Vorige week werd een lezing van de Nederlandse schrijver Benno Barnard in Antwerpen verstoord. Vandaag staat in de Volkskrant een beknopte versie van deze lezing en dinsdag op zijn eigen blog de door hemzelf geselecteerde fragmenten. Een integrale versie van de tekst kon ik helaas niet vinden, maar ook deze fragmenten leveren genoeg stof tot discussie. Ik vind, als niet-gelovige, dat hij de plank zorgvuldig misslaat. Voordat ik verder ga wil ik opmerken dat het verstoren van zijn lezing niet door de beugel kan. De discussie is al geweest, maar zeker en juist in het academische discours moet je vrij kunnen zijn je mening te uiten. Bovendien was Barnard juist blij met de verstoring omdat ‘ze hebben bewezen dat mijn kritiek op de islam terecht is’, dus ook in die zin bewijzen de ‘radicale moslims’ (let op het onderscheid met ‘de islam’) zichzelf geen dienst. Maar wat zegt hij nu in zijn lezing? In de Volkskrant is als titel gekozen ‘Ook zonder God zijn we christelijk’ en op zijn eigen blog heeft hij aangehouden ‘Leve God, weg met Allah’. Een titel die de Volkskrant-redactie klaarblijkelijk enigszins aanstootgevend vond? Ik vind beide titels aanstootgevend, maar persoonlijk de eerste meer. Kennelijk ben ook ik christelijk volgens Barnard. Hij kan me wat eerlijk gezegd.
In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.
Gisteren verscheen er een nasleep van de Deense cartooncontroverse voor de rechter. Ruim vier jaar geleden plaatste de Arabisch Europese Liga een aantal cartoons op haar site die de holocaust ontkenden. Volgens AEL-voorman Abu Jahjah moeten mensen voorzichtig met elkaars gevoeligheden omgaan. Om te illustreren hoe moslims zich voelen als hun profeet spottend wordt afgebeeld plaatste de organisatie de cartoons.
Het OM was hier niet van onder de indruk en eiste gisteren 1250 euro boete. De aanklager vindt dat de AEL het debat wil voeren ten kosten van de Joden, die met de cartoonrellen niets van doen hebben.
En daar kunnen we het over eens zijn. De Joden hebben met deze kwestie niets te maken. Aan de andere kant vraag ik me af in hoeverre je ze hier mee kwetst. In de nasleep van de Deense cartoonaffaire werd er in Israël door kunstenaars opgeroepen zelf de beste anti-semitische cartoons te maken.
Daarbij werd de AEL wel gedwongen dit soort cartoons te gebruiken. Simpelweg omdat we in Nederland door weinig anders meer geshockeerd worden. Om het gevoel dat moslims hebben bij (christelijke) Nederlanders op te roepen was een Holocaust-ontkenningsprent denk ik de enige mogelijkheid.
Het middel was dus het juiste om het doel te bereiken. Maar de AEL had zich wel even mogen afvragen waarom dat het enige type cartoon is waar in Nederland ophef over ontstaat, en niet een cartoon van pak ‘m beet een goddelijke ezel.
Net als Christenen in Nederland generatie op generatie steeds een beetje verder ontkerkelijken, ontmoskeëen de Moslims in Nederland ook. Een onderzoek van de Universiteit van Utrecht, gepubliceerd in het tijdschrift ‘Ethnic and Racial Studies’, laat deze reeds verwachte ontwikkeling zien.
Waar in de eerste generatie migranten uit Turkije en Marokko 5% zichzelf niet als religieus (lees Moslim) ziet, loopt dat op naar 12% in de tweede generatie.
Er zitten echter ook een aantal andere opmerkelijke conclusies in het rapport zelf. Naarmate een migrant zich meer Nederlander voelt, neemt de religieuze overtuiging af. Dit houdt echter ook in dat een mogelijke Nederlandse Islam niet zal ontstaan. Mede omdat juist de mensen die het meest gelovig blijven, zich tevens sterk associëren met hun eigen etnische achtergrond en hun activiteiten zoveel mogelijk binnen hun eigen groep uitvoeren.
Ook is de link tussen opleidingsniveau en geloofsovertuiging bij de tweede generatie niet helemaal als verwacht. Meestal neemt de overtuiging mee af met het opleidingsniveau. Bij de tweede generatie is het echter zo dat juist de hoger opgeleiden relatief actiever zijn met hun geloof.
Over de hele linie genomen heeft de tweede generatie gewoon minder binding met de Islam en met hun thuisland. Een trend die zich ook vast wel doorzet in volgende generaties.
Het beeld dat leeft als zou de jeugd uit de tweede generatie juist meer en extremer bezig zijn met de Islam klopt dus niet.
Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.
Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.
Bepaalde waarden in ‘de Islam’ zijn onverenigbaar met ‘de Westerse’ waarden, maar dit mag niet leiden tot een hoofddoekjes- danwel minarettenverbod laat staan tot de deportatie van miljoenen Westerse moslims, of erger.
Het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken uit haar zorg om de toenemende discriminatie van moslims in Europese landen (Telegraf). In uitgebreide landenrapporten valt te lezen hoe intimidatie van moslims in o.a. Nederland algemeen is geworden (AlJazeera) en hoe er in Europa tal van restrictieve maatregelen worden genomen zoals hoofddoekjes- en minarettenverboden. Dit wordt veroorzaakt door een groeiend maatschappelijk ressentiment gebaseerd op het idee dat de Islam niet compatibel is met de Westerse waarden.
Ongelijkheid tussen mannen en vrouwen, lijfstraffen, fatwa’s op schrijvers en politici zijn inderdaad onverenigbaar met de Westerse waarden. Maar de huidige eenzijdige repressieve reactie hierop kan nog veel meer stuk maken van de vrije Westerse samenleving. Doordat deze reactie Europese moslims immers geen bestaansrecht gunt zal ze onherroepelijk leiden tot nog meer onderdrukking en geweld. Moslims leven in een cultuur van vernedering: al na het verlies van Córdoba en de mislukte invasie van Wenen loopt de islamitische wereld achter de feiten aan. Ieder Westerse waardeoordeel over de Islam bevestigt en versterkt deze vernedering met uiteindelijk destructieve gevolgen: “als wij niet zo kunnen worden als jullie dan zullen wij jullie laten voelen wat lijden is” (Dominique Moïsi).
Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.
Hoezo, Europa wordt Eurabië? Europa wordt Buddhopa. De Boeddhisten nemen de zaak over!
Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.
Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.