Hulspas weet het | De feministische Koran

Jarenlang deed zij tekstueel onderzoek naar de rol van de vrouw in de Koran. Haar conclusie: mannen en vrouwen zijn volgens de Koran elkaars gelijken. Daar zal menigeen toch van opkijken. Met name moslims, denk ik. Dit citaat komt uit een persbericht van Paradiso, en de 'zij' is Amina Wadud, hoogleraar islamologie in Virginia, die op 12 mei in het debatcentrum te gast is. Daar zal zij uitleggen hoe zij tot deze opmerkelijke conclusie gekomen is. Wadud publiceerde in 1999 Qur'an and the Woman en veroorzaakte zes jaar later veel beroering in de VS toen zij het vrijdaggebed wilde leiden – iets wat traditioneel is voorbehouden aan de man. Uiteindelijk deed zij dat toch (in een ter beschikking gestelde christelijke kerk) en dat leverde haar de nodige bedreigingen op.

Door: Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Michael Coghlan (cc)

Wat is islam?

RECENSIE - De laatste maanden hield ik me onledig met het boek What is Islam? The Importance of Being Islamic van Shahab Ahmed (1966-2015). Dat boek heb ik inmiddels uit en het is het recenseren waard. Ahmed houdt zich in dit meer dan 600 pagina’s dikke boek bezig met een vraag die helaas in het maatschappelijke debat te weinig gesteld wordt: wat is islam?

Het boek bestaat uit drie delen: het eerste deel stelt zes vragen over de kwestie en licht die uitgebreid toe. Het is de probleemstelling. Deel twee behandelt uitgebreid alle definities die ooit door wetenschappers zijn gegeven omtrent het begrip ‘islam’ en ze worden allemaal onderuit geschoffeld. Deze delen beslaan elk ongeveer een kwart van het boek. In deel drie tracht Ahmed alsnog zelf tot een werkbare definitie van het begrip ‘islam’ te komen en daar is hij de hele tweede helft van het boek mee bezig.

Dat is ook wel nodig ook want al vrijwel direct in deel één laat Ahmed in zijn zes vragen zien dat het misschien eenvoudig lijkt om te definiëren wat ‘islam’ is, maar dat het dat beslist niet is. De vlag moet namelijk de lading dekken. Eén van de hoofdproblemen die hij signaleert onder zowel (westerse) wetenschappers als moderne moslims is dat de normatieve, prescriptieve islam van de islamitische geestelijkheid wordt gehanteerd voor wat ‘de échte’ islam is, of ‘de kern’ van de islam. Alles wat daarvan afwijkt wordt gezien als ‘aanslibbing’, ‘heterodox’, ‘cultuur’ of erger: ‘niet écht islam’.

Foto: Joe Catron (cc)

Ons en iets

Zoveel verkiezingsdebatten, zo weinig variatie. De nieuwsrubrieken lieten vooral politici aan het woord die tegen elkaar opboden over de radicale islam. Al wie moslims collectief verdacht wilde maken, kreeg vrij spel. Rutte, Buma, Segers, Van der Staaij, Baudet, Roos – ze mochten allemaal op tv uitleggen hoe kwalijk de islam was en dat ‘onze’ cultuur en ‘onze’ waarden en normen’ ernstig onder die enge moslims te lijden had. Wilders – te laf om zelf mee te debatteren – deed alles in tv-spotjes, interviews en acties nog eens moddervet over.

Impliciet spraken genoemde heren stuk voor stuk over een ‘ons’ waarin geen enkele plaats was ingeruimd voor anderen dan zijzelf. Buma eigende zich de vrouwenemancipatie toe (daar deed het christendom volgens hem al ‘eeuwenlang’ aan). De VVD deed alsof ze de rechten van minderheden altijd centraal hadden gesteld. De PVV en de splinterracisten deden alsof ze enorm voor homorechten waren, omdat dat ze een fijne stok opleverde om moslims mee te slaan.

Ik schaamde me dood. Zo’n Nederland – wit, blank, mannelijk, kortzichtig, bang en benepen – is niet mijn Nederland. Sterker, zulke heren sluiten ‘mijn’ Nederland uit: ze erkennen niet dat je anders mag zijn dan de goegemeente.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Je bent zelf aan het radicaliseren

Mooie column van Mieke van Stigt op Sociale Vraagstukken:

“Niet de radicale islam, maar de radicalisering van de Nederlandse cultuur is het grootste probleem waar we nu mee te maken hebben. Niet alleen (alsof dit niet genoeg zou zijn) vanwege de flagrante schendingen van de fundamentele rechten van de mens, maar vanwege de vérgaande gevolgen voor een nieuwe generatie Nederlanders. Zij weten zich op voorhand uitgesloten van onze samenleving vanwege de volstrekt bedorven sfeer in de media, politiek en op straat.

Juist het uitsluiten van groepen Nederlanders zorgt voor een sfeer van onveiligheid, aan beide kanten. In plaats van te kijken naar onze gemeenschappelijke toekomst, kijken we nu naar elkaar, angstig, ongerust, boos. En ondertussen gebeurt er te weinig voor onze grootste problemen: het milieu, de zorg, het onderwijs, de sociale onzekerheid van flexwerk. Daar moeten we ons collectief tegen verzetten. In het belang van toekomstige generaties. In het belang van ons allemaal.”

Foto: edward musiak (cc)

Angst voor islamisering

ANALYSE - Islamisering is veruit het beste te bestrijden met een linkse agenda.

Ervaring met de islam

Mijn laatste artikel begon ik met een omschrijving van de woede van veel kiezers. Van sommige lezers kreeg ik de reactie: je bent in je omschrijving de angst voor de Islam vergeten. Dat was echter niet het geval. Ik wilde simpelweg omschrijven waar zowel linkse als rechtse kiezers zich het meest zorgen om maken. En dat is nu eenmaal niet de Islam.

Sommige lezers hebben mij toen, en ook eerder wel, toegebeten ‘een blinde vlek’ voor de problemen met de Islam te hebben. Dat verwijt werp ik verre van mij, en de mensen die mij kennen zullen weten waarom. In een opiniestuk in Trouw schrijft Jannah Loontjens:

“Sommigen zijn van mening dat linkse idealisten de problemen in migrantenwijken relativeren, omdat zijzelf toch nooit in die buurten komen. Maar ik heb de ervaring dat het omgekeerde waar is. Mensen die vreemdelingen vrezen, hebben vaak amper met immigranten te maken.”

Dit strookt ook vaak met mijn ervaring. Ik hang uit nieuwsgierigheid nogal vaak op PVV fora rond, daar krijg ik dan vaak te horen: je moet maar eens in Amsterdam West gaan kijken. Ik kan dan terugzeggen dat ik in de jaren 90 vijf jaar lang in Bos en Lommer gewoond, en tien jaar lang in de weekenden gewerkt heb tussen de gastarbeiders. Mijn discussiegenoten blijken dan vaak in een wit dorp te wonen, hun hele leven al.

Foto: copyright ok. Gecheckt 06-11-2022

Hulspas weet het | Leezenbergs alternatieve islam

RECENSIE - We moeten het allemaal niet zo zwaar zien, die islam. Neem bijvoorbeeld de gevreesde Moslimbroeders. Michiel Leezenberg schrijft in zijn boek De minaret van Baghdad (p. 129):

In Egypte ontstond weer een ander alternatief voor de Brits-koloniale padvindersbeweging: de Moslimbroederschap. Dat zal u wellicht verbazen. In de media worden de moslimbroeders […] Maar in oorsprong had de Moslimbroederschap hele andere doelen. In 1927 hadden de Egyptische moslims al een Young Men’s Muslim Association opgericht, duidelijk als tegenhanger van de YMCA. Onderdeel van deze beweging was ook een plan voor een padvindersclub. In 1928 stichtte de jonge leraar Hassan al-Banna de Moslimbroederschap. Voor die beweging predikte hij een terugkeer naar de zuivere islam, maar dat deden zo veel mensen. Interessanter is wat hij concreto onder die terugkeer en onder die zuivere islam verstaat. Bij al-Banna zie je namelijk een volstrekt nieuwe aandacht voor het verbeteren van de volksgezondheid door middel van sport en hygiënische voorschriften. Ook bedacht hij allerlei groepsactiviteiten.

Onschuldig, toch? Maar hier valt wel wat op af te dingen.

Het klopt dat al-Banna geïnspireerd werd door de net opgerichte YMMA. Maar ondanks de brave naam, ongetwijfeld bedoeld om de Britse bezetter gerust te stellen, was dat was niet bepaald een gezelligheidsvereniging. De YMMA organiseerde Koranscholen, en riep op tot het streng volgen van de sharia: geen alcohol, gokken, gevrij voor het huwelijk, en westerse invloeden in het algemeen. Vrouwen en mannen moesten gescheiden blijven, vrouwen moesten ‘netjes’ gekleed gaan (YMMA leden patrouilleerden op de stranden) en als langetermijndoel streefde de YMMA naar het kalifaat. Kortweg, alleen de naam van de club was progressief.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Scott Beale (cc)

Klein Twitterwoordenboek

OPINIE - In Twitterprofielen krijgen woorden hun eigen betekenis.

Eerlijk (bnw)

1. Bot, grof, onbeleefd; 2. Anti-islam.

Niet-politiek-correct (bnw)

1. Bereid tot het verspreiden en liken van onzin, zolang het maar paranoïde en anti-EU is; 2. Anti-islam.

Realist (de; m,v; meervoud: realisten)

1. Anti-islam; 2. Anti-EU; 3. Anti-migratie; 4. Vatbaar voor complottheorieën.

Scepticus (de; m,v; meervoud: sceptici)

1. Persoon die rotsvast overtuigd is van het eigen gelijk en twijfelt aan de opvattingen van alle anderen; 2. Anti-islam.

Vrijdenker (de; m,v; meervoud: vrijdenkers)

1. Persoon die vrij is van denken; 2. Persoon die bereid is elk negatief nieuws over religie te geloven; 3. Dus ook anti-islam.

Vrijheidslievend (bnw)

1. Anti-islam; 2. Anti-EU; 3. Anti-migratie.

Foto: hamad M (cc)

Nog zes misvattingen over de islam

ACHTERGROND - In de hetze die nu al vijftien jaar aan de gang is tegen de islam worden massa’s desinformatie verbreid. Rare pruiken en varkensmutsen zijn niet toegankelijk voor informatie van buiten, maar aan de vooravond van de fascistische machtsovername kan het misschien geen kwaad de wel denkende mensen wat correcties mee te geven voor de donkere jaren. De eerste negen misverstanden vindt u hier, de volgende zes hieronder.

10. ‘De islam is het werk van Mohammed’

Gelooft U het zelf? De arme man zou verbijsterd zijn geweest als hij had gezien wat moslims er na zijn dood van bakten.

De islam is natuurlijk niet kant en klaar uit de hemel gevallen, maar heeft zich ontwikkeld. Mohammed heeft niet meegemaakt hoe Arabieren vrijwel onmiddellijk na zijn dood de halve wereld veroverden en daardoor al spoedig de koranische vrees voor het Jongste Gericht vergaten. Evenmin hoe verschillende groepen van zijn aanhangers met elkaar slaags raakten in burgeroorlogen. En hoe kalief ‘Abd al-Malik in ca.695 zijn eigen islamontwerp de wereld in stuurde, door zich te distantiëren van de christenen en de vroege islamitische geschiedenis te laten opschrijven. En hoe weer honderd jaar later schriftgeleerden hun plaats in de staat hadden veroverd, ten koste van het gezag van de kaliefen. Ook van de sjiïeten en van de opkomst van de sufi-mystiek, die meer dan duizend jaar gezichtsbepalend zou blijven voor de islam, had de profeet geen enkele notie.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Vorige Volgende