If we are lucky, we will have commissions and reports to say all over again what was said of Brixton and Toxteth in the Thatcher years. I say ‘lucky’ because the feral (wild, red.) instincts of the current Prime Minister seem more attuned to turn on the water cannons, to call in the tear gas brigade and use the rubber bullets while pontificating unctuously about the loss of moral compass, the decline of civility and the sad deterioration of family values and discipline among errant youths.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Zomercollege | Crisis of capitalism

David Harvey is een hoogleraar sociologie en nog een echte marxist. In een lezing van 40 minuten legt hij uit waarom het kapitalisme zijn eigen crises veroorzaakt, aan de hand van de huizenbubbel en schuldenbubbel. En daar is ook nog een heel goed te begrijpen animatie van gemaakt. Eerst een animatie, daaronder een lezing.

Vorige Volgende