De mythe van een ‘Britzerland-deal’

De Britten zien het wel zitten: geen lid meer van de EU, wel vrije toegang tot de EU-binnenmarkt. De immigratie weer sturen, zelf bepalen wie er komen. Is dat niet wat Zwitserland heeft, moet het Verenigd Koninkrijk streven naar een ‘Britzerland-deal’? Philipp Hildebrand, voormalig president van de Zwitserse Nationale Bank, is duidelijk: ‘Het is ons (Zwitserland) niet gelukt soevereiniteit over immigratie terug te winnen. [..] Geloof maar niet dat jullie iets anders krijgen’. ‘De immigratie zelf sturen’ staat inderdaad al jaren hoog op de agenda van de Zwitserse rechts-populistische SVP. In februari 2014 werd een SVP-volksinitiatief over het beëindigen van de ‘massa-immigratie’ met een kleine meerderheid van 50,3% aangenomen. ‘Het volk heeft bepaald dat de toestroom van EU-burgers wordt beperkt, dat Zwitserland weer zelfstandig de immigratie gaat sturen’, aldus een triomfantelijke SVP. Er werd gesproken over contingenten, over maximale aantallen EU-immigranten per jaar, de SVP straalde en smulde.

Door: Foto: copyright ok. Gecheckt 06-11-2022
Foto: Thomas Hawk (cc)

Een ongemakkelijke boodschap

COLUMN - Veel Britse kiezers hebben spijt van hun Brexit-stem. Dit ontlokte hoon en opluchting in het andere kamp: die sukkels wilden helemaal geen Brexit! Maar dat betekent nog niet dat hun stem geen ander signaal bevatte. En al helemaal niet dat dit signaal ongestraft kan worden genegeerd.

“Ik dacht dat mijn stem niet al te veel zou uitmaken omdat ik dacht dat we toch wel zouden blijven.” Deze en andere citaten van Brexit-spijtoptanten circuleerden op het internet, en de wijdverbreide “Bregret” kreeg aandacht in vele nieuwsmedia wereldwijd. De Bregret leidde tot allerlei soorten reacties. Rode draad: de spijtoptanten-stem was niet serieus. Maar dat is niet noodzakelijkerwijs het geval.


Enerzijds was de spijtoptanten-stem deels ondoordacht. Anderzijds hadden sommigen reden voor hun spijt: ze voelden zich bijvoorbeeld misleid door oud-politicus Nigel Farage, die zei dat EU-contributie na een Brexit zou worden aangewend ten bate van de gezondheidszorg. En anderen ging het niet om Brexit; ze dachten dat ze toch wel zouden blijven – zie bovenstaand citaat. Die groep is interessant.

Als voor hen EU-uittreding niet het doel was, waarom stemden ze dan voor een Brexit? Wellicht was een andere motivatie belangrijker. Op zich niets nieuws. Kiezers gebruiken regelmatig hun stem om een antwoord te geven op een nooit gestelde vraag. Dit wordt wel een ‘proteststem’ genoemd. Een ongelukkige term: zulk ‘protest’ kan immers weloverwogen en substantiële beleidskeuzes inhouden.

Quote du Jour | Geen heilige willen zijn

„Misschien tijd voor een kleine anekdote”, glimlacht hij en vertelt van zijn ervaringen in een dorpje bij het Balatonmeer waar hij een buitenhuis heeft. Op de eerste dag werd hij daar meteen aangesproken door een buurvrouw die zich beklaagde over de zigeuners in het dorp. Of Konrád daar als man met invloed iets aan kon doen. Misschien zelfs wegjagen.

„Na een paar dagen heb ik haar gevraagd, tante Tereza, moet die oude grootmoeder ook weg? Nee zei ze, die zorgt voor haar kleinkinderen. En die jonge moeder? Nee die ook niet. Maar die Gyula wel, dat is een slechte man!”

Tante Tereza is bang voor de groep, maar niet voor het individu, legt Konrád uit. De groep zigeuners moet weg, maar de individuele zigeuner mag blijven. De politiek en de media veralgemeniseren. Dat leidt tot idiote ideeën zoals het referendum dat premier Orbán wil houden over de toelating van migranten.

Foto: Elsje Moulijn copyright ok. Gecheckt 17-10-2022

Brexit: geen visie, geen plan, geen idee

COLUMN - Bijna twee weken na het Brexit-referendum is de verwarring op dit eiland tot recordhoogte gestegen. Cameron is afgetreden, Johnson is door zijn secondant Gove in de rug aangevallen en politiek uitgeschakeld, Corbyn trotseert nog steeds alle pogingen om hem af te zetten, terwijl Farage heeft aangekondigd zijn functie als partijleider neer te leggen. Nu hij zijn ‘country back’ heeft, wil hij ook zijn ‘life back’. De hoofdrolspelers van het Brexit-debacle haken successievelijk af, het land in chaos achterlatend.

Dagelijks gaat de BBC de straat op om mensen te vragen waarom zij leave of remain hebben gestemd. In de leave-gebieden, als je het zo kunt zeggen, zien we mensen van allerlei culturen en achtergronden over straat lopen, we zien winkels met opschriften in het Pools, Pakistaans, Indiaas of wat dan ook, we zien de zo bekritiseerde multiculturele samenleving.

Vier portretten

De eerste die wordt geïnterviewd, is een jonge vrouw die de reporter verzekert dat ze niets tegen buitenlanders heeft, ze is echt geen racist, maar wij Engelsen moeten voor onszelf gaan zorgen. Al die mensen die maar blijven komen zorgen voor lange wachttijden bij de dokter, voor overvolle scholen, voor stijgende huren, het is genoeg geweest. Het referendum heeft haar vleugels gegeven, voor het eerst heeft ze het gevoel dat haar stem telt.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Na Brexit zijn er veel Bregretters

COLUMN - Sinds het resultaat van het Britse ja/nee-referendum bekend is gemaakt, is het Verenigd Koninkrijk in shock. Er is hier in Engeland niets of vrijwel niets te merken van een overwinningsstemming. Ja, Nigel Farage juichte heel even. Maar dat was snel voorbij.

Op vrijdag gingen de belangrijkste beloftes van de Brexit-campagne al in rook op. De claim dat er na een Brexit 350 miljoen pond per week naar de National Health Service zou gaan, klopt niet, zo gaf Farage toe. Ook kan de immigratie niet zomaar worden gestopt na uittreding uit de EU, want toegang tot de EU-binnenmarkt is gekoppeld aan het vrije personenverkeer. Het derde argument, de grote toestroom van Turken na de verwachte snelle toetreding van Turkije tot de EU, blijkt eveneens onjuist te zijn. Turkije heeft voorlopig nog geen uitzicht op EU-lidmaatschap, als dit ooit al gebeurt.

Net voor het einde van de campagne wist het Brexit-kamp veel media-aandacht te krijgen met de vissers. De EU had de visserijbranche kapot gemaakt, zo was de boodschap. Dat niet de EU maar de Britse regering tweederde van de visserijquota over slechts drie grote visserijbedrijven had verdeeld, werd niet verteld. En ook niet dat vissers na een Brexit niet meer mogen gaan vissen, maar zich ook buiten de EU aan internationale afspraken moeten houden. Vissers gaan er eerder op achteruit, nu de EU-subsidies wegvallen.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: Screenshot campagnefilmpje Opération Libero, Youtube

Operation Libero drijft populisten in de hoek

COLUMN - Onlangs publiceerde Alexander Pechtold een artikel in NRC Handelsblad met de titel: ‘Het einde van de redelijkheid? Dat geloof ik helemaal niet’. Hierin legt hij uit hoe moeilijk het is om populisme te bestrijden. ‘Als ik niet op de kletspraat van Wilders reageer, ben ik een wegkijker. Als ik er niet serieus op reageer, ben ik elitair. Als ik er wel op reageer, heb ik louter electorale motieven’, aldus Pechtold.

Hij is niet de enige politicus die door populisten soms tot wanhoop wordt gedreven, politici door heel Europa en sinds Trump ook in Amerika worstelen met dit probleem. Pechtold is waarschijnlijk wel een van de grootste ervaringsdeskundigen op dit gebied, en zijn doorzettingsvermogen heeft hem al veel steun en stemmen opgeleverd. Maar desondanks staat de PVV nog steeds hoog in de peilingen, zoals Pechtold vertwijfeld toe moet geven.

Ik heb goed nieuws: in Zwitserland, het land waar populisme al vele jaren zeer nadrukkelijk aanwezig is, lijkt er een antwoord te zijn gevonden. Dit antwoord heet Operation Libero.

Operation Libero is een beweging die zich ten doel stelt de Zwitserse politiek ingrijpend te veranderen. De aanleiding voor de oprichting was de aanname van het beruchte Masseneinwanderungsinitiative. Met dit volksinitiatief eiste de rechts-populistische Schweizer Volkspartei (SVP) dat Zwitserland de immigratie weer zelf zou gaan ‘sturen’. Dat dit niet compatibel is met het vrije personenverkeer van de EU, en dat hierdoor de samenwerking met de EU in gevaar zou komen, werd weggewuifd. De uiterst krappe aanname van dit volksinitiatief zette de relatie tussen Zwitserland en de EU op scherp, de SVP had haar doel bereikt.

Foto: copyright ok. Gecheckt 02-03-2022

Ook het volk heeft niet altijd gelijk

COLUMN - Populisten houden van directe democratie. De Oostenrijkse ex-presidentskandidaat Hofer wil referenda invoeren, de Hongaarse premier Orbán houdt in september een referendum over het gezamenlijke Europese asielbeleid, en in het verkiezingsprogramma van de PVV staat ‘ons kroonjuweel heet het bindend referendum’.

Zwitserland is hierbij het lichtende voorbeeld – de Duitse AfD wil ‘meer Zwitserland voor Duitsland’, en Wilders pleitte in november 2015 in de Volkskrant voor bindende referenda volgens Zwitsers voorbeeld. Maar dat het ook in Zwitserland niet altijd rozengeur en maneschijn is, laat het Masseneinwanderungsinitiative van de rechts-populistische SVP wel zien.

In februari 2014 stemden de Zwitsers over de vraag of Zwitserland de immigratie weer zelfstandig moet gaan sturen. Er waren direct al zorgen dat de aanname van dit initiatief in strijd zou kunnen zijn met de bilaterale overeenkomsten met de EU. Hierin hebben de EU en de niet-EU-lidstaat Zwitserland afspraken gemaakt over het vrije verkeer van goederen, diensten, financiën én personen.

De SVP wuifde alle zorgen weg: wij gaan gewoon met de EU onderhandelen over het beperken van de immigratie, de EU heeft per slot veel belang bij een goede relatie met Zwitserland. Het initiatief werd hierop met een uiterst krappe meerderheid – 50,3% – aangenomen. Het beperken van de immigratie uit de EU was een feit. Of toch niet?

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: Opgelet, onderstaande tekst kan sporen van ironie bevatten

KRAS | Magisch wereldbeeld

De EU doet te weinig tegen terrorisme, las ik vanochtend in de krant. Ik wed dat mensen daar boos om zijn. Ik wed ook dat mensen op de referendumvraag ‘Wilt u dat Brussel meer bevoegdheden krijgt op het gebied van justitie en veiligheid?’ een hartgrondig nee laten horen. Het is het lot van de moderne mens: zoveel te eisen hebben dat er geen mentale ruimte blijft voor een tegenprestatie.

Turkije en Mexico moeten de migranten stoppen, maar de kosten dienen ze voor eigen rekening nemen. Wij mogen bommen gooien op Syrië zoveel als we willen, maar zijn verbijsterd als er bommen terug komen. We willen roken, zuipen en vreten, maar de zorg moet universeel en betaalbaar blijven. Het is een magisch wereldbeeld, maar als we democratisch besluiten dat het bestaat, dan is het zo.

Foto: Ben Sutherland (cc)

Criminele asielzoekers uitzetten is discriminatie

OPINIE - De Nederlandse overheid wil criminele asielzoekers uitzetten, maar is vooral bezig ze te discrimineren, betoogt Jurriën Hamer op Bij Nader Inzien.

PvdA en VVD maken bij voorkeur ruzie over asielzoekers. Het kinderpardon, de strafbaarstelling van illegaliteit, bed, bad en brood – het is een klein wonder dat Rutte II nog in het zadel zit. Toch zijn de coalitiepartners op één punt heel eensgezind: criminele migranten moeten zo snel mogelijk worden uitgezet.

Die houding is begrijpelijk. De overheid en duizenden solidaire vrijwilligers hebben geen opvang gebouwd en slaapzakken uitgedeeld om geconfronteerd te worden met intimidaties, vechtpartijen en aanrandingen. Juist zij die geven om hun medemens hebben weinig geduld met onverlaten die het goede werk bederven en het imago van fatsoenlijke vluchtelingen kapot maken.

Maar helaas maakt alle terechte verontwaardiging ook blind. Het gaat namelijk niet om geschonden gastvrijheid, maar om het rechtvaardig bestrijden van criminaliteit.

Het lot van criminele vluchtelingen

In het najaar verscherpte Staatssecretaris Dijkhoff de regels: als je asielzoeker bent en veroordeeld wordt voor een zwaarder delict, zoals verkrachting, inbraak met recidive of een ramkraak, dient je verblijfsaanvraag afgekeurd of je verblijfsvergunning ingetrokken te worden. Daarmee lijkt de kous netjes af.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: Jukka Zitting (cc)

Verrechtsing? Nee, polarisering

Laagopgeleiden zijn negatiever geworden over immigratie, hoogopgeleiden zijn juist positiever geworden. De kloof tussen hoger en lager opgeleiden lijkt steeds breder te zijn worden. Dat is niet iets om blij van te worden, schrijft Matthijs Rooduyn (Politiek socioloog aan de Universiteit van Amsterdam)  op Stuk Rood Vlees.

Veel politici maken zich zorgen over de verharding van het asieldebat. Een paar maanden geleden schreven de fractievoorzitters van vrijwel alle partijen in de Tweede Kamer een brief waarin ze hun zorgen uitspraken over het volgens hen ontstane “klimaat van bedreiging en intimidatie”. Vorige week gaf PvdA-voorzitter Hans Spekman een interview aan NRC Handelsblad waarin hij soortgelijke zorgen uitte. De publieke opinie is volgens hem uitspraken over “revoltes” en het “verdelgen” van de islam normaal gaan vinden. Maar dat is volgens hem slechts één kant van het verhaal. Hoewel Wilders veel mensen heeft die hem ogenschijnlijk steunen, zijn er “nog veel méér mensen die een ander soort samenleving steunen, waarin we samen vooruit komen en elkaar niet vergeten”.

Spekman heeft een punt. Aan de ene kant is de PVV sinds het uitbreken van de vluchtelingencrisis enorm gestegen in de peilingen. Volgens de laatste peilingwijzer zou de partij van Wilders tussen de 35 tot 40 zetels in de wacht slepen (de VVD volgt op grote afstand met 20-24 zetels). Daarnaast zijn er steeds meer mensen die protesteren tegen de komst van asielzoekerscentra (zie bijvoorbeeld hier). Maar aan de andere kant zijn er ook steeds meer vrijwilligers die asielzoekers juist willen helpen (zie hier). En daarnaast doen partijen als D66 en GroenLinks het ook behoorlijk goed in de peilingen. Zo staat de partij van Jesse Klaver op 9 tot 13 zetels (tegenover 4 nu in de Kamer).

Vorige Volgende