Deze regering is niet klaar voor het Trump-tijdperk: de NAVO is passé

door Bram van Gendt De Amerikanen zijn onze vrienden niet meer. Dat is de afgelopen weken wel duidelijk geworden. De Amerikanen vinden dat de Europese veiligheidsstructuur primair een Europese aangelegenheid is. Dan zou je nog kunnen zeggen: prima, het wordt tijd dat Europa eindelijk eens een zelfstandige geopolitieke entiteit wordt met de militaire slagkracht die daarbij hoort. Maar terwijl de Amerikanen beweren dat ze niet meer geïnteresseerd zijn in Europa, bemoeien ze zich toch op een hinderlijke wijze met de Europese veiligheidsarchitectuur. In Saudi-Arabië lijken Rusland en Amerika, twee nucleaire mogendheden, weer dichter tot elkaar te zijn gekomen. Van Russische bronnen hebben we bovendien vernomen dat de onderhandelingen voorspoedig zijn verlopen. Daar kun je van alles uit opmaken: Rusland zal naar alle waarschijnlijkheid uit zijn isolement worden gehaald, en de belangen van Oekraïne (en Europa) zullen grotendeels verkwanseld zijn. Amerika is dus niet zozeer een isolationistische grootmacht; het lijkt er vooral op dat Amerika een imperialistische grootmacht wil zijn die op bilateraal niveau de wereldorde probeert te herschikken. Mijn punt wordt (uiteraard) versterkt door de doldwaze uitspraken van Trump over Canada, Groenland/Denemarken, Panama en Gaza. De eerste twee landen zijn nota bene NAVO-leden. Deze anti-internationaalrechtelijke uitspraken vormen een groot gevaar voor kleine landen, vooral voor al die betrekkelijk onbeduidende Europese landen zoals Nederland. Immers, niet langer is de territoriale integriteit en nationale soevereiniteit een gegeven dat vastligt binnen het internationaal recht; bullebakken die grote mogendheden leiden, bepalen voortaan hun lot. Daar komt nog bij dat Trump en zijn directe kliek het gemunt hebben op de regeringen van Europa. Zij willen dat er Trumpisten aan de macht komen. Een regime change in Parijs, Berlijn en Londen zien zij wel zitten, en dan vooral een definitieve afrekening met die ‘perverse links-liberale elite’ die Europa zou uitleveren aan ‘woke’ en immigranten. De Amerikanen proberen dit te bewerkstelligen via informatiecampagnes gericht tegen deze zogenaamde perverse elite; dus eigenlijk gewoon hybride oorlogsvoering, niet van Russische maar van Amerikaanse makelij. Musk begon daar al mee door via zijn eigen sociale medium (X) zich te bemoeien met binnenlandse aangelegenheden in respectievelijk Groot-Brittannië en Duitsland. Hier werden de radicaal-rechtse partij van Nigel Farage (Reform UK) en de fascistoïde AfD van Alice Weidel openlijk gesteund. Tijdens de Veiligheidsconferentie in München betoogde JD Vance bovendien dat diezelfde Europese politieke elite een groter gevaar vormt voor Europa dan Rusland of China. Europa zou volgens hem gedegenereerd zijn tot een continent waar tirannie heerst, en waarden zoals de vrijheid van meningsuiting zouden worden beknot. Vance vroeg zich tot slot af of Europa en Amerika nog wel dezelfde waarden deelden. Kabinet-Schoof schat de crisis niet op de juiste grootte De VS zijn, zoals ik eerder al stelde, niet een isolationistische mogendheid, maar een levensgevaarlijke imperialistische staat die andere autocratieën in de wereld adoreren en autocratie in de wereld willen verspreiden. Het kabinet Schoof maakt naar mijn mening dan ook niet de juiste probleemanalyse. Er wordt door Brekelmans, Schoof en Veldkamp nog altijd geredeneerd vanuit het NAVO-denkraam. Ik begrijp dat we niet binnen afzienbare tijd onafhankelijk kunnen worden van de Amerikanen. We zijn afhankelijk van Amerikaanse intelligence en militaire logistiek, er zijn 100.000 Amerikaanse troepen gestationeerd in Europa en we profiteren nog altijd van de Amerikaanse nucleaire paraplu. En ik begrijp tevens dat het vasthouden aan het Trans-Atlantische bondgenootschap grotendeels een diplomatieke zet is: zoveel mogelijk de Amerikanen blijven paaien, zodat de Amerikanen zich niet nóg meer vervreemden van de Europese partners. Maar ik kan mij desondanks niet aan de indruk onttrekken dat het kabinet-Schoof én de  individuele coalitiepartijen er nog altijd niet genoeg ervan doordrongen zijn dat Amerika niet slechts een minder loyale bondgenoot is die zich slechts ten dele committeert aan het Trans-Atlantische alliantie, maar een rivaal. Dat bleek niet enkel uit de eerdere benoemde horrorspeech van Vance in München, het feit dat Trump allerlei (NAVO) landen op zijn imperiale verlanglijstje heeft staan, of dat de Amerikaanse tech-oligarchie (direct gelieerd aan de Trump-administration) aanwendt om de Europese politiek te verrechtsen, maar ook uit de recentelijke uitspraken van Trump waarin hij letterlijk anti-Oekraïense Kremlinpropaganda spuide: ‘Oekraïne had nooit de oorlog tegen Rusland moeten beginnen.’ En let wel: Trumps presidentschap is net een maand onderweg, we moeten dus overal op voorbereid zijn en nergens meer over verbaasd zijn. Daar vloeit uit voort dat een sterke Europese pilaar binnen de NAVO middels hogere defensie-uitgaven niet voldoende is. Er moet met spoed gewerkt worden aan een ontkoppeling van onze strategisch-militaire afhankelijkheden van de Amerikanen. We zijn op dit moment uiterst chantabel en dat chantage-instrument dient zo snel mogelijk bij de Amerikaanse president uit handen geslagen te worden. Op dit moment zie ik echter niet dat we de juiste stappen ondernemen. Het beperkt zich tot de constatering dat de defensie-uitgaven opgehoogd moeten worden: van 2% tot 3%. VVD wil geen eurobonds De VVD- toch de coalitiepartij met de meest verstandige geopolitieke opvattingen- wil geen eurobonds. Yesilgöz zei, tijdens het debat over de Russisch-Amerikaanse ‘vredesonderhandelingen’, dat lidstaten ‘zelf verantwoordelijkheid’ moesten nemen voor hun defensie-uitgaven. Yesilgöz ging er echter even aan voorbij dat veel Zuid-Europese staten geen financiële ruimte hebben om zomaar hun defensie-uitgaven te verhogen naar 3-4%. Althans niet zonder dat de staatsschuld ernstige proporties aanneemt. Verder zijn eurobonds ook een instrument om de EU (met name het zuiden van de Unie) met fikse investeringen competitief en innovatief te maken. Ook dat versterkt de positie van de EU en dus Nederland op het wereldtoneel. De defensieminister van VVD-huize, Ruben Brekelmans, beziet de Europese veiligheidsarchitectuur ook nog altijd vanuit een NAVO-denkraam. Tijdens een rede in het Maastricht Museum sprak hij de Trumpiaanse leus uit ‘make NATO great again’. Bij BNR De Wereld sprak Brekelmans weliswaar de pro-Russische uitspraken van Trump tegen, en zei hij dat hij eveneens vindt dat Europa een plek aan de onderhandelingstafel verdient, maar hij ziet de VS nog altijd als een seniorpartner van Nederland/Europa. Als wij het ‘huiswerk’ (lees hogere defensie-uitgaven) maar voltooien dat wij van de Amerikanen hebben gekregen, dan krijgen wij die plek aan de onderhandelingstafel. Dit lijkt mij een volstrekt onjuiste grondhouding. De Nederlandse regering en haar Europese partners moeten allereerst onderkennen dat we te maken hebben met een echtscheiding: de VS zijn geen (senior)partner meer. Daarnaast moeten onze politici ook eens wat meer van zich afbijten en niet braaf het ‘huiswerk’ afronden dat we hebben gekregen van de VS. Een continent met meer dan een half miljard inwoners, waarvan twee staten kernmogendheden zijn en waarbij de collectieve economie (EU+VK+ Noorwegen+ Turkije) bijna een kwart van de wereldeconomie vertegenwoordigt, mag niet in een onderhorige positie gedrukt worden. BBB begrijpt niet dat we te maken hebben met een veiligheidscrisis Over BBB en PVV hoeven we het al helemaal niet te hebben. Henk Vermeer (BBB) liet tijdens het debat over de Russisch-Amerikaanse vredesbesprekingen zien waarom one-issuepartijen een schande zijn voor een volwaardige parlementaire democratie. Onze veiligheid staat op het spel; tachtig jaar hechte trans-Atlantische betrekkingen houden op te bestaan. En waar zwetst Henk Vermeer over? Over de stikstofcrisis en de daarmee samenhangende voedselzekerheid. Dit illustreert dat de BBB totaal niet begrijpt dat we te maken hebben met een gigantische veiligheidscrisis; het kan alleen maar over ‘hun’ onderwerp gaan: landbouw en stikstof. Bovendien wil de BBB ook geen vergaande soevereiniteitsoverdracht van de natiestaat naar ‘Brussel’. Dat een versterkte Unie de enige optie is om de soevereiniteit en vrijheid van Nederland te verzekeren, zal blijkbaar nooit indalen bij mensen die gelieerd zijn aan de BBB. PVV bewierookt Trump De PVV van Wilders bedrijft vergelijkbare dorpspolitiek als de BBB. Wilders schreef op X dat hij niets zag in een Nederlandse deelname aan een Europese vredesmacht, omdat hij vindt dat Nederland zich eerst moet bezighouden met de verdediging van het eigen grondgebied. Dhr. Wilders ziet dus het liefst dat Nederland de Russische pantserdivisies opvangt bij de oude IJssellinie, nadat deze divisies de Noord-Duitse laagvlakte hebben doorkruist. Maar bij de PVV blijft het niet beperkt tot populistische dorpspolitiek waarmee Wilders inspeelt op romantisch-nationalistische sentimenten: ‘Weg met de Eurocraten; Nederland weer vrij en soeverein.’ Er is bij Wilders sprake van een loyaliteitskwestie. Enkele weken geleden bewierookte Wilders Trump tijdens de ‘Patriotten-bijeenkomst’ te Madrid: hij zou dezelfde ‘strijd’ voeren. Op het medium X tracht Wilders verder steevast toenadering te zoeken tot Trump en Musk (overigens tevergeefs).Tijdens het debat van afgelopen week over de Russisch-Amerikaanse ‘vredesonderhandelingen’ was Wilders gematigd positief: ‘Trump doet in ieder geval een poging om tot vrede te komen.’ Dat is dan wel een eigenaardige ‘vrede’; het aangevallen land wordt in de beginfase niet betrokken bij de onderhandelingen en de Amerikanen hadden voorafgaand al allerlei imperiale cadeautjes gegeven aan de Russen (veroverd gebied konden ze wel houden en geen NAVO-lidmaatschap). Je kunt eerder spreken van een dictaat, maar volgens Wilders is dat dus toch maar een dappere poging van Trump. Wilders’ russofilie kon hij tijdens dat debat bovendien niet geheel verhullen; hij was van mening dat de oorlog in Oekraïne deels te wijten was aan het feit dat het Westen te veel getrokken had aan het land. Laten we dan ook niet vergeten dat Wilders een bezoek bracht aan de Doema (2018), toen MH17 al was neergehaald en de Krim was bezet door ‘groene mannetjes’. Dit russofiele Trumpisme nestelt zich niet enkel in de Kamerfracties van de regering, maar bevindt zich ook in onze regering. Faber stak tijdens een commissiedebat al een keer de loftrompet over Trump: ‘[Trump] is slagvaardig en staat voor zijn zaak.’ En gisteren konden we horen wat Faber daadwerkelijk dacht van Zelensky: hij zou ‘niet democratisch gekozen’ zijn. Daarmee viel het russofiele masker direct af van de PVV. Dit narratief is immers rechtstreeks afkomstig uit de Kremlinpropaganda; de Kremlinpropagandisten beweren al geruime tijd dat Zelensky een illegitieme president is die weigert verkiezingen uit te schrijven. De feiten spreken dit echter tegen: in oorlogstijd kunnen er volgens de Oekraïense grondwet geen verkiezingen worden uitgeschreven, en Zelensky is tijdens vrije en eerlijke verkiezingen verkozen. De laatste keer dat dit in Rusland is gebeurd, ligt al een kwart eeuw achter ons. Wat moet Nederland doen? Wat moet Nederland en in het verlengde daarvan Europa doen in deze woelige geopolitieke tijden? Allereerst dienen onze politici ervan doordrongen te zijn dat dit de grootste crisis is uit de Nederlandse geschiedenis sinds de Tweede Wereldoorlog. De Covid-19-crisis is er niets bij.We lossen deze crisis niet op door slechts de defensiebudgetten te verhogen. We moeten het gehele Trans-Atlantische denkraam en de bijbehorende percepties en concepten vaarwel zeggen: Europa staat er alleen voor, samen met enkele andere westerse landen. Maar wat nog veel belangrijker is, is dat Europa van allerlei kanten bedreigd wordt. De Chinezen trachten ongezonde economische afhankelijkheden op te bouwen met Europa (vooral wat betreft de energietransitie), Rusland is sinds 2014/2022 bezig met een revanchistisch-imperialistische campagne tegen Europa en gebruikt daarvoor zowel militaire middelen als hybride oorlogsvoering, en de VS proberen van Europa een autoritair Trumpistisch radicaal-rechts bolwerk te maken. Nadat de ernst van het probleem als zodanig erkend is, moeten daar binnenlandse politieke consequenties uit worden getrokken. Dan richt ik mij specifiek op de VVD en NSC. Hoe denken deze partijen Europa soeverein en vrij te houden terwijl ze te maken hebben met russofiele Trumpistische hielenlikkers? Het autocratische paard van Troje moet zo snel mogelijk uit de regering gegooid worden. Vorm vervolgens een breed nationaal crisiskabinet met GL-PvdA. Dhr. Timmermans heeft een karrenvracht aan ervaring met betrekking tot de Europese instituties en buitenlandse aangelegenheden. Zijn kennis en kunde op dit terrein werden deze week opnieuw bevestigd tijdens het debat over Oekraïne. Hij was een van de weinigen die begreep met welke uitdagingen Nederland te maken heeft. Dit is dus dé aangewezen persoon om Nederland op dit moment te leiden. Kortom, de regering dient volledig gevrijwaard te zijn van allerlei russofiele Trumpistische actoren. Alleen dan kan de rem eraf. Nederland moet in Europa niet de spreekwoordelijke handrem zijn op het Europese toneel, maar de smeerolie. Het derde wat er gedaan zou moeten worden, is een volledige commitment aan de voltooiing van Europa als één geopolitieke entiteit. Neem het Draghi-rapport integraal over, begin met de invoering van eurobonds en richt een Europese defensie-industrie op waarbij alle protectionistische regels verboden worden. Het belangrijkste is dat Europa begint met een Europese Defensie Gemeenschap, dus geen ‘sterke Europese pijler binnen de NAVO’. Het geraamte van de NAVO wordt georganiseerd door de Amerikanen: intelligence, militaire logistiek en commandostructuur. Dit zal dus door een Europese supranationale entiteit moeten worden overgenomen, óf door een Anglo-Franse organisatie. Daarnaast moet het debat worden geopend over kernwapens. Ik zou ervoor pleiten een nucleair fonds op te richten waarin alle Europese landen geld inleggen om het Anglo-Franse kernwapenarsenaal uit te breiden. Daarmee zouden de Amerikaanse kernwapens kunnen worden vervangen. Het vierde wat er gedaan moet worden, is een fundamentele aanpak van interne anti-democratische krachten. Deze krachten worden via het private geopolitieke instrument (X: Twitter) van Musk ook nog eens versterkt. Daar moet je dus rigoureus mee afrekenen, en dat betekent een verbod op dit propagandamiddel. Ik pleit ervoor dat Europa publieke projecten opstart (of mediabedrijven met staatsdeelnemingen), zodat het virtueel-publieke debat niet langer in handen is van Amerikaanse techmiljardairs. Hierdoor kan erop toegezien worden dat illegale content afdoende wordt verwijderd en, bovenal, dat er geen algoritmen worden toegepast die bepaalde stemmen binnen het debat versterken. In Nederland kunnen we daarnaast wettelijk ook nog stappen zetten. Ik denk dan concreet aan een strikte wet op politieke partijen, waarbij interne democratische verantwoording en een acceptabele houding jegens de rechtsstaat worden afgedwongen. Dit voorkomt dat oligarchische en autoritaire partijen kunnen meedoen aan de Kamerverkiezingen. Het laatste wat noodzakelijk is om Nederland en Europa vrij, veilig en onafhankelijk te houden, is een grootschalig en pragmatisch diplomatiek offensief richting de resterende bondgenoten in de wereld. Sla landen zoals Canada, Turkije, Japan, Zuid-Korea, Australië, Nieuw-Zeeland en wellicht ook India om de oren met omvangrijke economische en politieke overeenkomsten. Beknibbel niet op ontwikkelingssamenwerking, zoals onze ‘geweldige’ minister Klever doet. Ontwikkelingssamenwerking is niet enkel een morele plicht, maar vormt een belangrijk hulpmiddel om het mondiale zuiden enigszins aan ons te binden. Dat zal niet gemakkelijk zijn, want net zoals China, Rusland en de VS hebben deze landen schoon genoeg van ons. Dit laatste is een teken te over van de gigantische geopolitieke crisis waarop we moeten acteren en waarover we moeten ophouden alleen te discussiëren. Dit artikel is overgenomen van anti-populista. Stukken op dat blog worden geschreven als bijbaan, dus mocht je het stuk waarderen kun je dat ook financieel laten blijken via deze link.

Door: Foto: Schermafbeelding debatdirect Tweede Kamer. Ministers Brekelmans, Veldkamp en Schoof tijdens het debat over de Russisch-Amerikaanse vredesbesprekingen
Foto: © Rijksoverheid Kabinet Schoof bordesfoto - foto Valerie Kuypers

De opmerkelijke portefeuilleverdeling van kabinet-Schoof

ANALYSE - Het kabinet-Schoof is redelijk uniek in de verdeling van portefeuilles. Veel lijkt erop gericht om elkaar tegen te werken, met het oog op een snelle val van het kabinet en een gunstige electorale uitgangspositie. Een analyse van Jasper van der Heide (redacteur-analist bij het Montesquieu Instituut)

De verdeling van de ministersposten is een essentieel onderdeel van de formatie, waar een formatie op kan klappen. Een aantal posten zijn daarbij het meest begeerd, zoals het minister-presidentschap, Financiën en Buitenlandse Zaken. Daarnaast heeft een partij vaak haar ‘kroonjuwelen’. Zo zal D66 doorgaans onderwijs willen en de PvdA Sociale Zaken.

Bij het kabinet-Schoof waren nog twee regels te zien. Allereerst mocht de PVV niet posities krijgen die teveel raken aan de rechtsstaat of het internationaal aanzien. Het meest prominent is het premierschap, dat Wilders aan zich voorbij moest laten gaan. Dit was al het geval bij kabinet-Rutte I, waar geen bewindslieden van de PVV in werden opgenomen.

Ten tweede is te zien dat de PVV, NSC en BBB de portefeuilles kregen waarop zij de door VVD-geleide kabinetten afgelopen jaren onwelwillendheid of incompetentie verweten. Dit valt uit te leggen als het claimen van de kroonjuwelen, immers zijn de partijen vaak issue owner op het thema. Maar wat redelijk uniek is, is de manier waarop de coalitiepartijen ermee omgaan. Zij willen vooral benadrukken dat de ander de problemen óók niet kan oplossen.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Ben Kerckx via Piaxabay.

De kabinetsplannen over naturalisatie en inburgering

ANALYSE - van Betty de Hart en Ricky van Oers

Zoals eerder aangekondigd in het hoofdlijnenakkoord, bevat het regeerprogramma van het kabinet Schoof meerdere plannen die betrekking hebben op naturalisatie en nationaliteit die, bij elkaar genomen, de toegang tot het Nederlanderschap zullen bemoeilijken en het verlies van Nederlanderschap makkelijker maken. Verblijfblog geeft een overzicht van deze plannen, de juridische knelpunten en verwachte effecten (eerder verschenen bij Verblijfsblog).

De naturalisatietermijn

Allereerst is er het voornemen om de standaardtermijn voor naturalisatie te verlengen van de huidige vijf jaar naar tien jaar: een verdubbeling dus. In de huidige Rijkswet op het Nederlanderschap is bepaald dat de naturalisandus (degene die wil naturaliseren) “tenminste sedert vijf jaren onmiddellijk voorafgaande aan het verzoek in het Europese deel van Nederland, Aruba, Curaçao, Sint Maarten of de openbare lichamen Bonaire, Sint Eustatius en Saba, toelating en hoofdverblijf heeft” (8 lid 1 sub c RWN). Afwijkende, kortere termijnen dan deze vijf jaar gelden onder meer voor personen die met een Nederlander zijn gehuwd of samenleven en voor oud-Nederlanders, en voor personen die gedurende tien jaar op het grondgebied van het Koninkrijk toelating en hoofdverblijf hebben gehad (art 8 lid 2 t/m 5 RWN).  Het gaat hier om de termijn van verblijf voordat een naturalisatieverzoek kan worden ingediend. Daarnaast geldt er een wettelijke beslistermijn van een jaar waarbinnen de IND op een naturalisatieverzoek moet hebben beslist. In bijna alle gevallen (98%) wordt deze beslistermijn gehaald. Vervolgens moet de naturalisandus verplicht deelnemen aan een door de gemeente georganiseerde naturalisatieceremonie en daar een verklaring van verbondenheid ondertekenen. Pas dan is de naturalisatie een feit.

Foto: Schermafbeelding WNL-radio 'Sven op 1’. met Richard van Zwol

Raad van State-adviseur Richard van Zwol prijst kabinet-Schoof

ANALYSE - van Annemarie Kok

Afgelopen donderdag heeft Richard van Zwol, werkzaam als staatsraad bij de Afdeling advisering van de Raad van State, verschillende complimenten geuit aan het adres van het kabinet-Schoof. Ook nam Van Zwol de regering in bescherming tegen kritiek. Dit gebeurde in het WNL-radioprogramma ‘Sven op 1’. Omdat dit nieuwsfeit voor zover ik weet niet verder naar buiten is gekomen, wijd ik er een eigen bericht en commentaar aan.

Het gesprek in kwestie vond plaats in Van Zwols werkkamer bij de Raad van State. Officiële aanleiding was het op woensdag 4 december gehouden Tweede Kamerdebat over het vorig jaar verschenen eindrapport van de Staatscommissie demografische ontwikkelingen 2050, waarvan Van Zwol voorzitter was.

Bij een reactie op de parlementaire bespreking van dit rapport bleef het echter niet. Van Zwol liet zich in dit verband ook zeer lovend uit over BBB-minister Mona Keijzer van volkshuisvesting en ruimtelijke ordening. Daarnaast ging hij in op andersoortige vragen over de regeringscoalitie van PVV, VVD, NSC en BBB. En dat deed hij nadrukkelijk niet louter als informateur en formateur van dit kabinet. Hij zei er ‘ook hier bij de Raad van State’ bij wijze van ‘bemoediging’ van uit te gaan dat het kabinet komend voorjaar nog zal bestaan.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: Persconferentie na de ministerraad, 25-10-2024 schermafbeelding Youtube.

Wie vist de dragende motivering uit de prullenbak?

COLUMN - Het kabinet wil grip krijgen op migratie. Dat kon minister-president Schoof niet vaak genoeg  benadrukken in de persconferentie van gisteren. We citeren:

– We moeten weer grip krijgen op migratie.
– In verschillende fases pakken we het onhoudbare asielsysteem aan, en dat leidt uiteindelijk tot grip op immigratie.
– Het is het samenhangende pakket van maatregelen, wat uiteindelijk ertoe moet leiden dat we grip krijgen op migratie.
– We weten dat we hiermee grip krijgen op die migratie.
– We zijn ervan overtuigd dat we hiermee grip krijgen op migratie.
– Dan zullen we gaan zien dat we grip krijgen op die migratie, dat die instroom omlaag gaat, dat die terugkeer meer resultaat oplevert en de procedures worden versneld.
– Het is een samenhangend pakket waarvan we overtuigd zijn dat het die grip oplevert.

En de enige ‘dragende motivering’ die Schoof prijs gaf luidde:

Het totaalpakket zal uiteindelijk leiden tot minder kosten in de asielketen, en dat is buitengewoon belangrijk, want als u de begroting en meerjarige begroting heeft gezien, dan ziet u dat daar ook de budgetten fors omlaaggaan, dus des te meer reden om te zorgen dat je grip krijgt door de migratie

Schoof in traditie Balkenende – Rutte

Foto: Rijksoverheid minister Eppo Bruins, foto Martijn Beekman

Neerlandicus voor de andere talen

Ik mag niet langer zwijgen. Ik mag me dan voorgenomen hebben een tijdje mijn mond te houden, maar als onverlaten dan de gelegenheid aangrijpen om alles af te breken wat ons lief is, wordt zwijgen op zeker moment immoreel.

Een van de kenmerken van de regeerstijl van Eppo Bruins, minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen, is dat hij de verschrikkelijkste dingen doet, en regelmatig erkent dat ze verschrikkelijk zijn, maar daarbij eigenlijk nooit argumenten geeft waarom hij ze desalniettemin doet. Ik heb in de afgelopen vier maanden slechts twee argumenten gehoord, ‘omdat het in het hoofdlijnenakkoord staat’ – maar waarom staat het daar? – en ‘omdat we nu eenmaal niet alles kunnen doen’ – dat is duidelijk, maar wat verklaart dan de keuze om dit niet te doen en dat wel?

Woensdagavond was Bruins op de radio om zijn nieuwste botte bijl te laten bewonderen – de Wet Internationalisering in Balans, die hij voor de gelegenheid nog net wat stomper heeft gemaakt: een wet die enorm moet snoeien in de Engelstalige bachelors aan de vaderlandse universiteiten, en daarmee naar verwachting grote schade gaat aanrichten. Zoals Remco Breuker van WO in Actie in de uitzending uitlegt, hebben universiteiten de afgelopen jaren geprobeerd de enorme tekorten te compenseren door buitenlandse studenten aan te trekken. Het resultaat daarvan is dat die universiteiten inmiddels voor een belangrijk deel financieel afhankelijk zijn van die opleidingen. Een voorbeeld is Breukers eigen Faculteit der Geesteswetenschappen in Leiden, die studies in allerlei zogeheten ‘kleine talen’ (zoals Swahili, dat natuurlijk een wereldtaal is, maar dat maar weinig studenten trekken en dus in Nederland ‘klein’ heten) kan bekostigen door een gigantische opleiding International Studies in te richten. De slachting is in Leiden inmiddels begonnen.

Doneer voor ¡eXisto!, een boek over trans mannen in Colombia

Fotograaf Jasper Groen heeft jouw hulp nodig bij het maken van ¡eXisto! (“Ik besta!”). Voor dit project fotografeerde hij gedurende meerdere jaren Colombiaanse trans mannen en non-binaire personen. Deze twee groepen zijn veel minder zichtbaar dan trans vrouwen. Met dit boek wil hij hun bestaan onderstrepen.

De ruim dertig jongeren in ¡eXisto! kijken afwisselend trots, onzeker of strak in de camera. Het zijn indringende portretten die ook ontroeren. Naast de foto’s komen bovendien persoonlijke en vaak emotionele verhalen te staan, die door de jongeren zelf geschreven zijn. Zo wordt dit geen boek óver, maar mét en voor een belangrijk deel dóór trans personen.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: Raad van State vergaderzaal CC0 1.0, Rijksvastgoedbedrijf- foto Corne Bastiaansen, via Wikimedia Commons.

Misbruik van de Raad van State

COLUMN - van Prof.Dr. Joop van den Berg

Het regeerprogramma van het kabinet-Schoof bevat een uitgebreid hoofdstuk over migratie, of eigenlijk: immigratie. Over emigratie wordt niet gesproken, hoewel dat voor een evenwichtig oordeel over immigratie van belang zou zijn.

Onmiskenbaar groeit de Nederlandse bevolking al jaren dankzij immigratie. Zonder dat zou het inwonertal zijn gekrompen. Die immigratie wordt maar voor een beperkt deel veroorzaakt door de zgn. ‘asielmigratie’. Veel meer mensen komen als arbeidsmigrant naar Nederland, voornamelijk afkomstig uit andere lidstaten van de Europese Unie. Daarnaast is er jaarlijks sprake van een belangrijke instroom aan studiemigranten, jonge mensen die in Nederland een academische of hogere beroepsopleiding willen volgen. Iedere vorm van migratie schept zijn eigen mogelijkheden en problemen.

Een rapport van de Staatscommissie demografische ontwikkelingen 2050 deed dit voorjaar een serieuze poging om zowel duidelijkheid als evenwicht in de discussie over migratie te brengen. [1] Bij het kabinet is dat niet erg gelukt: daar domineert nog steeds vooral het verschijnsel van de asielmigratie, alsof dat veruit het belangrijkste en meest urgente migratieprobleem is dat wij kennen.

Merkwaardige ironie: staatsraad Richard van Zwol was voorzitter van de staatscommissie die zulk knap werk verrichtte met zijn rapport. Maar, hij was ook informateur van het nu tot stand gekomen kabinet-Schoof dat asielmigratie weer verhief tot hèt probleem van onze samenleving. Alsof Van Zwol zijn eigen rapport niet had gelezen. Dat getuigt van een geestelijke souplesse die je niet elke dag te zien krijgt.

Foto: Tom Jutte (cc)

Mooie woorden

COLUMN - Het regeerprogram van het kabinet Schoof bevat veel mooie woorden. Vage woorden vooral waarbij je je kunt afvragen of ze dat allemaal waar gaan maken. Hoofdstuk 7 ‘Goed bestuur en sterke rechtsstaat‘ spant wat mij betreft de kroon: ‘Nu is het moment om de weg vrij te maken voor herstel en verandering. Dit kabinet presenteert daarom een agenda voor vernieuwing van de democratie en versterking van de rechtsstaat, het bestuur en de controle daarop.’ Gaat dit kabinet dan eindelijk waarmaken wat Rutte IV met zijn streven naar bestuurlijke vernieuwing en een andere bestuurscultuur niet is gelukt?

Wat mogen we verwachten van deze zoveelste vernieuwingsagenda? ‘Een lerende overheid: een overheid die beleid en regelgeving evalueert, blijft verbeteren en altijd op zoek gaat naar de meest passende oplossing.’ Ahum. Moet dat nog zo expliciet gezegd worden? Hieronder een tiental punten om de -relatieve- vernieuwingsdrang van Schoof c.s. de komende tijd aan te toetsen.

  • Constitutionele toetsing staat opnieuw op de agenda. Alsmede verzelfstandiging van de afdeling Rechtspraak van de Raad van State. Het kabinet ‘versterkt de toegang tot de rechtsketen’. Maar niet voor maatschappelijke organisaties die niet aan de vereiste voorwaarden voldoen. Een VVD-wens gaat in vervulling: minder rechtszaken van maatschappelijke clubs die de staat aanklagen vanwege schending van het algemeen belang. ‘Ook investeert het kabinet in het Juridisch Loket, waar burgers met een laag inkomen terechtkunnen voor persoonlijk advies en hulp.’ Zou het niet beter zijn de bezuinigingen op de sociale advocatuur terug te draaien?
  • Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

    Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

    Foto: Plenaire zaal Tweede Kamer, foto Dassenman, CC BY 4.0 via Wikimedia Commons.

    Kabinet – Tweede Kamer: 2 – 0

    COLUMN - Het zomerreces is voorbij, de Tweede Kamer moet weer aan de bak. Met morgen de eerste plenaire vergadering van na de zomer, waarbij de Tweede Kamer al met 2- 0 achter staat op het kabinet. Wat niet helemaal eerlijk is, want het kabinet was eerder terug van zomerreces.

    Eerst schoffeerde het kabinet de Tweede Kamer door drie dagen voor de eerste plenaire vergadering en twee weken voor Prinsjesdag (een deel van) de Prinsjesdagstukken naar de pers te lekken en niet eerst naar de leden van de Tweede Kamer te sturen.

    Nu is dat in zo’n dikke dertig jaar een diepgewortelde traditie geworden. Bij die traditie hoort ook dat de Tweede Kamer de minister-president ter verantwoording roept. Want, ook geheel traditiegetrouw,  de Tweede Kamer is het lekken meer dan zat.

    Nog niet zo heel lang geleden, in 2022, eiste Pieter Omtzigt dat het kabinet maatregelen neemt om het lekken van Prinsjesdagplannen te stoppen. “Het belemmert me ernstig in mijn werk”, zegt hij. (bron: RTL Nieuws).

    Een paar uur nadat de coalitiepartijen het begrotingsakkoord rond hadden, werd de inhoud gelekt. Omtzigt dreigde: ”Formeel kan ik ook aangifte doen van een ambtsmisdrijf tegen de hele coalitie. Dit zijn namelijk kabinetsstukken die gelekt zijn.”

    Foto: © Rijksoverheid Kabinet Schoof bordesfoto - foto Valerie Kuypers

    Eenheid van kabinetsbeleid: wat houdt dat in?

    COLUMN - van Prof.Dr. Bert van den Braak

    In het debat over de regeringsverklaring werden twijfels geuit over de eenheid van het kabinetsbeleid. Dat gebeurde toen vicepremier Fleur Agema op X had gereageerd op de door premier Dick Schoof uiteengezette lijn ten aanzien van het door vrouwen dragen van de hijab. De vraag kwam op of Agema (PVV) zich wel kon vinden in die lijn.

    1. Grondslag

    Eenheid van kabinetsbeleid is een kernwaarde in het staatsbestel. Ministers moeten met één mond spreken (en daarnaar handelen).

    Het beginsel is neergelegd in Grondwet en het reglement van orde van de ministerraad.

    Artikel 4, 3e lid van de Grondwet bepaalt dat de ministerraad beraadslaagt en besluit over het algemeen regeringsbeleid en de eenheid van dat beleid bevordert. Artikel 12, lid 2 van het reglement van orde van de ministerraad bepaalt dat geen minister tegen besluiten van de ministerraad handelt.

    Dat vormt de kern van het sinds 1848 bestaande homogeniteitsbeginsel. Een minister mag in de ministerraad tegen een besluit stemmen, maar kan zich er daarna ofwel bij neerleggen (en loyaal uitvoeren) ofwel opstappen.

    2. Ministerraad

    De bepalingen lijken zich primair te richten op de ministerraad. Het is dan ook diverse malen voorgekomen dat een minister zich niet kon verenigen met een besluit in de ministerraad en daarna opstapte. Dat was bijvoorbeeld het geval in 1972 toen de DS’70-minister Drees en De Brauw tegen de invulling van bezuinigingen keerden en in 1980 toen minister Andriessen vond dat er meer moest worden bezuinigd.

    Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

    Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

    Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

    Volgende